847/0
498/0
902/0
920/0
894/0
روایی پرسشنامۀ دلبستگی به والدین و همسالان: بخش دلبستگی به والدین مقیاس دلبستگی به والدین و همسالان با تعدادی از مقیاسهای مشابه از جمله مقیاس خودپندارۀ تنسی، مقیاس محیط خانوادگی همبستگی معنیداری دارد که این امر نشان دهندۀ اعتبار همزمان این آزمون است. به علاوه بخش مربوط به دلبستگی به والدین میتواند نوجوانان بزهکار را از نوجوانان غیر بزهکار متمایز سازد. نتایج پژوهشها نشان داده است که بخش دلبستگی به همسالانِ مقیاس دلبستگی به والدین و همسالان نیز با مقیاس خودپندارۀ تنسی و مقیاس محیط خانوادگی همبستگی مثبت معناداری دارد (آرمسدن و گرینبرگ، 1987). همچنین دلبستگی به همسالان با دلبستگی به والدین نیز همبستگی متوسطی دارد. نتایج تحقیقات متعدد نشان داده است که دلبستگی به والدین و همسالان با تعدادی از صفات شخصیتی رابطۀ معناداری دارد. در اواخر نوجوانی، دلبستگی به والدین و همسالان با مثبتگرایی، عزت نفس تثبیت شده، رضایت از زندگی و موقعیت عاطفی (افسردگی، اضطراب، ازخودبیگانگی، خشم مفرط و احساس تنهایی) رابطه دارد. افزون بر این کیفیت دلبستگی به والدین و همسالان با تمایل بیشتر برای استفاده از راهبردهای حل مسئله در موقعیتهای فشارزا رابطه دارد (آرمسدن و گرینبرگ، 1987). همچنین در بررسی اعتبار آزمون، نشان داده شده که دلبستگی به والدین رابطۀ متوسط با مقابلۀ خانوادگی مثبت (لوییس، وودز و الیسون، 1987، به نقل از نصرتی، 1383) دارد.
3-5-3. پرسشنامۀ خرابکاری (V.B)
متغیر وابسته نیز در این مطالعه (پدیدۀ خرابکاری) به سه شیوه عملیاتی شد. برای این منظور از پرسشنامهای که نیک اختر (1378) در مطالعۀ خود با عنوان “بررسی عوامل اقتصادی-اجتماعی مؤثر بر خرابکاری” در بین دانشآموزان دبیرستانهای شیراز، از آن استفاده کرد بهره بردیم. در مرحلۀ نخست (نگرش به اعمال خرابکارانه) سؤالاتی مطرح شدند، که شدت نگرش افراد به رفتار خرابکارانه را میسنجند. در مرحلۀ دوم، سؤالاتی مبتنی بر پرسش از کار دیگران یا فرافکنی رفتار خرابکارانه پرسیده شد. در شیوۀ سوم عملیاتی کردن متغیر وابسته، سؤالاتی طرح شدند که شدت اعمال خرابکارانه را میسنجند. در ساخت این پرسشنامه و سنجش متغیرها، نیز طیف لیکرت به کار رفت و از آزمودنیها خواسته شد تا نگرش خود را نسبت به هر یک از گویهها اعلام کنند. لذا معرف‌هایی که برای عملیاتی کردن متغیر وابسته به کار رفت؛ با توجه به تأکید این پژوهش بر اعمال خرابکارانه که دانش‌آموز در مدرسه و مسیر مدرسه تا منزل مرتکب میشود، از بینِ مجموعِ شاخصهای خرابکاری که در تحقیقات پیشین (نیکاختر، 1378، سهامی و احمدی، 1383 و غیره) مورد استفاده قرار گرفتهاند، به فراخور موضوع، انتخاب شدند. روایی و پایایی این پرسشنامه نیز توسط نیکاختر (1378) و سهامی و احمدی (1383) به اثبات رسیده است. در جدول 3-8. عنوان هر یک از زیرمقیاسهای متغیر وابسته، تعداد سؤال و شمارۀ سؤالات در پرسشنامه آورده شدهاند.
جدول 3-8. نمرهگذاری مؤلفههای مربوط به خرابکاری
زیر مقیاس
تعداد سؤالات
شمارۀ سؤالات
نگرش به خرابکاری
10
1، 3، 5، 7، 9، 11، 13، 15، 17، 19
فرافکنی خرابکاری
10
2، 4، 6، 8، 10، 12، 14، 16، 18، 20
عمل به خرابکاری
10
21، 22، 23، 24، 25، 26، 27، 28، 29، 30
خرابکاری
30
1 تا 30
شیوۀ نمرهگذاری
در مقیاس نگرش به اعمال خرابکارانه گزینهها بدین صورت نمرهگذاری میشوند: