چرخه عمر، بورس اوراق بهادار، حقوق صاحبان سهام، سود سهام

اوراق بهادار تهران
رگرسیون خطی

وجود فرصت های رشد و سرمایه گذاری کم، مدیران را به سمت سرمایه گذاری های پرخطری رهنمون می کند که سود را دچار نوسان می کند و بنابراین با استفاده از تکنیک های مدیریت سود آن را هموار می نمایند ولی زمانی که این شرکت ها به تدریج درگیر افزایش اهرم مالی می شوند، بدهی ها به عنوان عاملی محدود کننده در رفتارهای فرصت طلبانه مدیران عمل کرده و میزان آن را کاهش می دهد که باعث کاهش نوسانات سود ناشی از این رفتارها شده و به کاهش مدیریت سود می انجامد.
رضا تهرانی و رضا حصارزاده
1388
تأثیر جریان های وجوه نقد آزاد و محدودیت های مالی بر بیش سرمایه گذاری و کم سرمایه گذاری
ضریب همبستگی
رابطه بین جریان های وجوه نقد آزاد و بیش سرمایه گذاری مستقیم و به لحاظ آماری معنادار می باشد و نیز اینکه رابطه بین محدودیت در تأمین مالی و کم سرمایه گذاری دراین شرکتها معنادار نمی باشد.
قربانی
1385
بررسی رابطه سود و جریانهای نقدی باارزش شرکت در چارچوب چرخه عمر
رگرسیون خطی
درمراحل رشد و افول رابطه جریانهای نقدی با ارزش شرکت قوی ترازرابطه سود با ارزش شرکت است و در مرحله بلوغ، عکس این موضوع صادق است.
علی علیزاده
1380
بررسی ارتباط میان تغییرات سود تقسیمی و تغییرات جریانهای نقدی
رگرسیون خطی

جریانات نقدی در تعیین میزان سود تقسیمی نقش کمتری ایفا می کند و یا به عبارت دیگر اصلاً تأثیری ندارد.
2-7- خلاصه فصل
در این فصل به تفضیل مطالبی راجع به ادبیات موضوع و همچنین مباحث مربوط به تعاریف جریان های نقدی آزاد و نظریه های مرتبط با آن ، تعاریف چرخه عمر ، و سیاست های تقسیم سود بیان گردید.
سپس به ارتباط میان جریان های نقد آزاد و چرخه عمر اشاره گردید در پایان نیز پیشینه تحقیقات صورت گرفته به تفضیل بیان شد.
در فصل بعد مطالبی راجع به روش تحقیق و آزمون های مورد استفاده برای بررسی هر یک از فرضیات تحقیق ارائه خواهد شد.

فصل سوم
روش اجرای تحقیق

3-1- مقدمه
دراین فصل روش کلی اجرای تحقیق از لحاظ هدف ،مبنای استنتاج و از لحاظ طرح تحقیق بررسی شده است و روش های مورد استفاده در آزمون فرضیه‌های تحقیق بیان شده است.
در ادامه مدل تحقیق معرفی شده و علاوه بر تعریف عملیاتی متغیرها ، روش اندازه‌گیری این متغیرها نیز بیان شده و قلمرو زمانی و مکانی تحقیق مشخص شده است .
سپس جامعه آماری تعریف شده ، چگونگی و روش محاسبه حجم نمونه آماری نیز بیان شده است .
در نهایت روش های گرد آوری داده ها و اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها ارائه شده است.
3-2- روش کلی تحقیق
3-2-1- روش تحقیق از لحاظ هدف
این تحقیق از لحاظ هدف ، از نوع کاربردی محسوب می شود.
3-2-2- روش تحقیق بر مبنای استنتاج
این تحقیق از جهت روش استنتاج، توصیفی-تحلیلی می‌باشند .
3-2-3- روش تحقیق بر اساس طرح تحقیق
با توجه به این که در این تحقیق، عملکرد گذشته شرکت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد یا به عبارتی بهتراز اطلاعات تاریخی شرکتها استفاده می شود بنا براین تحقیق از لحاظ طرح تحقیق ، پس رویدادی محسوب می شود .
3-3- جامعه آماری
جامعه آماری : جامعه آماری شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار که در سال های 1386تا 1390 فعالیت می کنند، میباشد. با توجه به گستردگی جامعه آماری، تعدادی از شرکتها به عنوان نمونه تحقیق انتخاب خواهند شد. برای انتخاب نمونه آماری مناسب که بیان کنندهی ویژگیهای جامعه آماری مورد نظر باشد پس از بررسی شرکتهای موجود در جامعه آماری، شرکتهایی که ویژگیهای زیر را نداشته باشند از جامعه حذف میگردند:

