تعریف دقیق اعتیاد به اینترنت (اعتیاد اینترنتی)

اینترنت شبکه­ی گسترده جهانی است که شبکه‌های مختلف رایانه­ای در اندازه­های متعدد و حتی رایانه­های شخصی را با استفاده از سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای گوناگون و با قراردادهای ارتباطی به یکدیگر متصل می‌کند. این شبکه جهانی از طریق خطوط تلفن، رایانه­های شخصی و یا شبکه‌های رایانه‌ای را به یکدیگر متصل می‌کند و با اختصاص نشانی‌های الکترونیکی مشخص به هریک از آنها، برقراری ارتباط سریع و گسترده را میان کل کسانی که به شبکه متصل هستند، فراهم می‌کند و تبادل اطلاعات میان آنان را به صورت متن، صدا ، تصویر و فیلم میسر می‌سازد (دهقان، 1384). می‌توان گفت که شبکه اینترنت همانند یک محل مجازی ملاقات عمومی شهروندان جهان است. یک نقطه تلاقی عمومی است که در آن میلیون‌ها نفر از بیش از 155 کشور جهان با هم در رابطه قرار می‌گیرند. سازمان عظیمی است که نظم آن از پیش تا حدودی تنظیم شده است. آنان در هر آن، به کسب اطلاع درباره مسایل مختلف، گفتگو، بازی، تجارت، جستجوی علمی، مشاهده تصاویر مختلف، استماع صداها، آهنگ‌ها، مشاهده فیلم‌ها و بسیاری اقدامات دیگر می‌پردازند. اینترنت یک بانک اطلاعاتی نیست، بلکه گسترده‌ترین و با اهمیت‌ترین شبکه کامپیوتری جهان است و شاید نمونه­ای اولیه از بزرگراه­های اطلاعاتی ربع اول قرن بیست ویکم باشد. اینترنت درحکم مخزنی از اطلاعات خوب، بد، زشت و زیبا، اخلاقی و غیره اخلاقی می‌تواند تلقی شود (داور پناه، 1382).

جالب ترین پدیده­ ی فلسفی که تا کنون اینترنت ممکن ساخته، یک دنیای مجازی به نام “زندگی دوم”است. زندگی دوم همچنین امکان زندگی و صرف وقت در دنیایی مجازی را برای فرد فراهم می­کند که ممکن است بسیار مهیج­­تر از دنیای واقعی باشد (فارسی نژاد، 1389).

اما اینترنت و دنیاهای مجازی که فراهم ساخته، فرصت گریزهایی در مقیاسی بسیار بزرگتر به ماعرضه              می­کند. در واقع، به لطف دنیاهای مجازی مانند زندگی دوم، ما می­توانیم محدویت­های خود را فراموش کنیم و خود را در فرادنیایی امن و غنی غوطه­ور کنیم. به این ترتیب، به دوراهی می­رسیده­ایم و باید دنیای خود را انتخاب کنیم (همان منبع).

عده­ای درباره­ی اثرات زندگی در دنیای مجازی برای مدتی طولانی نگرانند. بعضی تأثیرات آن ممکن است روحی باشد، مثل اعتیاد و بعضی ممکن است جسمی (فیزیکی) مثل سرگیجه (برات زاده، 1382).

بنابراین محیط مجازی یا سایبراسپیس[1]محیطی است که نظامهای رایانه­ای شبکه جهان آن را ایجاد کرده است. امروزه اصطلاح محیط مجازی به صورت گسترده­ای درمورد اینترنت به کار می رود. ویلیام گیبسون که برای اولین بار این واژه را به کاربرد آن را چنین تصویر کرده است: غرق شدن کامل احساسات انسان به طور مصنوعی در محیطی زایا. در چنین محیطی ماشین تجربه حسی انسان یجاد می­کند و این حس در مغز انسان پرورانده می شود (داورپناه، 1382).

