فضای مجازی، باعث شکل‌گیری فضای زمانی منحصر به فردی می‌شود که در آن تعامل به صورت خطی انبساط می‌یابد. این موضوع، موجبات گسترش زمان واکنش و ارائه پاسخ فکورانه از سوی کاربران را فراهم می‌آورد. بسیاری از کاربران کم‌تجربه، در ابتدای ورودبه فضای مجازی، فاقد آشنایی لازم با این فضا بوده و معمولاً بر اساس ذهنیت خوکرده در فضای واقعی، انتظار دارند هم‌چون تعاملات رودررو، به سرعت پاسخ دیگران را دریافت کنند. برای مثال، انتظار دریافت سریع پاسخ پست الکترونیکی خود را دارند. اما به موازات افزایش تجربه اینترنتی و ارتقای مهارت آنها در استفاده از قابلیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری فضای مجازی، به تدریج به ماهیّت این فضا و اقتضای ارتباط در آن عادت می‌کنند. انعطاف زمانی و برخورداری کاربر از فرصت کافی برای ارائه پاسخ مناسب، به نوبه خود زمینه‌ساز انعطاف هویتی می‌شود.
2ـ7ـ5. انعطاف هویتی
در دنیای واقعی، کنشگران با توجه به نشانه‌های بافت اجتماعی با یکدیگر تعامل می‌کنند؛ اما، در دنیای مجازی بسیاری از نشانه‌های مزبور حضور نداشته کنشگران ناچارند در غیاب آنها با یکدیگر تعامل نمایند. فقدان نشانه‌های بافت اجتماعی در ارتباط‌های اینترنتی، تأثیر مهمی بر چگونگی ابراز هویت شخص در فضای مجازی دارد. در اینترنت می‌توان از طریق تغییر سن، جنس، ویژگی‌های فیزیکی، شخصیت و سایر خصال فردی، سبکِ بودن خود را تغییر داد، یا به تجربیات بزرگی در زمینه هویت دست زد. فرد در فضای مجازی بر خلاف زندگی واقعی، می‌تواند با بهره‌گیری از ابزارهای اینترنتی، در باب چگونگی نمایش خود برای دیگران تصمیم بگیرد. به بیان دیگر، اینکه سایر کاربران صدا یا تصویر او را بشنوند یا ببینند، موضوعی کاملاً گزینشی و اختیاری است. همین امر می‌تواند زمینه‌ساز بروز گسستگی میان هویت کاربر در زندگی واقعی با هویت او در دنیای مجازی شود.
هویت فرد متأثر از انواع نقش‌های اجتماعی مورد انتظار، ابعاد گوناگونی دارد. این ابعاد چندگانه، در شرایط طبیعی زندگی، معمولاً واجد یکپارچگی و تعادل نسبی هستند، اما در فضای مجازی به دلیل سیّالیت شدید هویت، ممکن است دچار گسستگی و عدم تناسب شوند. گرچه امکان هماهنگی و ارتقا نیز وجود دارد.
گسستگی هویتی عبارت است از: جداسازی مؤلفه‌های هویت اینترنتی از هویت واقعی. به این معنا که کاربر، با هدف مدیریت چندگانگی ابعاد گوناگون هویت خویش، ضمن تمایل به پنهان‌شدن و «کمین کردن»، تنها بر جنبه خاصی از هویت خود تمرکز و از نمایش هویت واقعی‌اش خودداری می‌کند. این قبیل کاربران، با رهاسازی تدریجی هویت بهنجار خویش، نقاب شخصیت تخیلی‌شان را برگزیده و دچار تمایلات کجروانه می‌شوند.
2ـ7ـ6. کاهش مسئولیت اجتماعی
زمانی که کنش‌گر بدون توجه به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های جامعه، اقدام به نقض هنجارهای اجتماعی می‌کند، احساس مهار زدایی یا کاهش مسئولیت اجتماعی دارد. اندیشوران، از احساس کاهش مسئولیت اجتماعی در فضای مجازی به شمشیر دو لبه تعبیر می‌کنند. این احساس برخی اوقات با ایجاد امکان گفت‌و‌گوی آزاد و فارغ از عوامل تحریف‌گر، موجبات طرح بعضی موضوعات و مسائل شخصی غیر قابل طرح در مواجهات رودررو را فراهم می‌سازد؛ اما، از دیگرسو، می‌تواند باعث ابراز نیازها و عواطف ناخوشایند کاربر از طریق سوءاستفاده از دیگران شود.
