روانشناسی «خود»[1]، تکامل نظریه روانکاوی:
براساس نظریه فروید، هوش فطری انسان و تفسیر و تعبیر مختارانه و منحصر به فردی که هر انسانی از زندگی به عمل بیاورد، نادیده گرفته میشود و دقیقاً از همین جاست که نقش «روان شناسان خود[2]» اهمیّت پیدا میکند.
از جمله افرادی که برای نقش «خود» در ساختار شخصیّت انسان اهمیّت ویژه ای قائل شد، آنا فروید دختر فروید بود. وی کورکورانه ازنظریات پدرش تبعیّت نکرد بلکه با اعمال خلاقیّت، برخی ازنظریه های زیگموند فروید را تغییر داد و دیدگاههای جدیدی ارائه کرد. اندیشمند دیگری که در این حوزه فعّال بود، هارتمَن[3] بود و او را میتوان پدر مستقیم و فعّال روانشناسی خود دانست. در نظریه هارتمن، خود ضعیفی که از سوی فروید ارائه شده بود به یک خود نسبتاً مستقل و قوی تبدیل شده است که، محور اصلی کوششهای انسان برای ایجاد زندگی پربار و خوشایند در ارتباط با انسانهای دیگر است. (شاملو، 1390).
د) نظریه روانی – اجتماعی اریکسون[4]:
اریکسون یکی از روانکاوانی است که معمولاً به «روان شناس خود» معروفاند. این گروه از روان شناسان برای فعالیت و کارکرد ایگو که به فارسی «خود» ترجمه شده، اهمیّت زیادتری قائلاند. وی معتقد بود که پدیدههای روانی را تنها در سایه ارتباط متقابل بین عوامل زیستی با پارامترهای اجتماعی، روانی، رفتاری و حتی تجارب شخصی میتوان به درستی شناخت. در میان نظریات اریکسون، نظریهٔ «مراحل هشتگانه زندگی[5]» از همه جالبتر و ابتکاریتر بوده و اهمیت زیادی نیز دارد. در این نظریه، اریکسون در پی آن است تا نقش فرهنگ را در تکامل و رشد شخصیّت نشان دهد. او برای شناخت مسائل مهمی که انسان در رابطه باخود و جهان با آنها روبروست، بینش جدیدی عرضه میکند. (شاملو، 1390) مراحل هشتگانه رشد از دید اریکسون عبارتاند از: 1- طفولیت 2- اوان کودکی 3- سن بازی 4- سن مدرسه 5- نوجوانی 6- جوانی 7- میانه سالی 8- پختگی. اگر چه اریکسون اعتقاد دارد که هشت مرحله رشد، جهان شمولاند و شامل همه انسانها میشوند، لیکن به این موضوع نیز اذعان دارد که در نحوه برخورد هر فردبا مسایلی که در هر مرحله، به وجود میآیند و در حل آنها، تفاوتهای فرهنگی تأثیر عمده ای دارند(شاملو، 1390).
[1]ego psycholog
[2]ego pyshologists
[3] Hartmann
[4] Erickson
[5]Eight Ages of man
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
مطالعه میزان شیوع اختلالات شخصیت در متقاضیان جراحی زیبایی بینی و مقایسه آن با دیگر جراحی های مختلف زیبایی