دسترسی به اینترنت پدیدهای رو به گسترش است و هر روز تعداد بیشتری از افراد در زمره استفاده کنندگان قرار می­گیرند در حال حاضر و با توجه به تعداد آمارهای موجود چند ساله اخیر، تعداد کاربران اینترنت در کشور ما 25 برابر شده و بیش از 64 /0 از کاربران ایرانی در منزل از اینترنت استفاده می­کنند این مسئله نشان دهنده تمایل گسترده استفاده از این ابزار اطلاع رسانی است (ارشلو، 1385). ایوان گلدبرگ، روان پزشکی از دانشگاه کلمبیا اولین بار اختلال اعتیاد به اینترنت را در جولای 1995 مطرح کرد واژه اعتیاد به اینترنت را ابداع و معیارهای تشخیصی آن را ثبت کرد (شایق و همکاران، 1388). اگر چه اعتیاد به اینترنت اولین بار در سال 1995 مطرح شد ولی جامعه علمی قبلاً با مفاهیمی از قبیل اعتیاد به فناوری اعتیاد به رایانه و اعتیاد به بازیهای رایانه­ای آشنا بود در واقع این تفکر که استفاده از رایانه ممکن است به صورت عادت اجباری یا حتی رفتاری اعتیاد آمیز و غیر قابل ترک در آید ازدهه 1970 شکل گرفت (آتش پورو همکاران، 1384). در مورد آمارشیوع اعتیاد به اینترنت در جوامع مختلف آمار متعددی وجود دارد اما به طور میانگین نسبت معتادان حدود 2 تا 5 میلیون در ازاء هر 50 میلیون استفاده کننده معمولی برآورد شده است به عبارتی می­توان گفت که تقریباً 5 تا 10 درصد استفاده کنندگان از اینترنت دچار مشکل اعتیاد به اینترنت هستند(علوی و همکاران، 1388). اعتیاد به معنای بروز شرایطی است که در آن افراد به صورت جسمی و روانی یک نوع ماده خاص ویژه مواد مخدر وابستگی پیدا می­کنند بسیاری از پژوهشگران مفهوم اعتیاد را برای توجیه انواع خاصی از رفتارهای مشکوک نیز به کار می­برند زیرا یافته­ها و نشانه­های اعتیاد به عنوان اعتیادهای رفتارمحور طبقه­بندی می­شوند. بنابراین اعتیاد به اینترنت نیز اعتیاد رفتار محور محسوب می­شود (درگاهی و رضوی، 1386). کاربران ممکن است به قسمت­های مختلف اینترنت مانند چت یا سایر قسم ها اعتیاد پیدا کنند (ویزشفر، 1386). اعتیاد به اینترنت با فوبی اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با فوبی اجتماعی و اختلال کمبود توجه همراه با بیش فعالی، اختلال دو قطبی، مشکلات در روابط بین فردی، اختلال اضطرابی و تکانه ای، خودکشی و پرخاشگری، افسردگی و انگیختگی بالا در ارتباط بوده است (خواجه موگهی، 1389).

منظور از جذب شدن، عطف توجه و درگیر شدن عمیق با موضوع توأم با نفوذناپذیری در مقابل رویدادهایی است که معمولاً توجه فرد را به خود جلب می         کنند. در این حال اطلاعات به گونه­ای غیر معمول و منحصر به فرد ارزیابی می شوند. به هنگام جذب، رویدادهای زمینه­ای و مزاحم اطراف نادیده گرفته می شوند. در این حالت فرد در مقابل عوامل مزاحم نفوذناپذیراست. البته به نظر روچ و مک کانکی[2] (1990) ممکن است فردی که جذب چیزی شده است رویداداهای اطراف خود را نادیده بگیرد اما در عین حال نسبت به آنها آگاه باشد و اضافه می کنند که می توان جذب را به عنوان زمینه (صفت) و یا تجربه (حالت) در نظر گرفت. گر چه جنبه صفت جذب شدن به خوبی بررسی شده است، جذب به عنوان یک حالت بخوبی مورد بررسی قرار نگرفته است. کسی که در این رگه و صفت بالاست ممکن است مدتها مسحور غروب خورشید و مدتها به لکه­ای خیره شود. در این حالت فرد مجذوب جنبه­ای معمولاً نامتعارف و ذهنی از چیزی می­شود که به آن توجه  می­کند. این موضوع ادراکی یا تصوری، توجه فرد را در اختیار می­گیرد و حاضر و واقعی تلقی می شود. تلگن[3] (1982) در تبیین مفهوم جذب به نظر مزلو[4]  (1968) و مفهوم مسحور شدن و جذب که ویژگی تجربیات اوج است اشاره می کند. منظور از این گونه تجربیات، لحظاتی است که بخودی خود ارزشمند است. جذب حاصل توجه همه جانبه است، یعنی درگیر شدن کامل منابع ادراکی، حرکتی، تصوری و شناختی به نمود یگانه­ای از چیزی که به آن توجه می شود جذب یک ویژگی و رگه پایدار شخصیتی است و بین دو جنس تفاوتی در این رگه مشاهده نشده است (تلگن و همکاران، 1988، پناهی شهری، 1388). در فرهنگ آکسفورد غرق شدن به این معانی آمده است: “فرو رفتن در آب، سایر مایعات یا چیزهای دیگر و جذب شدن در برخی شرایط، اعمال، علاقه ها و از این قبیل”. غرق شدن، احساس عمیقاً درگیر شدن و چیزی را واقعی باور کردن است (ایجسلستیجن[5] و همکاران، 2001).

