حرکات کتف در طی الویشن در آزمودنیهای سالم
در طی الویشن شانه در سطح ساجیتال، مطالعات مختلفی یک فاز اولیهای گزارش کردهاند که کتف مشارکت کمی در طی الویشن شانه دارد (Inman et al., 1944; Fung et al., 2001, McClure et al., 2001); این فاز اولیه، دامنهای از 0 تا 90 درجه (Fung et al,.2001)، 0 تا 60 درجه (Inman et al., 1944) و 0 تا 30 درجه (McClure et al., 2001) گزارششده است. علاوه بر این، بعضی مطالعات گزارش کردهاند که بیشترین مقدار چرخش کتف بین 80 تا 140 درجه (Bagg & Forrest, 1988)، یا بین 30 تا 60 درجه (Mandalidis et al, 1999) الویشن بازو اتفاق میافتد. باوجوداین بعضی مطالعات فاز اولیه که در آن کتف حرکت ناچیزی دارد را حذف کردهاند (Van der Helm & Pronk, 1995; Ludewiget al, 2009). بیشتر محققین اعتقاددارند که در طی الویشن شانه کتف چرخش بالایی، تیلت خلفی و چرخش خارجی پیدا میکند (Inman et al., 1944; Van der Helm & Pronk, 1995 Fung et al., 2001; McClure et al., 2001; Ludewig et al., 2009). چرخش خارجی و تیلت خلفی تقریباً در 90 درجه الویشن بازو (Ludewig et al, 2009) یا بعد از 90 درجه الویشن بازو (McClure et al, 2001) اتفاق میافتد.
سطوح آناتومیکی مختلف، الگوی حرکت مختلف کتف را نشان داده است. در طی الویشن شانه، کتف در 60 درجه صفحه فرونتال چرخش بالایی بیشتری نسبت به دو سطح دیگر حرکتی دارد (Fung et al, 2001; Ludewig et al, 2009). در 90 درجه و 120 درجه الویشن شانه، چرخش بالایی بیشتری در سطح فرونتال نسبت به دو سطح دیگر مشاهدهشده است (Ludewig et al, 2009). چرخش داخلی کتف در طی الویشن در هر سه سطح کاهش مییابد. باوجوداین کتف چرخش داخلی بیشتری در سطح ساجیتال و چرخش داخلی کمتری در سطح فرونتال نسبت به سطح اسکاپشن دارد (Fung et al, 2001; Ludewig et al, 2009). بر طبق گزارشهای لودویگ و همکارانش (2009) تفاوتی میان سه سطح حرکتی الویشن بازو برای تیلت کتف وجود ندارد. باوجوداین فانگ و همکارانش (2001) اختلاف معنیداری در تیلت خلفی کتف در 30 و 40 درجه الویشن شانه گزارش کردند بهطوریکه کتف تیلت خلفی بیشتری در سطح ساجیتال نسبت به دو سطح دیگر داشت. مک کلور و همکارانش36 (2001) نتیجهگیری کردند که اگرچه بعضی اختلافات ممکن است بین سطوح آناتومیکی وجود داشته باشد اما الگوی حرکت بهطور ذاتی تغییر نمیکند (McClure et al, 2001). همچنین میرز و همکارانش37 (2005) گزارش کردند که ورزشکاران پرتاب از بالای سر افزایش چرخش بالایی، چرخش داخلی و ریترکشن کتف در طی الویشن شانه نسبت به غیر ورزشکاران نشان دادند (Myers et al., 2005).
