راسل از نظریهپردازانی است که نگرش وضعی به عدالت دارد و تشخیص اکثریت را ملاک فوق میداند و متعقد است که هر چیزی که اکثریت مردم آنرا عادلانه بنامند عدالت است. اسلام عدالت را اینچنین تعریف میکند:
یکی از معنای عدل و عدالت از دیدگاه اسلام محقق بودن هر فرد نسبت به حقی که بطور مشروع دارد میباشد. اسلام احقای حقوق مردم را یک رویهای عادلانه و از وظایف حاکم اسلامی میداند و در این رابطه میفرماید: [خوارترین افراد نزد من عزیز است تا حق او را بازگردانم و فردی قوی در نزد من پست و ناتوان است تا حق او را باز ستانم. ]
معنی و مفهوم دیگر عدل از دیدگاه اسلام انصاف است. انصاف به معنی رفتار درستکارانه و سازگار با اصول عدالت.
پیامبر در این باره میفرمایید: [خداوند به عدل و احسان فرمان میدهد. عدل مراعات انصاف است و احسان همان بخشش و تفضل میباشد. ]
علامه طباطبایی عدالت را چنین تعریف کرده است: و هی اعطا کل ذی حق من القوی حقه و وضعه فی موضعه الذی ینبغی له. هم چنین در جای دیگر در بیان حقیقت عدالت میگوید: حقیقت عدالت برپا داشتن مساوات است و برقراری موازنه بین امور به طوری که هر چیزی سهم مورد استحقاق خویش را داشته باشد و در همه امور مساوی شوند.
فرهنگ لغات آکسفورد مساله عدالت را به عنوان حفظ حقوق با اعمال اختیار و قدرت و دفاع از حقوق با تعیین پاداش یا تنبیه توصیف کرده است. اما آنچه در تعاریف این واژه به مقاصد ما نزدیکتر است مفهوم عدالت به معنای برابری و تساوی دادگری و انصاف داوری با راستی و درستی و مفاهیم دیگری از این قبیل است.
2-14-2- کانونهای عدالت
درک عدالت تحت تاثیر:
پیامدهای که مشتری از سازمان دریافت میکند.
رویههای که در سازمان خدماتی وجود دارد و خصوصیات ادراک کننده قرار دارد.
همانگونه که بیان شد عدالت بیانگر ادراک مشتری از برخوردهای منصفانه در ارائه خدمات سازمان است که خود به شناسایی 4 جز متفاوت از عدالت: یعنی عدالت توزیعی، عدالت رویهای، عدالت مراودهای و عدالت اطلاعاتی منجر گردیده است.
جدول 2-4 : ابعاد و مولفههای عدالت سازمانی
عدالت توزیعی: پیامدهای مناسب
انصاف :توزیع بر مبنای مشارکت
مساوات : توزیع مساوی بین افراد
نیاز : توزیع به تناسب نیاز
عدالت رویهای: رویههای تصمیمگیری مناسب
ثبات : کاربرد رویههای مشابه برای تمام افراد
دوری از تعصب : قایل نبودن استثنا در اعمال رویهها برای برخی افراد یا گروهها