1- سال مالی شرکت منتهی به پایان اسفند ماه هرسال باشد.
2- در طی دوره زمانی پژوهش تغییر سال مالی نداده باشد.
3- در طی دوره زمانی پژوهش بطور فعال در بورس حضور داشته باشد.
4- اطلاعات مورد نظر برای استخراج دادهها در دسترس باشد.
5- شرکت سرمایه گذاری و یا واسطهگری مالی نباشد.

روش نمونه گیری :روش مورد استفاده برای نمونه گیری، روش تصادفی سیستماتیک می باشد

3-4-1- روش تعیین حجم نمونه
برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران به شرح زیر استفاده گردید:

با توجه به ویژگی های ذکر شده در بالا تعداد 143 شرکت کل جامعه آماری تحقیق را تشکیل داد که با توجه به جایگذاری در فرمول فوق، تعداد نمونه 57 شرکت مشخص گردید که اطلاعات مربوط به این شرکت ها جمع آوری گردید.

3-4-2- روش انتخاب نمونه
روش مورد استفاده برای نمونه گیری، روش تصادفی سیستماتیک می باشد.
3-5- روش‌های گردآوری داده‌ها و موارد استفاده
برای تبین ادبیات موضوع از روش مطالعه کتابخانه‌ای، با استفاده از کتابخانه سازمان بورس اوراق بهادار تهران و دانشگاه تهران، استفاده شده است.
برای دستیابی به داده‌های مورد نیاز برای پردازش فرضیات تحقیق، از روش مطالعه اسناد و مدارک با توجه به اطلاعات ارائه ‌شده شرکت‌ها به سازمان بورس اوراق بهادار استفاده شده است.
3-6- ابزار گردآوری داده‌ها و موارد استفاده
در خصوص ابزار گردآوری داده‌ها جهت انجام مطالعات کتابخانه‌ای از فیش و جهت انجام روش مطالعه اسناد و مدارک از جدول تلخیص داده‌ها استفاده می‌گردد.
ضمنا
می‌توان از سایتWWW.SEO.COM (سازمان ‌بورس ‌اوراق ‌بهادار) و از سایت WW.CODAL.COM (سیستم اطلاع رسانی جامع ناشران) نیز بهره گرفت.
3-7- پایایی واعتبار ابزار تحقیق:
در این پژوهش ، از دو ابزار فیش و جدول تلخیص داده ها استفاده شده است.ابزار فیش ،با ذکر منبع اعتبار و پایایی خود را در سطح بالایی حفظ می نماید. جدول تلخیص داده ها با استفاده از صورتهای مالی حسابرسی شده شرکتهای تولیدی بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری شده است ،از این جهت از اعتبار و پایایی بالایی برخوردار است .
3-8- روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها
3-8-1- روش های توصیفی
روش های توصیفی به تنظیم و طبقه‌بندی داده‌ها، نمایش ترسیمی، و محاسبه مقادیری از قبیل نما، میانگین، میانه و … می‌باشد که حاکی از مشخصات یکایک اعضای نمونه مورد بحث است. به طور کلی از سه روش در آمار توصیفی برای خلاصه‌سازی داده‌ها استفاده می‌شود:
* استفاده از جداول
* استفاده از نمودار
* محاسبه مقادیری خاص که نشان‌دهنده خصوصیات مهمی از داده‌ها باشند.
که در این تحقیق از طریق محاسبات مقادیری از قبیل میانگین،میانه ،… به توصیف متغیر ها پرداخته می شود .

