راهبردهای مهم و اساسی مدیران واسه مقابله با اختلاف

راهبردهای مهم و اساسی مدیران واسه مقابله با اختلاف

رقابت

روش رقابت[1] در متون جور واجور، با اصطلاحاتی چون” مجبور زور و زور”، ” اعمال قدرت”، “کنترل” و “قاطعیت نشون دادن”، که همه طوری روشن کننده به کار گیری روش­های استبدادی، آمرانه و تحکم­آمیز جهت کنترل تعارضه، مورد بحث هستش. وقتی که یکی از دو طرف اختلاف تمایل خیلی شدیدی واسه رسیدن به اهداف یا خواسته­های مورد نظر خود داشته و خواسته­های طرف مقابل رو ندیده بگیره یا تمایل خیلی کمی واسه ارضای علایق اون­ها از خود نشون بده، ایشون به طرف تحکم یا رقابت جهت­گیری کرده (میشل و لارسون، 1988).

مدیری که پیرو این سبک واسه حل تعارضه در هر موقعیت اختلاف، چه وقتی که خود یکی از طرف­ های درگیره و چه وقتی که خود به عنوان شخص سوم وارد عمل می­شه، تنها وسیله کلی‌اش واسه کنترل اختلاف به کار گیری قدرت رسمی می­باشه. هدف کلی این­گونه مدیران در نطفه خفه کردن تعارضه. به کار بردن این­گونه روش­ها، جوی از فشار و اختناق در سازمان به وجود می­بیاره (توتونچیان، 1357). مزیت کلی سبک رقابت، سرعت اون و عیب کلی اون ایجاد ناخشنودی میان کارکنانه (رابینز، 1989 به نقل از رضائیان، 1382).

 

مدارا و نرمش

“مدارا”[2] یا نرمش و از خود گذشتگی، که در قطب مخالف “تحکم” قرار داره، یعنی تلاش واسه ارضای خواسته­ها و منافع طرف مقابل، حتی اگه خواسته­ها و منافع خود پس فدا شه ( کوزان[3]، 1989). مدیر یا فردی که پیرو این سبکه به خاطر حفظ رابطه، حفظ آرامش و برقرار موندن جو دوستی و رفاقت، منافع طرف مقابل رو بر منافع خود مقدم می­شمارد، یعنی از خود گذشتگی و فداکاری از خود نشون می­بده. به هنگام مواجه شدن با یه موقعیت اختلاف هدف کلی این­گونه مدیران، قبل از هر چیز دیگه کاهش و از جوشش انداختن نا آرومی­ها، هیجانات و احساسات از روی دشمنی در بین طرف­های درگیر از راه پایین نشون دادن اهمیت اختلاف می­باشه (ایزدی، 1379). مزیت کلی این سبک اینه که همکاری رو مورد تشویق قرار می­بده و عیب کلی اون موقتی بودن حل اختلاف و نبود برطرف کردن زیر بنایی تعارضه (رحیم، 2001).

دوری

وقتی که فرد وجود اختلاف رو تشخیص می­بده ولی به طور واکنشی عقب نشینی می­کنه یا موضوع رو سرکوب می­کنه، گفته می­شه سبک دوری[4] رو در پیش گرفته. بی تفاوتی یا نبود تمایل به مخالفت رو می­تونه به عقب ­نشینی منجر شه. در این حالت، افراد دو طرف اختلاف، میان خود جدایی فیزیکی ایجاد می­کنن و هریک ناحیه­ای رو واسه خود تعیین می­کنه که جدا از ناحیه دیگری باشه. مزیت کلی این سبک اینه که در وضعیت­های مبهم یا رو، فرد زمان کافی واسه روشن شدن وضعیت یا تصمیم­گیری داره. ضعف کلی اون اینه که اثر موقتی داره و به مسائل بنیادی نمی­پردازه (رضائیان، 1382).

 

 

صلح یا صلح

در صورتی که یه یا هر دو طرف دیگه تا حدی تمایل متعادلی هم به منافع و خواسته­های منبع خود داشته باشه و هم به منافع و خواسته­های طرف مقابل، “صلح[5]” یا صلح صورت می گیره. یعنی، اینجا یه طرف تمایل پیدا می­کنه از بعضی، اما نه همه­ی، خواسته­ها و منافع خود دست بکشه، تا طرف مقابل بتونه بعضی از خواسته­های خود رو ارضا کنه. تحت این شرایط، به خاطر حل اختلاف دو طرف درگیر تصمیم می­گیرند که یافته های یا منافع رو در بین یکدیگر تقسیم کنن (میشل و لارسون، 1988). مزیت کلی این سبک اینه که در فراگرد مردم سالارانه بازنده­ای وجود نداره، ولی در عین حال این سبک راه حل موقتی اختلاف به حساب می­آید که می­تونه حل خلاقانه مسأله رو برهم زند (کریتنر و کینیکی، 2004 به نقل از رضائیان، 1382).

همکاری

راهبردی که پیروز تئوری پردازان مدیریت نسبت به مطلوبیت و موثر بودن اون اتفاق­نظر دارن، “همکاری”[6] است. این همون راهبردیه که فالت از آن به عنوان “وحدت بخشیدن” یاد می‌کنه و مارچ و سایمون اون رو “حل مسأله” می­خونن. در هر حال، وقتی که یه یا هر دو طرف درگیر تمایل زیادی به تحقق اهداف و منافع خود داشته و هم خیلی اهداف و منافع طرف مقابل رو در نظر بگیره، جهت­گیری ایشون به طرف همکاری هستش، این روش به راه­ حلی که کلیه انتظارات و ترجیحات هر دو طرف درگیر در اختلاف رو تأمین کنه، اشاره داره (میشل و لارسون، 1988).

مزیت کلی این سبک، اثر موندگار اینه؛ چون به جای صرف پرداختن به علائم اختلاف به مسائل زیر بنایی می­پردازه. عیب کلی این سبک وقت­گیر بودن اینه (هل ریگل[7]، 1998 به نقل از رضائیان، 1382).

 

در تحقیق حاضر واسه تعیین روش مدیریت اختلاف مدیران از مدل سه سبکی پوتنام و ویلسون (1982) که پنج روش مدیریت اختلاف، شامل دوری، تطبیق یا صلح، همکاری، صلح، رقابت رو در داخل سه روش کنترل[1]، نبود مقابله[2] و راه ­حل­گرایی[3] مورد امتحان قرار می­بده، به کار گیری شد.

روش کنترل با روش­ی رقابتی یه جوره و روشن کننده به کار گیری روش­های استبدادی، آمرانه و تحکم­آمیزه. روش نبود مقابله شامل روش­های دوری، تطبیق یا صلح (مدارا و نرمش) است. در این حالت فرد واسه ارضای خواسته­ها و منافع طرف مقابل، حتی اگه خواسته­ها و منافع خود پس فدا شه تلاش می­کنه ( کوزان[4]، 1989). روش راه ­حل گرایی شامل روش­ های همکاری و صلح می­باشه. در این­ حالت یه طرف تمایل پیدا می­کنه از بعضی، اما نه همه­ی، خواسته­ها و منافع خود دست بکشه، تا طرف مقابل بتونه بعضی از خواسته­های خود رو ارضا کنه (ایزدی، 1379).

[1] . kontrol

[2] . nonconfrintation

[3] . solution-orientation

4. kozan

2. competing

 

1. accommodating
2. kozan
3. avoiding
4. compromising
5. collaborating
6. Hell Rigle