منظور از مشارکت، روش مدیریتی است که در آن اعضای سازمان در تصمیماتی که اتخاذ می شود صاحب نفوذ هستند. کمسیون، جلسه، شورا و مذاکرات گروهی، صندوق پیشنهادها، نظر خواهی، مراجعه به افکار عمومی و عقاید عمومی از جمله ساز و کار و تدابیری است که به وسیله آن می توان فکر و نظرات مختلف را از افراد و منابع جمع آوری نمود. فرض براین است که جمع آوری و در نظر گرفتن این آراء و عقاید می تواند در تصمیم گیری و در برنامه ریزی بهتر و سریع تر موثر باشد (البرزی،1380،62).
شرکت کارکنان در تصمیم گیری موجب می شود که افراد سازمان احساس تعهد و مسئولیت بیشتری کنند. لذا جهت نیل به اهداف سازمان تلاش بیشتری کرده و به کنترل یا نظارت بیرونی کمتری نیازمندند. همچنین کارکنان در خود احساس ارزش و اعتبار کرده، استعداد در آنها شکوفا شده و سازمان می تواند از خلاقیت فردی بیشتری برخوردار گردد (مهدی زاده مقدم ،1382،37).
2-1-16-1- مزایای مشارکت
1) با شرکت دادن افراد در تصمیم گیری ها، می فهمانیم که به توانایی و استعداد های بالقوه ایشان اعتماد داریم.
2) در اثر مشارکت در تصمیم گیری ها، فرد احساس یکی بودن با سازمان می کند و کار در سازمان حالت و کیفیت مثبتی به خود می گیرد.
3) شرکت دادن افراد در تصمیم گیری ها این احساس را در او به وجود می آورد که نظرات او مهم است.
4) اگر به تعداد بیشتری از مرئوسین اجازه مشارکت در امور و تصمیم گیری ها داده شود به تعداد کمتری رئیس نیاز خواهد بود و از ضرورت سرپرستی، نظارت، کنترل و حراست دقیق و دائم کاسته خواهد شد.
5) مشارکت می تواند در درک و فهم بهتر اهدافی که به دنبال آن هستیم و در درک و فهم بهتر مکانیسم هایی که برای نیل به هدف به کار گرفته ایم، موثر باشد.
6) دعوت از افراد به مشارکت و تصمیم گیری در واقع نوعی قدرشناسی از ایشان است، تاثیراتی می باشد که به رسمیت شناخته شده اند و به نظر و عقیده آنها بها داده می شود.
7)مشارکت کارمند در امور می تواند از دو طریق در افزایش کار آمدی و اثر بخشی او موثر باشد:
الف) مشارکت کارمند در امور می تواند اطلاعات بیشتر و صحیح تری درباره شیوه کار و مقتضیات محیطی مربوط به کار، در دسترس او قرار دهد.
ب) مشارکت کارمند در تصمیم گیری های مربوط به کار باعث می شود احساس تعلق (مالکیت) او نسبت به کار بیشتر و در نتیجه در احتمال پیدایش هنجارهای گروهی در پشتیبانی از کار و روش کار افزایش می یابد.
8) افراد صاحب نفوذ عموماً نسبت به کار خود احساس مسئولیت بیشتری می کنند و راضی تر از کسانی هستند که از نفوذ کمتری برخوردارند.
9) در یک طرح مشارکت مدیریت و اتحادیه در تصمیم گیری ها، نتایج زیر را به وجود آورد:
الف) اثرات مثبت مالی
ب) اثرات منفی رفتاری
ج) افراد نگرش بهتری نسبت به کار پیدا کردند (البرزی،1380،62).
و همچنین کیت دیویس مزایای مشارکت را در موارد ذیل بر می شمرد:
1) مشارکت موجب می شود که تصمیمات بهتری در محیط کار گرفته شود.
2) قوه ابتکار و خلاقیت جمیع کارکنان را به کار می اندازد.
3) احترام انسانی، نشان و جایگاه اجتماعی، انگیزش و علاقه مشترک و متقابل کارکنان و مدیریت را تقویت می کند.