دانشگاه خوارزمی
دانشکده مدیریت و حسابداری
266″ />
پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد (M.A.)
رشته مدیریت آموزشی
عنوان:بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی بین کارکنان مدارس متوسطه شهر تهران

استاد راهنما: جناب آقای دکتر عبدالرحیم نوه ابراهیم
استاد مشاور: جناب آقای دکتر محمدرضا بهرنگی
دانشجو:
حدیثه سیفی
پاییز ۱۳۹۳
تقدیم به
این پایان نامه را ضمن تشکر و سپاس بیکران و در کمال افتخار و امتنان تقدیم می نمایم به :
محضر ارزشمند پدر و مادر عزیزم به خاطر همه ی تلاش های محبت آمیز ی که در دوران مختلف زندگی ام انجام داده اند و با مهربانی چگونه زیستن را به من آموخته اند.
به استادان فرزانه و فرهیخته ای که در راه کسب علم و معرفت مرا یاری نمودند.
به آنان که در راه کسب دانش راهنمایم بودند.
به آنان که نفس خیرشان و دعای روح پرورشان بدرقه ی راهم بود.
الهی به من کمک کن تا بتوانم ادای دین کنم و به خواسته ی آنان جامه ی عمل بپوشانم.
پروردگارا حسن عاقبت، سلامت و سعادت را برای آنان مقدر نما.
خدایا توفیق خدمتی سرشار از شور و نشاط و همراه و همسو با علم و دانش و پژوهش جهت رشد و شکوفایی ایران کهنسال عنایت بفرما.

تقدیر و تشکر
ضمن سپاس و ستایش به درگاه ایزد منان که به من توانایی داد که با استعانت از او بتوانم این پژوهش را انجام دهم، بر خود لازم می بینم از دلگرمی و تشویق اساتید و دوستان که در نگارش این مجموعه مرا یاری نمودند، قدردانی نمایم:
جناب آقای دکتر عبدالرحیم نوه ابراهیم ، استاد راهنما، که در طول نگارش این مجموعه با راهنمایی های عالمانه و بجایشان، سکاندار شایسته ای در هدایت این پایان نامه بوده اند.
جناب آقای دکتر محمدرضا بهرنگی، استاد مشاور، که با سعه صدر مشاوره این تحقیق را پذیرفتند و در طول نگارش این مجموعه همواره از نظرات کارشناسانه شان، بهره جستم.
جناب آقای دکتر حمیدرضا آراسته، استاد داور،که با نظرات ارزشمندشان در غنی تر شدن محتوای پایان نامه یاری ام رساندند.
و در خاتمه از برادر بزرگوارم جناب آقای دکتر سیفی، دوستان ارجمندم اقای یاسین سعیدی، آقای میر مهدی محمودی، آقای خطیبی، خانم بهاره عباس زادگان و دیگر دوستانی که مرا در انجام این تحقیق یاری نمودند،قدردانی و تشکر می نمایم.

چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان مدارس شهر تهران صورت گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات جزء روش‌های توصیفی-همبستگی است. متغیرهای پژوهش شامل سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه سرمایه اجتماعی با ضریب آلفای کرونباخ۹۰۷% و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی با ضریب آلفای کرونباخ ۸۲۱% است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان مدارس شهر تهران است که تعداد کل آن‌ ها که در سال۱۳۹۳مشغول به کار هستند، ۵۹۵۰۱ است و نمونه به‌دست‌آمده بر طبق جدول مورگان ۳۸۲ است که موردبررسی قرار گرفتند. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌های آماری از شاخص‌های آمار توصیفی شامل میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی-خطای استاندارد میانگین، استنباطی و به منظور بررسی فرضیه‌ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده‌شده است. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، فرضیه مبتنی بر رابطه معنی‌دار بین اعتماد متقابل، شبکه‌ها و هنجارهای مشترک، تعاون و همکاری متقابل، انسجام و همبستگی جمعی، همدلی و درک و احترام متقابل (ارتباطات و حس تفاهم) و همیاری و مشارکت داوطلبانه با رفتار شهروندی سازمانی را تأیید کرد. همچنین ضریب همبستگی بین سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی ۴۷۹/. به دست آمد.
کلمات کلیدی: سرمایه اجتماعی-رفتار شهروندی سازمانی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات و طرح پژوهش
۱-۱- مقدمه ۲
۱-۲- بیان مسئله ۴
۱-۳- ضرورت و اهمیت تحقیق ۶
۱-۴- اهداف تحقیق ۷
۱-۴-۱- هدف اصلی ۷
۱-۴-۲- اهداف جزئی ۷
۱-۵- فرضیه‌های تحقیق ۸
۱-۵-۱- فرضیه اصلی ۸
۱-۵-۲- فرضیه‌های فرعی ۸
۱-۶- متغیرهای تحقیق ۸
۱-۷- تعاریف نظری ۹
۱-۸- تعاریف عملیاتی ۱۰
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه­ها
۲-۱- مقدمه ۱۲
۲-۲- سرمایه اجتماعی ۱۳
۲-۲-۱- ریشه‌یابی مفهوم سرمایه اجتماعی ۱۵
۲-۲-۲- اهمیت سرمایه اجتماعی ۱۸
۲-۲-۳- دیدگاه‌ها و تئوری‌های سرمایه اجتماعی ۲۲
۲-۲-۳-۱- سرمایه اجتماعی از دیدگاه فرانسیس فوکویاما ۲۲
۲-۲-۳-۲- سرمایه اجتماعی از دیدگاه بوردیو ۲۳
۲-۲-۳-۳- سرمایه اجتماعی از دیدگاه کلمن ۲۳
۲-۲-۳-۴- سرمایه اجتماعی از دیدگاه پوتنام ۲۴
۲-۲-۴- تمایزات گوناگون در تعاریف سرمایه اجتماعی ۲۵
۲-۲-۴-۱- تمایزات بر مبنای سطح تحلیل ۲۵
۲-۲-۴-۲- تمایزات بر مبنای کاربردهای هنجاری ۲۵
۲-۲-۴-۳- تمایزات بر اساس مزایای اصلی در مقابل مزایای ثانویه ۲۵
۲-۲-۵- دسته‌بندی سرمایه اجتماعی از دیدگاه گروه کندی ۲۶
۲-۲-۵-۱- اعتماد ۲۶
۲-۲-۵-۲- مشارکت سیاسی ۲۷
۲-۲-۵-۳- مشارکت و رهبری مدنی ۲۷
۲-۲-۵-۴- پیوندهای اجتماعی غیررسمی ۲۷
۲-۲-۶- دسته‌بندی لاک لی از سرمایه اجتماعی ۲۷
۲-۲-۷- مزایای سرمایه اجتماعی ۲۸
۲-۲-۸- سرمایه اجتماعی به‌ منزله ابزار اداره عمل جمعی ۲۹
۲-۲-۹- هزینه‌های بالقوه سرمایه اجتماعی ۲۹
۲-۳- مقدمه‌ای بر رفتار شهروندی سازمانی ۳۰

 

• مجموعه اطلاعات پایه کنترل پروژه

 

• مجموعه اطلاعات پایه تولید/سرویس

 

• مجموعه اطلاعات پایه لجستیک

 

• مجموعه اطلاعات پایه منابع انسانی

 

• مجموعه اطلاعات پایه مالی

 

• مجموعه اطلاعات زیر سیستم­های لجستیک

 

• مجموعه اطلاعات زیر سیستم های تولید

 

• مجموعه اطلاعات زیر سیستم های مالی

 

• مجموعه اطلاعات زیر سیستم های منابع انسانی

 

• مجموعه اطلاعات زیر سیستم های اطلاعات فنی

 

• مجموعه اطلاعات زیر سیستم های اداری

 

لازم به ذکر است که این تقسیم ­بندی مطلق نیست و می ­تواند در سازمان­های مختلف به تناسب نوع و وسعت فعالیت­هایی که در حال انجام است تغییر کند. هر یک از این سیستم­ها با یک پایگاه اطلاعات واحد در ارتباط است و اطلاعات خود را با دیگر سیستم­ها به اشتراک می­گذارد. با توجه به تعیین نوع فعالیت (توزیع جغرافیایی)، بزرگی و پیچیدگی سازمانی که سیستم برنامه ­ریزی منابع سازمان می­خواهد در آن پیاده گردد، زیر­سیستم­­های این برنامه تعیین می­گردد و با توجه به نیازهای سازمان عملیات انطباق صورت می­گیرد تا این مجموعه،کلیه نیازهای عمومی و خاص آن­ها را برآورده ساخته و در ادامه آموزش و پیاده­سازی انجام­گیرد.(یانگ، ۲۰۰۷)^[۳۶]

 

۲-۴ چرخه عمر سیستم­های برنامه ­ریزی منابع سازمان

 

چرخه عمر سیستم‌های برنامه ­ریزی منابع سازمان شامل ١١ مرحله است که در ادامه، مراحل مختلف این چرخه و شرح مختصری از هر مرحله آورده شده است.(علی زاده، ۱۳۸۷)

 

 

1. 1. در این مرحله نیاز به یک سیستم برنامه ­ریزی منابع سازمان بررسی می­ شود.

 

1. 1. مرحله‌ی دوم شامل آماده ساختن سازمان برای پیاده‌سازی برنامه ­ریزی منابع سازمان می‌باشد که در این مرحله، ارتباطات و آموزش دادن از مدیران اجرایی آغاز می‌گردد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

 

1. 1. در این مرحله عملیات تصمیم ­گیری درباره‌ انتخاب نرم‌افزار برنامه ­ریزی منابع سازمان صورت می‌گیرد.

 

1. 1. مرحله چهارم شامل فرایند مدلسازی می‌باشد که فرایند مدلسازی «آنچه هستیم» و «آنچه خواهیم بود» را انجام خواهند داد و به دنبال آن آنالیز شکاف صورت می­گیرد.

 

1. 1. در این مرحله، مناقصه برای پیاده‌سازی کامل برنامه ­ریزی منابع سازمان صورت می‌گیرد که شامل تمامی جزئیات مورد نیاز زیرساختاری می‌باشد (سخت‌افزار، نرم‌افزار و شبکه).

 

1. 1. شرکت‌هایی که در مرحله پنجم درخواست نموده‌اند مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و یک شرکت به عنوان شریک پیاده‌سازی انتخاب می‌گردد.

 

1. 1. مرحله اصلی پیاده‌سازی در این مرحله صورت می‌گیرد که شامل آموزش‌های گسترده در تمامی سطوح می‌باشد: در این مرحله نرم‌افزار مربوطه براساس نیاز شرکت خریدار ساختاربندی می‌شود، مواردی که نیازی به آن نیست غیر فعال می‌گردد و موارد مورد نیاز و خاص آن شرکت فعال و قابل استفاده می‌گردد.

 

1. 1. مرحله هشتم شامل تست نمودن و مطمئن شدن از سیستم ایجاد شده می‌باشد.

 

1. 1. این مرحله، اجرا شدن نهایی می‌باشد و پیاده‌سازی به انجام می‌رسد. در این مرحله کاربران باید آنچه را آموزش دیده‌اند به کار بسته و مورد استفاده قرار دهند. در این زمان کاربران نیاز به پشتیبانی بالایی خواهند داشت و باید کاربران را تشویق کرد که سیستم قبلی را کنار گذاشته و متکی به سیستم جدید شوند.

 

1. مرحله دهم، مرحله بهبود می‌باشد. در این مرحله از روند انجام کارها بازخور مناسب دریافت شده و به دنبال انجام اقدامات اصلاحی و مورد نیاز جهت بهبود وضعیت بپردازیم. همچنین در این مرحله، متخصصان فروشنده نرم‌افزار و برنامه‌نویسان باید دائماً براساس شرایط خاص، قوانین جدید، نیازهای جدید مشتریان و… به فکر بهبود نرم‌افزار سیستم برنامه ­ریزی منابع سازمان باشند.

 

این مرحله زمانی به وجود می‌آید که تکنولوژی جدید سیستم برنامه ­ریزی منابع سازمان نارسایی داشته باشد یا نگرش جدید به نیازهای شرکت ظاهر گردد. در اینجا مدیران نسبت به جایگزینی دیگر نگرش‌های سیستم‌های اطلاعاتی که تناسب بیشتری با نیازهای سازمانی خواهند داشت تصمیم گیری می­ کنند.

 

۲-۵ ساختار و اجزای سیستم های برنامه ­ریزی منابع سازمان

 

از نظر ساختاری سیستم سیستم برنامه ­ریزی منابع متشکل از زیر­برنامه یا سلول­های^[۳۷] مختلف نرم افزاری است که هریک از این سلول ها می توانند به طور مستقل در حوزه های مختلف یا به صورت یکپارچه استفاده شوند.(داونپورت، ۱۹۹۸)^[۳۸]
سیستم­های برنامه ­ریزی منابع سازمان می­توانند در همه حوزه ها به کار گرفته شوند اما حوزه ها و فرایند­های بسیار مهم که سیستم­های سیستم برنامه ­ریزی منابع آن ها شامل موارد زیر می شود: (کوپتار و کوهلی ۲۰۰۶)^[۳۹]

 

۲-۵-۱ اطلاعات پایه سازمان

 

این زیر سیستم­ها در واقع به عنوان پشتیبان سایر سیستم­ها در زمینه اطلاعات پایه سازمان می­باشد و می­توانند شامل موارد زیر باشند:

 

 

1. 1. طبقه ­بندی و کدینگ کالا

 

1. 1. طبقه ­بندی و کدینگ مراکز فعالیت

 

1. 1. طبقه ­بندی و کدینگ عملیات

 

1. 1. طبقه ­بندی و کدینگ اقلام مصرفی

 

1. اطلاعات مصرفی

 

۲-۵-۲ برنامه ­ریزی تولید

 

از آنجایی که سیستم­های سیستم برنامه ­ریزی منابع در اصل تحول یافته سیستم­های برنامه ­ریزی منابع ساخت و تولید یا هستند، بسیاری از تأمین­کنندگان سیستم برنامه ­ریزی منابع و شرکت­های مشاور در این حوزه دانش و تجربه موثری در زمینه زیر برنامه ­های برنامه ­ریزی تولید دارند. برنامه ­ریزی تولید تلاش دارد استفاده از منابع موجود را بهینه کرده و به این ترتیب کل فرایند برنامه ­ریزی در سازمان را از طریق برنامه ­ریزی تولید تقویت کند.این برنامه نیازمندی­های مواد اولیه را تعیین، منابع موجود را با توجه به داده ­های تولید و فروش در گذشته به صورت بهینه تخصیص و حجم فروش را پیش ­بینی می­ کند.

 

۲-۵-۳ بازاریابی

 

این زیر سیستم، جدید­ترین بخش افزوده شده بر سیستم می­باشد که با بهره گرفتن از فنون تجارت الکترونیک و مدیریت ارتباط با مشتری در پی گسترش بازارهای جدید و حفظ بازار موجود می­باشد.

 

۲-۵-۴ توزیع و فروش

 

درآمد حاصل از فروش محصول برای سازمان­های تجاری، به مثابه خون برای اندام­های زنده اهمیت دارد. زیر سیستم فروش، فعالیت­های نظیر دریافت سفارش، زمانبندی سفارش­ها، حمل و نقل و صدور صورتحساب را در بر می­گیرد. زیر­سیستم فروش می ­تواند با سایت تجاری شرکت به صورت یکپارچه عمل کند. بسیاری از زیر­سیستم­های فروش ارائه شده از سوی تأمین کنندگان سیستم برنامه ­ریزی منابع خدماتی به نام پیشخوان الکترونیکی را به عنوان جزئی از این سیستم ارائه می­دهند.

 

۲-۵-۵ مدیریت کیفیت جامع^[۴۰]

 

این زیر­سیستم شامل ابزارها و فنونی است که در بحث مدیریت کیفیت جامع استفاده می­شوند، ابزارهایی مانند نمودارهای: کنترلی، استخوان ماهی، استاندارد کیفی؛ ابزارهای عملکرد پیشرفته^[۴۱] و انجام تحلیل­های کیفیتی با این زیر سیستم امکان پذیر است. این سیستم ارتباط نزدیک و مستقیمی با تولید و فروش دارد.

 

۲-۵-۶ مدیریت مواد

 

زیر برنامه مدیریت مواد تمام فرایندهای مربوط به نگهداری سطح موجودی مواد را پوشش می­دهد. فعالیت­های مدیریت مواد شامل تشخیص نیازمندی­های مواد، هدف­گیری، گزینه­ ها و راهکارهای کسری قطعات، ردگیری مصرف هریک از قطعات، موازنه انبار و گزارش وضعیت موجودی مواد است.یکپارچه­سازی کنترل موجودی مواد با فروش، خرید و مدیریت مالی به تولید گزارش­هایی به موقع و کارامد از سطوح عملیاتی منجر خواهد شد.

 

۲-۵-۷ کنترل

 

زیر برنامه مواد و قطعات اولیه مورد نیاز را برنامه ­ریزی می کند. این زیر­برنامه فرایندهای تعیین تأمین­کنندگان بالقوه، ارزیابی تأمین­کنندگان، مذاکرات قیمت، ارائه سفارش خرید به تأمین­کنندگان و تهیه صورتحساب را خودکار می­نماید.این زیر برنامه ارتباط تنگاتنگی با سیستم مدیریت مواد، مدیریت مالی و برنامه ­ریزی تولید دارد. به عبارت دیگر این زیر­برنامه بخش مرکزی مدیریت زنجیره­تأمین است.

 

۲-۵-۸ منابع انسانی

 

زیر­سیستم مدیریت منابع انسانی یکی دیگر از زیر­سیستم­های پرکاربرد برنامه ­ریزی منابع سازمان است. این زیر­سیستم فعالیت­های مرتبط با پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان سازمان را انجام می­دهد. پایگاه کاملی از داده ­های مربوط به پرسنل شامل اطلاعات تماس، جزئیات مصاحبه، مبنای حقوق و دستمزد، ساعات حضور و غیاب، ارزیابی عملکرد و ارتقای شغلی افراد در این سیستم تولید و نگهداری می­ شود. زیر­سیستم منابع انسانی پیشرفته­تر باسیستم­های مدیریت و مستند­سازی دانش در داخل سازمان یکپارچه است تا بتواند حداکثر استفاده از متخصص­های موجود را برای سازمان ممکن سازد.

 

۲-۵-۹ مدیریت پروژه

 

امکاناتی که در این سیستم در نظر گرفته شده مشابه نرم­افزارهای اختصاصی کنترل و مدیریت پروژه می باشد. منتها به صورت خیلی قوی با سایر حوزه های عملکردی برنامه ­ریزی منابع سازمان یکپارچه و هماهنگ شده است، که شامل موارد زیر می­ شود:

 

 

1. 1. برنامه ­ریزی و بودجه­بندی پروژه

 

1. 1. اطلاعات پایه

 

1. 1. ساختارهای اجرایی و عملیاتی پروژه

 

1. 1. کنترل و اجرای یکپارچه پروژه

 

1. سیستم اطلاعات مدیریت پروژه

 

۲-۵-۱۰ امور مالی

 

هم سازمان­های انتفاعی و هم سازمان­های غیر انتفاعی از پیاده­سازی زیر سیستم مدیریت مالی برنامه ­ریزی منابع سازمان بهره­مند می­شدند.این زیر­سیستم در برخی از برنامه ­ریزی منابع سازمان ها به عنوان بخش اصلی سیستم مطرح است. زیر سیستم راهبردی فعالیت­های مالی، جمع­آوری داده ­های مالی از تمام بخش­های سازمان و تولید تمام گزارش­ها و صورت حساب­های مالی مورد نیاز یک سازمان مانند ترازنامه، دفتر کل و گزارش­های مالی فصلی و یا ماهانه را بر عهده دارد.

 

۲-۵-۱۱ نگهداری و تعمیرات کارخانه

 

این زیر­سیستم شامل ابزار و فنونی است که در بحث مدیریت کیفیت جامع استفاده می شود، ابزارهایی مانند کاربرگهای^[۴۲] مختلف، گزارش­گیری و ثبت اطلاعات مربوط به نت، پیش ­بینی خرابی­ها و انجام تحلیل­های مربوط به حوزه نگهداری و تعمیرات با این زیر­سیستم امکان­ پذیر است. این سیستم با سیستم­های تولید و خرید ارتباط تنگاتنگی دارد.
که به طور خلاصه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

گفتار اول : زمان وجود عیب…………………………………………………………………………………………………..

 

 

۷۲

 

 

 

گفتار دوم : مخفی بودن عیب………………………………………………………………………………………………..

 

 

۷۴

 

 

 

گفتار سوم : نقصان منفعت یا صعوبت در انتفاع……………………………………………………………………….

 

 

۷۵

 

 

 

گفتار چهارم : فوریت خیار فسخ…………………………………………………………………………………………….

 

 

۷۶

 

 

 

گفتار پنجم : آثار ناشی از وجود عیب در اجاره و نکاح………………………………………………………………..

 

 

۷۷

 

 

 

بند اول : ثبوت حق فسخ……………………………………………………………………………………………………..

 

 

۷۷

 

 

 

بند دوم : عدم ثبوت ارش………………………………………………………………………………………………………

 

 

۷۸

 

 

 

گفتار ششم : اثر فسخ در عقد اجاره و نکاح…………………………………………………………………………….

 

 

۸۰

 

 

 

گفتار هفتم : قابلیت اسقاط حق فسخ…………………………………………………………………………………….

 

 

۸۱

 

 

 

مبحث دوم : وجوه افتراق خیار عیب در اجاره و نکاح………………………………………….

 

 

۸۳

 

 

 

گفتار اول : تفاوت در نوع عیب………………………………………………………………………………………………

 

 

۸۳

 

 

 

گفتار دوم : تفاوت در طرفین دارای حق فسخ…………………………………………………………………………

 

 

۸۴

 

 

 

گفتار سوم : تفاوت در قابلیت انتقال حق فسخ………………………………………………………………………..

 

 

۸۵

 

 

 

گفتار چهارم :تفاوت دررفع عیب……………………………………………………………………………………………

 

 

۸۶

 

 

 

گفتار پنجم : تاثیر عیب موجب سلب منفعت در اجاره و نکاح…………………………………………………..

 

 

۸۷

 

 

 

نتیجه و پیشنهادات: ………………………………………………………………………………………………

 

 

۹۰

 

 

 

فهرست منابع: …………………………………………………………………………………………………………….

 

 

۹۳

 

 

مقدمه
به موجب قاعده لزوم و عمومات (اوفوا بالعقود) و (المومنون عند شروطهم)، هر عقدیکه با رعایت شرایط و مواد قانونی منعقد گردد، بین طرفین آن، همچنین قائم مقام قانونی آنها لازم الاتباع می‏باشد و هیچ کدام نمی‏توانند از تعهدات خود عدول نمایند، اما در پاره‏ای از موارد قانونگذار در صورت وجود عوامل و شرایطی خاص، به یکی از متعاملین یا هر دوی آنها اجازه می‏دهد که بتوانند به صورت یکجانبه عقد منعقده را فسخ نمایند. از موجبات قانونی انحلال عقد، فسخ ارادی آن به جهت خیار است که از نظر فقها به« ملک فسخ عقد» تعبیر شده است. خیار عیب،یکی از خیارات نامبرده شده در ماده‏ی ۳۹۶ قانون مدنی است.
خانواده، اساسی ترین هسته هر جامعه‏ای را تشکیل می‏دهد و مقصود از آن، استقرار و بقای نسل بشری در خلال رابطه مقدس است. طرفداران تساوی حقوق زن و مرد در تلاشند همانطور که زن و مرد، در ایجاد علقه زوجیت، از حقوق یکسانی برخوردارند و آن را با تراضی و توافق منعقد می‏سازند در حین انحلال این رابطه نیز چنین باشد. فسخ یکی از اسباب انحلال است، ایقاعی است که با اراده یکجانبه زن یا شوهر صورت می‏گیرد. در واقع، فسخ اختیاری است که در موارد معینی طبق قانون به یکی از طرفین عقد داده شده است که به موجب آن، می‏تواند عقد را بر هم بزند و ادامه وجود عقد و آثار آن را از زمان فسخ متوقف نماید. قانونگذار در صورت وجود برخی از عیوب در یکی از زوجین، به دیگری حق فسخ می‏دهد. با عنایت به موارد مصرح قانون مدنی، زن و مرد در این زمینه از موقعیت یکسانی برخوردار نیستند و با اینکه پاره‏ای از بیماری‏ها می‏تواند از عیوب مشترک آنها باشد، قانونگذار ایران، چنین تصوری نداشته است.
قانون مدنی در مواد ۴۷۸ الی ۴۸۰، احکام اجاره را با فرض وجوب عیب حین العقد و یا حدوث آن بعد از عقد و قبل از قبض و بعد از آن بیان کرده است. عقد اجاره نیز از نظر قوانین حاکم بر آن، دارای ویژگی خاص است و در ادوار مختلف، قوانین متعدد در مورد اجاره تصویب شده است. یکی از این قوانین، قانون مدنی است که مبانی اجاره را با استحکام مطرح کرده به نحوی که تغییر و تحولات پس از آن، بر مقررات قانون مدنی تأثیر نداشته است. قوانین و مقررات بعدی، برخی احکام را به عقد اجاره اضافه کرده‏اند، این قوانین عبارت است از : قوانین روابط موجر و مستأجر مصوب سالهای ۱۳۷۶و ۱۳۶۲و۱۳۵۶٫
عیب عبارت است از نقصان یا زیادتی در مال به طوریکه نقیصه یا زیاده معمولاً در سایر مصادیق آن مال وجود نداشته باشد (نوین و دیگران، ۱۳۷۷: ۶۹).قانون مدنی در مواد ۴۷۸ به بعداز خیار عیب در عقد اجاره و در مواد ۱۱۲۱ به بعد از خیار عیب در عقد نکاح بحث کرده و از ۱۰ عیب یاد می‏کند. خیار عیب،هم در اجاره و هم در نکاح اتفاق می‏افتد. از جهاتی این دو خیار شبیه هم هستند از جمله اینکه هر دو عقد مزبور می‏بایست صحیحاً واقع شوند تا بتوانند مشمول احکام خیار عیب قرار گیرند چرا که خیار عیب در عقود باطل راه ندارد. در هر دو عقد خیار عیب پس از علم به وجود عیب و فوریت اعمال آن، فوری است. در هر دو عقد، خیارقابلیت اسقاط در ضمن عقد و با تراضی طرفین را دارد.در هر دو عقد،باید قائل شد عیبی می‏تواند منجر به حق فسخ شود که برای طرف دیگر پوشیده باشد یعنییکی از طرفین از وجود آن مطلع نبوده باشد.

