حالتی روانشناختی شامل قصد به در معرض خطر قرار دادن خود بر پایه انتظارات مثبت. روسو و همکاران(1998)
پیلوتلا و همکاران (1998) اعتماد را داشتن انتظارات مثبت از نتایج دانستند که یک فرد می تواند بر اساس اعمال مورد انتظار فرد دیگر در یک تعامل دریافت کند که بوسیله عدم اطمینان مشخص شده است. این محققان اعتماد را به عنوان پدیده ای که در یک محیط نامطمئن خطر پذیر قرار دارد ، بازتاب جنبه ای از پیش بینی پذیری در حضور موقعیتی یا فردی بخصوص دانستند (چاتوس و همکاران ، 2007.ص 340).
از طرف دیگر برخی محققان نظر دیگری دارند. روس (2005) در تقابل با نظر لومان (1988) عدم قطعیت (عدم اطمینان) و اعتماد را دو مفهوم مرتبط می داند و خطرپذیری را با اعتماد متفاوت می داند. به جای تبدیل و تحول عدم اطمینان به درون مفهوم خطر پذیری از طریق به کارگیری مکانیسمهای کنترل غیر شخصی مانند سلسله مراتب و قرارداد ، طرفهای معتمد با عدم اطمینان زندگی می کنند . آنان به راحتی عدم قطعیت را کنار نمی گذارند بلکه آن را در روابط فردی اعتماد زا در بر می گیرند.بنابراین در روابط اعتماد زا عدم اطمینان هرگز در قالب و عبارت خطرپذیری معنا نمی شود آن طور که بوسیله لومان(1988) اشاره شده است. خطر پذیری شامل اطلاعات ، محاسبه ، ارزیابی ، بازبینی ، مدیریت و کنترل است . اما در طرف دیگر اعتماد از تمام این گامها که برای مدیریت عقلانی یک فعل و انفعال لازم است اجتناب می ورزد. عاملان در یک فعل و انفعال معین عدم قطعیت را می پذیرند و آن را مستقیما مدیریت نمی کنند. آنان روابط اجتماعی را مدیریت می کنند که زیربنای قرارداد های ضمنی یا صریح است. عاملان با بنا گذاشتن فعل و انفعال بر اساس اعتماد نظارت را از یک فعل انفعال به رابطه تغییر می دهند.
اعتماد و همکاری
همکاری و اعتماد به طور نزدیک و مثبتی مرتبط هستند . گامبتا(1988) اعتماد را در رابطه با همکاری به طور واضحتری تعریف می نماید :
” هنگامی که ما به فردی اعتماد می کنیم یا اینکه می گوییم او قابل اعتماد است ، این احتمال را که او عملی را انجام خواهد داد که برای ما سودمند است یا حداقل ضرربار نیست را مطرح می نماییم که این امر بسسیار کافی به نظر می رسد که به شکلی با او همکاری نماییم” ( کوپمن و بایلسما، 2003).
تایلر(2003) بر اساس یافته های دو تحقیق بر اهمیت اعتماد انگیزه محور و عدالت رویه ای تاکید می کند و معتقد است که هر کدام کمکی جداگانه به فهم همکاری در گروه های اجتماعی می کنند.
در تحقیقی که هان و مورگان(1994) انجام دادند روابط کاری همراه ببا اعتماد با عث ایجاد همکاری و کاهش تضاد ها بین افراد می شود. (کاستا ، 2003) . مجموعه از تعاریف اعتماد در جدول(2.1)آمده است. این تعاریف عمومی از اعتماد هستند که در سالهای مختلف توسط اندیشه ورزان ارائه گشته و حاوی عناصر گوناگون اعتماد هستند(هارتگ و دتز ، 2006). به دلیل اینکه در تعاریف اعتماد انتظارات نقش مهمی را دارند در بخش بعد به این موضوع می پردازیم:
اعتماد و انتظارات
در تعاریف مربوط به اعتماد انتظارات جزء مهمی محسوب می شوند. در اکثر نظریات مانند نظریه ذهنیاتو مدلهای ذهنیکه چگونگی ایجاد فرایند اعتماد را شرح می دهند انتظارات نقش مهمی را ایفا می کنند. اعتماد بر اساس تجربیات گذشته به عنوان پیش فرض محسوب می شود و ما همواره قابلیت اعتماد را فرض می گیریم مگر انکه شواهدی تازه مبنی برتخطی از آن مشاهده شود. ذهنیات نمایشگر مانند پیش الگوها در زبان و دسته بندی ها هستند. یک پیش الگو یا نمونه اولیه، نسخه یا الگویی را از یک طبقه ارائه می دهد که اعضای ان طبقه را به هم مرتبط می سازد. استفاده از این الگوها و مکانیسم ها با عث تطابق بهتر و بقای بیشتر می شود. بنابراین در محیطهای نامطمئن ما نیاز به استفاده از چنین مکانیسم هایی مانند تطبیق یا سازگاری و لنگر انداختن هستیم . این لنگرها یا تکیه گاه ها کمک می کنند تا بیشترین ارزش جدید یک متغیر و یا ارزش مشاهده شده در رفتار افراد در موقعیتهای مشابه را انتخاب کنیم و از عدم اطمینان بکاهیم. ما خطوط راهنمای گذشته را با توجه به شواهد نو اتخاذ می کنیم.