عنوان کامل پایان نامه کارشناسی ارشد :وضعیت تشیع در استان خوزستان در دوره آل بویه
تکه ای از متن پایان نامه :
مقدسی از کسانی می باشد که این کتابخانه را مشاهده کرده و از کتابها، تصاویر و نقشههای آن بهره گرفته می باشد. وی چنین میگوید: « در ساختمان بزرگ عضدالدوله در شیراز محلی به کتابخانه اختصاص دارد و چند تن از افراد مورد اعتماد شیراز به عنوان وکیل و خازن، در آن به خدمت اشتغال دارند، هر کتابی که تا زمان عضدالدوله درمورد ی هر علم یا هر چیز نوشته شده در این کتابخانه موجود می باشد. محل کتابخانه، بنائی طولانی می باشد که در هر طرف آن مخزنهایی قرار دارد. کتابهای مربوط به هر علم و فن در حجره ی جداگانهای نهاده شده می باشد. فهرستهایی ترتیب دادهاند که نام کتابها در آن ثبت شده می باشد. دربانها جلوی در کتابخانه گماشته شده و فقط به افراد با عنوان، اجازه ی ورود میدهند. در این کتابخانه نقشههاى جغرافیایى که بر روى کرباس کشیده بودند، وجود داشت که من (مقدسى) آنها را دیدم. از این نقشهها در کتابخانه ی صاحب بن عباد و کتابخانه ی امیر خراسان نیز بود ولى هریک با دیگرى تفاوت داشت.»[1] آل بویه وزیرانی همچون ابن عمید و صاحب بن عباد دو تن از مشهورترین دانشمندان علوم عربی را در دولت خود داشتند. یکى از بزرگترین مؤسسین علوم فصاحت و بلاغت، صاحب بن عباد بود. در چنین دوره ی درخشانى بود که خانه ی صاحب بن عباد، وزیر فخر الدوله در رى، محل آمد و شد علما و دانشمندان بود. کتابخانهی صاحب عباد در رى به تنهایى به اندازه ی تمام کتابخانههاى آن زمان اروپا کتاب داشت. وی نویسنده ای توانا بود و رسایلش معروف و مدون می باشد. کتابهایى که در کتابخانه ی او گرد آمده بود، براى هیچ کس فراهم نیامده بود. این کتابخانه از معروفترین کتابخانهها در آن زمان بوده که براى حمل آنان به چهارصد شتر نیاز داشت. طبق گفته خود صاحب، تعداد کتابهای کتابخانه او دویست و شش هزار مجلد بوده می باشد.[2] بسیاری از آثاری که در این کتابخانه بود، از داد و از طرفى دیگر در نتیجه کشمکش بین عضدالدوله و پسر عمویش عزالدوله که قبل از فوت رکن الدوله شروع شده بود، رشته پیوستگى ممالک دیالمه از هم گسیخت و متصرفات پسران بویه به سه قسمت عمده تقسیم گردید و همین تقسیم مقدمه بروز یک سلسله جنگهاى داخلى بین فرزندان رکنالدوله و معزالدوله و فرزندان ایشان گردید که غیر از ضعف و خانمان براندازى نتیجهی دیگرى نداد و اسباب انقراض ایشان را به سرعت مهیا ساخت.[3] جاه طلبی لشکریان، اوضاع نابسامان اقتصادی و …نیز از عوامل دیگر بودند. چگونگی سقوط آل بویه در فصل چهارم به تفصیل اظهار میگردد.
[1]. ابو عبدالله محمد بن احمد مقدسی، ج ۲، ص ۶۶۹.
[2]. عبد الرحمن بن محمد ابن خلدون، ج۳، ص ۶۷۳؛ عزالدین علی ابن اثیر جزری، ج۲۱، ص ۲۲۵.
[3]. عباس اقبال آشتیانی، حسن پیرنیا، تاریخ ایران از آغاز تا انقراض سلسله قاجاریه، متن تاریخ مفصل ،چاپ نهم، (تهران: نشر خیام،۱۳۸۰)، ص۱۶۴ .