منبع مقاله درمورد محل سکونت، شهر اهواز، اقشار کم درآمد

5) تشکیل صندوق‌های خرده وام در سطح محدوده
6) برگزاری کلاس‌های آموزشی امور شهری و شهروندی
7) ایجاد مراکز فرهنگی کوچک مقیاس(خانه فرهنگ،خانه جوان، قرائت‌خانه، نگارخانه و نظایر آن)
8) ایجاد گروه‌های همیار محدوده (رابط مردم و مسئولین)
9) حمایت از تشکل‌های غیر دولتی و اجتماعات محلی شکل‌گرفته و زمینه‌سازی رسمی شدن سریع و بدون قید و شرط این اجتماعات
پیشنهادها در سطح کلان در محدوده مورد مطالعه
• از آنجایی که راه حل مواجهه با پدیده اسکان غیررسمی را بایستی در قالب2 نگرش “توسعه ای”، توسط دولت و “توانمندسازی و بهسازی مشارکتی”، با استفاده از پتانسیل مشارکتطلبی و مشارکتپذیری خانوارهای اسکانیافته جستجو نمود لذا از یکسو باید به عوامل مؤثر در توسعه پرداخت و از سوی دیگر نیز از حاشیهنشین شدن مناطق دارای اسکان غیررسمی جلوگیری نمود و جهت دستیابی به شرایط پایداری نسبی باید با مشارکت دهی ساکنان در بهینهسازی شرایط زیستی در محل سکونتشان و تقویت حس مسئولیت آنان، محیط مناسبی برای کار، سکونت و پیوندهای اجتماعی ایجاد نمود.
• جهت تحقق یافتن امر توانمندسازی و بسترسازی برای ارتقای شرایط محیطی سکونتگاههای غیررسمی موجود به نحو فراگیر و ماندگار، راهبرد پیشنهادی عبارت است از : تقویت و ایفای نقش هدایتگر و تسهیلکننده در حل مجموعه مشکلات اسکان غیررسمی با توانمندسازی این اجتماعات و مشارکت جویی از آنها، بطوریکه در این راهبرد اتکای اصلی به توانهای درونی موجود و آموزش این اجتماعات غیررسمی است و نقش بخش دولتی و عمومی صرفاً حمایت و هدایت خودیاری و جهت دهی به میزان و نحوه مشارکت آنها برای رفع نیازهای فردی و جمعی ساکنان است.
• سیاست‌ها، اقدامات و راهکارهای مرتبط با راهبرد هدایت و تسهیل توانمندسازی از طریق مشارکت دهی ساکنان.
• پیش نگری گسترش اسکان غیررسمی و زمینه سازی تأمین مسکن مناسب با خدمات مرتبط برای گروه‌های کم درآمد.
• برخلاف پروژه‌های عمرانی که بیشتر کالبدی هستند پیشنهادهای توانمندسازی باید تأثیرات اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی و رفاهی داشته باشند. بنابراین به جای پیشنهاد طرح‌های منفرد مجموعه‌ای از پروژه‌ها که بر یکدیگر تأثیر داشته و چرخه‌ای از ارتقای اقتصادی، اجتماعی، خدماتی و رفاهی را فراهم نماید ارجحیت دارند.
• اعمال سیاست‌های تمرکززدایی وجلوگیری ازرشد بی رویه ولجام گسیخته شهرها،ازطریق سرمایه گذاری در مناطق محروم و ایجاد تعادل‌های منطقه‌ای در جهت تحقق عدالت اجتماعی در کشور بمنظور توزیع متعادل اعتبارات و استفاده کارآمد از آن متناسب با استعدادهای مناطق مختلف و افزایش مشارکت ملی.
پیشنهادها در سطح خرد در محدوده مورد مطالعه
• ساماندهی وضع اشتغال، ایجاد و گسترش فرهنگ واقعی اشتغال ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی منطقه.
• برنامه ریزی و ساماندهی اقتصاد منطقه19 بطوریکه بتوان از پتانسیل‌های موجود در آن استفاده کرده و توجه مردم را از مشاغل غیررسمی و کم درآمد بطرف مشاغل رسمی درآمدزا جلب نموده و درآمدهای موجود دربخش غیررسمی را نیز وارد بازار رسمی نموده و به ارتقای سطح اقتصاد محلی و ملی کمک کنیم.
• ساخت مجموعه‌های مسکونی ارزان قیمت و واگذاری آن به خانوارهای اسکان یافته در سکونتگاه‌های غیررسمی ناحیه3 منطقه19 بصورت اجاره به شرط تملیک.
• آموزش و ارتقای سطح آگاهی‌های مردم و بویژه خانوارهای اسکان یافته در سکونتگاه‌های غیررسمی از طریق رسانه‌های جمعی و نیز از طریق برگزاری کلاس‌های آموزشی در آنها.
