شیخ محمد حسن اصفهانی ( 1266ه.ق): وی صاحب جواهر الکلام و فرزند شیخ باقر از ارکان علمای امامیه و صاحب بزرگترین موسوعه فقهی شیعه و از مراجع گرانقدر بوده و تا کنون کتاب مذکور از مهمترین منابع و مآخذ فقهی است. وی به جهت موقعیتی که کتاب ارزشمندش در بین فقهای بعد از خود پیدا کرد، ملقب به شیخ الفقهاء شد.
2-2-9- دورۀ نهم: عصر حاضر
این دوره که در واقع از نظر روش دنبالۀ دورۀ هشتم به حساب می‌آید با شیخ مرتضی انصاری(1281 ق) آغاز می‌شود. او و شاگردان مستقیم و غیر مستقیمش در راه تکمیل فعالیت فقهای دورۀ قبل سعی وافر کردند و اجتهاد را به اوج کمال و ترقی رسانیدند و در واقع باید شیخ انصاری را پیشوای عالیترین دورۀ اجتهاد دانست. شیخ با دقت نظر و تحقیق خویش برای فقهای معاصر خود و آیندگان راه استنباط صحیح را نشان داد و کتابهای بجا مانده از او، بویژه دو اثر گرانقدرش رسائل و مکاسب، دلیل روشنی بر این مدعا است.
2-2-9-1- امتیازات دورۀ نهم
مهمترین امتیازات این دوره عبارتند از: 1- دقت بی مانند و تحقیق بی نظیر در به کار بردن مسائل اصولی در فروع فقهی، و نیز استفاده از ادلۀ عقلی و منطقی در مسائل فقه و همچنین در اصول در این دوره با هیچیک از دوره های قبل قابل مقایسه نیست.
2- شیوه و روش مرحوم شیخ در تحقیقات خود ابتکاری بود، و برای متأخران از خود اسوه و الگو قرار گرفت.
3- شیخ چنانکه در فقه، از اصول اهل سنت استفاده نمی‌کرد، همچنین اصول خود را هم از این اصول تهی ساخت.
4- شیخ هم در فقه و هم در اصول از مسائلی که تحت تأثیر اخباریان مطرح شده بود استفاده می‌کرد.
5- در این دوره موارد جریان أمارات و اصول بخوبی و دقت بررسی و دسته بندی شد و تقدم و تأخر هر یک بر دیگری روشن شد.
6- مسائل مستحدثه در سالهای اخیر به طور متفرقه یا در رسائلی جداگانه مورد بحث و تحقیق قرار گرفت.
گرچه نطفۀ بسیاری از مسائل بالا در دورۀ قبل بسته شد؛ ولی در این دوره به طور کامل به ثمر نشست.
2-2-10- فقهای دورۀ نهم
در این عصر با ظهور شیخ انصاری و شاگردان او روش فقهای دورۀ هشتم به اوج کمال خود رسید. دقت نظر و موشکافی در بین فقها بیش از ادوار پیش معمول شد و مسائل اصولی که غالباً از ادلۀ عقلی نشأت گرفته بود در فروع فقهی وارد شد و دامنۀ مباحث اصولی و فقهی بسیار گسترش یافت.
شیخ مرتضی انصاری (1281ه.ق): مرتضی بن محمد امین در سال( 1214ه.ق) در شهر دزفول به دنیا آمد. نسب شریف وی به صحابی بزرگوار، جابربن عبدالله انصاری سلمی‌خزرجی می‌رسد.
از شیخ مرتضی تألیفات زیادی بجای مانده است؛ ولی از همه آنها مهمتر دو اثر ماندگار ایشان در فقه و اصول فقه است که تا زمان حال نیز به عنوان متن دقیق علمی‌در حوزه های علمیه مطرح می‌شود که الحق از نظر دقت و استواری علمی‌شایسته مقام شامخ آن عالم کم نظیر بلکه بی نظیر بوده است. این دو اثر به مکاسب در فقه و رسائل در اصول فقه معروفند.
-فقهای بعد از شیخ انصاری
کلانتر تهرانی (1292ق): میرزا ابوالقاسم بن محمد علی از بزرگان علمای اواخر قرن سیزدهم و از شاگردان برجستۀ شیخ انصاری و ملاعبدالله زنوزی و سید ابراهیم قزوینی بود و بیشتر مطالب شیخ را بعد از درس برای حاضران حوزۀ درس استاد تقریر می‌کرد و همین تقریرات اصولی در مجموعه ای به نام مطارح الانظار در تهران به چاپ رسیده است و شیخ انصاری بارها به اجتهاد ایشان تصریح کرده است.
سیدحسین کوه کمری (1299ه.ق): وی از علمای بزرگ امامیه و از فقهای متبحر اواخر قرن سیزدهم و از شاگردان بنام شیخ انصاری و مرجع تقلید بعد از شیخ بود.
سید حسین کوه کمری در باب اجاره، ارث، استصحاب، حج، زکاه، صلاه، قضا و مقدمۀ واجب کتابهایی تألیف کرده است ولی به دلیل بدی خط از بین رفته اند.