فصل سوم
روش پژوهش
3-1 طرح کلی پژوهش
هدف از انجام این پژوهش مقایسهی میزان اثربخشی روشهای درمان رفتاری، رفتاری- شناختی،
رفتاری- فراشناختی و دارویی برکاهش علایم اختلال وسواس فکری و عملی و باورهای فراشناختی بود . طرح پژوهش، با توجه به وجود پیشآزمون، طرح شبه آزمایشی از نوع پیشآزمون – پس آزمون و پیگیری است. متغیرمستقل در این پژوهش روش درمان(شامل روشهای درمان رفتاری، رفتاری- شناختی، رفتاری – فراشناختی و دارویی) و متغیر وابسته نمرهی شرکت کنندگان در سه آزمون مورد نظر در پژوهش شامل پرسشنامههای وسواس فکری- عملی مادزلی(MOCI)، فراشناخت30(MCQ-30) و افسردگی بک – ویرایش دوم
(BDI-II) بود. شرکت کنندگان در گروهها پس از مراجعه به مراکز روانپزشکی و روانشناسی و دریافت تشخیص اختلال وسواس فکری و عملی و رعایت ملاکهای ورود و خروج درگروههای درمانی قرارگرفتند. پس از گمارش شرکت کنندگان در گروههای موردنظر، شرکتکنندگان توسط روانشناس بالینی درچارچوب ابزارهای پژوهش ارزیابی شده و سپس روشهای درمانی مورد نظر را در طی ده جلسهی درمانی (دوماه برای درمان دارویی) دریافت کردند. شرکت کنندگان در پایان جلسات درمانی(پس آزمون) و یک ماه پس از خاتمهی درمان(دورهی پیگیری) مجدداً ارزیابی شدند. طرح شبه آزمایشی پژوهش در جدول (3-1) آمده است:
جدول (3-1) طرح پیش آزمون – پس آزمون- پیگیری
گروهها پیشآزمون مداخله پس آزمون پیگیری
(گروه آزمایش یک)E1 T1 (درمان دارویی) X1 T2 T3
(گروه آزمایش دو) E2 T1 (درمان رفتاری) X2 T2 T3
(روه آزمایش سه) E3 T1 (درمان رفتاری – شناختی) X3 T2 T3
(گروه آزمایش چهار)E4 T1 (درمان رفتاری – فراشناختی) X4 T2 T3
درجدول فوق، Ei معرف گروههای آزمایشی، Xi روشهای مداخله(روشهای درمانی)، T1 پیشآزمون، T2 پس آزمون و T3 معرف آزمون دورهی پیگیری(یک ماه بعد از پسآزمون) است.
3-2 جامعهی آماری
جامعهی آماری کلیهی مراجعین به مراکز روانپزشکی و روانشناسی در سطح شهرستان اصفهان و کاشان بودند که مطابق ملاکهای تشخیصی DSM-IV-TR تشخیص اختلال وسواس فکری و عملی را دریافت میکردند. جمعآوری این افراد از طریق نصب تراکت در مراکز مشاوره و روانشناسی و مراکز بهزیستی، معرفی درمانجویان توسط تعدادی از روانپزشکان و مراجعین به مراکز روانشناسی و مشاوره صورت گرفت. مراجعینی در این طرح قرار میگرفتند که بنابرتشخیص روانپزشک و روانشناس بالینی نیازمند درمان در زمینهی اختلال وسواس فکری و عملی بودند.
3-3 نمونه و روشنمونهگیری