6. از کاربرد کلماتی چون همه، بعضی وقتها، غالباً، هرگز و از این قبیل پرهیز کنید؛
7. طول سؤالهای صحیح و غلط هماندازه باشد تا از روی ظاهر سؤالها را حدس نزند؛
8. سؤالها را از روی جملههای کتاب ننویسید؛
9. در هر سؤال یک هدف آموزشی سنجیده شود (فتوحی و همکاران،1389: 95-94).
4-14-2) آزمونهای چندگزینهای
آزمونهای چندگزینهای متداولترین آزمون عینی مورداستفاده در روانشناسی و آموزشوپرورش بوده است. این نوع آزمون هم ازلحاظ یکنواختی سؤالها، هم ازلحاظ حساسیت کم در مقابل حدس زدن کورکورانه و هم ازلحاظ سهولت تصحیح پاسخنامهها بهترین نوع آزمونهای عینی است. آزمونهای چندگزینهای شامل تعدادی سؤال است که هر یک از آنها از یک قسمت اصلی و تعدادی گزینه (پاسخ) تشکیل میشود و آزمونشونده از میان گزینههای پیشنهادی گزینه صحیح را انتخاب میکند (سیف،1389: 210).
1-4-14-2) محاسن و معایب آزمونهای چندگزینهای
برای آزمونهای چندگزینهای معمولاً محاسن زیر در نظر گرفته میشود:
الف) نسبت به سایر آزمونهای عینی دیگر انعطافپذیرترند؛
ب) با این آزمون میتوان در یکزمان محدود، تعداد زیادی از هدفهای آموزشی را اندازهگیری کرد؛
ج) نسبت به صحیح-غلط کمتر امکان حدس زدن کورکورانه وجود دارد؛
د) با عینیت کامل قابل تصحیح هستند؛
ه) اگر گزینههای انحرافی این آزمونها با توجه به اشتباهات و کجفهمی فراگیر تهیه شوند، منبع بسیار مناسبی برای تشخیص مشکلات فراگیران خواهند بود.
باوجوداین محاسن، معایب زیر برای آزمونهای چندگزینهای در نظر گرفتهشده است:
الف) ساختن این آزمونها بسیار دشوار است؛
ب) اطلاعات جزئی و کماهمیت فقط سنجش میشود؛
ج) برای پیدا کردن گزینهی درست نسبت به آزمونهای صحیح-غلط، مستلزم صرف وقت زیادتری است؛
د) اگر نمرهی منفی به پاسخهای غلط داده شود دانشآموزانی که خطر میکنند نسبت به فراگیران دیگر نمرهی بهتری میگیرند (فتوحی و همکاران،1389: 97-96).
15-2 روشهای مختلف ارزشیابی
برای بعضی از رفتارها، آزمونهای شایسته و مناسبی وجود ندارد که بتواند جانشین موقعیتهای طبیعی بشود و در مورد بعضی از رفتارها شاید هرگز چنین آزمونهایی به وجود نیاید؛ بنابراین، در هر بحث جامعی که دربارهی روشهای ارزشیابی به عمل میآید، باید لزوماً به کلیهی روشهایی که به نحوی ضریب اعتماد و اطمینان نتایج ارزشیابی را بالا میبرد، توجه کافی مبذول داشت. با توجه به انواع تغییراتی که در حیطههای مختلف یادگیری به وجود میآید، حداقل چهار روش ارزشیابی به شرح زیر پیشنهاد میشود:
1. ارزشیابی از طریق مشاهده؛
2. ارزشیابی از طریق انجام کار؛