• احداث مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان جهت بالا بردن سطح سواد و آگاهی‌های ساکنان در مناطق اسکان غیررسمی.
• ایجاد خانه بهداشت در کانون‌ها جهت ارائه خدمات بهداشتی، واکسیناسیون و تنظیم خانواده.
• توجه به امر سواد و آموزش دختران، زیراپسران درصورت نبود مدرسه درمحل سکونت شان با مراجعه به نقاط دیگر می‌توانند تحصیل کنند، اما دختران حتی در صورت تمایل به تحصیل نمی توانند به نقاط دیگر مراجعه کنند زیرا این مسئله مغایر با اعتقادات سنتی و امکانات مالی خانواده آنهاست.
• توجه به بهسازی شرایط زیست خانوارهای اسکان یافته و تشویق آنان به مشارکت در تمامی مراحل طرح توانمندسازی و بهسازی مشارکتی.
• انجام اقدامات لازم جهت بهسازی شبکه فاضلاب و سیستم بهداشتی جمع آوری زباله.
• توجه به نقش دولت درتمامی مراحل مطالعه،تدوین برنامه،تصمیمگیری واجرای برنامه‌ها ضرورت دارد.
6ـ3 جمعبندی
در این تحقیق برای بررسی سوالات سه فرضیه مطرح شده است نتایج آزمون این فرضیهها به شکل زیر میباشد:
فرضیه اول: بنظر می‌رسد مهاجرت‌های شهری و روستایی یکی از دلایل شکل گیری وگسترش اسکان غیررسمی در محدوده مورد مطالعه می‌باشد. برای بررسی این فرضیه از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج این آزمون گویای این واقعیت است که مهاجرت های روستا- شهری نقش مهمی در شکل گیری و گسترش اسکان غیررسمی داشته است و فرضیه اول تحقیق به استناد به آمارهای موجود مورد تائید است.
فرضیه دوم: به نظر می‌رسد تقویت سرمایه اجتماعی می‌تواند نقش موثری در توانمندسازی سکونتگاه‌های غیر رسمی داشته باشد: به منظور بررسی سرمایه اجتماعی در محدوده دولتخواه و اسماعیلآباد از آزمون t بهره گرفته شد. بررسی شاخص‌های موجود حاکی از این بود که وضعیت سرمایه اجتماعی در محدوده در وضعیت مناسبی قرار دارد و تنها در شاخص اعتماد اجتماعی سطح معناداری کمتر از حد ارزیابی شده است.
فرضیه سوم: به نظر می‌رسد برنامهریزی جهت ساماندهی و توانمندسازی با استفاده از مشارکت‌های مردمی بهترین راهحل برای حل مسئله اسکان غیررسمی در محدوده می‌باشد. بررسی رابطه بین این دو متغیر نشان داد که بالا یا پایین بودن میزان مشارکت ساکنین بر ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی محدوده تاثیر مثبتی داشته است. به عبارت دیگر چنانچه ساکنین سکونتگاه‌های غیر رسمی در طرح های ساماندهی و توانمندسازی این گونه محدوده‌ها مشارکت داده شوند و یا خود در برنامه هایی چون تشکیل سازمان‌ها و تشکلهای مردم نهاد شرکت کنند روند ساماندهی و بهبود وضعیت این سکونتگاهها تسریع خواهد شد.
بررسی مسائل و مشکلات محدوده مورد مطالعه از دید ساکنین نشان میدهد که بخش خدمات شهری با 3/78 درصد بیشترین این مشکلات را شامل میشود. از دید کارشناسان مجرب مسائل و مشکلات محدوده مورد مطالعه در ابعاد کاربری زمین، اجتماعی ـ اقتصادی، مسکن، کالبدی و سیمای شهری، طبیعی و زیست محیطی، حمل و نقل، مدیریت و مشارکت تقسیم بندی شده است. برای بهود هر کدام از این مشکلات راهبردهای ارائه شده است.
منابع وماخذ
1. اسماعیلپور، نجما (1389)، بررسی وضعیت مسکن در سکونتگاههای غیررسمی و ارایه راهبردهای ساماندهی آنها (نمونه موردی: محله حسنآباد)، مجله مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال اول، شماره چهارم، بهار، صص 112ـ95.
2. اطهاری، کمال، سنجش عامل ساختاری و نهادی در ایران، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی، جلد اول، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ???2
3. ایراندوست، کیومرث و مظفر، صرافی( 1386)، یاس و امید در سکونتگا ههای غیررسمی، نمونه موردی شهر کرمانشاه. رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 26 ، صص 201 – 221.
4. بن (خبرنامه انجمن صنفی مهندسان معمار و شهرساز)، سند ملی توانمند سازی و ساماندهی اسکان غیر رسمی، سال نهم، شماره 32-33.
5. پیران، پرویز، آلونک نشینی در ایران: دیدگاههای نظری: با نگاهی به شرایط ایران، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 87-88، 1385.
