بازده سهام از طریق فرمول زیر محاسبه می گردد:
=بازده کل
در سرمایه گذاری سه روش عمده وجود دارد که عبارتند از:
1) روش اصولی
2 2) روش نموداری
3) روش مبتنی بر نظریه نوین مجموع اوراق بهادار (پرتفوی)
روش اصولی مبتنی بر این فرض است که سرمایه گذار با تجزیه و تحلیل وضع اقتصادی کشور، وضع صنعت مربوطه و وضع شرکت اقدام به سرمایه گذاری می نماید.
در روش نموداری، از طریق مطالعه رفتار گذشته، آینده سرمایه گذاری قابل تعیین می باشد و طبق نظریه پرتفوی اولا:ً بازار سرمایه کارا می باشد و اطلاعات مربوط به بازار در دسترس همه مردم است و ثانیاً: بازده سرمایه گذاریهای دارای ریسک مشابه،یکسان هستند.(مدیریت آموزش بورس اوراق بهادار تهران).
2-20- عوامل موثر بر بازدهی
به طور کلی این عوامل را می توان به دو گروه کلی تقسیم کرد.گروه اول،عواملی را در بر می گیرد که سود نقدی و مزایای پرداختی را تحت تاثیر قرار می دهند و به شرح زیر هستند:
گروه اول
سود نقدی و کاراریی بنگاه یکی از عوامل مهم در این گروه می باشند.کارایی بنگاه به طور مستقیم به مدیریت آن وابسته است.چگونگی مدیریت بنگاه تاثیر روشنی بر کارایی فعالیت های تولیدی و تجاری،سودآوری،قدرت و سلامت مالی و امکانات رشد بالقوه بنگاه دارد.
معافیت های مالیاتی،یکی دیگر از عوامل موثر بر سود بنگاه است.معافیت های مالیاتی،بازدهی سهام را از دو جنبه تحت تاثیر قرار می دهند.معافیت های مالیاتی بیشتر از یک طرف موجب افزایش سود بنگاه شده و از طرف دیگر،مالیات کمتر بر سرمایه گذاری در سایر دارایی های مالی،موجب افزایش تقاضای سرمایه گذاری در سهام می گردد که این عامل نیز اثر خود را در افزایش قیمت سهام نشان می دهد.
ظرفیت بازار و نوع کالای تولیدی شرکت نیز به نوبه خود سود شرکت را تحت تاثیر قرار می دهند.هر چه ظرفیت بازار برای کالایی که شرکت تولید می کند،بیشتر باشد؛میزان فروش ان بنگاه بیشتر بوده و لذا درآمد و سود بنگاه بیشتر خواهد بود.همچنین،سود جاری و آینده شرکت تا حد زیادی تحت تاثیر اوضاع و شرایط اقتصادی حاکم بر کشور نیز می باشد.
عامل دیگری که سود بنگاه را تحت تاثیر قرار می دهد،میزان وابستگی آنها به ارز می باشد.از آنجاییکه برخی شرکت ها برای ادامه فعالیت خود، ناچار هستند که مواد اولیه مورد نیاز را از بازارهای خارجی تهیه کنند؛لذا وابستگی کمتر در این زمینه،سود بنگاه را تحت تاثیر قرار می دهد.
اندازه شرکت نیز از جمله عوامل دیگری است که توجه متخصصین را به خود جلب کرده است.از آنجاییکه شرکت های بزرگ به منابع مالی ارزانتری دسترسی دارند،از کارایی و سوددهی بیشتری برخوردار هستند.
گروه دوم
گروه دوم عواملی که نرخ بازدهی را تحت تاثیر قرار می دهد،شامل مواردی است که بر قیمت سهام موثر هستند.نرخ بازدهی سهام علاوه بر سود و مزایای پرداختی،تحت تاثیر قیمت سهام نیز می باشد.قیمت سهام نیز تابع عوامل متعددی است.برخی از عوامل به اختصار در زیر ارائه شده اند:
انتظارات سهامداران،قیمت سهام را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می دهد.چنانچه سهامداران نسبت به تحولات اقتصادی آتی خوش بین باشند،تقاضای خرید خود را افزایش می دهند.تقاضای بیشتر برای خرید سهام،موجب افزایش قیمت سهام می شود و برعکس.
ترکیب سهامداران نیز ازجمله عواملی است که قیمت سهام را تحت تاثیر خود قرار می دهد.بسته به اینکه اکثر سهامداران بازار سهام،کدام یک از گروههای سرمایه گذاران کم تحرک،سرمایه گذاران حرفه ای و سفته بازان باشند؛تغییرات قیمت سهام متفاوت خواهد بود.
قابلیت نقد شوندگی سهام،نرخ تورم،چگونگی توزیع درآمد،نحوه قیمت گذاری سهام و میزان عرضه سهام که تحت تاثیر عوامل اقتصادی و غیر اقتصادی است،قیمت سهام را متاثر می سازد.از عوامل دیگری که سود و مزایای پرداختی و قیمت سهام را تحت تاثیر قرار میدهد می توان به عوامل فرهنگی،سیاسی،اقتصادی،فنی و فناوری اشاره کرد(صفرپور و صفرپور،1387).
2-21- محاسبه بازده سهام