نوآوری
امروزه با شکلگیری محیطهای پیچیده رقابتی، تنها سازمانهایی میتوانند به فعالیت خود ادامه دهند که عملکرد خود را در قابلیتهای مهم سازمانی همچون نوآوری تقویت کنند(فارسیجانی و نیستانی، 1389). انجام فعالیتهای نوآورانه، منبعی پایان ناپذیر برای مزیت رقابتی فراهم میکند (آزاد و ارشدی، 1388). عملکرد نوآورانه[1]، با خلق دانش موردنیاز برای توسعه محصول و فرایندهای تولیدی جدید، یا بهبود فرایندهایی موجود، به دست میآید. سازمانها با تکیه بر نوآوری در پی افزایش بهرهوری و بهبود وضعیت اقتصادی خود هستند(میرفخرالدینی و همکاران، 1389). نوآوری فعالیت پیچیدهای است که دانش جدید را برای اهداف تجاری به کار میگیرد. بخشی از این دانش از منابع خارجی به دست میآید، از این رو توانایی برای بهرهبرداری از دانش خارجی یک عامل حیاتی برای قابلیتهای نوآورانه است(فسفری و تریبو[2]، 2008). امروزه نوآوری یکی از عوامل مؤثر بر موفقیت و بقای سازمانهای دانش محور محسوب میشود (اردکانی،1389 ). بسیاری از صاحب نظران، نوآوری و ایجاد تمایز را به عنوان یک ضرورت انکارناپذیر معرفی کردهاند(معطوفی، 1389). نوآوری عبارت است از یک ایده، محصول یا فرایند، یک سامانه یا وسیله که توسط افراد، گروهها یا سازمانها، حتی یک بخش صنعت و جامعه به عنوان یک موضوع جدید درک شود)راجرز، 1995، جزنی و همکاران، 1390). نوآوری فرایندی است که جهت ایجاد ارزش، طراحی و مدیریت میشود(رحمان سرشت و هاشمی، 1387؛ اردکانی، 1389). در بازار رقابتی شرکتها باید دانش خود را به منظور انطباق محصول و فناوری های جدید بالا ببرند و دانش به دست آمده را به طور پیوسته با کارکنان خود به اشتراک بگذارند .بر مبنای عاملهای داخلی سازمان، ماهیت نوآوری میتواند شامل نوآوری محصول، فرایند یا فناوری باشد(رضوانی، گرایلی نژاد، 1389). این عاملهای داخلی شامل منابع دانش و مهارت، سامانههای مدیریت، ارزشها و هنجارها هستند. عاملهای خارجی نیز وجود دارند که روی نوآوری سازمان اثر میگذارند که شامل مشتریان، رقبا، قوانین و فناوری هستند(یوآن هونگ، 2011). عملکرد نوآورانه اغلب با بررسی تعداد دستاوردهای آشکار، گزارشهای ثبت شده، و پروژههای جدید که سازمان در روال کاری خود بر عهده میگیرد، تعیین میشود. همچنین مقایسه کیفیت و کارکرد محصولات جدید و فرایندهای نو با رقبا نیز نشان دهنده نوآورانه عمل کردن سازمان است. شهرت و وجهه در بازار نیز از جمله عوامل تعیین کننده در این باره است(یوآن هونگ، 2011).
نوآوری، عامل مهمی برای رقابت پذیری در دنیا است. راز بقای سازمان امروزی، نوآوری آن هست. نوآوری، تسخیر گرایشات سازمانی در جهت نوآوری و در پاسخ به تغییرات محیطی است که این پاسخها میتواند به شکل محصول، خدمت، فرایند، تکنولوژی، رفتار، بازار و سیستمهای کسب و کار باشد(شاکری و همکاران، 1390، 30-31).
انواع متفاوت نوآوری توسط نویسندگان مختلفی بحث شده است. این مطالعات در سه حوزه نوآوری در خروجیها، ورودیها و فرآیند قرار میگیرند. مثلاً اسکومپتر[3](1934) دامنه نوآوریها را محصولات یا خدمت جدید، توسعه متدهای جدید تولید، شناسایی بازارها، کشف منابع جدید عرضه و توسعه شکلهای جدید سازمانی قرار میدهد. میلر و فریستون[4](1983) به 4 بعد محصول یا خدمت، متدهای تولید یا خدمت، ریسک پذیری در برنامههای اجرایی و جستجوی راه حلهای نو و غیر معمول اشاره میکند. کاپن و همکاران[5](1992) سه بعد نوآوری سازمانی را نوآوربودن در بازار، استراتژیها، مهارتهای تکنولوژیکی تعریف میکنند. اما بهطور کلی نوآوری در سه شکل محصولات، فرایندها یا سیستمهای کسب و کار جدید مدنظر نویسندگان بیشتری قرار گرفته است (کرسپل و هنسن[6]، 2007؛ هووگارد و هنسن[7]، 2004، ناول و همکاران[8]، 2007). نوآور بودن نیز تمایل و توانایی سازمان برای اقتباس یا توسعه نوآوری در شکل محصول، خدمت، فرایند و یا سیستم کسب و کار تعریف میشود (کرسپل و هنسن، 2007). نوآور بودن در فرایند اغلب بطور صریح در ادبیات از آن بحث نشده است. در بسیاری از مطالعات، این نوع نوآوری را زیرمجموعه نوآوری تکنولوژیکی به حساب آوردند. مثلاً آولونیتی و همکارانش چالشهای نوآوری تکنولوژیکی را در رابطه با متدهای تولید و ماشین آلات بعنوان سنجههای نوآوری تکنولوژیکی قرار دادند. نوآوری در فرآیند شامل گسترش کیفیت و بازمهندسی فرایند کسب و کار نیز دانستند. پس میتوان گفت نوآوری در فرآیند؛ یعنی نوآوری در متدهای جدید تولید، رویکردهای مدیریتی جدید و تکنولوژی جدیدی که باعث بهبود فرایندهای مدیریت و تولید میشود(اسکومپتر،1934؛ آولونیس و همکاران[9]،1994؛ سابرامانیان و نیلاکانتا[10]،1996). بهطور کلی نوآوری در فرآیند به توانایی سازمان جهت بهرهبرداری از منابع و قابلیتهایش، ترکیب مجدد و دوباره شکل دادن آنها جهت پاسخ به نیازمندیهای تولید اشاره دارد.
