اثار نامطلوب کاهش لایه ازن
در فصل بهار افزایش قابل ملاحظه ای تابش اشعه ماورای بنفش خورشیدی بر سطح زمین میشود چرا که لایه ازن ضمن جذب اشعه ی ماورای بنفش خورشیدی مانع از نفوذ آن به قسمت تحتانی جو زمین میشود برای درک اهمیت موضوع اشعه ی ماورای بنفش آن قسمتی از طیف خورشیدی است که برای زندگی و حیات زیان دارد.
مطالعات نشان میدهند این اشعه علاوه براین سرطان های پوستی ( هر دو نوع بدخیم و خوش خیم) به چشم ها نیز آسیب میرساند و به خصوص موجب افزایش ابتلا به آب مروارید می شود. ( برنامه زیست محیطی سازمان ملل)
در سال 1991 مدارک و شواهد زیادی را ارائه کرد مبنی بر این که تنها قسمتی از اشعه ماورای بنفش خورشید به از بین رفتن سیستم ایمنی بشر ( سیستم دفاعی) منجر می شود مطالعاتی که در مورد گیاهان صورت گرفته نشان میدهد هم رشد و هم میزان محصول و فتوسنتر در گیاهان کاهش می یابد و بعلاوه اثر مفید این اشعه بر اکوسیستم های آبی نیز بسیار قابل توجه دانسته شده است.[1]
کنوانسیون وین آثار تخریب لایه ازن را با ارایه تعریفی از آثار نامطلوب در بند 2 ماده 1 مشخص میکند و مقرر میکند:
آثار نامطلوب یعنی ایجاد تغییر در محیط فیزیکی یا گیاهی و جانوری شامل تغییر آب و هوا که تاثیر زیان بار و قابل توجهی بر سلامتی بشر یا بر ترکیب اکوسیستم های طبیعی و مصنوعی، اصلاح پذیری یا باروری آن اکوسیستم ها و یا بر مواد مفید برای انسان اثرات زیان آور جدی دارد. [2]
کنوانسیون 1985 تعریف واضحی از آثار نامطلوب ارائه نمی دهد. برای تکمیل بحث آثار تخریب لایه ازن باید اضافه نمود که کاهش لایه ازن باعث افزایش بخش مضر تابش اشعه ماورا بنفش به زمین شده و این امر به نوبه خود بطور مستقیم یا غیر مستقیم به سلامتی انسان آسیب میرساند.
تابش اشعه ماورای بنفش موجب سرطان پوست می شود. سرطان پوست اولین بار در سال 1775 شناسایی و عامل آن نور زیاد خورشید تشخیص داده شد اما در سال 1975 مشخص شد که اشعه ی ماورای بنفش خورشید عامل سرطان است رابطه بین کاهش ازن استراتوسفری[3] و افزایش سرطان در سال 1980 به صورت یک فرضیه و احتمال مطرح شد.
گزارش های علمی دهه 1990 این فرضیه را تایید کرد سازمان بهداشت جهانی در سال 2001 اعلام کرد که 000/200/2 نفر در سال به سرطان پوست مبتلا می شوند بعد از همه اقدامات کنترلی که موجب شد کاهش غلظت ازن اتمسفری رو به بهبود رفته و به میزان 10% فعلی برسد هنوز انتظار میرود 500 و 304 نفر در سال کل دنیا به سرطان مبتلا شوند و همچنین طبق این آمار پیش بینی شده که تا سال 40 و 20 و 12 میلیون نفر سرطان پوست بگیرند. و 000/000/2 نفر از افراد مبتلا جان خود را از دست بدهند.
تابش اشعه ماوراء بنفش آثار دیگری هم دارد و در اواخر دهه 1980 براساس آثار علمی منتشره تخمین زده شد 1% کاهش قطر لایه ازن موجب افزایش 000/100 نفر فرد نابینا در اثر ابتلا به آب مروارید می شود. سازمان بهداشت جهانی بعدها اعلام کرد آمار ابتلا به آب مروارید در پی آن نابینایی از 12 میلیون به 15 میلیون در سال رسیده که عامل 20% این حادثه تابش اشعه ماورای بنفش است.
اثر دیگر لایه ازن بر سلامتی انسان آسیب به سیستم ایمنی است بعضی از سلول های ایمنی بدن به اشعه ماورای بنفش حساس هستند و در مقابل آن ایمنی خود را از دست می دهند از دست دادن ایمنی به نوبه خود باعث ابتلا به بیماری های عفونی مثل تبخال و مالاریا می شود.
علاوه براین موارد رشد گونه های گیاهی نیز در اثر تابش اشعه ماوراء بنفش مختل شه و برگ های کوچکتر از حد معمول می شود میوه ها در مقابل این اشعه شکننده تر از غلاتی مثل گندم هستند و همچنین اشعه ماوراء بنفش موجب تغییرات ژنتیکی در گیاهان می گردیم.
جانوران نیز از آثا منفی این اشعه در امان نیستند ابتدا به انواع بیماری شامل آب مروارید، سرطان و سایر بیماری های چشمی در اجسام و خرگوش متاثر می شود از جمله اینکه خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرهایی مثل پنبه، نخ، کاغذ و چوب تغییر می کند.[4]
در نتیجه حفاظت از لایه ازن که صفحه حفاظتی زمین در مقابل تابش ماورا بنفش است بسیار حیاتی است هرگونه صدمه به لایه ازن منجر به افزایش تابش ماوراء بنفش و نفوذ آن به سطح زمین می شود. این افزایش ماوراء بنفش میتواند باعث ایجاد انواع گوناگونی از مشکلات برای سلامتی بشر از قبیل سرطان سینه، آب مروارید چشم و کاهش مصونیت بدن در مقابل بیماری ها شود. کاهش و نازک شدن یک درصدی ازن منجر به افزایش حدود 4 درصدی سرطان پوست می شود. همچنین موجب افزایش 100 تا 150 هزار بیش از حالت عادی در کوری ناشی از آب مروارید شود. تابش ماوراء بنفش همچنین میتواند بر حیات سیاره تاثیرگذار باشد به جنگل ها و برخی از انواع فلات از جمله برنج و سویا صدمه وارد کند.
تابش ماوراء بنفش میتواند برای حیات میکروسکوپی در سطح اقیانوس ها از قبیل پلانکتون ها، لاروی ها ماهی، میگو، خرچنگ و گیاهان دریایی که پایه زنجیره غذایی دریایی جهان را شکل میدهند بسیار خطرناک باشد.[5]به طور کلی میتوان گفت 1. کاهش ازن باعث عبور گازهای خطرناک از جو و رسیدن آنها به سطح زمین خواهد بود که بیماری هایی چون سرطان پوست و آب مروارید را ایجاد خواهد کرد.
- نابودی اکوسیستم دریایی
- تغییرات آب و هوایی و خشک سالی
- منابع آب آشامیدنی به شدت تحت تاثیر تغییر وضعیت اقلیمی قرار خواهد گرفت.
- کاهش و کمبود برف زمستانی در مناطق معتدل میزان آب را در اوایل بهار و زمستان کاهش خواهد داد.
- درجه حرارت های بالاتر تبخیر شدید را بدنبال خواهد داشت گفته می شود که با طولانی شدن دوره های خشکی رودخانه های بزرگی چون سن، تایمز، راین و دانوب با پایین آمدن سطح آب مواجه میشوند بطوری که در دوره ای طولانی برداشت آب از آنها مقدور نخواهد بود.
[1] – Drake (19 , 5)
[2] – The Vienna canvetion , para 2.
[3] –Stratosphere و دومین لایه اتمسفر که در آن لایه قرار دارد.
[4] – Alexander Gillespie , pp.98-101.
[5] – رابینسون نیکلاس، مبانی حقوقی بین المللی محیط زیست، ترجمه سید محمدمهدی حسینی، ص 279.
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
بررسی سازوکار اجرایی و نظارتی رژیم حقوقی بین المللی حفاظت از لایه ازن