دانلود پایان نامه ارشد با موضوع ویتامین، زنبورهای، چربی، پروتئین

کریلشیم (2005)، گزارش داد که در صورت کمبود مواد غذایی پروتئیندار زنبورهای پرستار تا یک هفته می‌توانند از لاروها پرستاری کرده اما در این دوره لاروها به خوبی رشد و توسعه پیدا نمی‌کنند و کم کم حذف خواهند شد. در صورت حذف پروتئین از جیره زنبور، در مدت سه روز حدود یازده درصد از پروتئین ذخیره‌ای بدن آن‌ها کاهش می‌یابد. کریلشیم و هراسینگ (2005)، میزان پروتئین ماده خشک زنبور عسل کارگر را بین 66 تا 74 درصد گزارش نمودند درصد پروتئین در اوایل سن بالاتر از بقیه موارد است.
امدم33 و همکاران (2004)، گزارش کردند که میزان پروتئین بدن زنبورها با توجه به فصل‌های سال تفاوت دارد آخرین نسل تولید شده زنبورهای کارگر در اواخر فصل تابستان ویژگی‌های فیزیولوژیکی و طول عمر مختلف دارند کارگران زمستان گذران و میزان پروتئین در بدن و همولنف آن‌ها در مقایسه با سایر دوره‌ها خیلی بیشتر گزارش شده است. بالارفتن مقدار پروتئین بدن زنبورها در بالا رفتن طول عمر زنبورها، آغاز بکار زنبورهای مزرعه و زمستان‌گذرانی اهمیت ویژه ای دارد. در بهار و اوایل تابستان مقدار پروتئین لاشه کمتر از سایر موارد است.
در گزارش دیگری کریلشم (1990)، اعلام داشت که پروتئین مورد نیاز زنبورهای کارگر و نر در روزهای اول بالا بوده و حدود 75/1 تا 2 میلی‌گرم برای هر زنبور در هر روز برآورده شده (mg/bee/day) و با افزایش سن به سرعت کاهش می‌یابد که به طور کامل در جدول2-1 آمده است.

جدول2 – 1 پروتئین مورد نیاز زنبورهای کارگر و نر
سن روز
پروتئین مصرفی mg
3
4/1
6
1
8
75/0
10
5/0
12
25/0

سیلوا34 و همکاران (2009)، میزان پروتئین مورد نیاز لاروها را در سنین 1 تا 5 روزگی مورد بررسی قرار دادند، که به شرح جدول 2- 2 می‌باشد.
جدول2- 2 مقدار پروتئین مورد نیاز لاروها
سن لارو(روز)
غذای مصرفی mg
1
04/0
2
15/0
3
25/0
4
5/0
5
7/0

2- 5-4 اسید آمینه‌های ضروری زنبورعسل
پروتئین‌ها با مقدار معینی از اسیدآمینه برای رشد طبیعی و مناسب نوزادها و زنبورهای جوان و برای توسعه غدد شیری زنبورهای کارگر پرستار لازم و ضروری هستند. پروتئین بعضی از گرده‌ها فاقد کلیه اسیدآمینه مورد نیاز زنبور هستند که بعضی از این اسیدآمینه‌ها برای زنبورعسل ضروری می‌باشند (نهضتی، 1387). برای برآورد میزان دقیق اسیدهای آمینه مورد نیاز زنبوران لازم است که اثر گرده‌های مختلف و جیره‌های مختلف را بر روی میزان تولید نوزاد، طول عمر و سایر شاخص‌های فیزیولوژیکی بررسی کنیم (کامپانا35 و مولر36، 1977؛ لوپرند37، 1980؛ برودسچ نیدر، 2010). اسیدآمینه‌های ضروری زنبورعسل با حیوانات اهلی تا حدودی متفاوت است. دالاگوا38(2005) و برودسچ نیدر و کریلشیم (2010)، ده اسیدآمینه را برای رشد زنبور عسل حیاتی دانستند که از بین آن‌ها اسیدآمینه‌های محدودکننده در زنبورعسل به ترتیب اهمیت ایزولوسین، لوسین و والین هستند که در غذای اصلی زنبورها یعنی دانه گرده، بیشتر گیاهان کمتر از حد نیاز وجود دارند. اسیدآمینه مورد نیاز و ضروری در زنبورعسل توسط کوک39 و همکاران (2003) در جدول 2- 3 دسته بندی شده است.
جدول2 – 3 دسته بندی اسیدآمینه‌های ضروری و غیر ضروری در زنبورعسل
باضرورت زیاد
باضرورت متوسط
کمتر ضروری
غیر ضروری
والین
آرژنین
آلانین
آسپارتین
ایزولوسین
هیستیدین
متیونین
سیستئین
لوسین
لیزین
تریپتوفان
گلوتامیت

فنیل آلانین

گلیسین

ترئونین

هیدروکسی پرولین

پرولین

سرین

تایروزین

حداقل میزان اسیدآمینه‌های ضروری در غذای زنبورعسل تعیین گردیده است که در جدول 2- 4 آمده است (رابینسون، 2003؛ سامرویل، 2000).
جدول 2- 4 حداقل میزان اسیدآمینه‌های ضروری در غذای زنبورعسل
آمینواسید
گرم/16 گرم نیتروژن
ترئونین
3
والین
4
متیونین
5/1
لوسین
5/4
ایزولوسین
4
فنیلآلانین
5/2
لیزین
3
هستیدین
5/1
آرژنین
3
تریپتوفان
1
استخراج اسیدآمینه متیونین و سیتئین بدون تجزیه مشکل است و سطح ترپتوفان توسط محققین زیادی در دانه گرده اندازه گیری شده است (سامرویل، 2000).
2-5-5 لیپیدها
به طور کلی اطلاعات خیلی محدودی در رابطه با نیاز غذایی زنبورهای عسل به لیپیدها در دسترس است. بدون شک لیپیدهای مورد نیاز زنبورهای عسل نیز از طریق تغذیه از دانه گرده تامین می‌شود رولستون40 و کن41(2000)، لیپید موجود در دانه گرده در گونه‌های مختلف بین 8/0 تا 9/18 درصد گزارش کردند.
بر اساس اطلاعات موجود، زنبورعسل مواد لیپیدی را در بدن خود ذخیره و در دوران فقر غذایی و گرسنگی و در شرایط عادی رشد، از آن استفاده می‌کند. زنبورهای کارگر پاییزه، به خصوص در نواحی شمالی در مقایسه با کارگران بهاره و تابستانه چربی بیشتری در بدن دارند. اسیدهای چرب اجزاء اصلی فسفولیپیدهایی هستند که قسمت عمده ساختمان و فعالیت‌های سلولی را تشکیل می‌دهند (القرنی، 2006؛ رابینسون، 2003).
در تحقیقی جهت مشخص کردن لیپیدهای کمپلکس حشرات، اسفنگومیلین را به عنوان اسفنگولیپیدهای عمده زنبورعسل شناسایی و معرفی نمودند. اسیدهای چرب در بدن زنبورعسل عمدتاً از نو
ع اشباع شده و با زنجیر بلند هستند و اسید چرب زنجیر بلند عمده موجود در بدن زنبورهای عسل اعم از کارگر و ملکه و نر، اسید اولئیک می‌باشد و به دنبال آن به ترتیب اسید پالمتیک و اسید استئاریک قرار دارند که رابطه نزدیکی با آنچه که در دانه‌های گرده یافت می‌شود ندارند. بیشتر حشرات قادر به تولید کلسترول و شاید سایر استرولها نمی‌باشند، بنابراین جهت رشد طبیعی باید آن را در جیره غذایی خود داشته باشند. بافت‌های تشکیل دهنده بدن ملکه و زنبورهای عسل کارگر دارای 24- متیل کلسترول به عنوان استرول عمده می‌باشند، و این ماده ایست که هم در گرده و هم در ژله رویال یافت می‌شود. طی مطالعاتی که گونتارسکی42 انجام داد، نتیجه گرفت که در شرایط آزمایشگاهی زنبورهای جوانی که از چربی و گرده دور نگهداشته شده و فقط با محلول شکر تغذیه شده بودند، توانستند به میزان قابل توجهی در بدن خود چربی سنتز نموده و در سر و شکم خود ذخیره کنند. در این آزمایش زنبوران جوان یکروزه به طور متوسط 9/10 درصد چربی در شکم و 5 درصد چربی در سر داشتند. بعد از تغذیه با محلول 50 درصد شکر و محدود شدن در داخل یک محفظه، به خاطر عدم دسترسی به گرده گل، چربی موجود در شکم به 4/42 درصد و چربی موجود در سر به 2/9 درصد افزایش یافت (راک43، 2001).
آزمایشات انجام شده نشان داده است که اضافه نمودن چربی به غذای طبیعی زنبور منجر به افزایش پرورش نوزاد، رشد غدد تولید کننده غذای نوزادان در زنبورهای کارگر و یا افزایش متوسط وزن خشک زنبورهای تازه متولد شده نمی‌شود. ولی در مواقعی که از مکمل پروتئینی تغذیه می‌شوند، لازم است معادل چربی گرده طبیعی حدود 6 تا 7 درصد چربی نباتی به جیره آن‌ها اضافه شود (سامروویل، 2002).
2-5-6 مواد معدنی
