عنوان کامل پایان نامه کارشناسی ارشد :وضعیت تشیع در استان خوزستان در دوره آل بویه
تکه ای از متن پایان نامه :
روشنایی در شب به کار میرود و این نوع گوگرد در جای دیگر پیدا نمیگردد. »[1] از لحاظ فرهنگی نیز جایگاه مهمی داشته می باشد. به گونه ای که جمعی از راویان حدیث از این شهر می باشند؛ از آن جمله میتوان «از ابو عقیل الدورقی التاجی، ابوالفضل الدورقی، محمد بن بشرویه دولابهاى بسیار می باشد که فشار آب آنها را مىگرداند. سپس آب در کاریزها که در بالا نهاده شده مىآید، برخى به حوضهاى شهر و برخى به باغ مىرسد. بستر رودخانه نیز از پشت جزیره به یک شادروان که دیوارهاى از سنگ ساخته شده می باشد بر مىخورد و بازگشته و دریاچه مىگردد با فوارههاى شگفتانگیز و به سه جویبار افتد که به آبادیها مىرود و کشتزارها را سیراب مىکند. کشتیها از همین جا براى بصره بارگیرى مىکنند. »[2] مقدسی گوید در فتنهی زنج که در قرن سوم وقوع پیدا نمود و سرکرده ی آن شورشیان مدتی اهواز را مقر خود قرار داد، به این شهر آسیب بسیار وارد گردید.[3]
یک قرن بعد، عضدالدوله دیلمی یک قسمت از اهواز را تجدید امارت نمود. یاقوت حموى ضمن توصیف آثار ساسانیان از پلى که در اهواز و ایذه به دستور مادر اردشیر بنا شده سخن مىگوید که بسیار محکم بوده می باشد. وی پس از آن مىنویسد که این پل در دوره ی اسلام مدتى قابل بهره گیری نبود تا اینکه محمد بن احمد قمى وزیر حسن آل بویه سازندگان و مهندسان را فراخواند و پل را به خوبی تعمیر کرد.[4]
حضور معزالدوله در بغداد و ارتباط او با برادر بزرگتر خود عماد الدوله در شیراز، اهمیت ویژهای به خوزستان به عنوان نقطه ی مهم ارتباطی عراق و فارس داد. این مساله توجه ویژه ی آل بویه به خوزستان را به همراه داشت. پس از مرگ معزالدوله، درگیری ها در اهواز، بصره و واسط اهمیت این منطقه را برهم زد. زمانی که عضدالدوله برای جنگ با عزالدوله به بغداد رفت، مدتی در اهواز توقف نمود . در نواحی اهواز بین او و عزالدوله بویهی درگیریهایی روی داد. اهمیت اقتصادی اهواز برای آل بویه چنان بود که عضدالدوله برای رونق اقتصادی بیشتر، دستور داده بود بناهایی مربوط به تجارت و ارتباطات در خوزستان ساخته گردد. عضدالدوله میان شط العرب و کارون نهری کشید تا کشتیها برای حرکت از دجله و فرات به کارون ناگزیر به پیمودن راه پرخطر خلیج فارس نشوند. به فرمان او در نظر داشتن گفته های مورخین، بانى این شهر، شاپور اول بوده می باشد.[5] وی فرمان داد تعدادى از[1]. مسعر بن مهلهل خزرجی ابی دلف، سفرنامه. تحقیقات و تعلیقات مینورسکی. (ترجمه ابوالفضل طباطبایی) چاپ اول (تهران: نشر زوار، ۱۳۵۴)، ص۹۰.
[2]. ابو عبدالله محمد بن احمد مقدسی، ج۲، ص ۶۱۴-۶۱۳.
[3]. همان، ص۶۰۸.
[4]. شهاب الدین ابو عبدالله یاقوت بن عبدالله حموی، ج۴، ص۴۰۶ .
[5]. احمد بن ابی یعقوب ابن واضح یعقوبی، تاریخ یعقوبی،(مترجم محمد ابراهیم آیتی) چاپ ششم، (تهران: شرکت نشر علمی و فرهنگی، ۱۳۷۱)، ج۱، ص۱۹۵.
