باب سوم: کوچه ها و معابر عمومى
(س 54) در روستاى ما عدّه اى در کوچه ها و خیابان هاى روستا درختان میوه مى کارند و چون این کوچه ها عمومى و محلّ گذر عام است و آب آن نیز از آب عمومى استفاده مى شود، آیا استفاده از میوه آنها اشکال شرعى دارد یا نه؟
ج ـ مانعى ندارد، چون ظاهر غَرس و کاشتن آنها در معابر عمومى، بدون اعلام عدم رضایت نسبت به استفاده از میوه هاى آن، دلیل بر عدم کراهت و وجود رضایت است، بعلاوه که چون معابر عمومى براى همگان است، غرس درخت براى استفاده شخصى، <a href="http://akschin.ir/8630-2/" title="غصب“>غصب است، گرچه میوه اش مِلک مالک درخت است. 22/2/78
(س 55) احتراماً به استحضار مى رساند که با توجّه به تبصره 1 بند 2 ماده 55 قانون شهردارى که مقرّر مى دارد: «سدّ معابر عمومى و اشغال پیاده روها و استفاده غیرمجاز آنها براى کسب و یا سُکنى و یا هر عنوان دیگرى ممنوع است و شهردارى، مکلّف است از آن جلوگیرى کند و در رفع موانع موجود و آزاد نمودن معابر و اماکن مذکور به وسیله مأمورین خود رأساً اقدام کند»، عدّه اى از مغازه داران با گماردن وسایل خود در خارج از مغازه و پیاده روها، مشکلاتى همچون مشکل رفت و آمد عابران محترم پیاده را ایجاد نموده اند. نظر حضرت عالى در مورد گذاردن وسایل در خارج از مغازه و پیاده روها با توجّه به مشکلات آن چیست؟
ج ـ هرگونه تصرّف در معبر، در صورتى که مزاحمت براى عابران داشته باشد، نباید انجام گیرد و انسان باید از آن اجتناب نماید. 11/11/77
(س 56) درخت هاى میوه دار، از جمله توت، که در معابر عمومى و کنار جاده ها و پارک ها موجود است، خوردن میوه شان چه صورتى دارد؟
ج ـ استفاده از میوه درختان کنار جاده ها و معابر که محصور نمى باشد، مانعى ندارد، چون ظاهر وضع آنها اماره بر اباحه و جواز تصرّف است. 8/4/76
(س 57) هدایت کردن فاضلاب اماکن به معابر عمومى که بهداشت محیط را به مخاطره مى اندازد، چه حکمى دارد؟
ج ـ حرام است و هدایت کننده هم ضامن خطرهاست، چون «مَن أضر بشىء من طریق المسلمین فهوله ضامن». 22/9/78
(س 58) کوچه اى بن بست که داراى چند خانه در حال ساخت است و چون احتیاج به برق دارد مى بایست یکى از صاحب خانه ها داوطلب شود، براى وصل برق به اداره مراجعه و تقاضاى برق نمایند. بازرسین باید از محل بازرسى کنند تا دستورات لازم را بدهند، لذا پس از بررسى، آنها اعلام نمودند که باید مبلغى را به اداره واریز کرده و فیش آن را تحویل دهید تا نسبت به نصب تیر و کشیدن سیم، اقدام نمایند. این جانب داوطلب شدم و پول را به حساب، واریز و برق را در آن کوچه وصل نمودم پس از وصل برق، اداره اعلام نمود که از نظر مقرّرات قانونى باید این مبلغ را که بابت تیر و سیم پرداخت نموده اید به دولت جمهورى اسلامى واگذار نمایید و اگر واگذار نکنید، برخلاف قانون است; بنده نیز آن را طبق قانون واگذار کردم. سؤالى که از جناب عالى دارم این است که: آیا به نفر بعدى که (از همسایگان) مى باشد و مى خواهد برق آماده را نصب کند، مى توانم بگویم که من راضى نیستم تا حق السهم پول تیر و سیم را بدهید، یا اینکه این مبلغ از دستم رفته است و هیچ گونه حقى ندارم؟
ج ـ تابع مقرّرات است، یعنى اگر مقرّرات اداره برق بر حق داشتن شما است، نسبت به برق کشى دیگران عدم رضایت شما در حرمت، مؤثّر است، والاّ فلا، چون شما حقّى ندارید و عدم رضایت بدون حق، بى فایده است. 25/2/78
(س 59) شخصى پشت منزلش به کوچه بن بستى منتهى مى شود، با توجه به اینکه از کوچه دیگرى رفت و آمد مى کند، آیا مى تواند بدون اطّلاع و رضایت اهالى کوچه بن بست، اقدام به گشودن در یا پنجره اى به سوى این کوچه نماید؟
ج ـ باز کردن در و پنجره در کوچه هاى بن بست، براى کسانى که درِ خانه شان در آن کوچه قرار ندارد، بدون رضایت و اجازه اهل آن کوچه جایز نیست. 5/10/69
(س 60) این جانب ساکن روستا هستم و یک باب منزل مسکونى دارم. به هنگام بارندگى، آب هاى جارى شده از نزولات آسمانى از کوچه هاى محلّه بالا از طریق آبراه باریکى سرازیر مى شود و براى ما که در پایین هستیم، زیان هایى را به همراه مى آورد. لازم به یادآورى است که در گذشته، آب هاى جارى محل از سه مسیر مختلف، عبور مى کرد; امّا در سال هاى اخیر، صاحبان منازلى که مسیر آب از کوچه آنها عبور مى کرده، با بالا آوردن سطح کوچه ها جلوى مسیر آب را گرفته و عبور تمامى آب هاى جارى را فقط به مسیرى باریک به سوى منزل حقیر جارى کرده اند. خواهشمند است حکم شرعى مسئله را بیان فرمایید.
