نیاز به پیوندجویی
نیاز به قدرت
براساس این تئوری مردم یک یا ترکیبی از نیازها را جهت انگیزش و انتخاب الگویی در رفتار خود بر میگزینند(ترنر و هنر، 1997) .
2-4-4) تئوری های درون زاد و برون زاد
2-4-4-1( تئوری های برون زاد
در این تئوری ها متغیرهایی در نظرند که تحت کنترل عوامل برونی هستند.پاره ای از این تئوری ها عبارتنداز:
تئوری انگیزه یا نیاز: در این تئوری مطرح میشود که با توجه به تمایل فطری یا اکتسابی، انسان به سوی یک سری یا قسمتی از اعمال گرایش خواهد داشت. این گرایشها را انگیزه یا نیاز می نامیم.
تئوری مشوق: مشوق به عنوان یک محرک خارجی عبارت است از یک سری پاداش ها و تقویت کننده ها در قبال رفتار که موجب ایجاد انگیزه می شوند. این پاسخ های رفتاری مسلماً در افراد مختلف متفاوت خواهد بود.
تئوری هدف: درا ین تئوری عنوان میشود که هرچه هد فها، اختصاصی، پرجاذبه و مشخص تر شوند ،افراد عملکرد بهتری خواهند داشت.
تئوری تقویت: بر پایه این تئوری، هرچه افراد با پیامدهای مشابهی از عملکرد روبرو شوند بهتر برانگیخته خواهند شد.
تئوری منابع انسانی و مادی: در این تئوری عنوان می شود که محدودیت ها و قید و بندهایی که در مقابل توانایی ها و فرصت های افراد و فراگیران در رسیدن به هدف هایشان خودنمایی می کند، خصلت غیرانگیزشی دارند.
تئوری گروه و هنجار: بنابر این تئوری، در صورتی انسان برای عملکرد بهتر برانگیخته می شود که همگروه های وی آن را تأیید و تسهیل نمایند.
تئوری سیستم اجتماعی فنی: در این تئوری چنین بیان می شود که وقتی نظام کار و فضای آموزشی طوری طراحی شود که شرایط هماهنگ شده ای برای کارکردهای مشخص، اجتماعی و تکنولوژیکی فراهم آید فرد جهت عملکرد بهتر برانگیخته می شود )نائلی،1373).
2-4-4-2( تئوری های درون زاد
این تئوری ها با متغیرهای فرآیندی یا میانجی )انتظارات، نگرش ها و مانند آن ها( سروکار دارند. تحول این متغیرها تابع و در پاسخ به تغییراتی است که در متغیرهای برون زاد ظاهر می گردد این تئوری ها عبارتند از:
تئوری برانگیختگی: این تئوری فرآیندهای درونی موجود زنده را مرکز توجه قرارمیدهد. این فرآیندها به عنوان میانجی بین تأثیرات شرایط کار و عملکرد عمل میکنند. در واقع این تئوری دلالت بر تأثیر عوامل محیطی در تحریک انگیزه و ایجاد و خواست و میل انجام رفتار در انسان دارد. رابطه شدت عملکرد و برانگیختگی مطابق منحنی زیر است ملاحظه میشود که سطوح کم و زیاد برانگیختگی باعث کاهش عملکرد است.
شکل( 2-2) : رابطه شدت بر انگیختگی با عملکرد (منبع: زمانی ، 1376)
تئوری انتظار جذابیت: بر اساس این تئوری فرض میشود که در مقابل کوشش موجود زنده، دسترسی به عملکرد خوب و از ماحصل آن رسیدن به پیامدهای با ارزش مورد انتظار است.
تئوری برابری: بر این فرض متکی است که مردم به دلیل نیازی که به رفتار و سلوک منصفانه دارند، برانگیخته می شوند.