ابزارهای جمع آوری داده ها :
به منظور گرد آوری اطلاعات مورد نیاز هر یک از اجزای محتوای کتابهای مورد نظر شامل متن تصاویر پرسشها از جدول های ثبت اطلاعات و فیش مطالعات استفاده می شود و با استفاده از تکنیکهای پیشنهاد شده توسط «ویلیام رومی » در هر یک از اجزای محتوا میزان فراوانی هر روش ارائه میگردد ، و با استفاده از این جدول ها ضریب درگیری دانش آموزان از فرمول زیر بدست می آید :
مقوله های فعال
= ضریب درگیری دانش آموزان
مقوله های غیر فعال
روش تجزیه و تحلیل داده ها :
به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از شاخص یا ضریب درگیری یادگیرنده با محتوا که توسط «ویلیام رومی » پیشنهاد شده است استفاده خواهد شد . این شاخص با توجه به فراوانی مقوله ها محاسبه می شود .
علاوه بر این از روش های آماری توصیفی از قبیل فراوانی در جدولهای ارائه محتوا در مقوله های مختلف و درصد ورسم نمودار استفاده خواهد شد
در این پژوهش جهت دستیابی به اهداف پژوهش از روش « تحقیق توصیفی » از نوع تحلیل محتوا که جنبه عینی و وصف نگاری دارد استفاده شده است. در پژوهش هایی که با استفاده از روش توصیفی انجام می گردد پژوهشگر درصدد است تا آنچه که هست را بدون هیچ گونه دخالت و یا استنتاج ذهنی گزارش دهد و نتایجی عینی از موقعیت بدست آورد (نادری و سیف نراقی، 1376، ص 72).
بنابراین در این پژوهش آنچه مورد نظر است بررسی شیوه ارائه محتوا بدون کم و کاست و استنتاجات ذهنی است.لازم به ذکر است در این پژوهش، محتوای کتابهای علوم تجربی پایه های اول ابتدایی، دوم، سوم، چهارم و پنجم ابتدایی یعنی متن ها، تصاویر و پرسش ها مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد.
روش تحلیل داده ها
روش آماری تحلیل محتوای ویلیام رومی بر این اصل استوار است که می توان در هر یک از ابعاد مختلف محتوا یعنی متن ، پرسش ، تصاویر را به سه قسمت تقسیم نمود .
بخش اول محتوا : شامل مقوله هایی است که به ارائه غیر فعال محتوا می پردازد به عبارت دیگر اطلاعات و دانستنی هایی که به طور مستقیم در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد مانند مقوله های بیان حقایق،a ؛اصول کلی،b؛بیان تعاریف،c؛پاسخ سوالات توسط مولف،d؛پاسخ سوالات توسط دانش آموز در قسمت متن و یا مقوله a در قسمت تصاویر و مقوله های a و b را در قسمت پرسش ها می توان ذکر کرد .
بخش دوم محتوا : قسمت هایی است که به صورت فعال ارائه شده اند و در حقیقت این قسمت از محتوا است که دانش آموز را در تجربیات یادگیری می نماید مانند مقوله های h,g,f,e در قسمت متن یا مقوله های d,c دو قسمت پرسش ها و مقوله b در قسمت تصاویر می توان درج نمود .
بخش سوم محتوا : قسمت هایی است که جزء اهداف درسی نبوده ، ولی جهت تسهیل ارائه سایر قسمت های محتوا بکار برده شده است . در واقع این مقولات خنثی و بی اثر هستند و می توان در محاسبه میزان ارائه فعال محتوای کتاب ، از آنها صرف نظر نمود . مانند مقولات j,I در قسمت متن کتاب و مقولات d,c در قسمت تصاویر از این نوع هستند .
در روش ویلیام رومی به منظور تعیین میزان درگیری یا فعالیت دانش آموز در یادگیری از « ضریب درگیری » استفاده می شود . ضریب درگیری شاخصی است که از تقسیم مقوله های فعال محتوا به مقوله های غیر فعال بدست می آید . برای بدست آوردن ضریب درگیری در هر یک از قسمت های محتوا از فرمول های ذیل استفاده می شود :
1 ـ متن کتاب :
e+f+g+h مجموع مقوله های فعال
= = ضریب درگیری دانش آموزان در متن های کتاب
a+b+c+d مجموع مقوله های غیر فعال
2 ـ پرسش های کتاب :