ساختار سازمانی، مدل سازی معادلات ساختاری

استراتژی تمرکز: تاکید بر گروه خاصی از خریداران، مشتریان دائمی، بخش هایی از خط تولید یا خدمات، یا بازار جغرافیایی (اسکات و دیویس، 1389).
هدف استراتژی کسب و کار خلق مزیت رقابتی در صنعتی است که شرکت در آن فعالیت می کند و استراتژی، روشی که شرکت ها چگونگی رسیدن به موفقیت را نشان می دهد (پورتر، 1985). از طرفی دیگر ساختار سازمانی بایستی استراتژی کسب و کار را به منظور ایجاد ارزش برای مشتری، سودآوری برای سازمان و در نهایت ارتقای عملکرد سازمانی حمایت کند. از این رو استراتژی کسب و کار تاثیر مستقیم بر ساختار سازمانی دارد؛ ولی چگونگی این تاثیرگذاری و تاثیرپذیری را بایستی از دیدگاه های گوناگون بررسی نمود. ادبیات اولیه طراحی سازمانی، روابط بین طراحی سازمان و عملکرد را به صورت تجربی مورد آزمون قرار دادند. در این کارها بود که اندیشه نظریه اقتضایی معرفی شد، بر این اساس که اثربخشی طراحی سازمان از تناسب بین زمینه (عوامل اقتضایی) و ساختار سازمانی حاصل می شود. این ایده (رویکرد اقتضایی) بر تمام مطالعات دهه‌های 60 و 70 میلادی حکمفرما بود (پرتوساارتگا و دیگران، 2010). با این حال پیشنهاد متقدمین مبنی بر پیروی ساختار از استراتژی، و به ویژه نقش مهم ساختار در پیاده سازی استراتژی، مورد انتقادهایی نیز قرار گرفته است. بسیاری از پژوهش ها مدعی هستند که استراتژی های موفق برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار استراتژی هایی هستند که بر مبنای عمده مهارت ها و توانمندی های بارز سازمان بنا شده باشند. از این روست که ساختار سازمانی نمی تواند به تنهایی یک عنصر پیاده سازی استراتژی باشد. در عوض مدیران باید آن را یکی از عناصر پیکربندی استراتژی، یک منبع، بدانند که به دستیابی به مزیت رقابتی و در نتیجه بهبود عملکرد کمک می کند. بنابراین دیدگاه مبتنی بر منابع رویکرد متفاوتی برای مطالعه روابط راهبرد-ساختار-عملکرد فراهم می آورد. با اتخاذ این رویکرد، ساختار سازمانی هم یک منبع و هم یک توانمندی سازمانی است(پرتوساارتگا و دیگران، 2010). ایده اصلی مباحث قبل متمرکز بر این است که منابع و قابلیت های شرکت، مانند ساختار سازمانی می تواند به عنوان یکی از پایه های ایجاد استراتژی های رقابتی باشد که منجر به برآوردن بهتر نیازهای مشتریان نسبت به رقبای دیگر شود که از این رو می تواند عملکرد سازمانی را بهبود و ارتقا دهد. این ایده براساس دیدگاه مبتنی بر منابع شکل گرفته است که در قالب چارچوب مفهومی منعکس در شکل1-1 نشان داده شده است.

شکل 1. 1رابطه استراتژی، ساختار و عملکرد سازمانی براساس دیدگاه مبتنی بر منابع (پرتوساارتگا و دیگران، 2010)
با توجه به آنچه که گفته شد می توان نتیجه گرفت که بر اساس دیدگاه مبتنی بر منابع، ساختار سازمانی نیز به عنوان یکی از منابع مهم سازمانی قادر به تاثیرگذاری بر استراتژی کسب و کار می باشد که بدین وسیله منجر به بهبود عملکرد سازمانی می شود. این رابطه در بررسی تجربی پرتوساارتگا و دیگران (2010) در مقاله ای انتشار یافته است که در تحقیق حاضر از مدل های مفهومی آن استفاده می شود. همان طور که در مدل نشان داده شده است، ساختار سازمانی متغیر مستقلی است که از طریق استراتژی (متغیر میانجی) بر متغیر وابسته که عملکرد سازمانی است تاثیر می گذارد.
4-1- روش کلی تحقیق
روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه ی گردآوری اطلاعات توصیفی، از نوع همبستگی بوده است.
1-4-1- قلمرو مکانی-جامعه تحقیق
قلمرو مکانی شرکت های صنعت غذایی مستقر در استان تهران و جامعه آماری شامل مدیران این شرکت ها (سرپرستان، مدیران میانی و مدیران عالی) بوده است.
2-4-1- قلمرو زمانی تحقیق
پژوهش در فاصله زمانی یک سال صورت گرفته است.
3-5-1- روش نمونه گیری و تخمین حجم جامعه
ابتدا شرکت های با کارکنان بیش از 150 نفر از صنایع غذایی مستقر در استان تهران شناسایی شدند. سپس تعدادی از شرکتهای فوق غربال و از بین آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده نسبت به انتخاب جامعه نمونه پژوهش ازمیان مدیران عامل ، مدیران میانی و سرپرستان اقدام شد .تعداد نمونه بر اساس فرمول کوکران برای جوامع نامحدود با سطح خطای 8% محاسبه گردید.جزئیات بیشتر در فصل سوم ارائه شده است.
4-5-1- روشهای گردآوری داده‌ها و ابزار مورد استفاده برای آن
در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق موضوع از مطالعات کتابخانه ای و همچنین از پرسشنامه برای جمع آوری داده و اطلاعات استفاده شده است .
5-5-1- روشهای تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی انجام می گیرد. در آمار توصیفی، از میانگین، انحراف معیار و درصد فراوانی استفاده می شود. در سطح آمار استنباطی از آزمون های زیر استفاده می شود.
آزمون میانگین جهت سنجش وضعیت ابعاد مدل و متغیرهای تحقیق
آزمون همبستگی جهت بررسی رابطه بین ابعاد متغیرهای تحقیق
تحلیل تاییدی و مدل سازی معادلات ساختاری جهت بررسی رابطه میان متغیرهای تحقیق و سنجش مدل های پیشنهادی
6-1- شرح واژه ها و اصطلاحات تحقیق
دیدگاه مبتنی بر منابع: این نگرش اساساً عملکرد سازمانی را تابع ویژگیهای سازمانی میداند و رابطه بین مشخصههای سازمانی و نتایج عملکردی را بررسی میکند (پپارد و ریلاندر، 2001).