1-6-2. تعاریف عملیاتی اجزای مسأله
1-6-2-1. بروندادهای علمی
منظور از بروندادهای علمی شامل بررسی انواع مختلف مدارک علمی نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس، ازجمله مقاله، نقد کتاب، مقالات همایشها و… میباشند.
1-6-2-2. اولویتهای علم و فناوری منتخب(فناوریهای نانو، زیست و انرژی هستهای)
برای تحلیل و ارزیابی اولویتهای علم و فناوری منتخب از فناوریهای سطح الف مذکور در فصل سوم نقشه جامع علمی کشور(نقشه جامع علمی کشور، 1389، ص. 16)، دادههای مورد نیاز از بخش دستهبندی موضوعی پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس در دوره زمانی 2002 تا 2011 استخراج شده و مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرند.
1-6-2-3. همکاری علمی
منظور از تحلیل همکاریهای علمی ملّی و بینالمللی بروندادهای علمی در اولویتهای علم و فناوری مورد بررسی، آن دسته از مدارکی هستند که در تولید آنها دو نویسنده و یا بیشتر مشارکت داشتهاند.
1-7. جمعبندی
در این فصل ابتدا به بیان مسأله پرداخته شده و هدف اصلی پژوهش که تحلیل بروندادهای علمی کشور جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با کشورهای رقیب در حوزههای منتخب اولویتدار علم و فناوری از نقشه جامع علمی کشور میباشد، شرح داده شد. ضرورت انجام این پژوهش و اهمیتی که نتایج آن در استفاده در سیاستگذاریهای علم و فناوری دارد، نیز بحث شده و بر اساس اهداف، سؤالات این پژوهش مطرح شدند. در ادامه به تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش پرداخته شده است.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
مقدمه
مبانی نظری
جمعبندی از مبانی نظری
پیشیته پژوهش
پیشینه در داخل ایران
پیشینه در خارج از ایران
جمعبندی از پیشینهها
2-1. مقدمه
امروزه در عصر فراصنعتی، قدرتنمایی کشورها به شیوههای جدید صورت میگیرد و این علم و فناوری است که به کشورها قدرت و برتری داده و نبض اقتصاد جهانی را در اختیار آنها قرار میدهد(شورای پژوهشهای علمی کشور ، 1380، ص. 15). علم و فناوری مقدمه اساسی و بنیادین توسعه پایدار و پیشنیاز ضروری پیشرفت و اعتلای کشورها است؛ بنابراین بررسی و دستیابی به اینکه وضعیت و تحولات علم و فناوری کشور در سطح کلان و مقایسه با سایر کشورها چگونه است، اهمیت فراوانی دارد(شورای عالی انقلاب فرهنگی، 1385، ص.1).
شناخت وضعیت موجود، مهمترین گام برای برنامهریزی و سیاستگذاری آینده در مورد هر نظام است. نظام علم و فناوری کشورها نیز از این قاعده مستثنا نیست و به منظور برنامهریزی و سیاستگذاری در مورد آن، شناخت دقیق وضع موجود و همچنین تعقیب روند تغییرات در طول زمان، در مقایسه با اهداف تعیین شده یا در مقایسه با دیگر کشورها ضروری است. میتوان گفت: شاخصهای علم و فناوری ابزار اصلی سنجش وضعیت علم و فناوری در کشور هستند. به همین دلیل کشورهای پیشرو در عرصه علم و فناوری مدتهاست که به طور مستمر و برنامهریزی شده شاخصهای علم و فناوری خود را اندازهگیری میکنند و برنامهها و سیاستهای آینده خود را با توجه به نتایج این اندازهگیریها طراحی میکنند(دفتر مطالعات ارتباطات و فناوریهای نوین”گروه فناوریهای نو”، 1389، ص. 3).
در این فصل به مباحث نظری مرتبط با موضوع پژوهش و پیشینههای داخلی و خارجی پرداخته میشود. مباحث نظری در پنج بخش اصلی شامل؛ علمسنجی و ارزیابی بروندادهای علمی، شاخصهای ارزیابی بروندادهای علمی، چشمانداز و نقشه جامع علمی کشور ایران، اولویتهای علم و فناوری منتخب از نقشه جامع علمی کشور و معرفی پایگاههای استنادی مورد استفاده در این پژوهش، تقسیمبندی میشوند. پیشینههای داخلی به چهار بخش، ارزیابی بروندادهای علمی در حوزههای اولویتدار علم و فناوری، ارزیابی بروندادهای علمی در حوزههای مختلف، ارزیابی تطبیقی بروندادهای علمی کشورها و ارزیابی بروندادهای علمی دانشگاهها و مؤسسات بر اساس شاخصهای کیفی علمسنجی تقسیم میشوند و پیشینههای خارجی هم به دو بخش ارزیابی بروندادهای علمی کشورهای مختلف در اولویتهای علم و فناوری وهمچنین ارزیابی آنها در حوزههای مختلف موضوعی تقسیم میشوند.