2-3-2-2 حرکات کتف در بیماران با گیرافتادگی شانه
مطالعات با استفاده از رادیوگرافی نشان دادند که کاهش چرخش بالایی کتف در 90 درجه ابداکشن در بیماران با سندروم گیرافتادگی وجود دارد (Endo et al, 2001). مک کلور و همکارانش (McClure et al, 2006) گزارش کردند که بیماران با سندروم گیرافتادگی الگوی کینماتیک کتف متفاوتی در طی الویشن بازو در سطح اسکاپشن دارند. در 90 درجه اسکاپشن، بیماران افزایش چرخش بالایی داشتند. افزایش تیلت خلفی همچنین در 120 درجه اسکاپشن در بیماران مشاهده شد. باوجوداین لودویگ و همکارانش (Ludewig et al, 2000) یافتههای تقریباً مخالفی را گزارش کردند. در مقایسه با کارگران ساختمانی سالم، کسانی که به سندروم گیرافتادگی مبتلا بودند کاهش چرخش بالایی در 60 درجه و کاهش تیلت خلفی در 120 درجه اسکاپشن گزارش کردند. علاوه بر این، درحالیکه کتف تمایل به تیلت خلفی در سرتاسر دامنه حرکتی از 60 درجه تا 120 درجه در کارگران سالم داشت کارگران با سندروم گیرافتادگی تیلت قدامی کتف را نشان دادند. در بیماران با پارگی عضلات روتیتورکاف، افزایش چرخش بالایی کتف نسبت به ابداکشن بازو در دامنه کامل حرکتی با بیش از 90 درجه اسکاپشن با استفاده از تکنیک رادیوگرافی (Poppen et al, 1976، Yamaguchi et al, 2000) و در اواسط دامنه حرکتی با استفاده از تکنیک ردیابی الکترومغناطیسی مشاهده شد (Mell et al, 2005). مک کولی و همکارانش (McCully et al, 2006) با مسدود کردن عصب فوق کتفی برای نقص عملکردی عضلات روتیتورکاف در آزمودنی-مای سالم افزایش چرخش بالایی زیر 90 درجه اسکاپشن و افزایش چرخش داخلی فراتر از 70 درجه اسکاپشن را گزارش کردند.
مطالعات در مورد ورزشکاران پرتاب از بالای سر با نشانههای بیماری محدود هستند. مطالعات اینکلینومتری کاهش معنیداری در چرخش بالایی در شناگران با سندروم گیرافتادگی را نشان ندادند (Su et al, 2004). در بازیکنان بیسبال با سندروم گیرافتادگی داخلی، افزایش تیلت خلفی کتف با استفاده از ردیابی دینامیکی الکترومغناطیسی در طی اسکاپشن در مقایسه با بازیکنان بیسبال سالم مشاهده شد (Su et al, 2004).
بهطور خلاصه اکثر محققین، کاهش چرخش بالایی، چرخش خارجی و تیلت خلفی کتف را در افراد با گیرافتادگی شانه گزارش کردهاند (Lukasiewicz et al., 1999; Ludewig & Cook, 2000; He´bert et al., 2002, Endo et al., 2004); در مقابل یک مطالعه چرخش بالایی بیشتر و تیلت خلفی بیشتر در افراد با گیرافتادگی شانه را گزارش کرد (McClure et al.,2006).
2-3-2-3 حرکات کتف در طی الویشن شانه در افراد با ناپایداری گلنوهومرال
در طی الویشن شانه در سطح کتف، بیماران با ناپایداری قدامی شانه نسبت اسکاپولوهومرال بیشتری از 0 تا 90 درجه الویشن شانه نسبت به آزمودنیهای سالم نشان دادند (Paletta et al., 1997; Von Eisenhart Rothe et al., 2005). نسبتهای اسکاپولوهومرال از 90 درجه تا انتهای دامنه حرکتی الویشن شانه بهطور معنیداری در افراد با ناپایداری شانه در مقایسه با افراد سالم کمتر بود (Paletta et al, 1997). این به این معنی است که حرکات اسکاپولوتراسیک از 90 درجه تا انتهای دامنه حرکتی الویشن شانه افزایش مییابد. علاوه بر این اییز و کییس (2006) 90 درجه ا
ول الویشن بازو در سطح اسکاپشن را در بیماران با ناپایداری چندجهته موردبررسی قراردادند. آنها مطالعه پالتا و همکارانش (Paletta GA Jret al, 1997) را تائید و نسبت بیشتر اسکاپولوهومرال در طی 90 درجه اول الویشن بازو در گروه بیمار نسبت به گروه کنترل را گزارش کردند. مطالعه استون و لودویگ (Ogston & Ludewig, 2007) کاهش معنیدار در چرخش بالایی و افزایش چرخش داخلی تا 120 درجه الویشن شانه در سطح اسکاپشن را گزارش کردند.