همچنین کاهش مسئولیت اجتماعی، می‌تواند با تحریک کاربر به اجرای رفتارهای ماجراجویانه، عادت همنوایی را در نزد وی کمرنگ کند. از جمله این رفتارها می‌توان به آزار مجازی اشاره کرد.
2ـ7ـ7. آزار مجازی
اینترنت ابزار ارتباطی جذابی است که توانایی تسهیل، تسریع و حتی تغییر ماهیت روابط میان فردی را دارد؛ اما توانایی این فن‌آوری، مانند سایر فن‌آوری‌ها تنها به خلق فرصت‌هایی در راستای پیشبرد امور خلاصه نمی‌شود، بلکه می‌تواند به زمینه‌ای برای سوءاستفاده‌های گوناگون تبدیل شود. اینترنت می‌تواند زمینه‌ساز مناسبی برای آزار دیگران و نیز تهدیدی جهت شکل‌گیری آزارهای جنسی محسوب شود. امروزه، اینترنت به گونه‌ای جدید از جرم یعنی «آزارمجازی»دامن زده است. این نوع آزار که مشکل جدی و رو به گسترش در دنیای جدید است، بیشتر محصول اینترنت و افزایش اقبال عمومی به آن است. گرچه تعریف دقیقی برای آزار مجازی وجود ندارد، می‌توان آن را «تهدید یا آزار مداوم یک فرد از طریق اینترنت یا دیگر ابزار ارتباطی» تعریف کرد. از ویژگی‌های این آزار می‌توان به مردبودن اکثر آزاردهندگان و زن‌بودن قربانیان اشاره کرد.
2ـ7ـ8. برابرسازی پایگاه اجتماعی
یکی از ویژگی‌ها و در عین حال امتیازهای شبکه جهانی اطلاعات و ارتباطات، برابرسازی پایگاه اجتماعی یا به تعبیری ایجاد و گسترش دموکراسی شبکه یا مساوات شبکه است.
در دنیای واقعی، افراد جامعه از نظر فردی و اجتماعی ویژگی‌های متفاوتی دارند که در تعیین موقعیت اجتماعی آنها مؤثر است. تفاوت پایگاه اجتماعی زمینه‌ساز اختلاف طبقاتی و بروز نابرابری‌های اجتماعی است. این نابرابری‌ها به نوبه خود چگونگی تعاملات اجتماعی میان کنشگران را در دنیای واقعی تحت تأثیر قرار می‌دهد. در اغلب موارد سایه سنگین نابرابری‌های اجتماعی، روابط اجتماعی را از ماهیت انسانی تهی کرده باعث تحریف آن می‌شوند. در فضای مجازی وضع به گونه دیگری است. در اینترنت، تمام کاربران فارغ از ویژگی‌های ظاهری و اجتماعی خویش، از فرصت بر
ابری جهت ابراز نظر برخوردارند. همه افراد بدون توجه به سن، جنس، وضع ظاهر، نژاد، طبقه، تحصیلات و… از شرایط نسبتاً یکسان شروع می‌کنند. در فضای مجازی افرادی که از حیث مهارتی دارای سواد اینترنتی لازم جهت استفاده از قابلیت‌های ارتباطی رایانه باشند، از پایگاه اجتماعی بالاتری برخورداند.
2ـ7ـ9. جذابیت و اثر بخشی
فناوری‌های جدید ارتباطی از حیث دیداری ـ شنیداری جذابیت فوق العاده‌ای نسبت به فناوری‌های سنتی پیدا کرده‌اند. تصویری شدن مفاهیم به فهم و درک آن برای مخاطبان در هر قشری کمک می‌کند زیرا مخاطب در هر قشری و با هر طبقه اجتماعی در آموزش می‌تواند براحتی تصویر را درک کند و تحقیقات نشان داده است که درک تصویری انسان از مفاهیم، بسیار ساده‌تر از درک انسان در نوشتار است. معمولاً جاذبه تصویر موجب اثربخشی بالای آن نیز می‌شود. اینترنت در میان رسانه‌های جدید توانسته از همه جاذبه‌های متنی، صوتی و تصویری بهره برد.
2ـ7ـ10. چند رسانه‌ای ( مولتی مدیا) بودن
قابلیت اتصال چند رسانه به یکدیگر: اینترنت بنوعی توانسته همه رسانه‌های نوین را در خود جای دهد. از طریق اینترنت می‌توان رادیو گوش کرد و شبکه‌های ماهواره‌ای و تلوزیونی را مشاهده کرد و در عین حال با دوست خود در آن طرف کره زمین مکالمه متنی، صوتی و تصویری داشت.
فصل دوم
تبشیر مسیحی