در جوامع صنعتی امروزه استفاده مرضی از اینترنت پدیده جدیدی است که به عنوان مسأله و معضل اجتماعی مطرح شده و این کشورها سنگینی را متحمل می شوند تا آثار منفی استفاده از اینترنت را کاهش دهند. هر روز بر تعداد کاربران اینترنت در خانه و منازل هستیم. بنابراین هم، احتمال گسترش بی رویه                (با توجه به آمارهای سالانه آن ) و موج آسا از این تکنولوژی و هم عدم محدویت اطلاعات و تنوع برنامه های مورد استفاده موجب تهدید پیوندها و روابط اجتماعی بین افراد و گروه ها و هم مشکلات خانوادگی خواهد شد؛ به طوری که مطالعات نشان می­دهد که دانش آموزان در موقع استفاده از اینترنت احساس­هایی از قبیل سر خوشی، هیجان­ و رهایی از غم و اندوه، احساس پوچی، افسردگی و تحریک از خود بروز می دهند (عابدینی و پورجبلی، 1384).

اعتیاد به اینترنت، مانند هر اعتیاد دیگری می­تواند به نابودی زندگی اجتماعی، تحصیلی، مالی و از بین رفتن روابط عاطفی اعضای خانواده و نهایتاً به تخریب سلامت روح و روان فرد گردد. اعتیاد به اینترنت به سرعت در حال گسترش است و هر روز افراد جدیدی را به کام خود می­کشد. در این اعتیاد سن سال فاکتور کم اهمیتی است و مبتلایان از گروهای مختلف سنی به آن دچار می­گردند. متأسفانه امروزه حتی بزرگترها نیز در خانواده به استفاده بی­رویه از رایانه و اینترنت عادت کرده و آن­ها نیز در واقع معتاد گشته­اند. اعتیاد به اینترنت پدیده­ی بسیار جدیدی است که بسیاری را به خود آلوده  کرده است. در تحقیقی که درسال 2000 بر روی 18000 کاربر اینترنتی در آمریکا و کانادا صورت گرفت، معلوم شد تنها 7/5/0 مردم برای استفاده و به منظور فعالیت­های از پیش تعیین شده وارد اینترنت می­شوند (حسینی و دلاوری، 1384).

با توجه به پیامدهای منفی این تکنولوژی و پیامدهای مثبت آن در سطوح مختلف آموزشی، لازم است تا در جهت شناسایی ابعاد مختلف این معضل و نحوه استفاده از آن مطالعات گوناگونی انجام شود و با شناسایی وضع موجود و آثار و پیامدهای احتمالی این مساله، در سطح کلان برای آموزش و استفاده صحیح و علمی از این ابزار برنامه­ریزی و سیاست­های لازم را اتخاذ و آموزش­های لازم از طریق رسانه­های جمعی و نهادهای آموزشی به خانواده و کاربران ارائه گردد.

بررسی پژوهشهای داخلی نشان داد گرچه اعتیاد به اینترنت پژوهشهای قابل تأملی را به خود اختصاص داده است اما رابطه جذب وغرق شدن هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است.

رشد تدریجی و نامحدود دستیابی به اینترنت و شبکه جهانی، شیوه­های ارتباط اجتماعی و روابط میان فردی را تغییرداده است. طبق یک برآورد 15 ـ 9 میلیون نفر روزانه به اینترنتی دسترسی دارند، که هر سه ماه 25/0 به تعداد آنها افزوده می­شود (مرتضوی، 1388).