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

 

۲-۱-۵ )بانک روس و ایران

 

بانک ایران و روس در سال ۱۳۰۳ از سوی اتحاد جماهیر شوروی سابق و به‌منظور تسهیل مبادلات بازرگانی بین دو کشور تاسیس شد. اداره مرکزی آن در تهران بود و شعباتی نیز در شهرهای شمالی ایران داشت. فعالیت بانک در ابتدا منحصر به انجام امور مالی موسسات بازرگانی وابسته به دولت شوروی در ایران و مبادلات بازرگانی بین دو کشور بود. بانک روس و ایران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تنها بانک خارجی بود که در ایران به عملیات بانکی اشتغال داشت. مرکز قانونی بانک تهران بود و فعالیت‌های آن بر اساس قوانین بانکی ایران صورت می‌گرفت.(علیرضا هاشمی، ۱۳۹۲)

 

۲-۱-۶) بانک‌های ایرانی

 

فکر تاسیس یک بانک جدید با سرمایه و مدیریت ایرانی قبل از انقلاب مشروطیت، یعنی ده سال قبل از تاسیس بانک شاهی ایران به‌وجود آمد. در این زمان “حاج محمدحسین”که از صرافان بزرگ بود، پیشنهاد تاسیس بانکی با سرمایه مشترک دولت ایران و مردم را به ناصرالدین شاه ارائه داد، اما متاسفانه طرح مورد موافقت قرار نگرفت. پس از استقرار مشروطیت، نمایندگان اولین دوره مجلس تاسیس یک بانک ملی را خواستار شدند، اما سرمایه لازم فراهم نیامد.
اولین بانک ایرانی در سال ۱۳۰۴ به نام “بانک پهلوی قشون”، از محل وجوه بازنشستگی نظامیان و برای سامان دادن به امور مالی ارتش به‌وجود آمد. سپس نام آن به “بانک سپه” تغییر کرد. فعالیت‌های بانکی این بانک در آغاز تاسیس محدود بود. در سال ۱۳۰۵ با بهره گرفتن از وجوه صندوق بازنشستگی کشور، “موسسه رهنی ایران” تاسیس شد. این موسسه که تحت نظارت وزارت دارایی فعالیت می‌کرد، در مقابل اخذ وثیقه منقول به افراد وام به بهره پایین ارائه می‌کرد. این موسسه پس از تاسیس بانک ملی ایران، جزیی از این بانک شد و از سال ۱۳۱۸ که بانک رهنی به‌وجود آمد، به “بانک کارگشایی” تغییر نام یافت.(علیرضا هاشمی،۱۳۹۲)

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

 

 

۲-۱-۷ )بانک ملی ایران

 

قانون اجازه تاسیس بانک ملی ایران در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۰۶ به‌وسیله مجلس شورای ملی تصویب شد. بر اساس این قانون، دولت مکلف شد که بانکی به‌نام “بانک ملی ایران”تاسیس کند. سرمایه بانک ۱۵ میلیون ریال در نظر گرفته شد. در سال ۱۳۰۷ بانک ملی با سرمایه ۲۰ میلیون ریال تاسیس شد و علاوه‌بر مسئولیت نگاهداری حساب‌های دولت، حق نشر اسکناس نیز در سال ۱۳۱۱ به این بانک واگذار شد.
بانک ملی ایران از همان ابتدای تاسیس شکل شرکت سهامی را داشت و سرمایه اولیه آن یعنی ۲۰میلیون ریال به ۲۰ هزار سهم هزار ریالی (۱۳۵۰۰ سهم با نام و ۶۵۰۰ سهم بی‌نام) تقسیم شده بود. اما در سال ۱۳۱۷ انتقال سهام بانک به غیر دولت ممنوع شد. سرمایه بانک در سال ۱۳۱۴ به ۳۰۰ میلیون ریال و در سال ۱۳۳۱ به ۲ میلیارد ریال افزایش یافت. بانک ملی با توجه به محدودیت‌های نظام بانکی تا پیش از سال ۱۳۳۵ کلیه وظایف بانک مرکزی در اقتصاد را نیز به‌عهده داشت. پس از تاسیس بانک مرکزی وظایف مزبور به این بانک واگذار گردید.(علیرضا هاشمی۱۳۹۲)

 

۲-۱-۸) ایجاد بانک‌های خصوصی در ایران

 

با وجود عدم منع قانونی تاسیس بانک در ایران و با وجود توسعه بانک‌های ملی و سپه و بانک‌های خارجی، هیچ بانک خصوصی با سرمایه ایرانی تا بعد از جنگ جهانی در کشور تاسیس نشد و در نتیجه فعالیت‌های بانکی در سراسر کشور، در دست چند بانک باقی ماند. با تصویب اولین طرح برنامه عمرانی کشور در سال ۱۳۲۷، نیاز به وجود موسسات اعتباری افزایش یافت. در تیرماه ۱۳۲۸ دولت به‌منظور کمک مالی به واحدهای تولیدی خصوصی،”بانک برنامه” را ایجاد کرد. سپس “بانک بازرگانی ایران” به‌عنوان اولین بانک خصوصی به‌صورت شرکت سهامی در بهمن ماه ۱۳۲۸ تاسیس شد و در سال ۱۳۲۹فعالیت‌های بانکی خود را آغاز کرد. از سال ۱۳۲۹ تا سال ۱۳۵۰، ۲۱ بانک خصوصی در ایران تاسیس شد. علاوه‌بر این “بانک اقتصادی ایران” در سال ۱۳۳۸ تاسیس و در سال ۱۳۴۱ منحل گردید. “بانک ایران و غرب” نیز که در سال ۱۳۳۸ تاسیس شده بود، در سال ۱۳۴۳ به “بانک اعتبارات تعاونی توزیع” تغییر نام یافت. از سال ۱۳۵۱ تا سال ۱۳۵۷، ده بانک دیگر نیز در ایران تاسیس شد. تعداد شعبات بانک‌ها در سال ۱۳۵۷ بالغ بر ۸۲۷۰ شعبه بود. (علیرضا هاشمی،۱۳۹۲)

 

۲-۱-۹ )بانک مرکزی ایران

 

در سال ۱۳۳۹ “بانک مرکزی ایران” با سرمایه ۳۶۰۰ میلیون ریال از محل تفاوت ارزیابی پشتوانه اسکناس تاسیس شد. به‌موجب قانون پولی و مالی کشور، فعالیت‌های غیرانتفاعی بانک ملی ایران مانند نشر اسکناس، بانکداری دولت و عملیات مشابه آن به بانک مرکزی واگذار گردید. بانک که در مرداد ماه ۱۳۳۹ رسما کار خود را آغاز کرد، مسئولیت اداره نظام پولی و اعتبار و کنترل سازمان بانکی کشور را به‌عهده گرفت. سرمایه بانک مرکزی در سال‌های بعد افزایش یافت.

 

۲-۱-۱۰) نظام بانکی بعد از انقلاب اسلامی ایران

 

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ تجدید نظر در نظام بانکی کشور ضروری شد. در خرداد ۱۳۵۸، شورای انقلاب لایحه‌ای را به‌تصویب رسانید که بر اساس آن نظام بانکی کشور ملی شد. بر اساس این لایحه ۲۸ بانک، ۱۶ شرکت پس‌انداز و وام مسکن و ۲ شرکت سرمایه‌گذاری ملی اعلام شدند. در مورد هشت بانک دیگر که دولتی بودند، یعنی بانک‌های ملی، سپه، بیمه ایران، رفاه کارگران، اعتبارات صنعتی، تعاون کشاورزی، توسعه کشاورزی و بانک رهنی ایران، لزومی به تغییر مالکیت نبود. از ۲۸ بانک مورد اشاره در بالا ۱۵بانک متعلق به بخش خصوصی ایرانی و ۱۳ بانک در تملک مالکین خصوصی ایرانی و خارجی بودند.
در تاریخ هفتم مهرماه ۱۳۵۸ لایحه قانونی اداره امور بانک‌ها به‌تصویب شورای انقلاب اسلامی رسید. در این لایحه ارکان بانک‌ها به‌شکل زیر مشخص شدند: ۱- مجمع عمومی بانک‌ها (ریاست مجمع با وزیر اقتصادی و دارایی و در غیاب وی با وزیر بازرگانی است)، ۲- شورای عالی بانک‌ها (ریاست شورای عالی بانک‌ها، رییس کل بانک مرکزی است)،۳- هیات‌مدیره هر بانک، ۴- مدیرعامل هر بانک و ۵- بازرسان قانونی هر بانک.

 

۲-۱-۱۱ )سیر تحول فناوری اطلاعات در صنعت بانکداری

 

فناوری اطلاعات در بانکها طی دوره های چهارگانه به تکامل رسیده است، هر یک از دوره ها بر جنبه متفاوت از کار دلالت دارند، در هر دوره توسعه فناوری اطلاعات باعث شده است که کامپیوتر و نرم افزار تا حدی جایگزین انسان و کاغذ شده است. هر دوره از تکامل ، به مدیران سیستم بانکی این امکان را داده است که اوقات تلف شده را در شرایط کار رقابتی به حداقل برسانند و در گسترده بالاتری به ارائه خدمات بپردازند.این دوره های چهار گانه عبارتند از:

 

۲-۱-۱۱-۱) دوره اول: اتوماسیون پشت باجه :

 

در این دوره صرفاً اطلاعات بانکی شعب در سیستمهای اطلاعاتی مرکزی ثبت می شد. نحوه ارسال اطلاعات به رایانه های مرکزی در اوایل به صورت ارسال گزارش روزانه کارکرد شعبه به صورت کاغذ بود که با پیشرفت اتوماسیون پشت باجه باعث گردید به جای ارسال کاغذ به مرکز از نوارهای مغناطیسی استفاده گردد. اثرات این دوره ایجاد دقت و سرعت در موازنه حسابها و حذف دفاتر کارتهای حساب در بانکها بود.اما تاثیری در رفاه مشتریان بانکها ایجاد نکرد و تاثیر رقابتی نیزبین بانکها برجای نگذاشت

 

۲-۱-۱۱-۲) دوره دوم:

 

 

اتوماسیون جلوی باجه

 

در این دوره دستگاهایی شبیه کامپیوترهای شخصی به صورت ترمینال که به کامپیوتر سرور داخل شعبه متصل بودند در اختیار کارمندان بانکها قرار گرفت ، نحوه کار به این صورت که اطلاعات مشتریان و کارکرد روزانه شعبه به صورت جزیره ای (غیر متمرکز) در کامپیوتر شعبه ذخیره می گردد و در پایان روز از طریق خطوط مخابراتی استیجاری Dialup یا Leased Line به رایانه های مرکزی بانکها منتقل می گردید. در این دوره کارمندان به صورت لحظه ای به اطلاعات حسابها و مشتریان شعبه خود دسترسی داشتند.
از معایب این دوره می توان عنوان نمود که دسترسی به اطلاعات سایرمشتریان در شعب دیگر مقدور نبود. شبکه های مخابراتی در انحصار شرکتهای دولتی که استفاده از آنها محدود و پرهزینه بود مشکل عمده بود .استفاده از کاغذ کم شده اما پرسنل بانکها کاهش نیافت. وجود نرم افزارهای غیریکپارچه از معضلات این دوره بوده است.

 

۲-۱-۱۱-۳ )دوره سوم :

 

 

متصل کردن مشتریان به حسابهایشان:

 

در این دوره مشتری با بهره گرفتن از تلفن و یا مراجعه به دستگاه های خودپرداز و استفاده کارتهای مغناطیسی می توانستند به حسابهای خود دسترسی داشته باشند و عملیاتهای انتقال وجه ، برداشت وجه و مشاهده مانده و صورتحساب حسابهای خویش را به صورت الکترونیکی انجام دهند. از این دوره تا حدودی سالنهای انتظار بانکها به تدریج خالی از صفهای طولانی شد ولیکن هنوز به نیروی انسانی جهت ارائه خدمات بانکی پشت باجه وجود داشت. مشتریان از دریافت خدمات بانکی به صورت حضوری احساس رضایت بیشتری می کردند. پول کاغذی هنوز رواج داشته و واریز و دریافت وجه نقد همچنان یکی از فشارهای کاری روزانه بود. به دلیل در دسترس بودن ۷ در ۲۴ سیستمهای تلفن بانک و خودپرداز، محدودیت ساعت کاری بانکها دیگر جزء دغدغه های مشتریان نبود. صرفه جویی در مصرف کاغذ و ارائه خدمات غیر حضوری برخی از خدمات بانکی، برای بانکها سودمند بود و گسترش ظرفیت کاری برای بانکها ارزان تمام می شد. در این دوره مشتریان فقط عملیاتهای بانکداری خرد خویش را توسط سیستمهای مکانیزه انجام می دادند و کماکان برای دریافت خدمات بیمه ای، تسهیلات و غیره به بانکها مراجعه می نمودند. سیستمهای ماشینی همچنان به صورت جزیره ای و سیستمهای ارتباطی مشتریان با حسابهایشان مثل خودپرداز، تلفن بانک توسعه یافت. به دلیل عدم ارتباط بین وجود سیستمهای جزیره ای وجود نیروهای انسانی به منظور این ارتباط همچنان ضروری بود. می توان گفت در این دوره تنها نیمی از عملیات بانکی مکانیزه یا الکترونیکی شدند. یکی از مشکلات عمده این دوره سیستمهای جزیره ای و نا هماهنگی در ارائه خدمات بانکی به مشتریان ، نبود خطوط ارتباطی مطمئن و پروتکلهای ارتباطی لازم به منظور اتصال مشتریان با بانکها بوده است در این دوره علاوه بر اینکه امکان ارائه خدمات بانکی از طریق خودپرداز و تلفن بانک به دلیل نبودن شتاب (شبکه تبادل اطلاعات بانکی) برای سایر مشتریان بانکها مقدور نبود بلکه به دلیل متمرکز نبودن کلیه اطلاعات مشتریان بانک در مرکز ، مشتریان شعب دیگر بانک نیز نمی توانستند از خدمات سراسری خودپرداز و تلفن بانک استفاده نمایند. البته در پایان این دوره برخی از بانکها با ایجاد شبکه جزیره ای یا عنکبوتی بین شعب خود امکان ارائه خدمات بانکی از طریق خودپرداز برای تمامی مشتریان خود را فراهم نمودند ، ولیکن به دلیل هزینه های بستر مخابراتی و مشکلاتی که این نوع شبکه داشت عملاً مورد استقبال تمامی بانکها قرار نگرفت.

