شیوه‌های مداخله در جرایم مواد مخدر یا روان گردان
گفتار اول : مشارکت
شرکت در جرم زمانی محقق میشود که جرم ارتکابی با مشارکت دو یا چند نفر محقق شده باشد و همگی در عملیات اجرایی جرم (عنصر مادی و کیفیات آن) مداخله مستقیم و بدون واسطه داشته باشند و جرم ارتکابی هم مستند به فعل همگی باشد. البته میزان تاثیر شرکاء در جرم ارتکابی از حیث مشارکت آنها در جرم مهم نیست، ولی تاثیر قوی و موثر مانند سردستگی می‌تواند از کیفیات مشدده و هم چنین تاثیر ضعیف می‌تواند از کیفیات مخففه محسوب شود و در میزان مجازات شریک جرم موثر است. در جرائم عمدی شرکت در جرم زمانی محقق میشود که میان شرکای جرم وحدت قصد وجود داشته باشد و در جرائم غیر عمدی هم شرکت در جرم وقتی است که جرم ارتکابی ناشی از خطای جزایی دو یا چند نفر باشد.[1]
در قانون اصلاحی مبارزه با مواد مخدر89 تنها در یک جا به این موضوع اشاره شده و آن هم در خصوص ارتکاب جرائم حمل و نگهداری، و دیگر موارد مذکور در ماده 5 این قانون را به موجب ماده 6 از موارد تشدید مجازات قلمداد نموده است و مجازات آن را در صورتی که بصورت باندی و شبکه‌ای انجام شده باشد، مطابق ماده 4 همان قانون اعلام نموده که مخصوص جرائم خرید و فروش و… مواد مخدر بوده است و مجازات سنگین‌تری نسبت به مجازاتهای مذکور در ماده 5 دارد.
گفتار دوم : معاونت
دخالت در ارتکاب جرائم مواد مخدر یا روان گردان به صورت مباشرت، شرکت و معاونت است و آنچه در قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر سال 89 آمده است، مجازات مباشر و شرکت در جرایم مواد مخدر میباشد اما در معاونت در این جرایم، حکم خاصی بیان نشده است. بنابراین باید به قواعد عمومی مراجعه کرد از جمله این که رفتارهای فیزیکی معاونت همان است که در ماده 126 قانون مجازات اسلامی بیان شده است یعنی: تحریک، ترغیب، تهدید یا تطمیع به ارتکاب جرم، دسیسه، فریب و نیرنگ، تهیه وسایل ارتکاب جرم، ارائه طریق ارتکاب جرم و تسهیل وقوع جرم. برای تحقق معاونت در جرم، وجود وحدت قصد و تقدم و یا اقتران زمانی بین عمل معاون و مباشر جرم شرط است .
در مواد 13 و 14 اصلاحی قانون 89 به «جرم در اختیار دیگری قرار دادن واحد صنعتی، خدماتی و محل مسکونی برای انبار کردن، تولید و یا توزیع مواد مخدر یا روان گردانهای صنعتی غیر دارویی» و نیز جرم «دایر کردن مکان یا اداره آن برای استعمال مواد مخدر یا روان گردانهای صنعتی غیر دارویی» اشاره دارد که با حصول شرایطی ممکن است معاونت در برخی جرایم مواد مخدر یا روان گردان به حساب آید اما تبصره ماده 14، این جرایم را تابع مقررات خاص میداند.[2]
تبصره ماده30 فانون مذکور ، یکی از مصادیق معاونت در جرایم مواد مخدر یا داروهای روان گردان را چنین بر شمرده است: «کلیه افرادی که به هر نحو به ساخت یا تعبیه جاسازی جهت حمل مواد مخدر یا روان گردانهای صنعتی غیر دارویی در وسایل نقلیه مینمایند در صورت وقوع جرم به عنوان معاون در جرم ارتکابی و در غیر آن سه ماه تا شش ماه حبس و حسب مورد از ده میلیون ریال تا پنجاه میلیون ریال جریمه نقدی محکوم میشوند.» قسمت نخست این تبصره به «معاون در جرم ارتکابی» اشاره دارد و ظاهر عبارت بیانگر آن است که صرف ارتکاب رفتار فیزیکی یعنی «اقدام به ساخت یا تعبیه جاسازی» برای تحقق معاونت کافی است هرچند وحدت قصد میان مباشر و معاون وجود نداشته باشد. در حالی که یکی از شروط معاونت در جرم وحدت قصد میان مباشر و معاون است پس در ساخت جاسازی میان طرفین باید وحدت قصد وجود داشته باشد.
