رسمی بودن/ رسمیت
متمرکز بودن/ تمرکز
تخصصی بودن/ گروهبندی و تفکیک افراد
گرایش کارآفرینانه
بازارگرائی
شکل (2-11): مدل تحلیلی و روابط متغیرها (نیکومرام و حیدرزاده، 1382)
نتایج نشان داده است که گرایش کارآفرینانه، رابطۀ مستقیم و مثبتی با بازارگرائی ندارد، بلکه از طریق کاهش گروهبندی، تأثیر معکوسی بر بازارگرائی دارد. همچنین مشخص شده است که تأثیر اجرایی گرایش کارآفرینانه هنگامی که توسط بازارگرائی تعدیل میگردد، با هنگامی که توسط بازارگرائی تعدیل نگردد، تفاوتی نمیکند و بی تأثیر است. سازمانها برای ایجاد یا حفظ اصول بازارگرائی در خود، باید به کاهش گروهبندی در ساختار سازمانی خود همت گمارند. به عبارت دیگر، با کاهش میزان گستردگی وظایف، در یک محدودۀ از پیش تعیین شده، یا به عبارت دیگر کاهش تخصصی بودن – به این معنا که کارها و فعالیتهای سازمان کمتر به وظایف جداگانه و تخصصی، تقسیم و تفکیک شوند – در راستای اجرای اصول بازارگرائی، قدم خواهند گذارد (نیکومرام و حیدرزاده، 1382).
2-11-8 رضایی دولت آبادی و خائف الهی (1385)، در یک مطالعه با عنوان ” مدلی برای تعیین میزان تأثیر بازارگرائی بر عملکرد کسب و کار با توجه به قابلیتهای بازاریابی در صنایع پتروشیمی ایران “، که در دانشگاه تربیت مدرس انجام گرفته است، ابتدا به بررسی دیدگاهها و مدلهای بازارگرائی و تأثیر آن بر عملکرد کسب و کار با توجه به قابلیتهای بازاریابی پرداختهاند؛ سپس روابط علی میان فرهنگ بازارگرائی، هوشمندی بازار، قابلیتهای بازاریابی و عملکرد کسب و کار را بررسی کرده و با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری و بر اساس دادههای حاصل از محیط صنعت پتروشیمی ایران، مدلی مفهومی و تصمیمساز را برای تبیین پیوندهای علی مؤثر بر عملکرد کسب و کار پیشنهاد کرده و مورد آزمون قرار دادهاند. نتایج این پژوهش حاکی از این است که عملکرد کسب و کار در فضای رقابتی کنونی، تحت تأثیر یکپارچگی بازارگرائی و قابلیتهای بازاریابی است. پژوهشهای متعدد نشان میدهند که رابطه مثبتی بین بازارگرائی و عملکرد کسب و کار وجود دارد. به منظور بهبود رابطۀ بازارگرائی با عملکرد کسب و کار، از متغیرهای تعدیلکننده مانند مانند کارآفرینی، استراتژی، آشفتگی بازار، آشفتگی تکنولوژی و متغیرهای میانجی مانند نوآوری، کیفیت، محصول، مدیریت ارتباط با مشتری و … استفاده میشود. با توجه به عدم بررسی متغیر میانجی قابلیتهای بازاریابی در مطالعات رابطه بازارگرائی و عملکرد کسب و کار، انگیزه اصلی این پژوهش مهیا گردید و یک مدل توسعه داده شد که آن در شکل (2-13) نشان داده شده است.
عملکرد کسب و کار
عملکرد مشتری
عملکرد بازار
عملکرد مالی
فرهنگ بازارگرائی
مشتری گرائی
رقابت گرائی
هماهنگی بینبخشی
قابلیتهای بازاریابی
ارتباط با مشتری
محصول متمایز