علاوه بر این، در طی الویشن شانه در سطح فرونتال، استون و لودویگ (Ogston & Ludewig PM, 2007) گزارش کردند که افراد با ناپایداری چندجهته شانه کاهش معنیدار در چرخش بالایی کتف در سطح فرونتال نشان دادند. وان اسنهارت رابرت و همکارانش (2005) افزایش چرخش داخلی در سطح فرونتال از 30 تا 90 درجه الویشن شانه را گزارش کردند (Von Eisenhart-Rothe R et al, 2005).
2-3-3 کینماتیک کتف و ریتم اسکاپولوهومرال
همانطور که قبلاً ذکر شد چرخش بالایی و پایینی از اولین مؤلفههای مورداندازهگیری مطالعات کینماتیک کتف به دلیل دامنه حرکتی زیاد و سهولت مشاهده آن میباشد. با پیدایش و تکامل روشهای رادیولوژیکی بعد از 1930، کلینسینها و محققین به این نتیجه رسیدند که کتف چرخش بالایی هماهنگ و همزمان با حرکت بازو در طی الویشن دارد. باوجوداین هنوز عقاید متفاوتی در مورد کینماتیک کتف و بازو وجود دارد (Bagg et al, 1988). اینمن و همکارانش (Inman et al,1944) ارتباطی که برای هر 15 درجه الویشن بازو در سطح فرونتال، 10 درجه در مفصل گلنوهومرال و 5 درجه در کتف اتفاق میافتد را طرحریزی کردند. آنها بیان کردند که نسبت 2:1 ریتم اسکاپولوهومرال، بعد از یک فاز حدود 30 درجه الویشن بازو، در طی دامنه حرکتی تا 170 درجه باقی میماند. میچلز و گرونستین (Michiels and Grevenstein, 1995) نیز نسبت 2:1 را ارائه کردند؛ اما نسبتهای متفاوت دامنهای از 52/1 تا 74/1 به 1 (74:1/1 تا 52/1) در مطالعات دیگر گزارششده است (Freedman L et al, 1966، Mandalidis et al, 1999، Doody et al, 1970). بگ و همکارانش (Bagg et al, 1988) نسبت 1:33/1 تا 25/1 در طی آزمونهای دینامیک گزارش کردهاند. در مطالعه دیگر با استفاده از اینکلینومتر نسبت 1/5 به 1 (1:1/5) گزارش شد (An et al, 1988). مطالعات همچنین گزارش کردند که اختلافات بین آزمونی در الگوهای ریتم اسکاپولوهومرال ممکن است وجود داشته باشد (Doody et al, 1970، Freedman et al, 1966). بگ و همکارانش (Bagg et al, 1988) سه الگوی متفاوت ریتم اسکاپولوهومرال میان آزمودنیها شناسایی کردند.