بنابراین این ذهنیات از قبل موجود می توانند مفید و توجیه پذیر باشند و در عین حال خطاهایی را به بار آورند. ارتباط این ذهنیات با اعتماد روشن است. زیرا آنها انتظارات و نگرشهای به سوی قابلیت اعتماد را ایجاد و متاثر می سازند. بنابراین یک فرد می تواند انتظاارت را توسعه دهد، انتظاارت نقض شده را شرح دهد و قابلیت اعتماد را بر طبق انچه در ذهن در دسترس است مانند کلیشه ها ، هنجارهای موجود یا تجربیات گذشته نسبت دهد(نوتبوم، 2003. ص 18-19). انتظارات درباره اعمال سودمند دیگران بوسیله تجربیات گذشته از چنین رفتارهایی افزایش می یابد . اگر افراد انتظارات گذشته را در نظر بگیرند ، این آوازه مناسب انتظارات مثبت در آینده را افزایش خواهد داد و باعث افزایش سطوح اعتماد فرد و تمایل بیشتر او به همکاری خواهد شد (کوپمن و بایلسما، 2003).
در رابطه اعتماد و انتظارات زانینی (2007) به نقل از ریپرگر (1998) بیان می دارد انتظاری از اعتماد که اساسی را برای عمل اعتماد فراهم می کند در ادراک ذهنی اعتماد کننده نسبت به انگیزش اعتماد شونده در رابطه با سرمایه گذاریش (اعتماد کننده) قرار دارد. بر طبق نظر ریپرگر(1998) هر انتظاری از اعتماد به عنوان یک حالت روانشناختی ذهنی ، دو عنصر را در موقعیتهای همزیستانه دو بخشی در بر می گیرد : جنبه احساسی و شناختی .ای
ن دو جنبه بنا بر شخص یا موقعیتی خاص تغییر می کنند و گاهی این دوجنبه در انتظار از اعتماد بر هم غلبه می کنند. جنبه شناختی ظرفیت محایبه خطرپذیری در موقعیتی معین است و جنبه احساسی واکنشی عاطفی است و رپیرگر بیان می کند که این جنبه از جریان تجزیه و تجلیل اعتماد قابل حذف نیست و معمولا بعد از جنبه شناختی ظهور پیدا می کند. جنبه های احساسی واکنشهایی هستند که نسبت به ادراک شناختی توسعه می یابند. بنابراین هنگامی که اعتماد نسبت به انگیزه اعتماد شونده( بوسیله ادراک ذهنی اعتماد کننده) ایجاد شد ، هر پدیده اعتماد حتی تحت شرایط سخت عاطفی و احساسی ابتدا باید جنبه های شناختی انگیزه اعتماد شونده را بشناسد.
همانطور که در جدول2.1 دیده می شود ساختارهای احساسی و شناختی فردی اعتماد کننده بوسیله شکلهای ذهنی ادراکی او و ویژگی های عینی موقعیت ، اطلاعات حاضر درباره یک موقعیت معین و اطلاعات اندوخته از گذشته تاثیر می پذیرد. در اینجا مفهوم عدم تقارن اطلاعاتی از سویریپرگر ارائه شد. طبق گفته او تصمیم اعتماد کننده از طریق اطلاعات گذشته و آینده درباره انگیزه های اعتماد شونده نسبت به احترام گذاشتن به سرمایه گذاریش شکل می گیرد. اختلاف بین انگیزه حقیقی اعتماد شونده و عدم قطعیت ذهنی اعتماد کننده این فیلتر یا عدم تقارن را ایجاد میکند. ما ارزیابیهای ذهنی مان را از ویژگی های فرد یا گروه دیگر بر اساس اطلاعات محدودی که درباره انگیزه های نفع شخصی او در جهت سرمایه گذاریمان دارییم ، انجام می دهیم.
اهمیت و ضرورت اعتماد سازمانی:
در دهه گذشته موضوعات اعتماد در روابط درون سازمانی و بین سازمانی اهمیت روز افززونی در میان دانشمندان سازمانی یافته است که این اهمیت ناشی از تغییرات در ساختار اجتماعی جوامع ، روابط اقتصادی و
اطلاعات اندوخته
گذشته فیلتر
انتظاری از اعتماد : ادراک عناصر شناختی و عدم قطعیت ذهنی انگیزه اعتماد انگیزه
ذهنی انگیزه اعتماد شونده عاطفی اعتماد کننده درباره انگیزه شونده مخفی باقی اعتماد شونده
اعتماد شونده می ماند
اطلاعات حاضر از موقعیت