 

۲-۱-۱۱-۴ دوره چهارم:

 

 

یکپارچه سازی سیستمها و مرتبط کردن مشتری با تمامی عملیات بانکهای Core Banking:

 

، به منظور یکپارچه نمودن سیستم بانکی اقدام به طراحی و پیاده سازی بانک اطلاعات Data base متمرکز، نرم افزارهای مدلهای کسب و کار به صورت Web Base متمرکز نمودن سامانه ها وسرویسهای بانکی و نصب آنها ، برروی سرورهای مستقر در مرکز داده Data Center صورت پذیرفت.
در این مدل پس از تعریف اطلاعات پایه مشتری در سیستم و اختصاص کد مشتری (Customer ID) تمامی سپرده ها، تسهیلات، کارتهای بانکی و خدمات مورد درخواست به کد مشتری متصل گردید.
در این دوره به دلیل متمرکز شدن و یکپارچه سازی بانک اطلاعات و سرویسهای بانکی، مشتری قادر می باشد که اکثر خدمات بانکی مورد نظر خود را از تمامی شعب بانک دریافت نماید، این امر باعث گردید که اقدام به طراحی سامانه های سخت افزاری و نرم افزاری جهت ارائه خدمات بانکی بدون حضور مشتری در شعبه فراهم گردد.همچنین به دلیل متمرکز شدن اطلاعات مشتریان و حسابها در مرکز این امکان فراهم گردید که بانکها و شرکتها اقدام به تولید سیستمهای هوش تجاری، مبارزه با پول شویی و اعتبار سنجی را بعمل آورند که نتیجه آن باعث شد که نظارت، ارزیابی و پایش و استخراج اطلاعات مورد نظر به صورت متمرکز در کمترین زمان صورت پذیرد و تهیه گزارشات لحظه ای از وضعیت منابع و مصارف بانک نیز جهت تصمیم گیری و برنامه ریزی مدیران ارشد بانک فراهم گردد.
پیدایش این دوره با ایجاد شتاب (شبکه تبادل اطلاعات بانکی) همزمان گردید. در شبکه شتاب با بکارگیری از بستر مخابراتی کشور و راه اندازی شبکه اختصاصی بانکی این امکان فراهم گردیده که از طریق نرم افزار مدیریت تراکنشها که برروی مرکز داده Data Center بانک مرکزی نصب می باشد ، بانکها بتوانند خدمات کارتی بین بانکی را از طریق درگاه های بانکداری الکترونیک (خودپرداز، تلفن بانک، اینترنت بانک و غیره ) به سایر مشتریان بانکهای دیگر نیز ارائه نمایند. قبل از راه اندازی این شبکه بانکهای می توانستند فقط به کارتهای مشتریان خود خدمات بانکی را ارائه نمایند.
(علیرضا هاشمی،۱۳۹۲)

 

۲-۱-۱۲) نقش فناوری اطلاعات در بانکداری الکترونیک:

 

امروزه در نیازهای مصرف کنندگان تغییر و تحولاتی شگرف بوجود آمده است و بخش گستردهای از این تغییرات در گرو تحولات تکنولوژیکی و فناوری اطلاعات میباشد. البته سازمانها و نهادها نیز از این تغییرات گسترده در امان نبوده و کم و بیش از تغییرات بنیادین الکترونیکی بهرهمند شدهاند.امروزه کمتر شخصی را میتوان یافت که با موضوع بانکداری الکترونیک آشنایی نداشته باشد. رشد روزافزون فنآوری بخصوص فناوری اطلاعات در جه ان، موانع و مشکلات زمانی و مکانی مرتبط به امور تجاری را کاهش داده و دستیابی عمومی مردم به اینترنت سبب شده امکان تجارت و کسب و کار از طریق اینترنت و یا به عبارتی بانکداری الکترونیک و کسب و کار الکترونیکی از جایگاه ویژهای در کشورهای توسعه یافته برخوردار شود.امروزه تجارت الکترونیک بدون بانکداری الکترونیک غیر قابل تصور است، بانکداری الکترونیک جزء لاینفک تجارت الکترونیکی می باشد. بانکها در تجارت الکترونیکی نقش دو جانبه ای دارند گاهی به عنوان جزئی از تجارت الکترونیکی B2B (ارتباط بین دو یا چند سازمان) ، و گاهی در نقش مشتری تجارت الکترونیکی C2C (ارائه مستقیم محصولات تولید کننده به مشتری نهایی یا مصرف کننده)

 

۲-۱-۱۳) مزایای بانکداری الکترونیک

 

مزایای بانکداری الکترونیک را می‌توان از دوجنبه مشتریان و موسسات مالی مورد توجه قرار داد. از دید مشتریان می‌توان به صرفه‌جویی در هزینه ها، صرفه جویی در زمان و دسترسی به کانالهای متعدد برای انجام عملیات بانکی نام برد. از دید موسسات مالی می‌توان به ویژگیهایی چون ایجاد و افزایش شهرت بانکها در ارائه نوآوری، حفظ مشتریان علی‌رغم تغییرات مکانی بانکها، ایجاد فرصت برای جست‌جوی مشتریان جدید در بازارهای هدف، گسترش محدوده جغرافیایی فعالیت و برقراری شرایط رقابت کامل را نام برد. بر اساس تحقیقات مؤسسه Data Monitor مهمترین مزایای بانکداری الکترونیک آنها عبارتند از: تمرکز بر کانالهای توزیع جدید، ارائه خدمات اصلاح شده به مشتریان و استفاده از راهبردهای تجارت الکترونیک. البته مزایای بانکداری الکترونیک از دیدگاه های کوتاه‌مدت، میان مدت و بلندمدت نیز قابل بررسی است. رقابت یکسان، نگهداری و جذب مشتری از جمله مزایای بانکداری الکترونیک در کوتاه‌مدت (کمتر از یکسال) هستند. در میان‌مدت (کمتر از ۱۸ ماه) مزایای بانکداری الکترونیک عبارتند از: یکپارچه‌سازی کانالهای مختلف، مدیریت اطلاعات، گستردگی طیف مشتریان، هدایت مشتریان به سوی کانالهای مناسب با ویژگیهای مطلوب و کاهش هزینه‌ها. کاهش هزینه پردازش معاملات، ارائه خدمات به مشتریان بازار هدف و ایجاد درآمد نیز از جمله مزایای بلندمدت بانکداری الکترونیک هستند.» (کهزادی، نخستین همایش تجارت الکترونیک،۱۳۸۲)

 

۲-۱-۱۴ )یک فرصت ، یک تهدید

 

همانگونه که اشاره شده تجارت و بانکداری الکترونیک از تبعات گسترش و نفوذ اینترنت و دسترسی همگانی به آن ناشی شده است. توسعه دسترسی به شبکه های گسترده جهانی انقلابی را در زمینه ارتباطات یک به یک و یک به چند در اطراف جهان ایجاد کرده است. به جرئت می‌توان گفت که جهان هیچگاه شاهد چنین شتابی برای استفاده از یک پدیده علمی نبوده است.
براساس گزارش سال ۲۰۰۴ انکتاد تعداد استفاده‌ کنندگان از اینترنت در سال ۲۰۰۳ در جهان بالغ بر ۶۷۶ میلیون نفر بوده یا به‌عبارتی ۸/۱۱ درصد از کل جمعیت جهان به اینترنت دسترسی داشته‌اند . که در مقایسه با سال ۲۰۰۲، ۸/۷ درصد افزایش یافته است. کاربران کشورهای در حال توسعه بیش از ۳۶ درصد کاربران اینترنتی را تشکیل می‌دهند. تعداد میزبانان اینترنتی با ۸/۳۵ درصد رشد بین ژانویه ۲۰۰۳ تا ژانویه ۲۰۰۴ به ۲۳۳ میلیون رسیده است. در حال حاضر حدود ۵۲ میلیون وب سایت در جهان وجود دارد که در مقایسه با سال قبل ۱۳/۲۶ درصد رشد داشته است.
اینترنت همچنان شدیدترین آهنگ رشد را در زمینه بانکداری الکترونیک در اروپا دارد. طبق برآورد موسسه Data Monitor ، ۷۵ میلیون نفر از مردم اروپا در سال ۲۰۰۵ از سیستم بانکداری الکترونیک استفاده خواهند کرد. موسسه فارستر این رقم را ۱۱۰ میلیون نفر برآورد کرده است. برخی متخصصان پیش بینی می‌کنند در سال ۲۰۱۱ در انگلستان ۸۰ درصد از مردم برای انجام عملیات بانکی خود از طریق اینترنت به بانکها متصل خواهند شد. گسترش این روند برای بانکها هم یک تهدید است و هم یک فرصت. بانکهایی که در ارائه همگانی این گونه خدمات با شکست مواجه شوند در معرض خطر از دست دادن تعداد زیادی از مشتریان خود قرار خواهند گرفت و بانکهایی که با سرعت به‌سوی ارائه و ارتقا خدمات برخط (Online) می‌روند فرصت آن را خواهند داشت که مشتریان بیشتری جذب کنند، مناطق جغرافیایی وسیع تری را تحت پوشش قرار دهند و اعتبار خود را در رابطه با مشتریان افزایش دهند.
روش های سنتی موجود در بانکهای کشور و نارسایی در ارائه خدمات جدید، کشور را ناگزیر به تحول سریع از بانکداری سنتی به الکترونیک می کند.

 

۲-۱-۱۵ )در ایران

 

برای توسعه تجارت الکترونیک در کشور، ورود به بازارهای جهانی و عضویت در سازمان هایی نظیر سازمان تجارت جهانی، داشتن نظام بانکی کارآمد از الزامات اساسی به‌‌‌شمار می‌آید. بنابراین، استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات در جهت ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیک در نظام بانکی کشور حائز اهمیت است. اگرچه طی سالها برخی از روش های ارائه خدمات بانکداری الکترونیک نظیر: ماشین‌های خودپرداز و کارتهای بدهی، در نظام بانکی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما تا رسیدن به سطح کشورهای پیشرفته در زمینه بانکداری الکترونیک راهی طولانی در پیش است.
در هرحال ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیک مستلزم برخورداری از برخی زیرساختهای مناسب اقتصادی و اجتماعی است. اهم این ‌زیرساختها عبارتند از: شبکه‌های ارتباطی و مخابراتی مناسب، امنیت تبادل اطلاعات، زیرساختهای حقوقی و قانونی مناسب، آمادگی فرهنگی جامعه و بنگاه های اقتصادی برای پذیرش و استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک.

بنابراین برای توسعه و گسترش مناسب بانکداری الکترونیک و تجارت الکترونیک در کشور باید نسبت به ایجاد زیر‌ساخت‌های مناسب مخابراتی، امنیت در تبادل اطلاعات، تدوین قوانین و مقررات حقوقی مناسب، بسترسازی فرهنگی و آشنا نمودن مردم و بنگاه های اقتصادی با مزایای تجارت الکترونیکی و پرداخت الکترونیک، تسریع در شکل‌گیری دولت الکترونیک و ارتباط با سیستم (BOLERO2)، به طور جدی اهتمام ورزید. شایان ذکر است برای ایجاد ارتباط با سیستم BOLERO هماهنگی سازمان های مختلف مرتبط با تجارت اعم از: بانکها، گمرک، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های حمل و نقل، و …، ضروری است و تلاش نظام بانکی به تنهایی کافی نیست.» (کهزادی، نخستین همایش تجارت الکترونیک،۱۳۸۲)

 

۲-۱-۱۶) تعریف بانکداری الکترونیک:

 

تعریف بانکداری الکترونیک در دیدگاه صاحبنظران و متخصص سیستم بانکی به شرح ذیل می باشد:
بانکداری الکترونیکی عبارت از فراهم آوردن امکاناتی برای کارکنان در جهت افزایش سرعت و کارایی آنها در ارائه خدمات بانکی در محل شعبه و همچنین فرایندهای بین شعبهای و بین بانکی در سراسر دنیا و ارائه امکانات سختافزاری و نرمافزاری به مشتریان که با بهره گرفتن از آنها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکی در بانک، در هر ساعت از شبانهروز از طریق کانالهای ارتباطی ایمن و با اطمینان، عملیات بانکی دلخواه خود را انجام دهند.
بانکداری الکترونیکی استفاده از فناوریهای پیشرفته نرمافزاری و سختافزاری مبتنی بر شبکه و مخابرات برای تبادل منابع و اطلاعات مالی به صورت الکترونیکی است و نیازی به حضور فیزیکی مشتری در شعبه نیست.
بکارگیری فناوری اطلاعات و بسترهای ارتباطی (مخابرات) در ارائه خدمات و محصولات بانکی به مشتریان به صورتی که نیازی به حضور مشتری به شعبه نباشد و در ۷ روز هفته و ۲۴ ساعت امکان ارائه آن فراهم باشد.
بکارگیری از سیستم های متمرکز بانکی Core Banking و سامانه های نرم افزاری و سخت افزاری در ارائه خدمات بانکی در هر زمان و مکان به مشتری. (بانکداری الکترونیک،هاشمی۱۳۹۲)

 

۲-۱-۱۷)برخی از عوامل تاثیر گذار در توسعه بانکداری الکترونیک:

 

۱- استفاده ی کارآمد بانکها از فناوری جدید تاثیر مثبت بر گسترش ارائه خدمات بانکی از طریق سامانه های بانکداری الکترونیک را دارد.
۲- حمایت های قانونی دولت (وزارت امور اقتصاد و دارایی و بانک مرکزی ) تاثیرمثبت بر گسترش و ایجاد خدمات جدید در بانکداری الکترونیک دارد.
۳- آموزش مستمر مباحث بانکداری الکترونیک به کارکنان بانک و بهبود فرایندهای سنتی ارائه خدمات بانکی، تاثیرمثبت بر گسترش بانکداری الکترونیک دارد .
۴- عوامل جمعیت شناختی (گروه بندی مشتریان به لحاظ بکارگیری از محصولات و خدمات بانکداری الکترونیک) تاثیرمثبت بر گسترش بانکداری الکترونیک دارد.
۵- آموزش، اعتماد سازی و ایجاد فرهنگ بکارگیری از بانکداری الکترونیک در مردم نقش مهمی در توسعه آن را دارد.
۶- بکارگیری نیروی انسانی متخصص و استفاده از تجهیزات ، نرم افزار و بستر ارتباطی مناسب و به روز که دارای حداقل خطا و مشکل می باشند ، تاثیر مهمی در ارائه خدمات ۲۴× ۷ دارد
۷- معرفی و اطلاع رسانی خدمات و محصولات بانکداری الکترونیک به مردم، نقش موثری در بکارگیری از خدمات و محصولات بانکداری الکترونیک را دارد.