شاید آن هنگام که ایده “دهکده جهانی” برای نخستین بار از سوی مک لوهان درسال 1976مطرح گردید، پذیرش آن چندان آسان نبود. اما امروزه فرایند جهانی شدن در بعد فرهنگی، به میانجی فناوری­های پیچیده اطلاعاتی، رایانه­ای و ابر رسانه­ای محقق گشته است. امروزه اطلاعات وآگاهی­های مختلف فرهنگی، تاریخی و… در کنار هم گرد آمده و از طریق شبکه اطلاعاتی در دسترس ما قرار گرفته­اند. این شبکه اطلاعاتی که با در هم فشردن زمان و مکان رایج به ترکیب موزاییک­وار فرهنگها یاری رسانده همان اینترنت است در واقع انسان امروزی با دسترسی به ابزار مشترک به زمانها و مکانهایی قدم می­نهد که بیشتر هرگز فکر ورود به آن را به این آسانی و سرعت نمی­کرد. او هم اکنون می­تواند از تاریخ و فرهنگ خویش فراتر رود و به قلمرویی پا گذارد که همگانی است: قلمرویی که از آن هیچ فرد، فرهنگ و تاریخ خاصی نیست. شاید هیچ اختراع دیگری چون اینترنت، چنین پرشتاب، از همان آغاز زاده شدن، چنین دگرگونی سریعی را پدید نیاورده باشد. لذا کتمان و پنهان داشتن اینترنت و نفی آن، در دنیای داده­ها و جهان ارتباطات امروز به شوخی و مزاح می­ماند. رادیو و تلویزیون و حتی مطبوعات، درهمه جوامع ـ حتی دموکراتیک (مردم سالار)ترین آنها ـ بسته و ایدِیولوژیک است و گفتمانی یک سویه و اقتدار مابانه را با مخاطبان می­گشاید ولی اینترنت گر چه زاده مدرنیته است ولی سرشتی پست مدرن دارد (اورنگ،1383).

بدین ترتیب اصطلاح فضای رایانه­ای برای اولین بار در سال 1892 در یک داستان تخیلی به کار برده شد. در گفتار روزمره از فضای رایانه ای، به عنوان یک مکان فیزیکی یاد می­شود اما در واقع این طور نیست. فضای رایانه­ای اگر چه اصطلاحی نسبتاً جدید است اما مفهوم آن جدید نیست و پیدایش این مفهوم، همزمان با اختراع تلفن توسط الکساندر بل[9] در سال 1876بوده است شرکت بل تعداد زیادی پسر نوجوانی که قبلاً در اداره تلگراف رسان کار می­کردند، برای متصل کردن تماس­های تلفنی و ارائه اطلاعات به مشترکان سرویس تلفن استخدام کرد. این شرکت به زودی با مشکلاتی از سوی کارکنان جوان خود مواجه شد این بچه­ها با مشتریان، بی­ادبانه و گستاخی برخورد می­کردند، سربه­سر آنها می­گذاشتند و معمولاً آنها را مسخره می­کردند. بدتر از همه آنها که از حقه­هایی هوشمندانه در صفحه سوئیچ­های اتصال می­کردند و به این وسیله تماس­ها را قطع می­کردند و کلاهای از این قبیل انجام می­دادند. توانایی، مهارت فنی و ناشناس بودن این پسران در انجام این شیطنت­ها، مجموعه عواملی را تشکیل می داد که باعث بروز مزاحمت­ها و مشکلاتی می­شد. شرکت بل در نهایت با استخدام خانم­ها خود را از شر این معضل خلاص کرد. فضای مجازی سابقه آن از آنچه اکثر مردم می پندارند بسیار بیشتراست (محققی، 1385).

