اظهار خلاف واقع[1]
همانطور که در قسمت های پیشین گفته شد شبه تدلیس در حقوق انگلستان جزئی از نظریه وسیع اظهار خلاف واقع است اظهار خلاف واقع به واسطه موضوع اصلی زیر به چند دسته تقسیم می شود که به ان 2 موضوع به شرح ذیل می باشند:
الف) اظهار خلاف واقعی که متقلبانه بودند
ب) اظهارات خلاف واقعی که در آن عنصر فریب جود نداشت
اظهار خلاف واقه به 3 نوع معصومانه[2]، متقلبانه[3] و مسالحه امیز[4] تقسیم می شوند. که در نوع معصومانه راه های جبران کاملاً مجزا از آنچه که در تدلیس وجود دارد می باشد. وجه تمایز مهم در این است که در اینگونه موارد صرفا فسخ قرارداد امکانپذیر است و حکم به گرفتن خسارت داده نمی شود. در واقع اظهار خلاف واقع معصومانه عبارتست از اظهاری که در آن هیچ عنصری از تدلیس یا مسامحه وجود ندارد. بنابران با 3 نوع اظهار خلاف واقع مواجه می شویم:
نوع اول که در ان هیچ عنصری از تدلیس یا مسامحه وجود ندارد ( اظهار خلاف واقع معصومانه) و نوع دوم که در ان عنصر تدلیس و تقلب وجود دارد ( که در مبحث تدلیس تمرکز اصلی بر روی این نوع اظهار خلاف واقع قرار دارد) که به عنوان اظهار خلاف واقع متقلبانه شناخته می شود. و نوع سوم که به تازگی مورد شناسائی قرار گرفته است و در آن اظهار خلاف واقع بواسطه غفلت و مسامحه شخص اظهار کننده مطرح شده است و جبران های خاص خود را دارد، به عنوان اظهار خلاف واقع مسامحه آمیز شناخته می شود[5]. با استناد به موارد فوق و هر زمان که مشخص شد اظهار خلاف واقعی وجود دارد آنگاه بایستی پیرامون حالت ذهنی شخص اظهار کننده متمرکز شد و سپس نوع ان را با توجه به حقوق انگلستان مشخص نمود چرا که اظهارات مطرح شده با توجه به اینکه جز کدام یک از این 3 نوع باشند جبران های خاص خود را خواهند داشت که در ادامه به بحث در مورد آنها می پردازیم.
در قانون ایران مخاطبی که با اعتماد بر سوء عرضه (اظهار خلاف واقع) اظهار کننده به انعقاد قرارداد ترغیب شده است، تنها به همین دلیل استحقاق جبران خسارت بر اساس نظریه سوء عرضه را ندارد. بلکه برای این که سوء عرضه قابل تعقیب باشد و مبنای اقامه دعوا قرار گیرد مخاطب باید اثبات کند که شرایط خاصی وجود دارد. که در این ارتباط می توان از موارد زیر نام برد: اظهار باید خلاف واقع باشد؛ اظهار باید اظهار یک واقعیت باشد؛ ترغیب صورت گرفته باشد؛ نوع اظهار باید عمده و مهم باشد؛ به مخاطب زیان وارد شده باشد؛ اظهار کننده ضرورتا یکی از طرفین قرارداد نیست.
[1] Misrepresentation
[2] Innocent
[3] Fraudulent
[4] Negligent
[5] A. G. Guest, M. A. Ansos, law of contract, p 220.
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
مطالعه تطبیقی تدلیس در نظام های حقوقی ایران و انگلستان