7- ویژگی ممتاز: شرکت دارای چه مزیت رقابتی یا شایستگی ممتاز است؟
8- توجه به تصور مردم: آیا شرکت نسبت به مسائل اجتماعی، جامعه و محیطی واکنش مناسب نشان می دهد؟
9- توجه به کارکنان: آیا کارکنان به عنوان یک قلم دارایی ارزشمند برای شرکت به حساب می آیند؟ (دیوید، 1999).
2-10 چارچوبی جامع برای تدوین استراتژی
می توان روش های تدوین استراتژی ها را در یک چهارچوب تصمیم گیری سه مرحله ای گنجاند. با توجه به شکل2-3 ابزارها یا روش های ارائه شده در این چارچوب برای سازمان ها (در اندازه های گوناگون) مناسب است و به استراتژیست ها کمک می کند که استراتژی ها را شناسایی، ارزیابی و گزینش نمایند (دیوید، 1999).
مرحله اول: مرحله ورودی
ماتریس ارزیابی عوامل خارجی1(EFE) ماتریس بررسی رقابت2(CPM) ماتریس ارزیابی عوامل داخلی3(IFE)
مرحله دوم: مرحله مقایسه
ماتریس تهدیدات،فرصت ها، ماتریس ارزیابی موقعیت ماتریس داخلی ماتریس گروه مشاوران ماتریس استراتژی
نقاط ضعف و قوت(TWOS) و اقدام استراتژیک(SPACE) و خارجی4(IE) بستن(BCG) اصلی5
مرحله سوم: تصمیم گیری
ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی6(QSPM)
شکل2-3- چارچوب جامع تدوین استراتژی (دیوید، 1999)
2-11 مرحله ورودی
در این بخش برای تهیه ماتریس ارزیابی عوامل خارجی و ماتریس ارزیابی عوامل داخلی رویه هایی ارائه می گردد. اطلاعاتی که از این دو ماتریس به دست می آید مبنایی را به دست می دهد که می توان برآن اساس اطلاعات مربوط به عوامل خارجی و داخلی سازمان را مقایسه کرد و تصمیم گیری نمود.
ابزارهای ورودی باعث می شوند که استراتژیست ها در همان مراحل اولیه قضاوت کمّی را در فرایند تدوین استراتژی به کار گیرند. تصمیمات کوچکی که در ماتریس های ورودی برای گردآوری اطلاعات اولیه در مورد اهمیت نسبی عوامل داخلی و خارجی سازمان گرفته می شود به استراتژیست ها این امکان را می دهد که استراتژی های مختلف را به شیوه ای اثربخش ارائه نمایند و آنها را مورد ارزیابی قرار دهند. همیشه برای تعیین نمره و ضریب مناسب برای این عوامل باید از قضاوت های شهودی خوب (حس ششم قوی) استفاده کرد (دیوید، 1999).
1. External Factor Evaluatiou (EFE) Matrix 2. Competitiveness of the Matrix (CPM) 3. Internal Factor Evaluation (IFE) Matrix 4.Internal – External (IE) Matrix 5. Grand Strategy Matrix 6. Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM)
2-11-1 بررسی عوامل خارجی
قبل از اینکه سازمان بتواند مرحله تدوین را آغاز کند، باید محیط بیرونی خود را بررسی و پویش کند تا بتواند فرصت ها و تهدیدهای بالقوه را کشف کند.محیط بیرونی یا خارجی شامل متغییرهایی(فرصت ها و تهدیدها)است که خارج از سازمان قرار دارند و از حیطه کنترل پیوسته مدیریت ارشد سازمان خارج می باشند.
مدیران برای آنکه بتوانند عرضه فرآورده ها و خدمات خود را در راستای نیازها و خواسته های جامعه و در سطح انتظارات، آرمان ها و معیارهای مشتریان قرار دهند، باید شناختی مناسب از محیط، رفتار متغیرها و طبقه بندی و سازوکارهای محیطی داشته باشند.هرچه شناخت از محیط بیشتر شود، شناسایی، طبقه بندی، ارزیابی مسائل استراتژیک بهتر صورت می گیرد؛ در این صورت، استراتژی نیز مناسب تر تدوین می شود.(حمیدی زاده، 1388، ص104)
محیط خارجی در خارج از سازمان است و اجزای آن، دو عامل فرصتها و تهدیدهای بیرونی است که از حیطه کنترل پیوسته مدیریت ارشد سازمان خارج می باشد. این محیط شامل محیط کاری و محیط عمومی است. محیط عمومی شامل عوامل غیر اختصاصی اطراف سازمانها است که بر فعالیت های سازمان تأثیر می گذارد و پنج قسمت اقتصادی، تکنولوژی، اجتماعی، سیاسی و بین المللی را شامل می شود. آثار این عوامل بزرگ و تدریجی است (امینی و سماواتیان، 1389).