شرکتهای مختلف روی یکی از ابعاد نوآور بودن تمرکز میکنند تا به سطح عملکردی مورد نظرشان برسند(مانو و سریران[11]، 1996). در بخش خدمات، نوآوری در شکل رادیکالی است که در این صورت شرکتها به دنبال خلق خدمات جدید برای بازارهای تعریف نشده، خدمات جدید برای بازارهای موجود و یا پیشنهاد خدمات جدید برای مشتریان موجود هستند و یا نوآوری، تدریجی است که تنها چهره خدمات موجود را تغییر میدهد( جانسون و همکاران[12]، 2000). از دیدگاه دیگر، در بخشهای خدماتی تمرکز عمده روی نوآور بودن در فرآیند است. نوآور بودن در فرآیند در شرکتهای خدماتی را اینگونه تعریف کردند:”گرایش شرکت به حمایت ایدههای جدید و خلاقیتها برای توسعه فرآیندهای جدید”(کرسپل و هنسون، 2007) که باعث تسهیل دانش صنعت برای کسب مزیت رقابتی در تکنولوژیهای روز و روشهای جدید میگردد.
“نوآوری” ایده، روش و یا موضوعی است که از نظر فرد، گروه و یا یک سیستم، جدید تلقی میگردد و تا آنجا که به رفتار بشر مربوط میشود، جدید بودن ایده از نظر عینی نسبت به طول زمان به اولین کاربرد و یا کشف آن بستگی چندانی ندارد، بلکه برداشت و یا تازگی ذهنی ایده است که واکنش فرد یا گروه را در مقابل آن تعیین میکند. اگر ایده به نظر فرد یا گروه جدید باشد نوآوری به شمار میآید(دراکر[13]، 2002).
ریشه لاتین نوآوری واژه Innovation به معنای ساختن یک چیز جدید است. مارکوس[14](1996) نوآوری را به عنوان معرفی یک واحد تغییر تکنولوژیک دانسته که در واقع ایجاد یک محصول، خدمت و یا روش جدیدی است(احمدی و نصیری[15]، 2009، 78-155).
نوآوری در خدمات دولتی را ایدههای جدید پیرامون ایجاد ارزش افزوده اجتماعی معرفی شده است(نستا[16]، 2008، 7-11). از آنجا که نوآوری سازمان را قادر میسازد تا به نیازها پاسخ گوید و نیازهای قدیمیتر نیز به طور اثربخشتری برآورده شوند، ارزش بیشتری در سازمان ایجاد میشود و محیطهای کلان سازمانی بهبود مییابند(هیسریچ و پیتر[17]، 2002، 71).
فرهنگ وبستر نوآوری را توانایی انجام امری ابتکاری تعریف کرده است که به خلق محصول یا خدمتی جدید منجر شود به گونهای که این توانایی ممکن است از هوش و استعداد افراد سرچشمه گرفته یا به وسیله آموزش ایجاد شود. هالت، اصطلاح نوآوری را در یک مفهوم وسیع به عنوان فرآیندی برای استفاده از دانش یا اطلاعات مربوط به منظور ایجاد یا معرفی چیزهای تازه و مفید به کاربرد، نوآوری هر چیز تجدید: “وارکینگ نیز توضیح میدهد که نظر شده است که طراحی و به حقیقت درآمده باشد و موقعیت سازمان را در مقابل رقبا استحکام بخشد و نیز یک برتری رقابتی بلندمدت را میسر سازد. به عبارتی نوآوری، خلق چیز جدیدی است که یک هدف معین را دنبال و به اجرا رساند(طالب بیدختی، 1383، 2).
[1] Innovation Performance
[2] Fosfuri, A., & Tribo, J. A
[3] – Schumpeter, J.A
[4] – Miller, D. and Friesen, P.H.
[5]– Capon, N., Farley, J.U., Hulbert, J. and Lehmann, D.R.
[6] – Crespell, P., & Hansen, E.
[7] – Hovgaard, A., & Hansen, E
[8] – Knowles, C., Hansen, E., & Shook, S.
[9] – Avlonitis, G.J., Kouremenos, A. and Tzokas, N.
[10] – Subramanian, A.
[11] – Manu, F.A., Sriram, V.
[12] – Johnson, J.J.
[13] Drucker P
[14] Marcus
[15] Ahmadi P & Nasiri N
[16] NESTA
[17] Hisrich RD & Peters MP
برای دانلود متن کامل روی لینک زیر کلیک کنید :