سودآوری: طبق مدل تجزیه و تحلیل نسبت های مالی دوپونت در واقع سود چگونگی بکارگیری داراییها و کسب منفعت حاصل از آن است.
کیفیت: سلاحی استراتژیک و رقابتی جهت تثبیت وضع فعلی و انجام فعالیت های جدید بطوری که افزایش فروش در بازار را تسهیل کند.کیفیت از بهره وری جدایی ناپذیر بوده و به موازات هم پیش می روند.
نوآوری: فرآیند خلاقانه انتخاب و انطباق کالاها و خدمات،فرآیندها،ساختارها و دیگر موارد برای پاسخگویی به فشارهای داخلی و خارجی و تقاضا و تغییرات محیط است.نوآوری ممکن است مبتنی بر کار فردی یا نیازهای سازمانی و یا نتیجه فشارهای محیطی مثل تشدید رقابت باشد.در این حالت کوششها به سوی تکمیل یا جایگزینی فرآیندی است که انون وجود دارد یا با تامین این حلقه مفقوده به سوی آن هدایت می شود.
در میان تعاریف مختلف از بهره وری،سه مفهوم کلی را می توان استخراج کرد:(قبادیان و هاسبند،1990)
مفهوم فنی و تخصصی: رابطه نرخ خروجی ها با ورودی ها بر اساس تولید؛
مفهوم مهندسی: رابطه پتانسیل فرایند با ظرفیت واقعی آن؛
مفهوم اقتصادی: اثربخشی تخصیص منابع.
از آنجایی که مهم ترین عامل یا اهرم اصلی برای کاهش یا افزایش بهره وری سازمان،منابع انسانی آن است،یکی از مسائلی که مدیران سازمان های پیشرو را در دهه های آینده درگیر خواهد ساخت،تلاش برای افزایش بهره وری شغلی کارکنان است(انصاری و سبزی علی آبادی،1388).منابع انسانی و مدیریت نیروی انسانی در سازمان ها بعنوان کاتالیزور و تسریع کننده افزایش بهره وری عمل می کنند.بنابراین،برای افزایش بهره وری آنها،روش های مناسبی را باید در نظر گرفت.بطورکلی،اهمیت بحث در این جاست که انسان با دیگر عوامل سازمانی،قابل مقایسه نیست.برای نمونه،در یک محیط فعالیت فیزیکی و صنعتی،کارایی که نتیجه نسبت ظرفیت رسمی به ظرفیت کنونی است،تقریبا هرگز به عدد یک نمی رسد،ولی در مورد انسان،به واسطه انگیزش و رهبری صحیح،می تواند بزرگتر از یک باشد.در تحقیقی که توسط احمدی و الولنی انجام شد مدل جامع مدیریت عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی طراحی شد که در زیر به آن می پردازیم(الوانی و احمدی،1380).
شیوه رهبری
ویژگی های جمعیت شناختی
روحیه رقابت پذیری
بهره وری نیروی انسانی
خلاقیت و نوآوری
وضعیت جسمانی و روحی
سابقه و تجربه
آموزش کاربردی و عمومی
نمودار 2-2 مدل کانن
در مدل کانن،عوامل موثر بر بهبود بهره وری نیروی انسانی عبارتست از نظام شایسته سالاری، نظام پاداش و خدمت،حقوق ماهانه مکفی،فوق العاده شغلی و مزایای بازنشستگی،آموزش و بالنده کردن نیروی کار، بهبود اوضاع کاری و رفاه کارکنان،کار گروهی، نظام پیشنهادها، مشارکت و گردش شغلی کارکنان(دولان و همکاران،2008).
2-24- فضای مساعد برای بهره وری در سازمان
اگر دو عامل کارایی و اثربخشی را که از عناصر اصلی بهره وری هستند، در دو سطح زیاد و کم در قالب یک ماتریس مطرح نماییم، فضای مساعد برای ارتقای بهره وری سازمان حاصل می شود(مرکز برنامه ریزی و فناوری اطلاعات،1391).
3
4