دسترسي به منابع مقالات : تأثیر آموزش مهارت های یادداشت برداری بر انگیزه پیشرفت در یادگیری و خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان دانشگاه …

۱- Mangrum & Strichart
۲- Bailey
۳- Jones & Mort
۲- شرکت فعالانه در بحث و موضوع درس، سؤال کردن اشکالات و پاسخ دادن به سؤالات استاد.
۳- هدفدارگوش دادن : تشخیص این که دانشجو از کلاس چه چیزی را انتظار دارد و امید دارد که یاد بگیرد وگوش دادن به صحبت‌های استاد و دقت به مطالبی که وی بر روی آنها تاکید می کند.
۴- استفاده از روش های استاندارد یادداشت برداری.
۵- یادداشت موضوعاتی که با عباراتی نظیر” نکته مهم این است که …بطور خلاصه می توان گفت که… ” همراه باشد و یا مطالبی که استاد بر روی تخته می نویسد، همچنین یادداشت مطلبی که استاد چند بار تکرار می کند، احتمالا آن مطلب بسیار مهم است.
۶- یادداشت برداری به صورت خلاصه نویسی و با استفاده از واژه های شخصی از نکات مهم و اصلی و نه از تمام مطالبی که استاد می گوید و سپس مشخص کردن این نکات مهم با توجه به مواردی که به وسیله آهنگ صدا، حالات صورت و تکرار مطلب مورد تأکید قرار میگیرند و باید کاری کرد که یادداشت ها چنـین تأکیدهایی را منعکس نمایند.آهنگ صدا و مواردی از این قبیل، به سادگی فراموش میشوند ولی میتوان با استفاده از مدادهای رنگی، کادرها، شبرنگ ها، کشیدن خط زیر مطلب مهم و یا کشیدن دایره دورآن، گذاشتن علامت * درکنار آن، برداشت خود از آن ها را (به طوری که در هر صفحه یادداشت به صورت برجسته ایی خودنمایی کند) حفظ کرد.
۷- خالی گذاشتن پشت صفحه، تا صفحه به راحتی برگردانده شود. همچنین گذاشتن فضای خالی به هنگام یادداشت برداری بین مطالب برای نوشتن مطلب به زبان شخصی و افزودن آن به یادداشت‌ها. این روش کمک می‌کند تا با یکپارچه کردن مطالب فعلی با مطالب قبلی در سطحی ژرفتر مطلب را آموخت، همچنین گذاشتن فضای اضافی در یادداشت‌ها یافتن مطالب را به هنگام مطالعه آسانتر می‌کند.
۸- استفاده از کلمات کلیدی و علایم اختصاری (مخفف ها ) در سراسر متن، مثلاً به جای Kilogram ا ز kg ، % به جای درصد و → به جای نتیجه می دهد و > = < به جای کمتر، بیشتر و یا مساوی
۹- استفاده ازعلامت های:
سؤال (؟) در حاشیه یک عبارت برای نشان دادن این که عبارت مورد نظر را نفهمیده و یا معنای آن
برای فرد وضوح کاملی ندارد.
ستاره (*) در حاشیه صفحات برای نشان دادن اهمیت موضوع و امکان طرح سؤال از آن در امتحانات. تعجب(!) برای نشان دادن عدم توافق با قسمتی از نوشته یا عبارت.
ج) بعد از کلاس
۱ – مرور یادداشت ها
در خلال ۲۴ ساعت باید برای هر کلاس ۱۰ دقیقه وقت گذاشت و یادداشت ها را مرور کرد، زیرا در غیر اینصورت ۵۰ تا ۸۰ درصد از مطالب از دست می‌رود. مرور بلافاصله مطالب نتیجه بهتری نسبت به مرور پس از مدت طولانی به بار خواهد آورد. اگر دانشجویی درمدت ۲۴ ساعت و یا قبل از جلسه درسی بعدی مطالب را مرور کند از میزان محفوظات او کاسته و بر میزان فراگیری او افزوده می شود.
۲- دوباره نویسی یادداشت ها
با سازماندهی و بازنگری هر چه سریعتر یادداشت ها پس از سخنرانی به دلیل ایتکه موضوع درس هنوز در ذهن تازه و آماده است، می توان از مثال ها و حقایقی که در حافظه فرد از درس به جای مانده و فرصت نوشتن آن ها را در حین سخنرانی نداشته برای تکمیل یادداشت ها استفاده کرد. علاوه بر این می توان قسمت هایی از درس را که مبهم باقی مانده است باز یابی کرده و از استاد، همکاسـی، از متن کتاب درسی و یا از طریق سایر منابع برای کسب اطلاعات بیشتر برای رفع ابهام کمک گرفت. اگر مطلب یا نکته ای از قلم افتاده است، به آن اضافه کرد و یا اگر مطلب به غلط یادداشت شده، تصحیح نمود. همچنین با تغییرکلمات مخفف به کلمات کامل، علائم به کلمات و جملات کوتاه به جملات بلندتر، جزوه را کامل کرد.
۳- حاشیه نویسی در کنار یادداشت ها
روش حاشیه نویسی در کنار یادداشت ها بر دوباره نویسی ارجحیت دارد، پیشنهاد های زیر می تواند در زمینه حاشیه نویسی در کنار یادداشت ها مفید باشد.
الف) خط کشیدن در زیر و یا دور جملات کلیدی و مفاهیم مهم .
ب) استفاده از حاشیه های جزوه یا از صفحات خالی برای هماهنگ کردن یادداشت ها با متن کتاب درسی. برای ابن کار بهتر است شماره صفحه متن مربوط در کتاب درکنار یادداشت ها نوشته شود.
ج) کشیدن پاره خطی عمودی در کنار یادداشت ها، یا پرانتز و کروشه ای در دو طرف یک یا چند جمله، برای نشــان دادن اهمیت آن ها .
۲-۱-۷٫ روش های یادداشت برداری:
روشی به عنوان بهترین روش یادداشت برداری وجود ندارد. بهترین روش یادداشت برداری به عملکرد شخص مربوط است و آن انعکاسی است از سبک یادگیری، چگونگی کار ذهن و زمان موجود برای یادداشت برداری. از نظرمه یر(۲۰۰۲) مهارت های یادداشت برداری می توانند شامل مهارت های عمومی مثل ضرورت افتراق بین ایده های اصلی و مفاهیم وابسته مانند روش رئوس مطالب و یا یک روش منسجم همچون روش تقسیم صفحه باشد که ساختاری را نشان می دهد که در آن مهارت های عمومی بیشتر به کار گرفته می شود.
۱- نقشه ذهنی^۱ (درخت حافظه) :
درخت حافظه روش علمی یادداشت برداری است که بوسیله آن می توان شکل کلی موضوع و ارتباط بین نکات مختلف را نشان داد. شکل جایگیری مطالب در درخت حافظه به گونه ای است که یادآوری و دوره مطالب را بسیار آسان می کند. در این روش مطالب بصورت فهرست وار نوشته نمی شوند بلکه شکل شاخه ای دارند، به این گونه که موضوع اصلی و درجه اهمیت مطالب و ارتباط بین آنها بصورت کاملا مشخص نشان داده می شود. مزیت دیگر این روش آن است که به راحتی می توان مطالب جدید را به درخت حافظه تکمیل شده اضافه کرد، بدون آنکه نظم مطالب از بین برود، در یادداشت برداری معمولی این کار امکان ندارد. مهم تر از همه اینکه شکل ظاهری درخت حافظه در به خاطر آوردن مطالب کمک بسیاری می کند.
این روش، علاوه بر تسهیل در حفظ مطالب، بازخوانی و مرور مجدد مطالب را در ایام امتحانات راحت تر و سریع تر می کند.
همچنین استفاده از نمودار درختی به هنگام امتحان کمک میکند تا تشخیص دهیم که سؤال مطرح شده، دقیقاً مربوط به کدام بخش از درس است و می توانیم جواب آن را سریع تر بیابیم.
درخت حافظه علاوه بر یادداشت برداری در موارد زیر نیز کاربرد دارد:
– خلاصه کردن مطالب.
– تنظیم مطالبی که از منابع مختلف گردآوری شده است.
– بررسی مسائل دشوار و پیچیده.
– ایجاد طرحی کلی از موضوع مورد مطالعه(پیوست های شماره ۱ و ۲ ).
ترسیم نقشه ذهنی :
برای ترسیم درخت حافظه به ترتیب زیر عمل می شود :
________________
۱-concept map
۱- موضوع اصلی در پایین یا وسط صفحه نوشته شده دور آن خط کشیده ، سپس از این قسمت خطی به طرف بالا یا اطراف صفحه امتداد داده می شود. این قسمت با شماره ۱ در شکل (پیوست شماره ۱) مشخص شده است.
۲- سپس خطوطی را از خط اصلی انشعاب داده و نکات مهم مرتبط با موضوع در کنار این خطوط نوشته می شود. این قسمت‌ها با شماره ۲ در شکل(پیوست شماره ۱) نشان داده شده است.
۳- اگر مطالب دیگری در ارتباط با نکات قبلی وجود دارد، خطوط قبلی انشعاب داده شده و آن مطالب نوشته می شوند. این قسمت‌ها با شماره ۳ در شکل(پیوست شماره ۱) نشان داده شده است .