تئوریهای مرتبط با نگهداشت وجه نقد، محاسبه چرخه تبدیل وجه نقد

حسابها و اسناد پرداختنی معرف تعهدات واحد تجاری ناشی از تحصیل کالا و خدماتی که وارد چرخه عملیات می‏شوند و انتظار می‏رود طی سال مالی آتی پرداخت گردد. همچنین شامل کلیه بدهی های کوتاه مدت واحد تجاری ناشی از هزینه های تحقق یافته از قبیل، حقوق و دستمزد پرداختنی، کارمزد پرداختنی، ذخیره مالیات بر درآمد، سود تضمین شده و… می باشد (عالی ور، 1387).
محاسبه چرخه تبدیل وجه نقد
جهت محاسبه چرخه تبدیل وجه نقد شرکتها با توجه به اینکه تنها اطلاعاتی که در دست داریم، اطلاعات صورتهای مالی آن شرکتهاست و از جزییات رویدادهای مالی طی دوره‏های مالی بی‏خبریم و امکان دستیابی به آنها را نیز نداریم, به ناچار مجبوریم از میانگین‏ها و برآوردها استفاده کنیم. به عبارت دیگر برآورد می کنیم به طور میانگین چقدر طول می‏کشد که موجودی کالا به فروش برسد؛ به طور میانگین چقدر طول می‏کشد تا حسابهای دریافتنی وصول شوند؛ و به طور میانگین چقدر طول می‏کشد تا حسابهای پرداختنی پرداخت گردند. برای محاسبه این میانگین ها از نسبت های مالی استفاده می‏کنیم:
میانگین دوره‏ی گردش موجودی کالا :
این نسبت نشان می‎دهد که به طور میانگین از زمان ورود موجودی کالا تا زمانی که واحد تجاری آن را به فروش برساند چند روز طول می کشد.
میانگین دوره‏ی وصول حساب دریافتنی:

این نسبت نشان می‎دهد که به طور میانگین از زمان ایجاد حسابهای دریافتنی(فروش نسیه کالا) تا زمان وصول آنها چند روز طول می‎کشد.
میانگین دوره‏ی پرداخت حساب پرداختنی:

چرخه عملیات
چرخه عملیات از پرداخت وجه نقد برای خرید مواد یا کالا شروع و به وصول وجه نقد حاصل از فروش ختم می‏شود (بزرگ اصل، 1384).
این چرخه به دو قسمت تقسیم می‏شود: قسمت اول، دوره تحصیل دارایی تا دوره فروش آن که “دوره فروش موجودی کالا” نامیده می شود و قسمت دوم، دوره فروش موجودی کالا تا زمان دریافت مابه ازای فروش که “دوره وصول حساب دریافتنی” نامیده می شود. بنابراین:
دوره وصول حسابهای دریافتنی+دوره گردش موجودی کالا= چرخه عملیات
چیزی که چرخه عملیات توصیف می‏کند این است که چگونه یک محصول در حسابهای مختلف داراییهای جاری حرکت می‏کند؛ محصول در حساب موجودی کالا بوجود می‏آید سپس وقتی بفروش می‏رسد، تبدیل به حسابهای دریافتنی می‏شود، و در نهایت هنگامی که وجه فروش آن دریافت می‏شود به نقد تبدیل می‏شود، شایان توجه است که مرحله به مرحله دارایی به وجه نقد بیشتر نزدیک می‏شود (Ross, Jordan, Westerfield,2008).
مدیریت چرخه تبدیل وجه نقد
چرخه تبدیل وجه نقد به عنوان جزیی از چرخه عملیاتی نشاندهنده‏ی دوره یا مدت زمانی است که وجوه نقد به مصرف فرآیند عملیاتی شرکت برای تولید یک قلم محصول می رسند.کوتاه کردن این دوره به مفهوم این است که برای حجم معینی از تولید، مقدار کمتری از وجه نقد به مصرف می رسد(سرمایه در گردش کمتری مورد نیاز است و از این رو نیاز به سرمایه کمترخواهد شد).
می‏توان با کوتاه کردن متوسط دوره‏ای که پول به صورت موجودی کالاست یا با کوتاه کردن متوسط دوره وصول مطالبات یا از طریق طولانی‏تر کردن پرداخت حسابهای پرداختنی، چرخش وجه نقد را کوتاه‏تر کرد. طول زمان چرخش وجه نقد فقط یکی از عوامل تعیین کننده سرمایه در گردش خالص مورد نیاز است. حتی اگر در طول زمان چرخش وجه و هریک از اجزای تشکیل دهنده آن ثابت بمانند، بازهم عامل اصلی، حجم تولید است که تعیین کننده مقدار سرمایه‏ای است که باید به هریک از مراحل دوره گردش اختصاص یابد و آن هم در گرو پیش‏بینی حجم فروش برای آینده نزدیک است.
هرچه چرخه تبدیل وجه نقد طولانی‏تر باشد، سرمایه‏گذاری بیشتری در سرمایه در گردش مورد نیاز می‏باشد. چرخه تبدیل وجه نقد طولانی‏تر ممکن است سودآوری شرکت را از طریق افزایش فروش افزایش دهد. با وجود این اگر هزینه سرمایه‏گذاری در سرمایه در گردش بیشتر از منافع حاصل از سرمایه‏گذاری در موجودی یا اعطای بیشتر اعتبار تجاری باشد، سودآوری شرکت ممکن است کاهش یابد. هرچقدر دوره تبدیل وجه نقد کمتر باشد نشان دهنده این است که شرکت وضعیت نقدینگی بهتری دارد(خرم نژاد، 1386).
کوتاه کردن این دوره به مفهوم این است که برای حجم معینی از تولید، مقدار کمتری وجه نقد به مصرف میرسد (سرمایه در گردش کمتری مورد نیاز است). می‏توان با کوتاه کردن متوسط دوره‏ای که وجه نقد به صورت موجودی کالاست یا با کوتاه کردن متوسط دوره وصول حسابهای دریافتنی یا از طریق طولانی کردن مهلت پرداخت حسابهای پرداختنی، چرخه تبدیل وجه نقد را کوتاه‏تر کرد (جهانخانی و پارسائیان، 1387).
تئوریهای مرتبط با نگهداشت وجه نقد