در صورتی که در مخرج کسر فقط یکی از ورودیها قرار گیرد شاخص بهره وری جزئی و در صورتی که در مخرج کسر گروهی از ورودیها (مثل کار و سرمایه) قرار گیرد شاخص بهره وری کلی نامیده میشود(مرکز برنامه ریزی و فناوری اطلاعات،1391).
2-28- انواع شاخص های بهره وری
شاخص های بهره وری از نظر مفهومی به دو دسته شاخص های عمومی و شاخص های اختصاصی تقسیم میشوند. همچنین شاخص های بهره وری عمومی خود به انواع مختلفی طبقه بندی می شوند(مرکز برنامه ریزی و فناوری اطلاعات،1391).
2-28-1- شاخص بهره وری عمومی
اگر در صورت کسر بهره وری کل ارزش ستانده و یا ارزش افزوده سازمان قرار گیرد، در این صورت به آن شاخص بهره وری عمومی اطلاق میشود. از شاخص های بهره وری عمومی می توان برای مقایسه تطبیق یک سازمان با سایر سازمان ها ودستگاه ها استفاده نمود.
شاخص های بهره وری عمومی به دو دسته شاخص های بهره وری جزئی و شاخص بهره وری کل عوامل تولید تقسیم بندی می شوند . در شاخص های بهره وری جزئی ارتباط ستاده با یک نهاده مورد توجه قرار می گیرد . در حالیکه در شاخص های بهروری کل عوامل تولید، ارتباط ستاده با کل نهاده ها مورد بررسی قرار می گیرد.
1-شاخص بهره وری جزئی
شاخص بهره وری جزئی، حاصل نسبت خروجی سازمان (ارزش افزوده)به یکی از داده ها (ورودیها) است.
شاخص های بهره وری جزئی مهم شامل پنج شاخص به شرح زیر می باشند.
شاخص بهره وری نیروی کار
شاخص بهره وری هزینه شاغلین (رقابت پذیری نیروی کار)
شاخص بهره وری سرمایه
شاخص بهره وری انرژی
شاخص بهره وری مصارف واسطه
شاخص بهره وری نیروی کار
این شاخص از تقسیم ارزش افزوده به تعداد شاغلین سازمان حاصل می شود. در صورتی که اطلاعات نفر ماه، نفر روز و یا نفر ساعت کار انجام شده در دسترس باشد، در این صورت در مخرج کسر شاخص بهره وری نیروی کار، به جای تعداد شاغلین از این اطلاعات استفاده خواهد شد. بدیهی است که این نوع شاخص، بهره وری نیروی کار را با دقت بازتری نشان می دهد.
واحد این شاخص ریال بر شاغل، یا نفر ماه، یا نفر روز و یا نفر ساعت می باشد. این شاخص نشان می دهد که هر شاغل در یک دوره بررسی چه میزان ارزش افزوده ایجاد کرده است.
= بهره وری نیروی کار
منظور از تعداد شاغلین، تعداد کل شاغلین رسمی و یا قراردادی سازمان می باشد که دارای احکام استخدامی بوده و حقوق ومزایای خود را به طور ماهانه از سازمان دریافت می کنند. افرادی که در استخدام سازمان های دیگر بوده و به صورت پاره وقت و یا تمام وقت در خدمت سازمان می باشند جزء شاغلین سازمان محسوب نمی شوند.
شاخص بهره وری هزینه شاغلین(رقابت پذیری نیروی کار)
این شاخص از تقسیم ارزش افزوده بر جبران خدمات شاغلین به دست می آید. واحد این شاخص نسبت می باشد. مفهوم این شاخص آن است که به ازای یک واحد ریالی جبران خدمات پرداخت شده به شاغلین چه میزان ارزش افزوده برای سازمان ایجاد شده است.