در مقابل رسانه های گروهی نیز به مرور زمان دستخوش تغییراتی شده اند و از تحولات جامعه تاثیر پذیرفته اند. یکی از اساسی ترین تحولاتی که بر رسانه ها تاثیرگذار بوده گسترش و رشد خصوصی سازی بوده است. به این ترتیب با تحول ساختار اقتصادی، اجتماعی و حکومت اقتصاد بازار آزاد بر جوامع شهری ساختار رسانه ها نیز متحول گشت و مطبوعات نیز به سمت صنعتی شدن حرکت کردند. صنعتی شدن مطبوعات که در حدود سال های دهه ی 1850 رخ داد و اولین نتیجه آن هم این بود که به تدریج هزینه انتشار روزنامه را بالا برد.[1] حتی رسانه هایی که برای کسب سود فعالیت نمی کنند یعنی فرستنده های دولتی و رسانه هایی که موسسات غیر انتفاعی آن ها را اداره می کنند تحت تاثیر اصول حاکم بر اقتصاد بازار آزاد قرار دارند و این اصول بر فعالیت آن ها تاثیر می گذارد[2].
همزمان با این تغییرات رسانه ها مجبور شدند که جلب منابع در آمدی را در اولویت اهداف خود قرار دهند. رسانه ها نیز که با بالا رفتن هزینه های انتشار و اداره کردن خبرگزاری ها نیاز به تامین منابع مالی داشتند باید در میان شرکت های بزرگ تجاری جایگاهی کسب می کردند.[3]کسب چنین جایگاهی موجب می گشت که تامین منابع مالی رسانه ها تا حدودی تضمین گردد.در طرف مقابل نیز وجود برخی ویژگی ها مثل ساده تر شدن امکان دسترسی به مشتریان ، دسترسی انبوه به مشتریان ، کم هزینه تر شدن دسترسی به مشتریان[4] و … موجب جلب توجه شرکت های بزرگ تجاری در استفاده از ظرفیت رسانه ها برای تبلیغات شد.
افزایش کمی و کیفی رسانه ها موجب گردید که صاحبان بنگاه های تجاری قدرت انتخاب در بین تعداد زیادی از رسانه ها را برای پخش آگهی تبلیغاتی داشته باشند. در نتیجه رسانه ها باید توجه این مراکز را به توانایی های خود جلب می کردند تا شانس انتخاب شدن آنها توسط بنگاه ها بیشتر شود، در واقع رقابت برای جذب آگهی بین رسانه ها باعث شده که بازاری موسوم به بازار آگهی شکل بگیرد[5]
یکی از مهمترین معیارهایی که توسط بنگاه های تجاری در انتخاب رسانه برای پخش آگهی مورد توجه است ، میزان مخاطب رسانه ها ست. داشتن مخاطب بیشتر بزرگترین مزیت در جذب آگهی محسوب می شود چراکه با پخش آگهی در رسانه های پر مخاطب دسترسی به مشتریان بیشتری فراهم می شود.بنابراین جلب مخاطب بیشتر در اولویت کاری رسانه ها قرار گرفت. رسانه ها نیز در جهت جلب مخاطب تغییراتی را در برنامه های خود به وجود آوردند، که مهمترین آن تغییر در محتوای برنامه ها بود . به تدریج علاوه بر کارکرد انعکاس اخبار و وقایع با توجه به ارتباط وسیع و مداوم مردم با رسانه ها ، این رسانه ها کارکرد های متنوعی از قبیل خبری ، آموزشی، راهنمایی و رهبری و تفریحی و تبلیغی[6] را به منظور افزایش کیفیت برنامه های خود در پیش گرفتند.
تغییر دیگری که در جهت افزایش تعداد مخاطبان و رضایت آن ها انجام شد تغییراتی بود که به دنبال پیشرفت علوم مختلف در نوع و قابلیت های رسانه ها به وجود آمد و به تدریج علاوه بر رسانه های نوشتاری مثل روزنامه یا مجله ها انواع رسانه های دیداری و شنیداری وارد عرصه رقابت رسانه ای شدند.با این تغیرات و ورود رسانه های جدید سرعت انتقال اطلاعات افزایش پیدا کرد و این امر به یکی از مزیت ها در جذب مخاطب تبدیل شد.