لفظ این نوع اعتیاد، بیشتر تداعی­گر اعتیادهای سنتی همچون اعتیاد به الکل، نیکوتین، مواد مخدر و قمار است؛ اما اعتیاد از طریق اینترنت با وجهه جدیدی روبه­رو شده است. گسترش رایانه‏های شخصی و افزایش اتصال به اینترنت در خانه و محل کار، منجر به ظهور معضلی به نام «اعتیاد برخط» شده است. اعتیاد به اینترنت شامل اعتیاد به اتاق‏های گپ زنی، هرزه‏نگاری، قمار برخط و خریدهای اینترنتی می‏شود. همچون دیگر اعتیادها، این نوع اعتیاد نیز فرد معتاد را از خانواده و اطرافیانش منزوی می‏سازد. اعتیادهای رفتاری، همچون اعتیاد به شبکه اینترنت، می‏توانند موجب تخریب سلامت، روابط، احساسات و نهایتاً روح و روان فرد گردند (تقی زاده، 1389).

لازم به ذکر است قبل از اعتیاد اینترنتی نوعی دیگر از اعتیاد به نام «اعتیاد به رایانه» درسال 1989 توسط محققی به نام شوتان[10]  برای اولین بار مطرح شده بود. این محقق ضمن بررسی­هایی که در زمینه انواع اعتیاد (اعتیاد به مواد مخدر، مشروبات الکلی، اعتیاد به قمارو…) انجام داده بود به این نتیجه رسیده بود که گروهی از افراد از رایانه بیش از حد استفاده می­کنند و یک رفتار بیمارگونه نسبت به این فن­آوری نوپا از خود نشان می­دهند. ولی مفهوم اعتیاد اینترنتی برای اولین بار درسال 1991 میلادی توسط روانپزشکی به نام ایوان گلد برگ[11] مطرح شد (امینی،1384).

ایوان گلدبرگ در ابتدا خود از اعتیاد به اینترنت[12] را به شوخی و بر اساس باور رایج درآن زمان درمورد اعتیاد روانی، مطرح ساخت. بر اساس این باور، افراد می توانستند به رفتارهای همچون خرید کردن معتاد شوند. اما گلدبرگ به زودی پیامهای الکترونیکی دریافت داشت که طی آنها، افرادی اذعان داشته بودند به اختلال اعتیاد به اینترنت گرفتار آمده­اند. یکی از اولین پژوهش های تجربی درارتباط با اختلال اعتیاد به اینترنت، توسط کیمبرلی یانگ[13] در سال 1996 انجام پذیرفت (منطقی، 1384).

2-1- 2- تعریف اختلال اعتیاد به اینترنت

بعضی محققان اعتیاد اینترنتی را به اختلالات اعتیاد دیگر نسبت می دهند و آن را در کنار اختلالات استفاده از دارو یا الکل گروه بندی می­کنند و دیگران اعتیاد اینترنتی را به اختلال وسواس فکری عملی یا به اختلال کنترل هیجان نسبت می­دهند. نامهای بسیاری به این پدیده داده شده است استفاده افراطی اینترنت، استفاده مرضی اینترنت، استفاده مشکل­زای اینترنت، وابستگی به اینترنت. تعریف­های زیادی برای اعتیاد اینترنت در دسترس هستند (امیدوار و صارمی، 1381). بلاک[14] و همکاران (1999). در ادبیات روانپزشکی  یک­سری از کاربران وسواسی کامپیوتر را این­طور توصیف می­کنند که فقط نیاز بودن این افراد استفاده وسواسی از کامپیوتر که با ناراحتی شخصی یا عواقب قانونی، مالی، حرفه­ای یا اجتماعی مرتبط بود را تأیید می کنند.

شاپیرا[15] (2003). بیش­ترتعریف استفاده “مشکل­زای اینترنت” را با شمردن معیار عملی اصلاح کرد این معیار عملی بر جنبه­های رفتاری ـ شناختی اختلال تأکید دارد و همچنین بر عیوبی که به وسیله ناراحتی ذهنی، تداخل در عملکرد اجتماعی یا حرفه­ای، ترس و هیپومانیا که باید بعنوان دلیل اختلال از آن جلوگیری شود شناخته می شود تأکید دارد

2-1- 3-طبقه بندی وابستگی به اینترنت

اعتیاد اینترنتی اصطلاح وسیعی است که یک تنوع گسترده ازمشکلات کنترل و تکانه راپوشش قرار           می­دهد. و اعتیاد اینترنتی را به پنج نوع تقسیم می­کند که عبارتند از:

1- اعتیاد سکس مجازی: این نوع در افرادی دیده می­شود که معمولاً درگیر دیدن، دانلود کردن و تجارت عکس­های اینترنتی جنسی یا مشغول در چت رم­های که نقش افراد بزرگتر را بازی می­کنند هستند.