ج ـ تصرّف افراد در کوچه اى که شارع عام است و محل عبور آب ساختمان هاى سابق بوده و با تغییر در محلّ آن، باعث ضرر به عابرین و یا خانه و افراد شود، جایز نیست و حرام است. 10/2/75
باب چهارم: املاک مجاور
(س 61) همسایه اى دارم که کلّ زمینش را ساختمان نموده و مقدار چهار متر از بر ساختمان ما که حیاط ساختمان ماست، جلوتر رفته و سه طبقه بالا رفته و موجب شده که نور ساختمان ما کم و فضاى آن گرفته شود و از همه مهم تر، بر ساختمان ما مشرف گردیده است. کارشناس دادگسترى نیز نظر داده که باعث کاهش قیمت ساختمان ما شده است. خواهشمندم حکم شرعى مسئله را بیان فرمایید.
ج ـ ضرر زدن به همسایه و در مشکل قرار دادن و ایجاد حَرَج نمودن براى او به وسیله ساختمان هاى چند طبقه که نور و روشنایى خانه همسایه را بگیرد و یا قیمتش را تنزّل دهد و یا باعث اشراف و یا غیر آنها گردد، همه و همه، حرام و غیر جایز است. 7/9/78
(س 62) حکم تکلیفى و وضعى احداث «دَرْ» در ملک و دیوار اختصاصى خود به ملک غیر، بدون قصد عبور از
ملک غیر چیست؟ در صورتى که قصد عبور داشته باشد، آیا فقط مى توان مالک «در» را به عدم عبور (مثلا با گذاشتن مانع) ملزم نمود یا اینکه مى توان وى را به قلع درِ احداثى ملزم کرد؟ در این صورت، هزینه آن و ترمیم دیوار بر عهده کیست؟
ج ـ باز کردن در و یا پنجره در ملک خود که موجب اذیّت و آزار و ضرر زدن به همسایه گردد، حرام و غیر جایز است و باید به نحوى باشد که به خانه غیر، اشراف نداشته باشد; و امّا باز کردن در با فرض عبور از مِلک غیر، حرمتش واضح است و با فرض عدم عبور، اگر نفس گذاشتن دَرْ، موجب اضرار باشد نیز حرام است، و مخارج قلع و قمع هر چیزى که براى همسایه ضرر دارد، به عهده بازکننده است که سبب اذیّت و ضرر شده است. 10/3/78
(س 63) شاخ و برگ و ریشه هاى درختى باعث آسیب دیدن همسایه شده است، آیا وى حق دارد ریشه ها و یا آن قسمت از شاخه ها که بر زمین او سایه انداخته و باعث ضررش شده را قطع نماید؟
ج ـ در مفروض سؤال، صاحب زمین (همسایه) مى تواند ریشه و شاخه درخت را بعد از آنکه به مالک درخت رجوع کرد و وى ترتیب اثر نداد و قطع ننمود، قطع نماید، به شرط اینکه باعث اختلاف نشود; وگرنه باید به مسئولان قانونى مراجعه نماید. 29/11/74

یکی دیگر از مطالب سایت :
چگونگی ارزیابی کیفیت خدمات توسط مشتریان