همچنین اطلاق عبارت شامل موردی هم میشود که سازنده یا تعبیه کننده جاسازی همان حمل کننده مواد مخدر یا روان گردان باشد اما از آن جا که مباشر و معاون لزوماً باید دو نفر باشند بنابراین باید مرتکب این جرم رافردی غیر حمل کننده بدانیم.[3] عبارت «در غیر آن» ناظر به صورتی است که جرمی رخ نمیدهد زیرا قبل از آن، عبارت «در صورت وقوع جرم» به کار رفته است اما چنین استنباطی، نتیجه منطقی ندارد چرا که در هر صورت یکی از مصادیق مجرمانه مانند نگهداری و مخفی کردن انجام میشود پس باید عبارت یاد شده را به گونهای دیگر معنا کرد، یا این که ناظر به موردی باشد که به رغم ساخت و تعبیه جاسازی، از آن استفاده نمیشود که در این صورت ممکن است شامل مالک مواد مخدر نیز بشود و یا این که ناظر به صورتی باشد که جرم حمل مواد مخدر یا روان گردان رخ نمیدهد هر چند جرم دیگری مانند نگهداری مواد مخدر در آن محل صورت گیرد.[4]
متن کامل پایان نامه با فرمت ورد (docx ):
<img class="alignnone size-full wp-image-2713 alignright" src="http://refquiz.ir/wp-content/uploads/2018/10/عغفعفغ.png" alt="بررسی حقوقی جرم اعتیاد با توجه به قانون اصلاحی قانون مبارزه با مواد مخدر سال 1389″ width=”300″ height=”200″ />
در ماده 35 الحاقی به قانون مبارزه با مواد مخدر89 که قبلاً شرح دادیم در مورد ترغیب افراد به مصرف مواد مخدر و یا ارتکاب یکی از جرایم مواد مخدر و روان گردان است که قانونگذار مجازات مباشر جرم را برای آن در نظر گرفته است.
درباره معاونت در زمینه اعتیاد و استعمال مواد مخدر باید ببینیم که آیا معاونت در اعتیاد به مواد مخدر داریم یا خیر؟ آیا معاونت در استعمال متصور است؟ مثلاً کسی سیگار حشیش می‌آورد و به دیگری می‌دهد که بکشد. اما راجع به اعتیاد مثلاً فردی می‌تواند بگوید که این باعث شد من معتاد شوم آیا معاونت در اعتیاد به مواد مخدر داریم یا نه؟
گفتیم که اعتیاد یک حالت نفسانی است که به تدریج در وجود شخص ایجاد میشود و معمولاً با یک یا دو مرتبه استعمال فرد معتاد نمیشود (این موضوع بستگی به نوع ماده مخدر و دوز مصرفی و نحوه مصرف و وضعیت جسمی و روحی و روانی فرد دارد). معتاد به کسی گفته میشود که در اثر مرور زمان و استعمال مکرر مواد مخدر به آن وابسته شده و نمی‌تواند از آن دست بکشد و به راحتی نمی‌تواند آن را کنار بگذارد. به عبارت دیگر اعتیاد یک حالت تدریجی است و جرم آنی نیست. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم با یک یا دو مرتبه در اختیار قرار دادن مواد مخدر به دیگری معاونت در اعتیاد صورت گرفته و جرم محقق شده است. زیرا جرم اعتیاد هنوز اتفاق نیفتاده است. البته استعمال اتفاق افتاده است. پس معاونت زمانی جرم است که جرم اصلی محقق شود و در مورد اخیر هنوز اعتیاد حاصل نشده است و این فرد فعلاً استعمال می‌کند تا بعداً معتاد شود.[5]
[1] – همان، ص173.
-[2] زراعت، عباس، منبع پیشین، ص133.
[3]- همان.
[4]ـ همان، صص133و134.
[5]- ساکی، محمد رضا، منبع پیشین، صص 175و176.