2- اعتیاد رابطه­ای مجازی: این نوع در افرادی دیده می­شود که به طور آشکارا مشغول ارتباطات اینترنتی هستند یا درگیر در تعهدات مجازی باشند. روابط برخط مهم­تر از روابط زندگی واقعی می­شوند و نتیجه آن اختلاف زوجین و بی ثباتی خانواده است.

3- اعتیاد وسواس شبکه­ای: این نوع شامل مقوله وسیعی از رفتارها شامل قمار اینترنتی، خرید یا تجارت سهیم می­شود .

4- اعتیاد کسب اطلاعات اضافی: شبکه گسترده جهانی نوع جدیدی از رفتار وسواسی که شامل گردش افراطی در شبکه و تحقیق پایگاه دادها می­باشد افراد در آن زمان زیادی را به جستجو کردن، جمع­آوری دادها و سازماندهی اطلاعات می پردازند.

5- اعتیاد کامپیوتری: بیشتر کامپیوترها و بازیهای از پیش برنامه­ریزی شده مجهز می­شوند و افراد به بازی کردن آن به قیمت از دست دادن عملکرد شغلی یا خانوادگی معتاد می شوند.

یانگ، معیارهای الگو شده­ای پیشنهاد کرد که در بکارگیری معیارها او فقط کاربرد غیر اصولی اینترنت یا کامپیوتر (مثلاً غیر تجاری و یا غیر آموزشی ) در نظر گرفته شد. وقتی که پنج یا بیشتر از این هشت معیار در طی شش ماه در یک وجود داشته باشد آن را اعتیاد اینترنتی می­نامند. پس بطور کلی این اختلال را        می­توان به عنوان ” نوعی استفاده از اینترنت که بتواندکه مشکلات روانشناختی، اجتماعی، درسی و یا شغلی درزندگی فرد ایجادکند” تعریف کرد. (یانگ، 1998، امیدوار و صارمی 1381).

2- 1- 4- ارزیابی

مثل هر اختلال رفتاری یا روانپزشکی تاریخچه بیمار مهم­ترین پایه رابرای تشخیص اعتیاد اینترنتی شکل می­دهد.

2- 1- 4- 1- دسته بندی مقیاسهای اعتیاد به اینترنت

در مطالعات ایجر و راتربرگ[16] (1996) یک ابزار چهل و شش گویه­ای برای ارزیابی الگوهای کاربردی، که احساسات و تجربیات مرتبط به استفاده از اینترنت را در کنار یکدیگر قرار می­دهند ابداع کردند. آنها گزارشی در مورد سنجش ویژگیهای روانسجی ارایه نکردند. برنر[17] (1997) فهرست رفتاری اعتیاد به اینترنت[18] را (IRABI)، را ابداع کرد یک پرسش­نامه سی دو سؤالی که تجربیات، کاربران اینترنت را بررسی می­کرد و منتخب استعمال مواد در DSM-IV-TR را سرمشق قرار داد بود. گزارش­ها حاکی از آن بود. که ابزار پیوستگی درونی خوبی (87/0= )، نشان داده بودند ولی هیچ اطلاع دیگری را در دسترس قرار ندادند.

یانگ(1998) آزمون اعتیاد اینترنتیIAT)) را ابداع کرد یک مقیاس بیست سؤالی که درجه تمایل، استفاده وسواس، مشکلات رفتاری، تغییرات عاطفی و تأثیر عملکرد کلی مرتبط با استفاده کامپیوتر را ارزیابی  می­کرد. این آزمون برای کمک به پاسخ دهندگان برای تعیین این که که آیا معیار یانگ را در اعتبادبه اینترنت برآورده می­کنند طراحی شد بود معتبر ظاهر شد.

موراهان ـ مارتین، شوماخر[19](2000) یک مقیاس سیزده سؤالی برای ارزیابی مشکلات مرتبط به  استفاده کردن از اینترنت شامل ناراحتی شخصی، مسایل بین فردی، شغلی، آموزشی، علایم بیرونی یا اختلال خلقی است. این محققان در صورتی یک پاسخ دهنده را کاربر مرضی اینترنت معرفی می­کردند که او به چهار یا بیشتر از چهار سوال از مقیاس پاسخ مثبت بدهد.

