مسأله علاوه بر اینکه در سطح گونه گیاهی- به فراوانی – اتفاق میافتد بعضاً در حد جنس گیاه نیز صورت میگیرد)
پاسخ دوم : داروهای شیمیایی از برخی جهات نسبت به داروهای گیاهی برتری دارند ولی مصرف طولانی و یا در برخی موارد مصرف مقطعی این داروها میتواند عوارض جانبی برجای گذارد که بعضاً، از خود بیماری نیز خطرناکتر هستند. همچنین استفاده مداوم، بیرویه و نادرست داروهای شیمیایی باعث ایجاد میکروبهای بسیار مقاوم شده که داروهای شیمیایی بر روی آنها بیتأثیر بوده و یا کم اثرند و در نتیجه بیماران باید به سوی آنتیبیوتیکها و داروهای قویتری که هر روز با نامهای جدید ارائه میگردند، روی آورند.
14-1درمان غیر سنتی سرطان
از آنجائیکه توسعه سرطان سالها طول می کشد. بنابراین درمان کامل سرطان نیز چندین ماه یا چندین سال طول میکشد. آنچه مهم است تا این فرآیند را معکوس نماییم توقف و معکوس کردن رشد سرطان است در اکثریت موارد، برگشت کلی سرطان ممکن است.
محصولات طبیعی خصوصاً گیاهان برای هزاران سال برای درمان بیماریهای مختلف به کار رفتهاند. گیاهان در مصر، چین، هند و یونان از زمان باستان مصرف دارویی داشتند و تعداد زیادی داروهای جدید از آنها توسعه یافته است. اولیه گزارشات مکتوب در مورد مصارف پزشکی گیاهان در حدود 2600 قبل از میلاد از سومریان و آکائیدیان میباشد. اپبرپاپیروس بهترین گزارش مشهور دارویی مصری است که به 1500 قبل از میلاد میرسد. مواد پزشکی چینی که بیش از 600 گیاه دارویی را توصیف میکند، در حدود 1100 قبل از میلاد به ثبت رسیده است. مستندات سیستم اورودیک گزارش شده در سوستنا و چاراکا در حدود 1000 سال قبل از میلاد برمیگردد. یونانیان نیز اساساً در توسعه منطقی داروهای گیاهی مشارکت داشتند. دیوسکورید پزشک یونانی در کتابش مواد پزشکی بیش از 600 گیاه دارویی را توضیح میدهد. سازمان جهانی بهداشت تخمین میزند که حداکثر 80% ساکنین روی زمین به داروهای سنتی برای مراقبت پزشکی اولیه تکیه دارند. سرطان بار اصلی سلامت در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. تخمین زده شد که 9/10 میلیون مورد جدید، 7/6 میلیون مرگ و 6/24 میلیون نفر هنوز با سرطان در سراسر دنیا در 2002 زنده میباشند. سرطان دومین عامل کشنده در ایالت متحده است که یک از چهار مرگ بدلیل سرطان است. گیاهان برای مدتهای طولانی در درمان سرطان به کار رفتهاند. مؤسسه مالی سرطان در حدود 35000 نمونه گیاه از 20 کشور تهیه و در حدود 114000 عصاره برای فعالیت ضد سرطان بررسی کرده است. مشخص شده است که از 92 داوری تجاری ضد سرطان موجود قبل از 1983 در آمریکا و در سراسر دنیا و همچنین در میان داروهای ضد سرطان تأئید شده بین 1983 و 1994، 60% منشأ طبیعی دارند.
(Roland.M_Mieszkowski.2004).
15-1ترکیبات مهم گیاهان دارویی
هر مادهای که در گیاه پیدا میشود دارای نقش خاصی در گیاه میباشد. این ماده میتواند در ساختمان گیاه برای انجام اعمال حیاتی بکار رفته باشد، یا میتواند در ساختار فیزیکی و شیمیایی گیاه نقش داشته باشد.
• روغنهای عطری: مواد عطری، درمان بخش تمیز کننده، ضد عفونی کننده، محرک اشتها، هضم کننده غذا، ضد درد، ضد نفخ معده و روده و ضد اسپاسم عضلانی میباشند.
• آلکالوئیدها: انواع مواد مخدر از جمله مرفین، کدئین و کوکائین در شمار آلکالوئیدها هستند. هر کدام از این مواد نقش مخصوص و معین در درمان بیماریها دارند.
• مواد پروتئینی: مواد پروتئینی از ترکیب اسیدهای آمینه ایجاد شدهاند. نصف اسیدهای آمینه را انسان قادر به سنتز آنها نیست و باید توسط تغذیه گیاهی و جانوری وارد بدن شوند.
• مواد تلخ مزه: بسیاری از گیاهان دارای مزه تلخ مزه هستند مانند کاسنی که خواص دارویی و درمانی دارد. مواد تلخ مزه غیر سمی محرک اشتها بوده و تحریک کننده بسیاری از اندامهای برای فعالیت بیشتر مانند کبد و کیسه صفرا هستند.