با استفاده از ردیابی الکترومغناطیسی سهبعدی فانگ و همکارانش (Fung et al, 2001) در یک مطالعه in vivo نسبت 1:1/2 در طی الویشن در صفحه اسکاپشن گزارش کردند. همچنین مک کلور و همکارانش (McClure et al, 2001) در مطالعهای با استفاده از پینهای استخوانی و ردیابی الکترومغناطیسی سهبعدی نسبت 1:7/1 را گزارش کردند. با توجه به دامنه تغییرات گزارششده در مورد نسبت ریتم اسکاپولوهومرال نسبت خاص و مشخصی نمیتوان برای آن تعریف کرد بهعلاوه این نسبت متغیر و تحت تأثیر صورت و مخرج کسر (روش محاسبه آن) قرار میگیرد (مقدار حرکت گلنوهومرال تقسیم بر مقدار چرخش بالایی کتف). همچنین انتخاب زوایای شروع و پایان حرکت الویشن بازو اثر قابلتوجهی در محاسبه آن دارد. تعاریف مختلف از زاویه الویشن بازو ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار دهد (McClure et al, 2001).
2-3-4 کینماتیک کتف و ریتم اسکاپولوهومرال در شانه برتر و غیر برتر
ماتسوکی و همکارانش (Matsuki et al, 2011) در مطالعهای با عنوان تحلیل سهبعدی کینماتیک کتف به مقایسه شانه برتر و غیر برتر افراد سالم پرداختند آنها دریافتند که چرخش بالایی کتف بین شانه برتر و غیر برتر ازنظر آماری متفاوت بود اما تفاوتی در دیگر حرکات کتف و ریتم اسکاپولوهومرال مشاهده نکردند. در مطالعه آنها کتف برتر در وضعیت استراحت 10 درجه بیشتر چرخش پایینی داشت و با 4 درجه چرخش بالایی بیشتری با افزایش الویشن بازو نسبت به دست غیر برتر داشت. آنها نتیجهگیری کردند که حرکت کتف بین دست برتر و غیر برتر در آزمودنیهای سالم مشابه نیست و پیشنهاد کردند که این اختلافات در ارزیابیهای کلینیکی اختلالات شانه در نظر گرفته شود.
یاشیزاکی و همکارانش (Yoshizaki et al, 2009) گزارش کردند که اختلاف معنیداری در چرخش بالایی و ریتم اسکاپولوهومرال میان شانه برتر و غیر برتر با استفاده از تحلیلهای سهبعدی وجود ندارد. در مقابل وارنر و همکارانش (Warner et al, 1992) عدم یکسانی حرکت کتف در 14 درصد از آزمودنیهای سالم با استفاده از آزمونهای ایستا و 18 درصد عدم یکسانی حرکت کتف در شانههای نرمال با استفاده از آزمونهای دینامیک گزارش کردند.
اهل و همکارانش38 گزارش کردند که 71 درصد از آزمودنیهای دارای نشانههای بیماری عدم یکسانی حرکت کتف در طی تحلیلهای سهبعدی نشان دادند (Uhl et al, 2009).
2-3-5 تأثیر بار خارجی بر کینماتیک کتف و ریتم اسکاپولوهومرال
طبق اصول تمرینی، بار باید بهطور تدریجی در تمرینات مقاومتی افزایش یابد. باوجوداین، این مورد که چه اتفاقی با اعمال بار در کینماتیک کتف و ریتم اسکاپولوهومرال اتفاق میافتد نامشخص است. در ادبیات تحقیق موارد متناقض در ارتباط با تأثیر بار خارجی بر حرکت کتف وجود دارد. بعضی از محققین گزارش کردهاند که بار تأثیر معنیداری بر ریتم اسکاپولوهومرال ندارد (Groot et al., 1999; Ho¨gfors, Peter-son, Sigholm, & Herberts, 1991; Michiels & Grevenstein,1995 de) بعضی دیگر تأثیر بار یا مقاومت خارجی بر پوزیشن کتف و ریتم اسکاپولوهومرال را گزارش کردهاند Kon, Nishinaka, Gamada, Tsutsui, & Banks, 2008;McQuade & Smidt, 1998; Pascoal et al., 2000
.
فورته و همکارانش39 (Forte et al, 2009) در تحقیقی به بررسی تأثیر بار خارجی بر کینماتیک کتف و ریتم اسکاپولوهومرال پرداختند. آنها به این نتیجه