گفتار دوم : بازنمایی رسانه ای:
رسانه های خبری با بازتاب اخبار مربوط به وقایع اتفاق افتاده در جامعه تصویری از این رخدادها را برای مخاطبان خود تداعی می کنند. این عمل در اصطلاح بازنمایی رسانه ای[7]گفته می شود . در این فرایند گزارشگران از رخدادهای جامعه به عنوان مواد اولیه برای اخبار خود استفاده می کنند. محصول نهایی این فرایند به صورت گزارش های خبری برای مخاطبان عرضه می شود . آنچه در این خصوص قابل توجه است این است که محصول نهایی که برای مخاطبان بازتاب داده می شود ، با رخداد اصلی مبنای این خبر ممکن است متفاوت باشد. این روند منجر به بازنمایی متفاوت با واقعیت در رسانه ها می شود . این امر می تواند نتیجه عوامل متعددی باشد که در نهایت بر محصول نهایی رسانه ها تاثیر می گذارند.
یکی از این دلایل لزوم جذابیت گزارش های خبری به منظور جلب مخاطب برای رسانه ها در رقابت با سایر خبرگزاری ها ست . انتخاب واژه ها توسط خبرنگاران تاثیر زیادی بر جذابیت گزارش دارد و خبرهایی که مورد تاثیر قرار می گیرند ، خبرهایی که با حروف درشت نوشته می شود و انتخاب واژه توسط مخبرین و سخن مفسرین و نوع انتخاب عنوان ها و تیترهای اصلی و فرعی همه بر اساس معیارهایی است که مخاطب را تحت تاثیر قرار می دهد[8].
در واقع دبیران و سردبیران مطبوعات و تهیه کنندگان برنامه های خبری و تفسیری رادیو و تلویزیون با استفاده از روش هایی مثل انتخاب عنوان جذاب برای خبر و یا چاپ خبر در نخستین برگ روزنامه یا نخستین خبر و تفسیر و نحوه پوشش آنها در جهت افزایش جذابیت خبر خواسته یا ناخواسته موجب تفاوت خبر یا حادثه اتفاق افتاده می شوند . به همین دلیل است که برخی از جامعه شناسان معتقدند که گزارشگری خبری علاوه بر اینکه بازنمایی(بازتاب واقعیت) است شامل باز- نمایی(تولید واقعیت) نیز می باشد[9].
عامل دیگری که بر نتیجه نهایی تاثیر گذار است ارتباط سیاست با رسانه ها ست . در واقع سیاست بازنمایی متاثر از روابط قدرت و متقابلا تاثیر گذار بر آن است .[10]رسانه های دارای منش و ایدئولوژی خاص در بازنمایی اخبار جنایی شیوه ی خاصی را پیگیری می کنند . در این رسانه ها نوع بازنمایی بسته به این که جرم ارتکابی توسط افراد وابسته و هم مرام با خود آن ها ارتکاب یافته باشد یا توسط افراد وابسته به گروه ها ی مخالف متفاوت است. در حالت اول بازنمایی رسانه ای آن جرم طوری است که تلاش می شود مرام و نگرش فرد مورد اشاره قرار نگیرد و در گزارش های آن جرم مرتکب به عنوان عنصر نامطلوب معرفی می گردد تا نگرش وی در امان باشد اما در حالت دوم ارتکاب جرم نتیجه ی نقص مرام و نگرش فرد دانسته می شود و نقایص فردی شخص نیز به نگرش او نسبت داده می شود.
[1]– ویلیامز ، کویین – درک تئوری رسانه- ترجمه رحیم قاسمیان- نشر ساقی- چاپ اول 1386 صفحه 93
-همان منبع ص 20[2]
[3] – pritt ،j ohn -penal populism- pag71
– ایله ای، احمد– جامعه شناسی تبلیغات – نشر جاجرمی – چاپ اول – 1389-ص40 [4]
[5]– جی پیکارد ، رابرت – اقتصاد رسانه ها- ترجمه داوود حیدری- نشر مطالعات و توسعه رسانه ها-چاپ سوم- 1387-صفحه27
– همان منبع صفحات 11-16 [6]
[7] Media representaion
[8] – نوروزی ، محمد جواد -نقش امپریالیسم خبری در شکل دهی افکار عمومی- مجموعه مقالات رویکرد اخلاقی در رسانه ها- جلد اول ومرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها- چاپ اول 1375 صفحه 190
–[9] لون ، ون -تکنولوژی رسانه ای از منظر انتقادی-ترجمه احمد علیقلیان – انتشارات همشهری چاپ اول-88 صفحه 118
[10]–همت پور – بهاره- بررسی نحوه بازنمایی بزه دیدگی زنان در رسانه ها – پایان نامه کارشناسی ارشد- دانشگاه تربیت مدرس- تیر ماه 1390
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
تاثیر رسانه ای شدن پرونده های کیفری بر رسیدگی قضایی