2- 1- 5- نشانگان بالینی

شاتون[20] (1991) در اولین مطالعه نظامدار از 106 معتاد به کامپیوتر متوجه شد که در مقایسه با دو گروه افراد عادی، معتادان به کامپیوتر احتمال کمتری وجود داشته است که ازدواج کرده باشند و بیشتر آنها فرزند اول بودند .آنها تمایل به خرید کامپیوتر به محض در دسترس بودن آن داشتند، کامپیوتر و لوازم جانبی کامپیوتر را بیشتر از بقیه لوازم آن داشتند و بیشترین احتمال برای معتاد شدن این افراد از اولین تجربه استفاده از کامپیوتر مورد توافق قرارگرفته است. علاوه، بر آن آنها زمان بیشتری را به استفاده از کامپیوتر درخانه و محل کار نسبت به دیگران دارند و دریافت که آنها وقتی که درحال کار با صفحه کلید هستند توقف محاسبات برایشان مشکل است. او می­نویسد: «سرگرمیهای قدیمی ناپدید شده و کسی متعهد سرگرمیهای خانوادگی نمی شود» همچنین دریافت که معتادان به اینترنت وقتی آفلاین، هستند تمایل زیادی برای استفاده از اینترنت دارند اما وقتی که  زمان زیادی را بصورت برخط می­گذرانند احساس گناه و احتمالاً پشیمانی  می­کنند و عواقب منفی استفاده از اینترنت دراین گروه افراد گزارش شده است.

بلاک و همکارانش(1999). بطور نظامند تجربیات 21 کاربر وسواسی اینترنت را مورد ارزیابی قرار دادند. آزمودنیها پذیرفتن که استفاده کردن اینترنت در آنها منجر به احساس هیجان (52/0)، شادی (48/0)، یا قدرت (19/0) می شود. آنها گاهی اوقات اینترنت را برای کاهش احساس ناراحتی (38/0)، ناامیدی (10/0) یا کج خلقی (14/0) استفاده می­کردند. آزمودنیها همچنین جنبه­های مثبت استفاده کردشان از کامپیوتر را گزارش کردند: (52/0) استفاده کردند از کامپیوتر آنها را از مشکلات و نگرانی هایشان دور می کند، در حالی که 29 /0 گزارش کردند که آنها از بدست آوردن اطلاعات جدید دراینترنت لذت می برند.بیشتر آنها پذیرفتن که استفاده کردن­شان از کامپیوتر باعث ایجاد مشکلاتی در خانواده[21]، دوستان یا درمحل کار ومدرسه­شان شده است. تقریباً    آنها سعی می­کردند که آن را کاهش دهند اما دریافت­اند که انجام آن برای آنها اضطرب زیادی به همراه دارد. هیچکدام از آنها احساس نمی­کردند که اختلال آن قدر مشکل زا باشد که به دنبال درمان باشند.

بلسار و همکارانش (1997) گزارش کردند که کاربران قبل از اینکه بطور کامل به اینترنت، وصل شوند احساس تنش و برانگیختگی داشتند و وقتی به آن وصل شدند احساس راحتی می کردند.

2- 1- 6- همه گیری شناسی

از بین گزارش­های بالینی بلاک (1999) گزارش کرد که از بیست و یک مورد که به رایانه معتاد شده بودن، شانزده نفر (76/0) مرد بودند. و در گزارشی دیگر او کیفیت زندگی را با استفاده از یک تحقیق در حیطه سلامتی 36 فرم کوتاه مورد بررسی قرار داد در این گزارش کاربران وسواسی اینترنت کمبودهای خاصی در سلامت ذهنی، کمی داشتند اما با این وجود عملکردشان معیوب نبود.

