1-5- اهداف تحقیق
1-5-1- اهداف کلی:
هدف از رسالۀ حاضر بررسی تاریخ فقه و فقهای شیعه از قرن اول تا دوازدهم هجری( از ابن بابویه تا وحید بهبهانی) است، لذا سعی می‌شود تحولات و تطورات فقه شیعه بررسی شده تا نقش فقها در این روند تفکری و جایگاه و منزلت آنان در میان جامعه نشان داده شود.
1-5-2-اهداف کاربردی:
منبعی جامع جهت استفاده دانشجویان فقه و مبانی حقوق و طلاب حوزه ها.
1-6- فرضیه ها و سؤالهای تحقیق
1-6-1- فرضیهها
1- ادوار طلایی این سدۀ تاریخی در فقه شیعه عبارتند از: دورۀ اول مربوط به عصر نبوت و ائمه اطهار (ع) است. دورۀ دوم: عصر محدثان و راویان، دورۀ سوم: عصر آغازین اجتهاد، دورۀ چهارم: عصر رشد و کمال اجتهادی، دورۀ پنجم: عصر تقلید و دورۀ ششم: عصر نهضت و دورۀ هفتم: عصر پیدایش اخباریان و دوران رکود و خمود اجتهادی می‌باشد .
2- در طی این ادوار طلایی فقهای برجسته ای چون ابن بابویه، شیخ مفید و سید مرتضی علم الهدی، شیخ طوسی، فاضل مقداد و … می‌درخشیدند که آثار و کتب ارزشمند به یادگار گذاشتند و در مکتب فقه شیعه شاگردان نامداری پرورش دادند.
3- مکتب هایی که در این سده تاریخی به وجود آمده اند شامل مکتب هایی چون: مکتب شیخ الطائفه، شیخ طوسی و دورۀ بعد از آن که شامل نقد این مکتبها بود و نیز مکتب هایی چون محقق، علامه حلی و شهید اول. در دورۀ صفوی نیز تحولاتی در به وجود آمدن مکتب های فقهی شیعه پدید آمد که شامل مکتب محقق کرکی، مکتب مقدس اردبیلی، مکتب فاضل مقدادی و مکتب اخباریان و …
1-6-2- سؤال های تحقیق
1-ادوار فقهی این سدۀ تاریخی (از قرن اول تا دوازدهم) در فقه شیعه به چه عنوانی نامگذاری شده اند؟
2- فقهای برجسته و نامدار این سدۀ تاریخی (از قرن اول تا دوازدهم) در فقه شیعه چه کسانی هستند؟
3- در این سدۀ تاریخی چه مکتب هایی در فقه شیعه به وجود آمد؟
1-7- روش تحقیق
این تحقیق به به روش توصیفی-تحلیلی انام گرفته است. در استفاده از منابع سعی شده است که آثار فقهای این سدۀ تاریخی(قرن اول تا دوازدهم) به عنوان منابع درجۀ اول مد نظر باشند و در عین حال از منابع درجۀ دوم که به شرح آراء فقهاء می‌پردازند، نیز استفاده شده است.
1-8- مفاهیم
از آنجایی که بررسی‌های ژرف در این موضوع نیازمند بهره‌گیری از برخی از واژه ها و «مفاهیم» است ؛ از این رو، گام نخست آن است که این واژه ها در حد امکان بازکاوی و تعریف شود. برخی از این واژه هایی که در این رساله به کار رفته، عبارتند از:
1-8-1- فقه