زنبوران عسل مواد معدنی مورد نیاز بدن خود را به طور غیرمستقیم و با تغذیه از گرده گل، شهد گل و آب تامین می‌کنند. گرده گل از لحاظ مواد معدنی غنی بوده، بین 9/2 تا 3/8 درصد مواد معدنی دارند (عبادی، 1369؛ رابینسون، 2003). سطح مواد معدنی در سلامتی بافت‌ها و کلیه دخیل هستند، زیادی پتاسیم و فسفر و کمبود کلسیم با فلجی زنبورهای بالغ در آلمان همراه بوده است. سطح بالای مواد معدنی باعث اسهال در زنبورهای بالغ می‌شود. مقدار آهن ذخیره شده در بافت‌های مختلف زنبورانی که گرده مصرف کرده‌اند ناشناخته است (رابینسون، 2003؛ هیداک، 1970).
2-5-7 ویتامین‌ها
برای رشد و تکامل هر موجود زنده، تعدادی از ویتامین‌ها نقش اساسی داشته و فقدان آن‌ها در رژیم غذایی سبب بیماری‌های مختلف می‌گردد. بیشتر کوآنزیم‌ها در ساختار خود دارای یک ویتامین هستند. دانه‌های گرده دارای مقادیر زیادی ویتامین، به خصوص ویتامین‌های محلول در آب هستند. در داخل دانه گرده هفت نوع ویتامین B کمپلکس ضروری برای زنبورعسل وجود دارد. این ویتامین‌ها برای رشد غدد شیری و ترشح ژله‌شاهانه ضروری می‌باشند. اگر چه دانه‌های گرده دارای مقادیر کمی ویتامین A، E،K هستند، ولی به نظر می‌رسد که در رژیم غذایی زنبوران عسل بالغ وجود ویتامین محلول در چربی لازم نباشد (رابینسون، 2003؛ کریلشیم، 1990).
2-5-7-1 ویتامین‌های محلول در چربی
2-5-7-1-1 ویتامین A
این ویتامین یک ویتامین محلول در چربی است. این ویتامین به دو صورت وجود دارد رتینول: که فقط در غذاهای حیوانی یافت می‌شود و کاروتن: که هم در غذاهای حیوانی و هم غذاهای گیاهی یافت می‌شود. به علت محلول بودن در چربی، این ویتامین می‌تواند در داخل بدن ذخیره گردد لذا مصرف بیش از اندازه آن می‌تواند موجب مسمومیت شود (احمدی، 1390).
2-5-7-1-2 ویتامین K
این ویتامین یک ویتامین محلول در چربی می‌باشد. از آنجائی که در تشکیل عوامل انعقادی 2 و 5 و 9 و10 نقش دارد در پیشگیری از خونریزی های داخلی و خارجی نقش ایفاء می‌نماید. همچنین دراکسیداسیون اسید گلوتامیک نیز مؤثر است (احمدی، 1390).
2-5 -7-1-3 ویتامین D
یک ویتامین محلول در چربی است. بدن انسان این توانائی را دارد که در مقابل نور خورشید این ویتامین را بسازد. بدیهی است وجود بخار زیاد و همچنین هوای آلوده به سبب جلوگیری از تابش مستقیم و کافی نور خورشید می‌تواند موجب کاهش تولید این ویتامین در داخل بدن گردد. این ویتامین موجب تسهیل در جذب و استفاده از فسفر و کلسیم و استحکام اسکلت بندی می‌شود (احمدی، 1390).
2-5-7-1- 4 ویتامین E
ویتامین E یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است. دلیل شهرت ویتامین E خاصیت آنتی اکسیدانی آن است. که عبارت است از کاهش عوامل شیمیایی مخربی که در اثر استرس‌های فیزیولوژیکی و محیطی در خون به وجود آمده است. این خاصیت در ویتامین E و ویتامین C موجود است. این ویتامین در عملکرد کلیه سلول‌ها موثر است از این رو کمبود آن عوارض زیادی را در پی خواهد داشت. ویتامین E نقش مهمی در تولید ژله رویال و رشد غدد جنسی زنبور عسل دارد (القرنی، 2006).
2-5-7-2 ویتامین‌های محلول در آب
2-5-7-2-1 ویتامین C (اسید آسکوربیک)
این ویتامین جزء ویتامین‌های محلول در آب بوده و تقریباً تمام جانوران اما بی مهرگان، حشرات وتعداد معدودی از مهره داران مانند انسان، میمون‌ها، خوکچه هندی، پرندگان تکامل یافته ، خفاش و برخی از ماهیان و… قادر به ساخت این ویتامین در بدن خود نبوده و برای تامین ویتامینC مورد نیاز به غذای خود وابسته‌اند (جواهری، 1388). این ویتامین به جذب آهن در بدن کمک می‌کند و همچنین در تشکیل کلاژن نیز نقش دارد. حسین و همکاران (1979)، تغذیه کلنی‌های زنبور عسل را با 5/0 درصد ویتامین C در محلول قندی برای رشد پ