3-8-2- آزمون پیش فرض ها:
مفروضات تحلیل پانلی شامل همسانی واریانس در سطوح مختلف متغیر مستقل ، نرمان بودن متغیر وابسته (یا باقیمانده ها) ، نداشتن خود همبستگی ، نداشتن همخطی و . . . است که در برآورد پارامتر های مدل آزمون شده است. برای تشخیص ناهمسانی واریانس از آزمون white استفاده شد و نرمال بودن با استفاده از آزمون نرمالیتی residualsبررسی شد. همچنین خود همبستگی با استفاده از آزمون ( بریوش گادفری لاگرانژ مالتی پلیر تست )، بررسی شد.
البته‌زیاد بودن تعداد مشاهدات، مساله همخطی(خود همبستگی) در اقتصادسنجی را نیز تا حدود زیادی حل میکند. چون داده‌ها هم در طول زمان و هم در میان شرکتها تغییر میکنند و احتمال کمتری میرود متغیرها با هم همخطی زیادی داشته باشند(مهرگان،1387).
3-8-3- روش های تعیین روابط بین متغیرها
معمولأ استفاده از دادههای آماری به سه روش مقطعی، سری زمانی و تلفیقی امکانپذیر است:
1- دادههای مقطعی: در دادههای مقطعی، مقادیر یک یا چند متغیر برای چندین واحد اقتصادی (مشاهدات نمونهای) برای یک زمان مشخص جمعآوری میشود.
2- دادههای سری زمانی: در دادههای سری زمانی، مقدار یک یا چند متغیر در طول یک دوره زمانی مشاهده میشود.
3- دادههای تلفیقی: در دادههای تلفیقی، عناصر هر دو دسته از دادههای سری زمانی و مقطعی وجود دارد. یعنی اطلاعات مربوط به دادههای مقطعی در طول زمان مشاهده میشود. به بیان دیگر، چنین دادههایی دارای دو بعد میباشند که یک بعد آن مربوط به واحدهای مختلف در هر مقطع زمانی خاص است و بعد دیگر آن مربوط به زمان میباشد. یعنی روش دادههای تلفیقی، روشی برای تلفیق مشاهدات مقطعی در خلال چندین دوره زمانی است (گجراتی، 1995).
در این پژوهش با توجه به نوع دادهها و روشهای تجزیه و تحلیل موجود، از روش “دادههای تلفیقی ” استفاده میشود. زیرا متغیرهای مستقل و وابسته از دو جنبه متفاوت مورد بررسی قرار میگیرند. از یک سو، این متغیرها در میان شرکتهای مختلف و از سوی دیگر، در دوره زمانی 1386-1390 آزمون میشوند.
منظور از دادههای تلفیقی، مجموعهای از دادههاست که متشکل از تعداد زیادی از متغیرهای مقطعی(N) است که در طول یک دوره زمانی مشخص(T) مورد بررسی قرار میگیرند. در این صورت تعداد مشاهدات N × T بوده که با استفاده از مدلهای مختلفی قابل تخمین است.
در این تحقیق جهت آزمون فرضیه ها ابتدا از روش آماری مدل همبستگی پیرسون استفاده شده است .
آزمون همبستگی پیرسون :
مجموعه داده‌هایی را که شامل اندازه‌های x و y در نمونه‌ای از حجم نمونه موضوع آزمایشی هستند می‌توان به عنوان یک نمونه تصادفی دو متغییری (1y و 2x) …(?y و ?x) در نظر گرفت که در آن زوج‌های مختلف مستقل‌اند . از این لحاظ مطالعه در رابط بین متغیر‌ها بوسیله‌ی تجزیه و تحلیل همبستگی انجام می شود.
عموماً مشاهداتی که برای محاسبه همبستگی در اختیار داریم حاصل از نمونه تصادفی از جامعه است گاهی ممکن است که دو متغیر x و y با یکدیگر همبستگی نداشته باشند دراین حالت ضریب همبستگی در جامعه صفر است. ممکن است دو نمونه ضریب همبستگی محاسبه شده غیرصفر باشد که در این صورت باید از آزمون فرضیه استفاده نمود.

تحلیل مدل رگرسیون:
وقتی که از دادههای ترکیبی استفاده میشود، باید آزمونهای مختلفی برای تشخیص روش تخمین مناسب انجام داد. آزمون F لیمر برای انتخاب یکی از مدلهای پانل یا مدل دادههای تجمیعی (پلد) است و رایجترین آزمون برای انتخاب یکی از مدلهای اثر ثابت یا مدل اثر تصادفی آزمون “هاسمن” است.
همچنین در بررسی مدل رگرسیون و تحلیل پانل ما آزمونهای زیر را انجام دادیم :
1- آزمون معنادار بودن مدل رگرسیونی
به طور ویژه، باید مدل تولید کننده متغیرهای اصلی تحقیق به لحاظ آماری معنیدار باشد. در یک معادله رگرسیون، چنانچه هیچ گونه رابطهای میان متغیرهای وابسته و مستقل وجود نداشته باشد، باید ضریب متغیر مستقل در معادله برابر صفر باشد. بدین ترتیب میتوان معنادار بودن معادله رگرسیونی را آزمون کرد.