در مطالعات شاپیرا و همکاران (2000). گزارش کردند که اختلال سن آغازی در حدود اواخر بیست سالگی یا اوایل سی سالگی است. در این مطالعه مراجعان در زمان سن هفده سالگی، با کامپیوتر آشنا شده بودند. و تأخیر زمانی یازده ساله از اولین استفاده کامپیوتر تا استفاده مشکل­دار کامپیوتر داشتند. به دلیل اینکه کاربرد کامپیوتر آن قدر وسعت، یافته که حتی نوجوانان به خوبی کاربرد کامپیوتر و تکنولوژی، را می­دانند و احتمال این می­رود که  سن آغاز استفاده مشکل دار از اینترنت افت کند. در بررسی دیگر از گزارش­های بالینی این محققان مشخص شد که یازده نفر از بیست مراجعه کننده (55/0) مرد به رایانه معتاد شده بودند.

موراهان ـ مارتین، شوماخر (2000) بیان کردند که توزیع جنسیتی را می­تواند با این حقیقت که احتمال هست که مردان علاقه صریحی به بازیها، دیدن عکس­های جنسی، قمار و فعالیت­های که مرتبط استفاده مشکل­زای اینترنت هستند توضیح داد.

برنر (1997) نتایج یک تحقیق از 563 کاربر اینترنت که استفاده مشکل­دار از اینترنت داشتن ارائه کرد درحالی­که مردان و زنان از نظر میزان زمانی  که به اینترنت وصل هستند مشکلاتی که هر یک ازکاربران تجربه کردند تفاوتی از یکدیگر ندارند و تنها تفاوت آن در کاربران مسن­تر مشکلات کمتری نسبت به کاربران جوان­تر گزارش کردند.

2-1- 7- اختلالات مختلط روانپزشکی

بلاک (1999) مطالعات بالینی نشان داد معتادان اینترنتی به طور مکرر معیارهای از اختلالات محور یک و دو متن راهنمای تشخیصی و آماری اختلال روانی را نشان می­دهند حالت خلقی، نگرانی، استعمال مواد، وسواس فکری ـ عملی بطور ویژه معمول است. او 21 مورد که استفاده وسواسی از کامپیوتر داشتند با استفاده از نسخه کنشی کامپیوتر و برنامه مصاحبه­ای تشخیصی (DIS) ارزیابی کرد تقریباً 30/0 آزمودنیها معیاری برای یک اختلال رایج را داشتند. رایج­ترین اختلالات، اختلالات خلقی(24/0)، اختلالات اضطربی (19/0)، اختلالات استعمال مواد (14/0)، اختلالات روانپریشی (10/0). تقریباً 4/1 مراجعان معیاری برای یک اختلال روانپزشکی مادام­العمر شامل اختلات استعمال مواد (38/0)، اختلات خلقی (33/0)، اختلات اضطربی (19/0) و اختلات روانپزشکی (14/0) داشتند.

در حالی­که گزارش­ها از بلک و شاپیرا وجود اختلالات روانپزشکی مرضی مختلط را در معتادان اینترنت، ثابت کرد میزان اختلالات خلقی که بوسیله شاپیرا (2000) گزارش شده بود. بیشتر از چیزی بود که بوسیله بلاک (1999). گزارش شده بود. بویژه برای اختلال دو قطبی این شیوع بالا ممکن است در مراجعان مطالعه شده بوسیله شاپیرو به دلیل اینکه تحت درمان روانپزشکی بودند  منعکس کند در حالیکه در مراجعان که به وسیله بلک مورد مطالعه قرار گرفته بودند ازطریق تبلغ بکارگرفته شده بودند و هیچ درمان روانپزشکی دریافت نکرده بودند.

یانگ (1998) سیاهه افسردگی را بر روی 259 کاربر معتاد اینترنتی اجرا کرد و یک نمره معنی دار 2/11/0 بیانگر این بود که این گروه مورد مطالعه سطح فزاینده­ای افسردگی، خوداتکایی بالا، فعالیت­های فردی را ترجیح می­دهند و تمایل به محدود کردن روابط اجتماعی، متفکر انتزاعی­اند که همنوایی کمی با تعهدات اجتماعی دارند، واکنش­های عاطفی­تر نسبت به دیگران دارند.

در تحقیقی با هدف بررسی رابطه افزایش استفاده از فن­آوری های ارتباطی پیشرفته و افزایش ریسک ایجاد نشانه­های آسیب­های روان شناختی در کاربران جوان انجام دادند، مشخص شد که استفاده از رایانه و تلفن همراه ( کاربران زن )، با افزایش ریسک طولانی­تر شدن تنش و در پی آن، افسردگی، مرتبط است (منطقی،1387).