رورش نوزاد و افزایش تولید عسل گزارش کرده است.
ورما و همکاران (1982) ویتامین C را در تغذیه تکمیلی زنبور عسل سرانا همراه با شربت در سطوح مختلف مصرف نموده ودر سطح 75/0 درصد بیشترین میزان پرورش نوزاد و فعالیت زنبوران چراگر را گزارش نموده است.
هربرت و همکاران (1985) تأثیر تغذیه‌ای ویتامین C را با سطوح مختلف برای پرورش نوزاد تحقیق نموده‌اند و جیره‌های حاوی ویتامین C نسبت به شاهد میزان بالایی از پرورش نوزاد داشته‌اند.
ماسور44 (2004) ویتامین C را به عنوان یک ماده آنتی اکسیدانت در تشکیل غضروف‌ها و تاندون ها و ماهیچه‌ها و رگ‌های خونی مؤثر دانسته است، و همچنین ویتامین C در جذب آهن موثر است. زهرا45 و همکاران (2008) مصرف ویتامین C را با شربت شکر بر روی پرورش نوزادان و تکامل غدد شیری مثبت ارزیابی کرده است. کزیک 46وهمکاران (2009) در مورد خواص آنتی اکسیدانی اسید اسکوربیک در عسل مطالعه نموده‌اند، خواص آنتی اکسیدانی عسل‌های گیاهان جنگلی بیشتر از مرتعی بوده است. استاندیفر (2010) ویتامین C را برای حشرات و زنبور عسل و پرورش نوزاد ضروری اعلام کرده است. جواهری وهمکاران (1388) اثر ویتامین C را برافزایش جمعیت مثبت گزارش کرده است.
2-5-7-2- 2 ویتامین B1 (تیامین)
تیامین یا ویتامین ب 1 قابل حل در آب است لذا مازاد آن از طریق ادرار دفع می‌گردد.این ویتامین رشد را تقویت کرده و به عمل هضم به خصوص هضم کربوهیدرات‌ها کمک می‌نماید. این ویتامین به علت تأثیر بر عملکرد سیستم عصبی و بهبود بخشیدن به حالات روانی، ویتامین اخلاق نامیده می‌شود (احمدی، 1390).
2-5-7-2-3 ویتامین B2 (ریبوفلاوین)
این ویتامین نیز مانند بقیه ویتامین‌های گروه ب قابل حل در آب بوده و مازاد آن از طریق ادرار دفع می‌گردد. این ویتامین به رشد کمک نموده و کمبود آن می‌تواند منجر به زخم‌های دهان و لب وپوست گردد. نور، محیط قلیائی، حرارت پخت و پز، سولفامیدها، استروژن و الکل از جمله عوامل از بین برنده این ویتامین هستند (احمدی، 1390).
2-5-7-2- 4 ویتامین B3 (نیاسین)
مانند بقیه ویتامین‌های گروه ب جزء ویتامین‌های محلول در آب می‌باشد این ویتامین در ساختمان کوآنزیم‌های NAD و NADP نقش دارد. این ویتامین در جذب صحیح پروتئین و چربی مؤثر است و در تبدیل اسیدآمینه تریپتوفان به نیاسین یا ویتامین ب 3 نقش مهمی ایفاء می‌نماید (احمدی، 1390).
2-5-7-2- 5 ویتامین B5 (اسیدپانتوتنیک)
این ویتامین نیز مانند بقیه ویتامین‌های گروه ب قابل حل در آب می‌باشد. فرقانی و همکاران (1387) تأثیرگرده خرما و ویتامین B5 ) اسید پانتوتنیک ) را بر روی کلنی زنبورعسل مطالعه نموده واثرات مثبت ویتامین B5 را بر میزان تولید ژله رویال گزارش کرده است. اثر ویتامین B5 روی تخم‌گذاری و طول عمر ملکه به همراه ویتامین ب 6 مثبت گزارش شده است (عباسی و همکاران، 1389).
2-5-7-2- 6 ویتامین B12 (سیانوکوبالامین)
این ویتامین به تنهایی نمی‌تواند به طور کامل جذب گردد و برای جذب کامل نیاز به کلسیم دارد. این ویتامین در بدن موجب تشکیل و تجدید گلبول‌های قرمز خون می‌شود، تحریک پذیری روده‌ها را کاهش می‌دهد و موجب می‌شود بدن در استفاده از پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها بهتر عمل نماید (احمدی، 1390).

جدول 2- 10 ترکیب و نام علمی ویتامین‌ها (احمدی،