• فلاونوئیدها: فلاونوئیدها مواد موثری هستند که عمدتا در گیاهان عالی یافت میشوند این مواد انواع سموم در بدن را خنثی میکنند.
• تاننها: خاصیت ضد درد دارند، لثه ها و پوست دهان را محکم و تمیز میکنند. اثر مثبت روی جدار معده و روده ها دارند.
• مواد لعابدار: وظیفه این مواد این است که مایعات را به این مواد متصل میکنند. این مواد موجب کاهش کلسترول خون میشوند. گیاه پنیرک ، ختمی و بارهنگ ، غنی از مواد لعابدار هستند.
• از دیگر مواد موجود در گیاهان دارویی میتوان به ویتامینها ، اسیدهای گیاهی و قندها اشاره کرد.
16-1تاریخچه استفاده انسان از گیاهان دارویی
شناسایی داروهای جدید از گیاهان تاریخچه ای طولانی و موفق دارد. از زمان عهد باستان گیاهان برای درمان بسیاری از بیماریها مورد استفاده بودهاند . در سال 1805 مورخین توسط داروشناسی آلمانی به نام Friedrich Serturner از گیاه خشخاش(Papaver Somniferum) جدا شد . به دنبال استخراج سالسیلیک اسید از پوست درخت بیدSalix alba) ، (Felix Hoffmann آسپرین را در سال 1897 ساخت. Ephedrineاز گیاه چینی (Ephedra mahuang) در سال 1887 استخراج شد و توسط پزشکهای آمریکایی در سال 1924 به خاطر خواص گشاد کننده برنش و دکونجستانت آن رایج شد. سدیم کروموگلیات که برای اولین بار در سال 1968 استفاده شد، مشتقی ازKhellin است که توسط Roger Altounyanاز دانه های Khella مصری (Ammi visnaga) جدا شد. داروی ضد مالاریا ،آرتمیزین، در سال 1972 از گیاه چینی qinghaoتکوین یافت. این مثالها تاریخچه غنی پزشکی بر پایه گیاهان را نشان میدهد. (Roland.M_Mieszkowski.2004)
17-1گیاهان دارویی
طب سنتی دارای سابقه طولانی در خدمت به مردم در سراسر جهان است. گیاهان دارویی حاوی فیتوکمیکالهای مختلف از جمله ویتامین ها، کارتنو ئیدها، ترپنوئیدها، فلاوونوئیدها، پلیفنولها، آلکالوئیدها، تاننها، ساپونینها، آنزیمها، مواد معدنی و غیره هستند. این فتیو کمیکالها دارای فعالیتهای آنتیاکسیدانی هستند که در جلوگیری یا درمان بسیاری از بیماریها از جمله سرطان استفاده میشود. در طول دهه گذشته طب گیاهی به یکی از مهمترین موضوعات جهانی، موثر بر سلامت جهانی و تجارت بینالمللی تبدیل شده است. (Dixit.S , Ali.H, 2010)
گیاهان دارویی نقش مهمی در سیستم بهداشت جمعیت جهان دارد و گیاهان به خاطر توانایی تسکین و ترمیم درد ارزشمند شناخته شدهاند.(Sakarkar D.M ,2011)
ایران دارای یکی از غنی ترین فلورهای دنیا میباشد .با توجه به اینکه درصد قابل توجهی از گونههای گیاهی ایران را گیاهان دارویی تشکیل میدهند ، بنابراین از این نظر از توانایی و قابلیت بالا یی برخوردار میباشند.(مومنی مقدم ،1384)
برخی از گیاهان از طریق افزایش عملکرد سم زدایی بدن باعث حفاظت بدن از سرطان میشوند برخی پاسخ های بیولوژیکی گیاهان باعث مهار رشد سرطان توسط تعدیل فعالیت هورمونها و آنزیمهای خاص شناخته شده است. بعضی از گیاهان عوارض جانبی سمی شیمی درمانی و پرتو درمانی را کاهش میدهند. دانشمندان در سراسر جهان به داروهای گیاهی برای تقویت سیستم ایمنی سلولهای بدن در برابر سرطان تمرکز کردهاند. تاکنون شرکتهای داروسازی بیش از 25000 گیاه ضد سرطان دارویی را شناسایی کردهاند. سرطان یک محصولی است که اختلال در بدن ایجاد میکند و گیاهان میتوانند این اختلالات را اصلاح کنند و یا بسیاری از سرطانها را تحت کنترل درآورند. از سال 1961، 9 ترکیب منشاء گرفته از گیاهان که برای استفاده در درمان سرطان مورد تأیید ایالات متحده قرار گرفته شامل وین بلاستین، وین کریستین، اتوپوساید، ناولبین، teniposide، تاکسول، topotecan،taxotere ، irinotecank هستند.(Kuo-Hsiung Lee, 1999)
18-1گیاهان دارویی و سرطان
با وجود پیشرفتهای اخیر در فارماکولوژی و شیمی دارویی 25% از کل داروهای تجویز شده، مشتقات محصولات طبیعی هستند. در مورد داروهای ضد سرطان این رقم به بیش از 80% میرسد.