6. پیران، پرویز، شهرنشینی شتابان و ناهمگون آلونک نشینی در تهران، اطلاعات سیاسی-. اقتصادی، شماره ?، 1387
7. پیران، پرویز، شهرنشینی شتابان و ناهمگون مسکن نابهنجار، اطلاعات سیاسی- اقتصادی،. شماره ??، 1391
8. جواهری پور، مهرداد و بابک داورپناه، سکونتگاههای ناپایدار اقشار کم درآمد شهری (بازبینی سیاستگذاری های دوران اخیر در زمینه اسکان غیر رسمی یا نابسامان)، فصلنامه هفتشهر، شماره هشت، 1389
9. حاج یوسفی، علی، پدیده حاشیه نشینی قبل از انقلاب، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی، جلد اول، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ????
10. حافظ نیا، محمد رضا، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)،تهران، 1392
11. حسامیان، فرخ و دیگران، شهرنشینی در ایران، چاپ اول، تهران، انتشارات نگاه، 1384
12. حسین زاده دلیر، کریم، حاشیه نشینی: در جستجوی معنی و مفهوم, اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره هشتم و نهم، 1385
13. داوودپور، زهره، کلانشهر تهران و سکونتگاههای خودروی، تهران، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری، چاپ اول، تابستان 1392
14. ربانی، رسول، حمیدرضا، وارثی، و زهرا، طاهری، ( 1388)، تحلیلی بر علت اصلی شک لگیری مناطق حاشی هنشینی در شهر اصفهان نمونه موردی: منطقه ارزان و دارک، جغرافیا و توسعه، شماره 13 ، صص 93 – 1.
15. ربانی خوراسگانی، رسول و دیگران، ( 1384)، بررسی عوامل موثر بر شکل گیری مساله حاشیه نشینی و پیامدهای اجتماعی آن در شهر اهواز، جغرافیا و توسعه، سال 4، شماره پیاپی 7، صفحات 114ـ89.
16. رجایی، عبدالحمید، کاربرد ژئومورفولوژی در آمایش و مدیریت محیط، تهران، نشر قدس 1383
17. رفیعیان، مجتبی. مطالعات توانمندسازی اقشار کم درآمد بندرعباس، مهندسین مشاور سبزاندیش پایش، 1389
18. زاهد زاهدانی، سعید. حاشیه نشینی، انتشارات دانشگاه شیراز، 1388
19. زیاری، کرامت اله و آذردخت نوذری ، ( 1388)، ساماندهی و توانمندسازی اسکان غیررسمی شهر اهواز(کوی منبع آب)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، سال41 ، شماره 68، صفحات 36ـ21.
20. سرور، رحیم و فرهاد جعفری، ( 1388 )، تحلیل روند شهرنیشین و آنده نگری رشد سکونتگاههای غیررسمی در منطقه کلانشهری تهران، جغرافیا، شماره 77، زمستان، صفحات 93ـ 23.
21. سلیمانی، محمد و احمد رضا کلانی فرد، درآمدی بر مبانی برنامه ریزی شهری، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تربیت معلم، 1388
22. شاه حسینی، پروانه، ( 1384 )، سکونتگاه خودرو و امینت اجتماعی، جغرافیا و توسعه، پاییز و زمستان، صص 157ـ72.
23. شکویی، حسین، اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا: فلسفه های محیطی و مکتب هایجغرافیایی، چاپ اول، جلد دوم، انتشارات گیتاشناسی، ????.
24. شکویی، حسین، دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، جلد اول، تهران، انتشارات سمت، 1386
25. شیعه، اسماعیل، حبیبی، کیومرث و کمالی نسب، حامد ( 1389)، الگوی شناسایی سکونتگاههای غیر رسمی با بکارگیری مدل AHP در محیط GIS (نمونه: شهر کرج)، آرمانشهر، شماره 4، بهار و تابستان 1389، 85ـ75.
26. شیخی، محمد، سکونتگاه های خودرو، گذار از حاشیه نشینی به الگویی از سکونتگاه پیرامون کلان شهرهای ایران، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی، جلد اول، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ????.
27. صرافی، مظفر. به سوی نظریه ای برای ساماندهی اسکان غیررسمی – از حاشیه نشینی تا متن شهرنشینی، فصلنامه هفت شهر، شماره هشتم، 1389 .
28. صرافی، مظفر، بازنگری ویژگیهای اسکان خودانگیخته در ایران: در جستجوی راه کارهای توانمندسازی، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، جلد اول، ????.
29. صرافی، مظفر، شهری شدن جهان و جهانی شدن شهرها؛ طرح مسألهای برای جنوب، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره ???، 1386.
30. عابدین درکوش، سعید، درآمدی به اقتصاد شهری، چاپ سوم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی،????.
31. عبدی،