معادله رگرسیونی معنادار نیست H0 : ?j = 0 (j=1,2,3,…,k)
معادله رگرسیونی معنادار است H1 : ?j ? 0 (j=1,2,3,…,k)
چنانچه در سطح اطمینان 95% (خطای 5%) آماره F محاسبه شده کوچک
تر از مقدار F جدول باشد، فرض H0 را نمیتوان رد کرد و در غیر این صورت، H0 رد میشود.
2-آزمون معناداری ضرایب
برای آزمون فرضیات تحقیق و تعیین وجود رابطه معنادار بین دو یا چند متغیر میتوان از آزمونهای رگرسیونی استفاده نمود. مقصود از انجام چنین آزمونی، بررسی رابطه بین متغیر وابسته و مستقل مورد نظر میباشد.
ضریب متغیر مستقل صفر است (رابطه خطی وجود ندارد). H0 : ?j = 0
ضریب متغیر مستقل مخالف صفر است H1 : ?j ? 0
در صورتی که سطح معنیداری مزبور کمتر از سطح خطای مورد نظر باشد، معنی داری ضریب، مورد تایید قرار میگردد.
همچنین ناحیه رد و قبول صفر به صورت زیر تعریف می شود:

نحوه داوری به این صورت است که اگر مقدار t در ناحیه رد قرار گیرد فرض صفر رد می شود.
3-8-4- روشهای رایانه ای
ما برای محاسبات از نرم افزار excel و spss وeviews نسخه7 استفاده می کنیم.
3-9- مدل تحقیق:
3-9-1- رابطه متغیرها:
مدل تحقیق حاضر ورابطه بین متغیر ها به شرح زیر می باشد:
y=f(x1,x2,x3,x4,x5)
3-9-2- تعریف متغیرها
در مدل حاضر (x1)، بیانگر نسبت سود انباشته به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام است که از این پس با RE/TEدر مدل نشان داده می شود و x2))، بیانگر اندازه شرکت است که از این پس با SIZEدر مدل نشان داده می شود ، (x3) بیانگر اهرم مالی، (x4) بیانگر نرخ بازده داراییها و (x5) بیانگر نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار است که به ترتیب از این پس با LEV و ROA و MTB نشان داده خواهد شد و (y) نیز در مدل اول بیانگر جریان نقد آزاد (FCF) و در مدل دوم بیانگر نسبت سود تقسیمی (DPR) شرکتهای مورد مطالعه است که از این پس با نمادهای فوق در مدل نشان داده می شود .
3-9-3- نحوه اندازه گیری متغیر ها
نسبت سود انباشته به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام شرکت( متغیر مستقل): RE/TE نسبت سود انباشته به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام شاخصی بعنوان چرخه عمر شرکت محسوب می شود.
سیاست تقسیم سود17(متغیر وابسته): نسبت سود تقسیمی که بعنوان شاخصی برای سیاست تقسیم سود محسوب میشود.
DPR= DPS/EPS
جریان نقد آزاد18 (متغیر وابسته): طبق تعریف لن و پلسن19 از جریانهای نقد آزاد، وجوه مذکور عبارتست از سود عملیاتی قبل از کسر هزینه استهلاک و پس از کسر مالیات پرداختنی، بهره، سود سهامداران ممتاز و عادی. طبق تعریف لن وپلسن جریانهای نقد آزاد به صورت زیر تعیین می شود:
FCF i t= (INC i t – TAX i t – INTEXP i t – PSDIV i t – CSDIV i t )/ A i t-1
که در آن:
FCF i t : جریانهای نقد آزاد شرکت i در سال t
INC i t : سود عملیاتی قبل از استهلاک شرکت i در سال t
TAX i t : کل مالیات پرداختنی شرکت i در سال t
INTEXP i t : هزینه پرداختنی شرکت i در سال t
PSDIV i t : سود سهامداران ممتاز پرداختنی شرکت i در سال t
CSDIV i t : سود سهامداران عادی پرداختنی شرکت i در سال t
A i t-1 : کل ارزش دفتری داراییهای شرکت در سال t-1
اندازه شرکت20: معادل لگاریتم داراییهای شرکت است.
اهرم مالی21:

در رابطه ی فوق ،