از 35 داروی پرفروش در سال 2000 در سراسر دنیا، 14 ترکیب را فرآوردههای طبیعی و یا مشتقاتشان تشکیل میدهند(Butlet MS.2004). دو فرآورده گیاهی موسوم به (Paclitaxel Taxol) ( از پوست درخت سرخدار اقیانوس آرام با نام Taxus brevifolia) و Camptothecin (از گیاه زینتی چینی با نام camptotheca acuminate) تخمین زده میشود که حدوداً یک سوم از بازار دارویی ضد سرطان دنیا را به خود اختصاص دهد(Oberlines NH, Kroll DJ.2004). همچنین جداسازی آلکالوئیدهای وینکا، Vinblastine و Vincristine از گیاه Madagascar periwinkle, Catharanthus roseus عصر جدیدی را در استفاده از مواد گیاهی به عنوان داروهای ضدسرطان معرفی کردند. آنها اولین داروهایی بودند که در پزشکی برای درمان سرطان استفاده شدند. Vinblastine و Vincristine در ترکیب با دیگر داروهای شیمی درمانی، برای درمان تعدادی از سرطانها مانند لوسمی لنفوم، سرطان بیضه پیشرفته، سرطانهای سینه و شش استفاده میشوند Eapipodophyllotoxin .(Cragg GM, Newman DJ. 2005) یک ایزومر از Podophyllotoxin است که به عنوان فرآورده ضد توموری از ریشه گونههای پودوفیلوم به نام Podophyllum peltatum و podophyllum emodi جدا شد.(Stahelin H. 1973) Etoposide و Teniposide دو مشتق نیمه صنعتی از Epipodophyllotoxin هستند که در درمان لنفومها و سرطانهای برونش و بیضه استفاده میشود(Cragg GM, Newman DJ. 2005). Homoharringtonine که از درخت چینی Cephalotaxus harringtonia var. drupacea جدا میشود(Itokawa H, Wang X, Lee K-H. 2005Powell RG, Weisleder D, Smith CRJr, Rohwedder WK. 1970)) داروی گیاهی دیگری است که در پزشکی استفاده میشود. مخلوط راسمیک هارینگ تونین و هوموهارینگ تونین در چین به طور موفقیت آمیزی برای درمان لوسمی حاد میلوژن استفاده شده است .(Cragg GM, Newman DJ; 2005- Kantarjian HM, 1996)
Elliptinium یک مشتق از Ellipticin که از گیاه دارویی جزایر فی جی موسوم به Bleekeria vitensis بدست میآید در فرانسه برای درمان سرطان سینه استفاده میشود(Cragg GM, Newman DJ. 2005).
در حال حاضر بیش از 270000 گیاه آلی در روی کره زمین وجود دارد اما فقط تعداد کمی از آنها از نظر فیتوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفتهاند. بنابراین پیش بینی میشود که گیاهان بتوانند ترکیبات زیست فعال بالقوهای را برای توسعه داروهای جدید برای مبارزه با سرطان ارائه دهند.
1-18-1اثرات ضد سرطانی گیاهان دارویی
قرنهای طولانی است که گیاهان اساس درمان بیماریها را در طب سنتی تشکیل دادهاند و هنوز نیز در مراقبتهای اولیه درمانی حدود 80% از ساکنان کره زمین نقش عمده ای را دارا میباشند (Fransworth, 1984). سرطان بزرگترین عامل مرگ و میر در میان انسانها بوده و درمانهای امروزی آن اغلب چندان موثر نبوده و با اثرات جانبی نامطلوب همراه است. بنابراین با درنظر گیری عدم پاسخ مطلوب به درمان و رشد سریع بیماری تلاش برای تهیه داروهای موثرتر با سمیت کمتر ضروری است. ترکیبات گیاهی با اثرات بیولوژیک مختلف جداسازی شده و در علم داروسازی نوین وارد شدهاند که در درمان سرطانهای مختلف موثرند.( Newman DJ. 2003) و (Srivastava V. 2005) .برای یافتن ترکیبات دارویی، در ابتدا گونههای مختلف گیاهی که اثرات درمانی آنها توسط طب سنتی، و اطلاعات بومی به تایید رسیده است، جمع آوری گشته و خشک می شوند. سپس با کمک یک حلالی آلی و به دنبال آن با یک حلال مایی نظیر آب مقطر عصاره گیری میشوند . عصارههای بدست آمده تحت بررسیهای اولیه فارماکولوژیکی قرار میگیرند.
2-18-1عامل ضد سرطان برگرفته از گیاهان در مصارف بالینی
جداسازی آلکالوئیدهای ونیکا، وینبلاستین و وینکریستین از ماداگاسکار پریونیکل، عصر جدیدی از مصارف مواد گیاهی ب