 

۲-۱-۱۸ )ضرورت بکارگیری فناوری اطلاعات در ارائه خدمات بانکی:

 

یکی از مهمترین پدیده های ناشی از انقلاب اطلاعات، تحول در شیوه های سنتی تجارت و جایگزینی آن با تجارت الکترونیک است. از این رو به واسطه نقش پول و بانکداری در تجارت، بانکداری الکترونیک اصلی ترین زیربنای تجارت الکترونیک محسوب میشود. طبیعتاً در این میان، نقش بانکها و موسسات اقتصادی در نقل و انتقال پول بسیار حیاتی است . هنگامی که در سال ۱۹۹۴ اینترنت قابلیت‌های تجاری خود را علاوه برجنبههای علمی و تحقیقاتی به نمایش گذاشت، موسسات تجاری و بانکها در کشورهای پیشرفته اولین نهادهایی بودند که تلاش جدی خود را برای استفاده هر چه بیشتر از این جریان بکار انداختند. محصول تلاش آنها نیز همان بانکداری الکترونیک امروزی است . سپس به سرعت مشخص شد که اینترنت بستر بسیار مناسبی برای انواع فعالیتهای بانکداری و اقتصادی به شمار میرود. بانکداری الکترونیک هم اکنون در جهان به عنوان یک بحث بسیار تخصصی و در عین حال، بسیار پیچیده تبدیل شده است وتطبیق آن باسیاستهای تجاری و اقتصادی کشورهای مختلف نیاز به تحقیق و برنامه ریزی دقیق دارد. بانکها به عنوان بنگاه های اقتصادی که وظیفه ارائه خدمات پولی و مالی را دارند با بهره گیری از فناوری اطلاعات از سویی میتوانند هزینه های خود را کاهش داده و موجب سود دهی خود و ذینفعانشان را فراهم کنند و از سوی دیگر موجب رضایتمندی مشتریان خود شوند. در این خصوص با وجود پیشرفتهای خدمات پول الکترونیکی و ابزارهای پرداخت در کشور، در استفاده از سامانههای یکپارچه اطلاعاتی برای الکترونیکی کردن تعاملات درون بانکی و بین بانکی و اتصال بر خط مشتریان به بانک در آغاز راه هستیم .به همین دلیل فناوری اطلاعات نتوانسته باعث کاهش هزینه ها و ارزانتر شدن خدمات بانکی و نیز حذف رویه های سنتی نظیر توسعه شعب فیزیکی بانکها و اسکناس شود.
در بانکداری الکترونیک نیاز به یک دولت الکترونیک است. دولت الکترونیک یکی از ضرورتهای جهان امروز است که بسیاری از کشورها به دنبال ایجاد آن در کشور خود هستند. دولت الکترونیکی عبارت از استفاده سازمان های دولتی از فناوریهای جدید اطلاعاتی و ارتباطی جهت ارائه و توزیع خدمات و اطلاعات به صورت به هنگام و شبانهروزی در کمترین زمان، با کمترین هزینه و بالاترین کیفیت به شهروندان، بخشهای تجاری و تولیدی و سایر مشتریان دولت میباشد به گونهای که آنها از طریق سیستمهای کامپیوتری بتوانند با دولت ارتباط برقرار کنند و مشارکت بیشتری در اداره امور دولتی و فرایندها و نهادهای مردمسالار داشته باشند. با تکیه بر فلسفه بازاریابی، مهمترین مزیت بانکداری الکترونیک افزایش سطح رضایتمندی مشتریان بانکها است، نتیجه این رضایتمندی ارتقا سطح وفاداری و ایجاد رابطهای اثربخش و بلندمدت میان بانک و مشتری است البته باید توجه داشت اگر بانکها بخواهند سطح رضایتمندی استفادهکنندگان از خدمات الکترونیک خود را افزایش دهند باید به ادراکات آنان در مورد ستانده که همان کیفیت خدمات الکترونیکی است و ثبات آن در طول زمان توجه نمایند.
مهمترین ویژگیهای بانکداری الکترونیک این است که در رابطه بین بانک و مشتری، موقعیت فیزیکی بانک یا مشتری نقشی ندارد و وابستگی نداشتن به موقعیت فیزیکی، علاوه بر این که زمینه رقابت بین بانکها را تغییر داده و نقش فاصله مکانی از بانک را در هزینه نهایی ارائه خدمات بانکی به مشتری از بین میبرد دو پیامد عمده دارد اول این که امکان مبادله خدمات مالی در بازارهای خرد کشورهای مختلف را فراهم میسازد، دوم این که بانکهای مجازی میتوانند موقعیت فیزیکی خودشان را بدون این که تغییری در ارتباط خود با مشتریانشان ایجاد کنند، تغییر دهند بنابراین بانکهای مجازی در مقایسه با بانکهای سنتی انعطاف پذیرترند و نسبت به تغییر شرایط اقتصادی یا مقررات قانونی، به سرعت واکنش نشان میدهند و میتوانند از کشوری به کشور دیگر نقل مکان کنند
امروزه تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات بازوی اقتصادی و اجتماعی و پیش رفت فرهنگی در کشورهای مختلف به شمار میرود. استفاده از این تکنولوژی در جهت حل معضلات پیشروی کشورها و شهرها در همه سطوح دیده میشود.دانشمندان و پژوهشگران به طور خستگیناپذیری در حال تلاش برای ارتقای سطح تکنولوژی اطلاعات، استفادهها و فواید آن در زندگی روزمره انسانها میباشند.
یکی از دستاوردهای مهم فنآوری اطلاعات و ارتباطات یا ICT ( Information and Communication Technology) معرفی بانکداری الکترونیک میباشد. بانکداری الکترونیک برگرفته از ICT در زمینه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاست و مذهب کاربردهای فراوان دارد. درخشیدن اینترنت در جهان تبلیغات در دهه های اخیر نه تنها روش های قدیمی تجارت را تحت تاثیر قرار داده و آن را عوض نموده است، بلکه به مقرون بصرفه بودن از نوع بهترین وجه آن ، دستیابی پیدا کرده است. امروزه در نیازهای مصرف کنندگان تغییر و تحولاتی شگرف بوجود آمده است و بخش گستردهای از این تغییرات در گرو تحولات تکنولوژیکی و فناوری اطلاعات میباشد. البته سازمانها و نهادها نیز از این تغییرات گسترده در امان نبوده و کم و بیش از تغییرات بنیادین الکترونیکی بهرهمند شدهاند.امروزه کمتر شخصی را میتوان یافت که با موضوع بانکداری الکترونیک آشنایی نداشته باشد. رشد روزافزون فنآوری بخصوص فناوری اطلاعات در جهان، موانع و مشکلات زمانی و مکانی مرتبط به امور تجاری را کاهش داده و دستیابی عمومی مردم به اینترنت سبب شده امکان تجارت و کسب و کار از طریق اینترنت و یا به عبارتی بانکداری الکترونیک و کسب و کار الکترونیکی از جایگاه ویژهای در کشورهای توسعه یافته برخوردار شود.
بانکداری الکترونیک به دلیل سرعت، کارآیی، کاهش هزینه ها و بهره برداری از فرصتهای زودگذر عرصه جدیدی را در رقابت گشوده است. بروز پدیده نوین مبادله الکترونیکی اطلاعات از طریق شبکه های مختلف خصوصا شبکه اینترنت از یک سو و طرح دهکده جهانی از سوی دیگر، عملا تحول گسترده ای در قلمرو بانکداری ایجاد نموده است. بازتاب این دگرگونی در تجارت بین المللی باعث گردیده دسترسی آسان و مطمئن به اطلاعات و برقراری ارتباط سریع به بازارها از اهمیت ویژه و حساسیت خاصی برخوردار گردد. بهرهمندی از امکانات و فنون جدید تبادل اطلاعات تاثیر مستقیم و موثر در روان سازی و تسهیل امر بانکداری داشته است. از جمله مزایا و سودمندی های بانکداری الکترونیکی را میتوان در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های مناسب و دقیق، حذف مقررات محدود کننده ،آسان سازی ارتباط میان عوامل داد و ستد، بکارگیری سیستم های اطلاع رسانی و آگاه کننده ، فراهم آوردن فضای رقابت برای تمامی استعدادها، جلوگیری از اتلاف وقت شهروندان، پیشگیری از تهدید شدن و به خطر افتادن سلامت جسمانی و روانی شهروندان ناشی از تصادفات درون شهری و بین شهری، کمک به تلطیف هوا و کاهش آلودگی هوا، پاسخگویی سریع با قدرت بالا، امکان رفع اشتباه و جبران خسارتهای مختلف، بخشی از سودمندیهای کاربست بانکداری الکترونیک به شمار می روند . روش بانکداری الکترونیک معروف به بانکداری بدون کاغذ، صرفهجویی در زمان، هزینه ها و نیروی انسانی را به دنبال داشته است و شاخصهای بهره وری را توانسته است افزایش دهد، اما این شیوه هنوز در کشور ما جایگاه واقعی و مطلوب خود را بدست نیاورده است. این موضوع در شهرهای بزرگتر کمتر به چشم میخورد و تقریباً برخی امور زندگی در ابعاد مختلف توسط اینترنت و تکنولوژی های مدرن انجام میگیرد. اما در شهرهای کوچکتر و محروم از امکانات، کاربست بانکداری الکترونیکی با موانع و چالشهای بیشتری همراه میباشد. در سالیان اخیر فروشگاه ها و مراکز خرید، ادارات، سازمانها، دانشگاه ها و مدارس، کتابخانهها و پژوهشکدهها و بسیاری دیگر از اماکن سعی کرده اند که کالاها و خدمات مورد نیاز شهروندان را در قالب بانکداری الکترونیک ارائه نمایند، اگرچه همواره در این مسیر با چالشها و فراز و نشیب های متعددی مواجه گشته اند. براساس برآوردی که از هزینه های ارائه خدمات و محصولات بانکی به مشتریان توسط چند بانک خارجی و داخلی بعمل آمده است(جدول ذیل) هزینه بانکداری سنتی به مراتب بیشتر از بانکداری الکترونیک می باشد که در سامانه های بانکداری الکترونیک نیز هزینه های بانکداری مجازی یا مدرن (اینترنت بانک، تلفن بانک، موبایل بانک ) به نسبت سامانه های دیگر کمتر می باشد.

 

