مستقل ، تفکر انتقادی
پیروان ستاره پیروان از خودبیگانه
پیروان بله قربان گو پیروان گوسفند صفت
فعال
منفعل
وابسته ،تفکر غیر انتقادی
نمودار 2-1) مدل کِلِی در مورد پیروی
پیروان ستاره یا موثر برای رهبر و سازمان با ارزش ترین افراد هستند . زیرا آنها فعالانه به سازمان و رهبر کمک می کنند . آنان ویژگی “خود رهبری” دارند و نیازمند سرپرستی دقیق نیستند . تفکر خود رهبری در میان پیروان ،فاصله بین رهبران و پیروان را از بین خواهد برد . رهبران موثر مراقب پیروان خود هستند و به بهبود و بهتر شدن آنها توجه دارند . اینگونه رهبران” پیرومدار” هستند و از “خودمداری”پرهیز می کنند و همواره می کوشند پیروانی پویا و موثر تربیت کنند (مقیمی ، 1377، 175)
برای این که پیرو بداند آیا موثر است یا خیر ،پرسشنامه ای توسط یکی از نویسندگان مدیریت و رهبری طراحی شده است که نوعی خود ارزیابی برای افراد است که ابعاد مهم آن عبارتند از : خود مدیریتی و خود مسئولیت پذیری ، تعهد به ماورای خود ، خودرشدی (بهبود خود) و جرات و درستکاری (کلی 1988،ص 142)
یکی از مدلهای رهبری خدمتگزار که متغیرهای پیروی را در درون مدل می گنجاند مدل ان ووگ است که از مدلهای موجود که همبستگی مثبت فرضی میان خدمت رهبر و تعهد پیرو ایجاد می کند فراتر است . در ثانی ، این مدل همچنین یک رهیافت تشخیصی و تجویزی فراهم می کند که می تواند برای اندازه گیری تعهد پیرو و تابع رهبر خدمتگزار استفاده شود.
اِن ووگ در مقاله خود برای برساخت خدمت 5 گام عملکرد پیروی پویا که در مدل پیوستاری پیروی بلکشیر (2003) ارائه شده است را می پذیرد . وی از این جهت آن را مناسب می دهد که آن هم مبتنی بر این مفهوم است که عملکرد پیرو متغیر است ، و معلول شماری از متغیرها. مقاله وی مطرح می کند که خدمت رهبر ، متغیرهای داخلی ، و ساختاری از مراحل-گامهایی که در نمودار 2-2 آمده است تبعیت می کند به منظور این که خروجی خدمت پیرو را به گونه ای هماهنگ با 5 مرحله این ساخت ایجاد کند . این مدل از این حیث با مدل کلی فرق دارد که شخص را به درون یک طبقه از پیرو قفل نمی کند . در عوض ، عملکرد پیرو دائماً در حال تغییر است ، و سطح خروجی را می توان در هر زمان روی پیوستار عملکرد خدمت اندازه گیری کرد . 5 مرحله در نمودار 2-2 نشان داده شده است و از مرحله کارمند تا نمونه در نوسان است . سه مرحله میان دو نهایت کارمند و نمونه عبارتند از پیرو متعهد ، پیرو درگیر ، و پیرو اثربخش . از آنجا که مراحل بر روی پیوستار قرار دارند ، لذا تذکر این نکته اهمیت دارد که هر مرحله مراحل قبل از خود را در برمیگیرد ، و حرکت در طی پیوستار به هر دو مسیر جریان دارد .
بلکشیر پنج مرحله عملکرد پیرو را به صورت زیر توصیف می کند:
مرحله 1(کارمند) – فراهم می کند کار را در عوض نوعی پرداخت ، از طریق تبدیل شدن به یک کارمند
مرحله 2(متعهد)- کارمند خود را به ماموریت ، فکر ، سازمان متصل می داند یا یک التزام –تعهد درونی به یک اقدام یا شخص دارد .
مرحله 3(درگیر)- پیرو یک حامی فعال است ، مشتاق است به رفتن به فراتر و ماورای روتین
مرحله 4( اثربخش) – پیرو توانمند است و قابل اتکا
مرحله 5(نمونه) – پیرو خود (ego) را کنار می گذارد و تلاش می کند رهبری را در رهبری پشتیبانی کند . پیرو نمونه به راحتی می تواند رهبر و تفاوت حیاتی سازمان شود (اِن ووگو 2004).
پیرو نمونه پیرو اثربخش پیرو درگیر پیرو متعهد کارمند
مرحله 5 مرحله 4 مرحله 3 مرحله 2 مرحله 1
نمودار2-2) پیوستار پیروی
2-3-6- اصول رهبری خدمتگزار و متغیرهای پیروی: