دانلود پایان نامه ارشد اثر برنامه ریزی چندبعدی بر رشد زبان گفتاری کودکان

دیدگاه تعامل اجتماعی

نظریه برونر[1]

در قطب مقابل نظریه فطری زبان، نظریه‌ای پیشنهاد شده است که زبان را به جای دانش ایستا[2] به عنوان یک فرایند پویا[3]در امر ارتباط می‌شناسد. در واقع در این نظریه به آنچه که در یک موقعیت زبانی واقعی[4] رخ می‌دهد و همچنین چگونگی کاربرد زبان در افراد توجه نشان داده شده است. (زندی، 1386).

نظریه‌پردازان اجتماعی، زبان را وسیله‌ای برای ارتباط می‌دانند و کاربرد آن را در تعاملات اجتماعی بررسی می‌کنند. آنها معتقدند که نیاز به ایجاد ارتباط و تعامل با دیگران، نیروی محرک اکتساب زبان را تشکیل می‌دهد. نظریه‌پردازان اجتماعی برعکس نهادگرایان مواجهه‌ی صرف با زبان را باور ندارند، بلکه زبان را مهارتی می‌دانند که از طریق تعامل با دیگران فرا گرفته می‌شود. بنابراین آنچه را که آنها مورد توجه قرار می‌دهند، کاربردشناسی زبان است، نه نحو زبان. برونر نظامی تحت عنوان نظام جامعه‌پذیری اکتساب زبان را توضیح می‌دهد که در آن برعکس نظریه افزار اکتساب زبان، تاکید بر ماهیت اجتماعی زبان است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مهارت‌های تعامل با دیگران زودتر از درک و تولید کلمات یک زبان شکل می‌گیرد.هارلی می‌گوید کمتر کسی است که با این نظر محوری نظریه‌پردازان اجتماعی که معتقدند اکتساب زبان باید در شرایط و زمینه اجتماعی صورت پذیرد، به مخالفت برخیزد (لاند، ترجمه قاسم‌زاده، 1388).در نتیجه‌گیری نهایی از نظریه پردازشی یا تعاملی می‌توان گفت که این دیدگاه که مبتنی بر روا‌ل‌های پردازشی اطلاعات است معتقد است نه می‌توان توان ذهنی کودک را نادیده گرفت و نه می‌توان درونداد زبانی و محیط یادگیری را به طاق نسیان سپرد. یادگیری زبان در حقیقت بر اثر تعامل مستمر داده‌های زبانی و فرایندهای درونی ذهن ما صورت می‌گیرد. طبق دیدگاه نظریه‌ پردازشی، استعداد شناختی انسان است که به او کمک می‌کند تا ساخت زبانی را که در محیط یادگیری با آن روبه‌رو می‌‌شود کشف کند.

چنانکه مشهود است در هر کدام از نظریه‌های بیان شده جنبه‌ی مهمی از یادگیری زبان مورد توجه قرار گرفته است. اما به نظر می‌رسد هیچکدام نتوانسته‌اند از دیدگاهی جامع به یادگیری زبان بنگرند و خود را تنها به بخشی از این معما یا پازل مشغول داشته‌اند. نظریه دستور جهانی چامسکی تنها به ویژگی‌های همگانی و نظریه پردازشی تنها به فرایندهای حافظه توجه دارد. نظریه رفتارگرایی اسکینر فرایندهای محدودی مثل تقلید و تقویت را پاسخگوی معضل پیچیده زبان می‌داند و نظریه پیاژه زبان را تابع رشد مهارت‌های شناختی می‌شناسد. بنابراین به نظر می‌رسد در حال حاضر نظریه منسجم و همه‌جانبه‌ای برای تبیین یادگیری زبان وجود ندارد. شاید بتوان با تلفیق این نظریه‌ها و رفع کاستی‌ها و نقاط ضعف آنها «نظریه جامع یادگیری زبان» را به صورت کامل‌تری ارائه داد (زندی، 1386).

[1] – Brunner

[2] – Static Knowledge

[3] – Dynamic Processing

[4] – Actual Language Situation