شکل های جور واجور تاب بیاری
طبق گفته هارت و همکاران (2007 ) توصیف تاب آوری سه روند راشامل میشه: تاب آوری عمومی[1]،تاب آوری حقیقی[2]، تاب آوری تلقیحی[3]:
– تاب آوری عمومی؛
در زبون بیشتر همون شکست دادن موقعیتهای دشواریه که هر کسی با اون موقعیتا مواجه میشه. با این تعریف، تاب آوری همون چیزیه که تقریباً هممون از آن برخورداریم و به نظر میرسد که برای نژاد بشر برنامه ریزی شده. اون دسته افرادی که زمان کودکی خوبی رو پشت سر گذاشتهان با بسیاری از چالشها و مشکلاتی که قبل اومده درگیر می شن، حتی اگه بعضی از این مشکلات بدون هیچ اغراقی بزرگ و شگفت آور به نظر آیند. البته همیشه استثناء هست و کسایی هستن که به راهنمایی، مدیریت و حمایت روشن نیاز دارن اما بیشتر افراد دارای یک ذهنیت تاب آوری مناسب میباشن. همه ما عاشق میشویم، زندگی میکنیم، کار میکنیم، عمق درد و اندوه رو میآزماییم وسپس بر اون چیره میشویم.
– تاب آوری حقیقی؛
تاب آوری حقیقی یک معنی مقایسه ایست و روان شناسا رو در درک این که چه چیزی پشت تفاوتهای افراد و حرکت در مسیر زندگی شخصی شون قرار داره، یاری میکند و این همون چیزیه که ما رو برای ایجاد آیندهای بهتر برای کودکانی که میشناسیم، متعجب ، مصمم و امیدوارمیسازه. تاب آوری حقیقی در جایی آشکار میشه که افراد با دارائی و منابع بسیار کم و یا کودکانی با آسیب پذیری بالا، آیندهای بهتر از چیزی که ما با در نظر گرفتن شرایطشون و در مقایسه با سایر کودکان قبل بینی میکردیم، نشون می بدن. توصیف روتر از تابآوری به عنوان مقاومت نسبی در برابر تجارب خطرناک اجتماعی، این مطلب رو به خوبی بیان میکند.
– تاب آوری تلقیحی؛
این قسمت کمی پیچیدهه، تاب آوری تلقیحی ما رو به عنوان متخصص گیج و دستپاچه میکند و انتظارات ما رو پریشونتر و مغشوشتر میکند. این بحث حتی آسیب پذیریها و مکانیزمهای حفاظتی رو منبع و منشاء تاب آوری می دونه. و به عنوان یک معنی، ظرفیت تغییر مصیبت و بدبختی رو به موفقیت ویا دست کم توان پیشگیری از اثرات بدتر مصیبت و بلا رو جفت و جور میکند. دراینجا تقریباً بطور ناخودآگاه، بلا و مصیبت به نتایج و پیامدهای بهینه در تاب آوری تبدیل میشه. به هر حال چنین تلقیای خیلی کم در زندگی کودکان دلخواه ما به چشم میخورد. اثر تلقیحی میتونه با در نظر گرفتن تجارب فرد ادامه یابد البته تا وقتی این تجربیات سخت و طاقت فرسا نباشن.وینیکات( 1986 ) عقیده داره که با این توضیحات حتی میتوانیم به بزهکاری امیدوارانه نگاه کنیم !
با در نظر گرفتن کارهای گوردون و سانگ[4](1994 )تابآوری نه یک سازه ساده بلکه یک ساختار پیچیدهای از جریانهای مرتبطیه که باید بطور جداگونه بررسی شن و به عنوان جنبههای جدا از هم از هم در سلامتی مورد مطالعه قرار گیرند. (وونگ و لی[5]،2005 ).
لوتار در سال 1991 مطرح کرد که تابآوری در افراد ً نمیتونه عاری از احساس پریشانی باشه، اما میتوان بدون توجه به حضور چنین احساسی، نشون داد که میشه با موفقیت از عهده اتفاقات پیش اومده برآمد. درواقع جوانانی که قادر به حفظ صلاحیت خود بر خلاف اثرات منفی قابل توجه هستن ممکنه بالاترین شکل تابآوری رو به نمایش بذارن(اولسون ،2003).
[1] – Popular resiliency
[2] – real resiliency
[3] – inoculated resiliency
[4] – Gordon & Song
[5] – Wong,K,Y & Lee,T,Y