عنوان کامل پایان نامه کارشناسی ارشد :واژه‌نامه نجومی و تنجیمی بندهشن
تکه ای از متن پایان نامه :
مشتق از dam- به معنی «خانه» (رایشلت، 1911: 227، 228): هند و ایرانی آغازین: *grHa- «ستایش» + *dam- «خانه» (لوبوتسکی، 2009: 45، 30)؛ سانسکریت: gir- «ستایش» + dáma- «خانه» (مونیرویلیامز، 1960: 355، 469)؛ اوستایی: Garō-dəmāna- «سرای ستایش» (نیبرگ، 1974: 81)؛ Garō-demāna- (هوبشمان، 1895: 92)؛ از ریشه gar- «ستایش کردن» (رایشلت، 1911: 227)؛ واژه متضاد آن در اوستا عبارت می باشد از gərəδa- «چال، خانه دیوان» (رایشلت، 1911: 228)؛ فارسی میانه: garōdmān «گرزمان» (بهار، 1345: 85؛ بهار، 1345: بسامد و خوانش: نام این منزل قمر در بندهشن (2: 2) فقط یک بار آمده و در کلیه نسخ به صورت پازند gā̊ نوشته شده می باشد (پاکزاد، 2005: 36پ50). املای این واژه در دینکرد سوم (نسخه M، ف 419: ص404) به صورت پهلوی TWG TWRA آمده می باشد. هنینگ (1942: 244) در مورد املای این واژه در دینکرد، معتقد می باشد که کاتب آغاز به اشتباه TWRA را TWG ثبت می‌کند و سپس بدون خط زدن آن واژۀ درست TWRA را می‌نویسد، دومناش (1972: 376) نیز پس از تایید نظر هنینگ، آنرا به صورت (Gāv) خوانده می باشد. اما نیبرگ (1934: 34) در ترجمه خود از دینکرد سوم، آنرا *dit-gāv [TWḆ TWRA] به معنی «گاو دیگر» می‌خواند. هنینگ (1942: 244) تکرار این واژه را در بندهشن، با صورت پازند gā̊ و صورت پهلوی gāw و به معنی «گاو» ثبت می‌کند. بهار (1375: 60) و بهزادی (1368: 6) نام این منزل را به صورت پازند gā ، انکلساریا (1956: 31) به صورت Gâo ، و یوستی (1868: 127) به صورت gāv و به معنی «گاو» ثبت کرده‌اند. چتلی (1940: 397) نیز ضمن اشاره به تلفظ این منزل قمری به صورت Gau، آنرا هم معنی با معادل چینی آن یعنی Niu به معنی «گاو» می‌داند.
توضیحات: این منزل قمر، خانه بیست و یکم ماه می باشد و در هندی به آن Uttara-āṣādha می‌گویند. معادل عربی آن «بلده» می باشد که بنا بر صوفی (1351: 200) و به تبع او بهار (1375: 60)، جای آن در زیر قلادۀ قوس می باشد و از آنجا که در آن ستاره‌ای نیست آنرا بلده یعنی «بیابان» می‌گویند. هنینگ (1942: 244) جای آنرا در اول جدی محسوب می‌کند. اما در نجوم مدرن نیز، ستارۀ Albaldah (π قوس) با ستارۀ نسر طائر طلوع کرده و قبل از رأس الجدی قرار دارد. دلیل اینکه هنینگ (1942: 244) آنرا با رأس الجدی یکی می‌داند آن می باشد که این منزل در دینکرد سوم، بعنوان نقطۀ انقلاب تابستانی معرفی شده می باشد و در نجوم، رأس الجدی نقطه انقلاب تابستانی محسوب می‌گردد. اما، همانگونه که از شکل 9، مشهود می باشد، منزل Gā̊ از قبل از رأس الجدی شروع می‌گردد و رأس الجدی در میانه آن قرار می‌گیرد؛ در نتیجه، نظر بهار درست تر می باشد و با موقعیت این ستاره در نجوم عربی و مدرن نیز سازگار می باشد.
ریشه شناسی: (رک. Gāw¹)