/o3pKaylVVZdYyqpjrLLHBrGNBc5znHa1jGt9znOcrnSOi9Q6xkGnDYNtY35GRYQymmsauvysh/6OmpjWu+l/wBbW2zrfSfqzjCr6vH7Z1t7S3J6y9v6OoOHvq6RTaGvb9L0X5mRV6v856dey/8AQpSMdI6b9W2C/wCsDRldVLN9HRGnRhd/M29XuYf0Tdn6f7BT+sW/ofX9D1F69/i56pm9W+q1GbmuDrX22taGtDGtY17m11Vsb9Gupv6OtfP1ttt9r7rnutttcX2WPJc5znHc973u9znucvfP8Vkf8xenQI1vk+P6e5JT1iSSSSlJJJJKUkkkkp//1fVUkkklKSSSSU+f/wCOv/xK4v8A4fr/APPOUvFV7T/jrI/5r4g7nPrP3U5K8WSUpep/Ur6t9R+tXQBj/Wanf0upoHSs1x25rII9mNa9j/UwNm/+f9n836X0P0HMf4ufqePrL1jdlsJ6XhRZlEHbvcf5nGB+l+l2/pdv+BY/9JXY+pe+V111VtrraGVsAaxjRDQ0CGta0fRa1JT4V/jBxusdByf2Exgw+guJswqqARXeAWzdl2H35WbXtq9f13fov0XpVsp9FcYvpL61fVzE+sfRrunZAAsILsa4/wCDuAPpW/1f9J+/WvnTPwMvp2Zdg5tRoycdxZbW7kEeY9rmu+kx7fY9iSkC9/8A8Vo/7Bemf9f/APbi9eAL6B/xYAj6jdLDgQYuMHTQ33kJKepSSSSUpJJJJSkkkklP/9b1VJJJJSkkkklPmX+PC0Dp/S6Z1fda8DtDWsb/AOjF5Tg4WV1DMpwsOs3ZOQ4MqrbyXH4+1v8AKe76C9P/AMebjt6K3sTlE/L7L/5JS/xN/VeoU2fWXJbutc51GCCPotHtyMhp/esd+r/yNl/+lSU919VPq9j/AFc6Jj9Mpg2NG/JtH+EucB61nDfb/g6v+BZWthJJJSl5h/jl+rHq49P1jxm/pKIozQBzWT+gvd/xdjvRd/xtX+iXp6Bm4dGdh34WS3fRk1uqtbxLXjY78qSn5cX0H/i0YWfUfpYcZJZYeZ0ddc5v5V4X17pF/ROsZfS8jV+LYWB3G5n06bdsu2+tS5lq95/xesLPqZ0kOG0mndHk5z3A6fvSkp6JJJJJSkkkklKSSSSU/wD/1/VUkkklKSSSSU+Y/wCObDvz836u4OM3dflWZFNQOgLnnDYyT+b7nLpeg54qzcX6v9AxhkdG6XU6jP6ifa0XNHspx3e1mTkeqN+Z6f8ApkDquMeof4y+kVOM19Lwbs0sdqJsecRm3+X6np2f9aWb9d+i/Ujo5x8q/orcnIzrbGiqiyyguIqss9jKLK2fpLvQp27P8N9Cz+belPoSr5PUMHEa92VkVUCtnqWGx7W7WSG+o7cfazc5rdy4MfVToec3GfifV3IbiWZFDHOzL8lrvTItdl3fY7Mj1KmY/p01V23/AM/6vsp9LZbdb6d01vRMoW29ExsLCtxrsf7LS1l91+U/J/UsYZNm6+1luHjNv/SuqxafU9bJ2ej+rJT1J670sdVHR23ep1DbufRW11hrbG7dk2VNfVi+36P2h9W9UM36xZnT+qXU5WG4dP342NhXCS+7IvLnXtqa0udZXTT+5V/grv8ArQnfWHP6fmW4fUqHWZGZkZTumV0gEDExaWWC68tdub6t276X6XfcuT+peV9ZvrDgnNyKr780h2Dh9XtcxmPiUlm2/Lx8eW35XUnP9j7/AEn+r+io+1Y9f2hJSP8Ax19CkYXXqhx+qZEDx3XY79B/x1b93/Art/qLUyr6n9IawQDisf8AN49R/wD0nrJ+uNXUc/6u9b6Tk0gVYeGMtmf7tjzVbbkVYw3j35DcPEq+02ts/nrv5qqqytbf1PZs+qfRxMzhY7uI+lWx/wD35JTsJJJJKUkkkkpSSSSSn//Q9VSSSSUpJJJJTAU1C11wY0Wva1jrABuLWlzq2Of9LYx1tmz/AIx6jZjY9ttV9lTH3UEmmxzQXMLh6bzU8+6vez2P2IqSSlJJJJKUkkkkpi9jLGOY9oex4LXNcJBB0LXApMYxjGsYA1jQA1oEAAcNAUkklKSSSSUpJJJJSkkkklP/2f/iDFhJQ0NfUFJPRklMRQABAQAADEhMaW5vAhAAAG1udHJSR0IgWFlaIAfOAAIACQAGADEAAGFjc3BNU0ZUAAAAAElFQyBzUkdCAAAAAAAAAAAAAAABAAD21gABAAAAANMtSFAgIAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAEWNwcnQAAAFQAAAAM2Rlc2MAAAGEAAAAbHd0cHQAAAHwAAAAFGJrcHQAAAIEAAAAFHJYWVoAAAIYAAAAFGdYWVoAAAIsAAAAFGJYWVoAAAJAAAAAFGRtbmQAAAJUAAAAcGRtZGQAAALEAAAAiHZ1ZWQAAANMAAAAhnZpZXcAAAPUAAAAJGx1bWkAAAP4AAAAFG1lYXMAAAQMAAAAJHRlY2gAAAQwAAAADHJUUkMAAAQ8AAAIDGdUUkMAAAQ8AAAIDGJUUkMAAAQ8AAAIDHRleHQAAAAAQ29weXJpZ2h0IChjKSAxOTk4IEhld2xldHQtUGFja2FyZCBDb21wYW55AABkZXNjAAAAAAAAABJzUkdCIElFQzYxOTY2LTIuMQAAAAAAAAAAAAAAEnNSR0IgSUVDNjE5NjYtMi4xAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAABYWVogAAAAAAAA81EAAQAAAAEWzFhZWiAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAWFlaIAAAAAAAAG+iAAA49QAAA5BYWVogAAAAAAAAYpkAALeFAAAY2lhZWiAAAAAAAAAkoAAAD4QAALbPZGVzYwAAAAAAAAAWSUVDIGh0dHA6Ly93d3cuaWVjLmNoAAAAAAAAAAAAAAAWSUVDIGh0dHA6Ly93d3cuaWVjLmNoAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAGRlc2MAAAAAAAAALklFQyA2MTk2Ni0yLjEgRGVmYXVsdCBSR0IgY29sb3VyIHNwYWNlIC0gc1JHQgAAAAAAAAAAAAAALklFQyA2MTk2Ni0yLjEgRGVmYXVsdCBSR0IgY29sb3VyIHNwYWNlIC0gc1JHQgAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAABkZXNjAAAAAAAAACxSZWZlcmVuY2UgVmlld2luZyBDb25kaXRpb24gaW4gSUVDNjE5NjYtMi4xAAAAAAAAAAAAAAAsUmVmZXJlbmNlIFZpZXdpbmcgQ29uZGl0aW9uIGluIElFQzYxOTY2LTIuMQAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAdmlldwAAAAAAE6T+ABRfLgAQzxQAA+3MAAQTCwADXJ4AAAABWFlaIAAAAAAATAlWAFAAAABXH+dtZWFzAAAAAAAAAAEAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAACjwAAAAJzaWcgAAAAAENSVCBjdXJ2AAAAAAAABAAAAAAFAAoADwAUABkAHgAjACgALQAyADcAOwBAAEUASgBPAFQAWQBeAGMAaABtAHIAdwB8AIEAhgCLAJAAlQCaAJ8ApACpAK4AsgC3ALwAwQDGAMsA0ADVANsA4ADlAOsA8AD2APsBAQEHAQ0BEwEZAR8BJQErATIBOAE+AUUBTAFSAVkBYAFnAW4BdQF8AYMBiwGSAZoBoQGpAbEBuQHBAckB0QHZAeEB6QHyAfoCAwIMAhQCHQImAi8COAJBAksCVAJdAmcCcQJ6AoQCjgKYAqICrAK2AsECywLVAuAC6wL1AwADCwMWAyEDLQM4A0MDTwNaA2YDcgN+A4oDlgOiA64DugPHA9MD4APsA/kEBgQTBCAELQQ7BEgEVQRjBHEEfgSMBJoEqAS2BMQE0wThBPAE/gUNBRwFKwU6BUkFWAVnBXcFhgWWBaYFtQXFBdUF5QX2BgYGFgYnBjcGSAZZBmoGewaMBp0GrwbABtEG4wb1BwcHGQcrBz0HTwdhB3QHhgeZB6wHvwfSB+UH+AgLCB8IMghGCFoIbgiCCJYIqgi+CNII5wj7CRAJJQk6CU8JZAl5CY8JpAm6Cc8J5Qn7ChEKJwo9ClQKagqBCpgKrgrFCtwK8wsLCyILOQtRC2kLgAuYC7ALyAvhC/kMEgwqDEMMXAx1DI4MpwzADNkM8w0NDSYNQA1aDXQNjg2pDcMN3g34DhMOLg5JDmQOfw6bDrYO0g7uDwkPJQ9BD14Peg+WD7MPzw/sEAkQJhBDEGEQfhCbELkQ1xD1ERMRMRFPEW0RjBGqEckR6BIHEiYSRRJkEoQSoxLDEuMTAxMjE0MTYxODE6QTxRPlFAYUJxRJFGoUixStFM4U8BUSFTQVVhV4FZsVvRXgFgMWJhZJFmwWjxayFtYW+hcdF0EXZReJF64X0hf3GBsYQBhlGIoYrxjVGPoZIBlFGWsZkRm3Gd0aBBoqGlEadxqeGsUa7BsUGzsbYxuKG7Ib2hwCHCocUhx7HKMczBz1HR4dRx1wHZkdwx3sHhYeQB5qHpQevh7pHxMfPh9pH5Qfvx/qIBUgQSBsIJggxCDwIRwhSCF1IaEhziH7IiciVSKCIq8i3SMKIzgjZiOUI8Ij8CQfJE0kfCSrJNolCSU4JWgllyXHJfcmJyZXJocmtyboJxgnSSd6J6sn3CgNKD8ocSiiKNQpBik4KWspnSnQKgIqNSpoKpsqzysCKzYraSudK9EsBSw5LG4soizXLQwtQS12Last4S4WLkwugi63Lu4vJC9aL5Evxy/+MDUwbDCkMNsxEjFKMYIxujHyMioyYzKbMtQzDTNGM38zuDPxNCs0ZTSeNNg1EzVNNYc1wjX9Njc2cjauNuk3JDdgN5w31zgUOFA4jDjIOQU5Qjl/Obw5+To2OnQ6sjrvOy07azuqO+g8JzxlPKQ84z0iPWE9oT3gPiA+YD6gPuA/IT9hP6I/4kAjQGRApkDnQSlBakGsQe5CMEJyQrVC90M6Q31DwEQDREdEikTORRJFVUWaRd5GIkZnRqtG8Ec1R3tHwEgFSEtIkUjXSR1JY0mpSfBKN0p9SsRLDEtTS5pL4kwqTHJMuk0CTUpNk03cTiVObk63TwBPSU+TT91QJ1BxULtRBlFQUZtR5lIxUnxSx1MTU19TqlP2VEJUj1TbVShVdVXCVg9WXFapVvdXRFeSV+BYL1h9WMtZGllpWbhaB1pWWqZa9VtFW5Vb5Vw1XIZc1l0nXXhdyV4aXmxevV8PX2Ffs2AFYFdgqmD8YU9homH1YklinGLwY0Njl2PrZEBklGTpZT1lkmXnZj1mkmboZz1nk2fpaD9olmjsaUNpmmnxakhqn2r3a09rp2v/bFdsr20IbWBtuW4SbmtuxG8eb3hv0XArcIZw4HE6cZVx8HJLcqZzAXNdc7h0FHRwdMx1KHWFdeF2Pnabdvh3VnezeBF4bnjMeSp5iXnnekZ6pXsEe2N7wnwhfIF84X1BfaF+AX5ifsJ/I3+Ef+WAR4CogQqBa4HNgjCCkoL0g1eDuoQdhICE44VHhauGDoZyhteHO4efiASIaYjOiTOJmYn+imSKyoswi5aL/IxjjMqNMY2Yjf+OZo7OjzaPnpAGkG6Q1pE/kaiSEZJ6kuOTTZO2lCCUipT0lV+VyZY0lp+XCpd1l+CYTJi4mSSZkJn8mmia1ZtCm6+cHJyJnPedZJ3SnkCerp8dn4uf+qBpoNihR6G2oiailqMGo3aj5qRWpMelOKWpphqmi6b9p26n4KhSqMSpN6mpqhyqj6sCq3Wr6axcrNCtRK24ri2uoa8Wr4uwALB1sOqxYLHWskuywrM4s660JbSctRO1irYBtnm28Ldot+C4WbjRuUq5wro7urW7LrunvCG8m70VvY++Cr6Evv+/er/1wHDA7MFnwePCX8Lbw1jD1MRRxM7FS8XIxkbGw8dBx7/IPci8yTrJuco4yrfLNsu2zDXMtc01zbXONs62zzfPuNA50LrRPNG+0j/SwdNE08bUSdTL1U7V0dZV1tjXXNfg2GTY6Nls2fHadtr724DcBdyK3RDdlt4c3qLfKd+v4DbgveFE4cziU+Lb42Pj6+Rz5PzlhOYN5pbnH+ep6DLovOlG6dDqW+rl63Dr++yG7RHtnO4o7rTvQO/M8Fjw5fFy8f/yjPMZ86f0NPTC9VD13vZt9vv3ivgZ+Kj5OPnH+lf65/t3/Af8mP0p/br+S/7c/23////bAEMAAgICAgICAgICAgMCAgIDBAMCAgMEBQQEBAQEBQYFBQUFBQUGBgcHCAcHBgkJCgoJCQwMDAwMDAwMDAwMDAwMDP/bAEMBAwMDBQQFCQYGCQ0KCQoNDw4ODg4PDwwMDAwMDw8MDAwMDAwPDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDP/AABEIAMgAogMBEQACEQEDEQH/xAAfAAAABwEBAQEBAAAAAAAAAAAEBQMCBgEABwgJCgv/xAC1EAACAQMDAgQCBgcDBAIGAnMBAgMRBAAFIRIxQVEGE2EicYEUMpGhBxWxQiPBUtHhMxZi8CRygvElQzRTkqKyY3PCNUQnk6OzNhdUZHTD0uIIJoMJChgZhJRFRqS0VtNVKBry4/PE1OT0ZXWFlaW1xdXl9WZ2hpamtsbW5vY3R1dnd4eXp7fH1+f3OEhYaHiImKi4yNjo+Ck5SVlpeYmZqbnJ2en5KjpKWmp6ipqqusra6vr/xAAfAQACAgMBAQEBAQAAAAAAAAABAAIDBAUGBwgJCgv/xAC1EQACAgECAwUFBAUGBAgDA20BAAIRAwQhEjFBBVETYSIGcYGRMqGx8BTB0eEjQhVSYnLxMyQ0Q4IWklMlomOywgdz0jXiRIMXVJMICQoYGSY2RRonZHRVN/Kjs8MoKdPj84SUpLTE1OT0ZXWFlaW1xdXl9UZWZnaGlqa2xtbm9kdXZ3eHl6e3x9fn9zhIWGh4iJiouMjY6Pg5SVlpeYmZqbnJ2en5KjpKWmp6ipqqusra6vr/3QAEABX/2gAMAwEAAhEDEQA/APv5irsVdirsVdirsVdirsVdirsVdirsVdirsVdirsVdirsVdirsVdir/9D7+Yq7FUv1XVtL0LTb7Wdb1K10fSNMhe51LVb2ZLe2t4YwWeSWWQqiKoFSWIAxVE2t1bX1tb3tlcRXlndxJNaXcLiSKWKRQyOjqSGVgQQQaEYqr4q7FXYq7FXYq7FXYq7FXYq7FXYq7FXYqkCeavLMnmaXyXHr9hJ5ug0/9LT+WluIzfJYGQQi5e3B5rGZCFDEUJ2xVP8AFXYq7FX/0fv5irsVfJv/ADnbdxWX/OHv/ORE01sLpH8mX8AiNBRpwsKPuGHwM4bp22I64q/m0/5xM/5+I/nV/wA4vtZ+W2nb8xvyrR/j8gatcMptFNBXTLwrI9rTr6dGiO/wcjyxV/TJ/wA42f8AOWn5N/8AOUvlpdZ/LjX1j16zhWTzH5D1Fkh1jTGJ4n1oAzc4y32ZYyyHxDVUKvpnFXYq7FXYq7FXYq7FXYq7FXYqlms61pHl3SdR17X9TtdF0TSLd7rVdWvpkgtraCIcnlllkKqiqBUknFX4U/8AOVX/AD+IsbD9KeTP+cXdLXUrooYX/NrWISsEUgejHTtOlSsvwj4ZJ+Ir/uphQlVg3/PnHXPNP5gfn/8A85A/mL5v8wXXmLzDf+V7Rdc1bUJXnu7q4vL9XErSMTsotitOgHEKABir+iLFXYq7FX//0vv5irsVfF3/AD8Rvo9P/wCcLPz/AJ5WdVk0CG2BQAnlc39rAo3B2LSAH26UO+Kv41MVZZ5H89ecPy280aT508h+Y7/yp5p0OYTaXremymGeJujCo2ZWBKsjAqwJVgQaYq/o6/5w6/5+w+TfzPk0P8u/+cg0svy/8/3fG1sPPERWDy/qUoACfWC7/wCgzSH+Y+iW6NHUJir9koZoriKOaCRJopVDxyowZWVhUEMNiCO4xVUxV2KuxV2KuxV2KuxV8q/85O/85i/kv/zir5fW/wDzA1s33mjUIWk8ufl/pRSbVr7sr+mzAQw8tjLKQuxC8mHHFX8wP/OV3/OdH5zf85V6nPZ+YtRHlf8ALi3u/rG
iflppbkWMfCoilvJCFa7mUHd3AUGvBErTFXxWd9/HFX70f8+OdPgfXf8AnIvVWZxc21h5atI1qOBSaXUXckUrUGJe+Kv6FMVdirsVf//T+/mKuxV4/wDn5+Tmjf8AOQH5Q+dvyf8AMGq3miaT51tYbe51awEbXEDW9zFdxOiyqyn95CtQRuKioO4Vfym/85Y/84AfnP8A84py/prVY4vPH5a3M7RWP5g6NFJ6MG9I49SgIZrSRwRSrNGx+FZGIpir4VxV2Kv0v/5w7/5+Wfmj/wA40xad5J82wT/mb+T9oggsvLE0yxX+kK0gZpNOunRiyAFqW8h4VpxaPeqr+m/8lvz2/K//AJyB8nWnnf8AKzzTbeY9JnVBfWyHheafOy8jbX1sx5wyruCGFD1UstDir17FXYq7FXYqgtS1LTtGsLzVdXv7fS9L0+J57/UryVILeCKMcnkllkKqiqBUkmgxV+FH/OWH/P4Gw0w+Y/IH/OMmmjUtQRfqsf5yXwBtIpKj1JNN0+WI+vQVCSzEJX4hG60JVfgX5v8AOHmjz95k1fzh501698zeZ9euGutX1vUZmnuJ5W7s7E7AbKo2UUCgAAYqxvFXrH5O/kd+af5+eal8m/lP5PvPN2uCP17tIOEVvaQVp611czMkMKV2q7Cp2FTtir+pT/n33/zhFf8A/OHvljzhc+ZvOEPmjzr+Yw0x9dtbCJo9O09dPSYpBA8h5ztzuX5SFUBAWiChJVfohirsVdir/9T7+Yq7FXwD/wA/LPzS8+fk7/zjDqHnf8t/NF15R81WHmfQo7XVbNlWQxtc83hYMCGRwlHUijLVTVSRiryn/nED/n5v+Vv/ADkXFp35dfmvbWP5cfmlfQpaLaXkitoevTN8DLZyy7RSP/yzzHevGN5DXFXzv/zmT/z6Q0rVoNX/ADF/5xagXS9aq1zqf5QzyqllcVNXOkTyECBxWohkbgRsjJ8KFV/Px5h8u695S1vU/LfmjRr7y95g0adrbVtE1KCS1uraZeqSwyhXQ+xGKpNir1n8mvzu/Mz8g/Odl56/K3zRc+WdctaJdCL47a9g5Bmtr23b4J4mI3Vxsd1owBCr+nX/AJws/wCfkP5c/wDOTFrp3kvzq1l+XX500SFfLss4Wx1uSm8mlSykEuaEm3cmRf2TIAWCr9LsVdir5w/5yO/5yq/J3/nF3ys3mH8zfMSxaldwtJ5d8mWJjm1jVWVghFrbM6fCpYcpHKovdq0BVfy8f85Z/wDOfP5zf85VX1zpOp3f+DPytjmWTTPy20yQm3cxEmOXUJ6K91LU1+ICNTTigIqVXwziq5UZzRQT0rQE9TTtir9b/wDnDf8A59YfmB+dP6I/MD86ze/lp+VlxwurLSgPQ8wazAwJRoY5UYWkL7H1JV5Mp+BKEOFX66/ml+fX/OJv/PuP8u4/JPlPQ9PtfMbxCbR/yu8vsh1TUJyvFbvVLl+bRq1PimuCWI/u1enHFWFf8+6f+czfzP8A+cvPM/583vnqx0jRNB8pDQG8oeXNKhIFml8dQWcSXMjGSdmFuhJagrXiqg0xV+peKuxV2Kv/1fv5irsVflN/z+MS8b/nEW2+qrK0Q8+aJ+kTGCVEPoXwUykbBfVKCp25ce9MVfyvKzIaqaE7VxV+q3/OIf8Az9L/ADQ/IiDSvIv5pw3P5rfldavHBbSzzf7ndJty/wAX1W5kr9ZRFJ4wzt2CpJGu2Kv2D/Mn8i/+cRP+fk/5eweffKmuWc3mZLZYdN/MfQQsWs6ZM4VltdXsnKNIF4U9K4AIWpideXLFX82//OT3/OLf5l/84ref5fJnn60S40+/9a48oebrMH6jq9lHJwEsRJJSRaj1IWPKMkdVKsyr5sxVVgnmtpori3leGaF1kiljYo6spDKysKEEEVBHTFX9HX/Pq7/nMn8+vzn1nU/yd/MXTJvP3l3yfoxvY/zWmbjeacicIbWxv3VONy09G9N3IlPFixkAJVV77/z8L/5zm8+/84rafo2h/l9+W8mp6h5ws5hp/wCaep0fQrC7R2RrSOKOpnu40X1DHK0agFT+8HNVVfy9fmH+ZHnr81/Neq+ePzF8z33m3zTrLhr/AFe/k5uQv2I0UALHGg2VEAVRsAMVYRir3b/nH/8A5xv/ADY/5yX85DyZ+Vfl1tUuLdY5td1u4YQadpdu7cRPeXDbIDQ8VUM70IRWIOKv6JPyM/5wa/5xg/5wY8qyfm5+evmjRPNPnDRJfrQ8/eYoRb6fprhDwg0rT3eX1Jq1KvR5mNPTVOmKvir/AJyt/wCfwHmTzVb6j5J/5xm0698j6Z65juPzQ1ERnVLqBaqRZWckci2qv1Ejs0lOixtir8SdV1XUtc1K+1jWdQudW1bU53udR1O8lee4uJpWLPJLLIWd2YmpZiScVf0K/wDPjy2kXyb/AM5B3hgKxTa1oEMdyV2Zore8ZkDd+IkUkdqjxxV+7GKuxV2Kv//W+/mKuxVj/mry55Y83+X9U8r+ctH0/wAweWteh+patouqRRz2tzHKQojkjlBVqtSnetKb4q/np/5zD/59H+YfLD6r+YP/ADjAs3mby2PVutR/Kq4lL6nYoil2/Rs8jVvEFCBEx9YbBTKTsq/EK8s7rT7q5sb23ktLyyleC7tZkaOSKWMlXjdHAZWUgggioOKvS/yg/Ov8z/yI8323nf8AKvzffeUtdgCpcSWzB4LuEEN6F3bScop4iRukikdxQgHFX2Z/zmD/AM/B77/nLv8AKP8ALjyHr35a2nlbzT5S1f8ATPmDzNaXZltrqYW0ttwtLZ4/UgST1ebBpXoVUVPXFX5v4q9//wCcd/8AnHrzh/zkP5xuNB8vywaH5a8u2jav+Yf5gaiwj0vy7pEILT315I7IDxVWKRg8nIPRQzKq/QHyp/zkN5aj/Pv/AJxx/wCcY/8AnEJrry3+RujfmF5XfzP5phV9O1nz1fx3kLXl7qs9Y5Xt+PMRwPRSvVOIREVQH54f85IWn5V/85mf85L/AJdefPLtn+Z//OO/n7zhGn5iflteFnihkWGBZtU0pkdfq2oQnl8aEFyOLkMFZFXyL/zlF/zjH/ypK58teePIXmNfzJ/ID8z4Tffld+ZtutFnFW9TTr1QB6V3blSHUheVCQFZZERV8kYq/V//AJw6/wCfkHlv/nFD8hNf/LaD8oX8yed7nWL3VdN8wRXcVrZ3TXMUSQ/pCkbTEwFKAJ1SgBQ74q+Fvz9/5yP/ADa/5yU83zeb/wA0vM02rPHJKdD0GEtFpmlQykH0LK25FY1AABY1dqAuzHfFXhQFSBUCvc4q/VL/AJxF/wCfW/5q/nsYPN35qNqH5O/lv+7lspLq1H6a1dGLchaWsxU26AL/AHs6UNQURxUhV/R/+RP5P/k5+R/k6byF+S+jado+iaZeuuuraTi7uptSRESV9QuGZ5Hn4qoIc1UUACrQYq9qxV2KuxV//9f7+Yq7FX49f8/o728sP+cdvyyubC8nsriP8yrJ0mt5XiYNHpepSIwKEGquoZT2IBG+Kvk//nE3/n795i8sJpXkb/nJuyn83aGjrBB+alioOq2sNAqnULVFAuwveSPjLTcrK2Kv0M/5yZ/5ww/5x/8A+c3Py6ufzE/LC58u2f5karbfXvKf5s6E6Pa6lKFqtvqrW1ROkmys7KZojQjYNGyr+VXzv5M8x/l15v8AMnkXzfpz6T5m8p6jcaXrmnOQTFc2zlHAYVDKSKqw2IoRscVYtirOvyz/AC482/m5588sflx5G0x9X80+bb6Ox0mzXZeTmryyt0SOJAXkc7Kqknpir9AP+cmvzK8i/wDOOX5YX/8AzhF+Q13Dq1w0tvJ/zkt+btsZIpvMGt2zOz6XbDkQtpbMQrAHenp9fVaRV4Z/z770ca3/AM5l/wDOP1o0Dzrb+ZlvysZ4lTYW812rE+CmEEjuBTFWE/8AOYmpRat/zlZ/zkTfQxtFG/5heYIwj0rWG+liY7bblCcVe9f84df85BeT00PV/wDnE7/nIeJdY/5×9/Ni9SPT9TlZRceUdfuGWO31e0mkNIog5Blp9n7f2TKsir5O/Oz8k/zB/IDz/qv5c/mRozaPrunqlxbNzjlhvLKYt9Xu7eWJnR45QpoQdiCrUZSMVeS4qzT8vPy+83fmr518ufl75E0iTXfNfmu9Sx0bTYyq85HBYszsQqIiqzuzGiqCTsMVf0hf848/84FfkB/zhN5PvPzu/wCcmvMXl/zP5s0aP1LrW9Vj9XQNH5FfTTTrWeIyXF0WFFkKFyTSKNTUsq+Lv+ct/wDn7j508/x6t5D/AOccbe6/L3yhMZLW8/MK5oNe1CE8kJtE3Fijg1DAmboQ0RqMVfbX/PmBL2X/AJxv/MTU76c3UurfmVqE73TyCSWR/wBGaaJHlNS3ItUktueuKv19xV2KuxV//9D7+Yq7FX5Xf8/f/wAvtY85/wDOKCa7pKPMn5bebNO8watbxoXJs5IrjTpHNNwI2vEdj0Cgk4q/lUxV9Mf845f85b/nZ/zi3rN5qX5XeYY10vVR/uc8naqj3ej3zAUWWW1EkZWVO0kbI9PhLFSQVXmn5y/mt5i/PD8z/Of5rebILO08wedtQbUNQtNPR47WE8EiSOFZHkbiiRqo5MSaVJJxV5oqliFHU4q/UPQ7e2/5wK/IiLzneMY/+csf+cjdAmtfKujTrwuPI3lC75LJqMiU5pe3oCiMNQoPApIrKvy8Z2dizsXZiSWY1JJ3NTir72/59hxTS/8AOcH5JGKN5BFLrck3AE8UGh345NToKkbnFXz3/wA5P1/6GT/5yArL65/5WN5orMQF5/7lbn4qDYVxV4Xir9ftaitv+c8/+cMLTzHZxRTf85K/84f6Yllr9rEiJc+YPJqJVJlUbyPBHEWoK0kSQAAzrir8gcVew/kN+dvm/wD5x3/NPy1+bfkaGwuvMXlg3ItrPVInms5o7u3ktZo5kikicgpKaFXBBocVZh/zkP8A85Y/nd/zk/rcGq/mn5qa607T3L6J5P01WtNGsGI4loLQM1XI6ySM8hG3Km2Kvm7FX9SH/Pme1WL/AJxV8x3IVla8/MLVS7FI1B9Ox09BRk+Jun7f0bYq/WzFXYq7FX//0fv5irsVSLzR5Z0Lzp5b17yj5o02LWPLnmewuNL13SpwTHcWl1G0U0TUoaMjEbGvhir+WL/nNH/n2h+Yn/OOkuseffy7F5+Yn5LxF7mfUo4g2p6FEWYiPUIYyWkijWlblFCfzrH3Vfl8QR12xVrFX3x/zg/+SflTX9T85f8AORX5z2pT8iP+cebM65rcUwCR69rcYD6dokLSUSRpZOLOgrWscZAEoOKvm/8A5yD/ADu81f8AORP5t+b/AM2fN/GHUfMt1/oWlxtyisLCEenaWcRotVhiCqWpVjVjuxxV4vir9H/+fT//AK21+XP/AGyvMX/dJucVfGv57TTXH53/AJyT3ErzTzeePMLzTSEszM2pXBJJO5JOKvKsVfSP/OJ/5+6r/wA44fnf5P8AzGtS0+gxzfozz1owI4ahoV6ype28ikMGooEiAj7aKcVZ7/znh+QFl/zj9/zkBr+k+WIh/wAq18728Pm38sLqIloDpGpVcQRvU1FtKHiWpJKBGP2sVfGOKuxV9B/849/84xfm9/zk15th8q/lh5blvI0kA1rzTdK8OkaZFsWku7viyqQCCsa8pG/ZU4q/rX/5w+/5xut/+cVfyS0b8ql19fNGpR313q/mDXY4Pq0U97esvIRRFnYJGiJGCzVPGppXiFX1FirsVdir/9L7+Yq7FXYqpzQxXEUkE8STQzKySwyKGVlYUZWU1BBBoQcVfhD/AM52f8+rbfWBr/5wf84x6ZHZaqon1HzT+UUIpFeOTzkk0NVFI5N2Jtj8LdIeJpGyr8CPL3lHzH5p82aR5H0TSLm98167qcOjaZogQrO99PKIEgKNQq3qGhr074q/Tr/nPfzn5O/J78r/AMpv+cEvyyvYb+H8qRFr/wCcfmKzdQl/5ouIn5QSekAGaIzPI/IsV5RR/aiOKvyixV2Kv1C/59EeU9T8wf8AOX+l65YXtpa2/kfyxrWqanDO372eK5hGmokCdWIlu0ZulFB36VVfnj+ZMGq235i+frbXZFm1u38x6rHrEyiivdJdyidgCW2LgnqfnirC8Vdir9WPN+rP/wA5Qf8APuTy/wCYJRDffmX/AM4ba7Bo2vXkvx3s/lLVAILN1bly4RkwoeQP+87MKd1X5UojSOqIpd3IVEAqSTsABir9jf8AnCz/AJ9WecvzTutL/MH/AJyH0++8i/ljJELrT/JzMbXXtY5V9P1EI52UBPxEuBK42RVDCQKv6OfIH5d+R/ys8r6d5K/Lvyvp/lDytpIIsdF02ERRKW+1Ix3aR36s7ksx3Yk4qzTFXYq7FXYq/wD/0/v5irsVdirsVdir4P8A+cn/APnH/wD5xl0bUdA/5yr8+ep+VOv/AJPeYNM8y6r+Y/lm2MdzeldQt1EGpwW0MjXaTyMsbNxMgVm+LiWxV/Md/wA5Ofkv+aX5d+dL/wA7eeLqDzn5d/NTU77XvKP5v6Q63Oi+ZlvJTdSXVrPHVUcmWskLcXQ1FKUJVfMmKuxVlPk/zx5y/L7WP8QeRfNOqeT9d+rT2f6Y0e7ls7n6vcoY5ohLCytxdTQiuKsZlleaR5pWLySsWkdjUljuSSepOKrMVdir7y/5w88mfmbPoP5z+YX1XT/y6/5x68y+S9U8q/nH+aHma2mm0y2t7hPUgSwgjlgkvNQSdE9CKFmNWo4o3FlX7t/84d/8+5vyI/Imz0X8xbi6T85PO2o2trqOgecNXs447OxjmiWVJdNsCZVjZ+XISuzyAUClN6qv0vxV2KuxV2KuxV2Kv//U+/mKuxV2KuxV2Kvzy/5+oTywf84Rfmz6Vybb1rny/FKAxX1EbWrOsewNa06Hb3xV/OP/AM49f85Nw/ltpd/+Vf5ueVF/OH/nHbzNMZtf/LW9kAl067YcRquh3DUa0u4wT9hkEgJDEGjqqnX57f8AOK9j5e8op+e//OP3mWX83f8AnHPU5RE3mFY+Gs+WrpuPLT/MVoFUwSIzhVlA9N/hPw805Kvi7FXYq7FV8ccksiRRI0ksjBY41FWZjsAANyScVfot5X/5xT8j/kJ5H0b87f8AnNKW60201lfX/Lv/AJxy0udYPM3mNuPOOTUX5V0+yrT1G/vQDT4H4oyr5o/PT/nJHz7+e9zpNjq8dj5T/L7ykpt/y/8Ayp8uxfUvL+h224C29qmzysD8cz1djXcLRQq/s4/KS1lsfyp/LKyuAFns/KeiwTKDUB47GFWofmMVehYq7FXYq7FXYq7FX//V+/mKuxV2KuxV2KvgP/n5/cNB/wA4Q/nQBZtdiddDiYqhf0g2t2J9U0BoFp198Vfx/wCKvcfyK/5yE/Mr/nHrzX/ibyDrHC1vgIPNXlO9BuNI1yyIKyWWpWbH05o3VmWpHJakowOKvqm4/IX8tf8AnMOLXvPX/OJ9jY/lz+Y+nW7XXmf/AJxW1PUEae4aMNJNe+VryX0xcQMtC1u6o0TBgCEaMFV+e+saNq/l7VdQ0PXtLu9F1rSbiS01XSb6F7e5tp4jxkimikCsjqRQgioxVmn5XflN+Yf5z+arXyZ+Wvle7806/cqZZLa2CpFb26f3lxczyFYoIkr8UkjBR44q+2/KvnX/AJx8/wCcKW1S68sto/8Azkz/AM5LwDho3nRYC/kjyddoAPUsGm+LVbqKSrCdFSMUX03BDclXwn+YX5jeePzW816n53/MTzPf+bvNOrsDe6xqMplkKr9iNAfhjjQbKiAKo2AGKsKxV/et5KkaXyb5SlaJ4Gl0WwdoJKc0LW8ZKtxLCo6GhIxVk2KuxV2KuxV2KuxV/9b7+Yq7FXYq7FXYq+E/+fmH/rD/AOe//MFo/wD3XNPxV/HfirsVTny95h13yprem+Y/LOr3mga/o86XOlazp8z291bTIaq8U0ZDIw8QcVf0AflH/wA46yf8/J/ySsvzB/P3yJdflV+aelTWlt5c/wCcg9ItYIX856XErRNJeac7r6rRiMKZqKpPExNxDx4q+Hv+cyPMv5gf84u+YvM3/OKn5XeVZvyV/KZrBY73U7SkmrefrOYcTquq6uYllmjlPOP6vEVii+OLj1GKvzIJqSfHw2xVrFV8UbzSRw
xLyklYJGvizGgG/vir+97yzbTWflvy/aXKelcWum2kNxESDxdIUVhUbbEYqneKuxV2KuxV2KuxV//X+/mKuxV2KuxV2KvhP/n5h/6w/wDnv/zBaP8A91zT8Vfx34q7FX6n/wDPtT/nBxP+ckPNsn5n/mLZcvyZ8hagkc2myD/jv6pEEmFhv/x7xqytOf2gRGPtMVVf1RWFhZaXZWem6bZwafp+nwR2thY20awwwQQqEjiijQBURFACqBQDYYq+Rv8AnNL/AJxI8rf85aflZceWrr6vo/n7QOd5+XvnB4wXtLoj4raZgpc21wAFkUdwrjdBir+OLzJ5c1ryjr+teV/Meny6Tr/l6+uNO1nS5xxlt7q1kaKWNx4qykYqkmKo3TVDajYKwqrXMQYHuC4xV/fRaokdrbRxqEjjiRUQdAAoAAxVXxV2KuxV2KuxV2Kv/9D7+Yq7FXYq7FXYq/N3/n7Drk+j/wDOFfn62gMinzDq+g6ZI0ZAAQ6jFcsHr1Ui3pQdyMVfyS4q9W/JH8n/ADb+fP5o+Ufyp8k2wm13zbeC3S6kDGCzt0BkubycqCRHbxK0jU3IFBViBir+1f8AJn8pvKf5G/lj5Q/KzyVZi00DyjYrbQtuXuJ3JlubqUsWJknmd5G3pVqCgoMVen4q7FX4Jf8AP3j/AJxAsZNNf/nKnyFpbpqsE1tY/m3p9rGWjmgZRDbauQo+FoyqQTHoQUbYqxZV/PhiqaaGITrWji4SWS3N7b+vHAQJWT1F5BCwI5EdKjrir++OCnoxU6cBT5UxVVxV2KuxV2KuxV2Kv//R+/mKuxV2KuxV2Kvyl/5/HXslr/ziLZwRqpXUvPui20xIqQq219OCvgeUQHyxV/K7ir+o3/n1Z/zh4PyX/LpPzv8AOsFfzG/NjS4X0ewkUq2keX5ys8MRB6TXdElk/lUImxD1VfrfirsVdiqReZ/LWh+c/LmveUvM2nQ6v5d8zWFxpmuaXOvKO4tbqNopo2HgysRir+JT/nJP8jtd/wCcdPzo87/lNrrtcny7ec9F1UrxW+0y5HrWV0o3H7yJl5AE8XDL+ziry7yfbxXnm3ytaTI8kN1q9jDLHFXmyvOikLShqQdsVf3qxALGigUCgAA+A2xVUxV2KuxV2KuxV2Kv/9L7+Yq7FXYq7FXYq/Hb/n9Vdyw/842fl5bLNKkN5+YtoJoUNEfhpWpMvMd6HcYq/Ij/AJ9wf8436f8A85G/85GaRYeZ7Jr3yH+Xtt/inzdblQYboW0sa2lhLUEcbidhzU/ajWQDFX9fyIsaJGiqiIoVEUUAA2AAHQDFV2KuxV2KuxV+Lf8Az+M/5xzt/OH5Y6F/zkH5fsB/iX8tZYtJ83yxr8U+g30vGKSQgVP1W6kWngsrk/ZGKv53fy0t5rv8x/y/tIFDz3PmTSoYULBQXe8iVQWYgDc9SaYq/vGGKuxV2KuxV2KuxV2Kv//T+/mKuxV2KuxV2Kvxw/5/WvT/AJxy/LSMRI7S/mNbBXavJSNJ1I/Cagb9DUYqxL/nDXUPIX/OBn/ODj/n3+YEC3Xnb857iPV9E8qJMkOo6ulTBo+m2gZSxrEzXLkK3BZGYjYDFX7HeQfM9z518jeTvOF5oN35Vu/NOi2GrXXlm/8A969PkvbdJ2tZ/hX95EX4NsNx0GKsuxVokCnv0xVB3upadpsH1rUb+30+1B4m5uZUhjr4cnIGKvnj/nIj/nIi1/Ia5/JzTl8sXPm7Vvzf89ad5PsNMtJeE1tb3RLXeoCNY5XlFsgBKKoBJFWUb4qz201zyB+e/k7zt5dtZI9c8t3y33lvXobiFGSaOaIxu4ik5co5FflGXUB1o6goysyr+O9/yh1P8rv+cs9I/JbzMfWvPLP5k6XoF3cxn0xcwNqUKw3CGjcRNC6yDY0DdMVf2zCvfFW8VdirsVdirsVdir//1Pv5irsVdirsVdir8gP+fsek3n5hD/nEv8kbOMsfzR/MwQPOo5PF6ccNjyAALUC6izEjpx3xV7l+b/8AzhP5v8yfnH5W/PP8qPzxT8vfMfkfyvD5a8s6L5i8uWXmfTNNt7VAiSWCXUkQtncLV5ArPUmjAHjirEfy8j/5zR866Y2teXv+c1/yk826dNpVvqlvPa+UYplFrJNdQLeOIprZkilktZFWRgVYxvxA4mqrHbvV/wDnK1z5/uPNP/Oe3kHyTov5e+WNH8w+btb0LyHa31haWmum7+pTRXd3KBIJUtS6shavJaJuKqvSvye0DTvzF1f89/yk83f85C/mZ+a175Dl8j6n5i87T3mn6JphF7Euv2q6OmlxRmOKWOFBcl2IeNgqEbsVXrmheTP+cd/zf/Ob8yPPOoeRR5k8/fk55ktPK0/mPzLNPe2VtqEenWl4v6JsrqeW2t/TF2il44UZpeTCpoxVeC69/wA5xX/nX/nIDz7/AM4oflX5ZsdP/NXRNdl0jQfzL1mVJdG0zTrbTVn1bVJoSFkkubab1IYbVfglbiZJETkMVetfkz+Yv5U/lbeeYPyq8vW9npv5beULiLT7X811uHvV8xeaF0u71zzPcahdQxNEj2lvbpJcXEs3H1H9EFWQRhV+Uv8Azn15W0C9/wCc6P8AnE/82fJs8Gt+XPznl8oX1lrWl8ZodSnsNYhhE8MsYZZeVrJbUIPQD2xV/RjirsVdirsVdirsVdir/9X7+Yq7FXYq7FXYq+ZPzK/Ieb8xP+cjP+ce/wA3b6ezHl78kLDzPP8Ao+RWe4udV1iK0trMoBRVSFEllLE15hAF3qqr3Lzxpuraz5L836PoE8VtruraLf2Wi3M+0Ud3cW0kcDyfC3wq7An4Tt2OKvzS/wCcdP8An2VoP5faZYah+bX5g6/5o1PUdE0/SPOP5aaHql7Z+T72GwVfStryFn+sX8Ik9SRo5GSBmkcCBUPHFX37ffkd+V+pj8wYNT8p2t9pv5oaRpuhectGkqLS407SIZYLO1SFCoiSNJnoEpQmopiqS6/+QvlPVr2VdKb/AAn5d8w6jaah+Zfl/SIIoh5nTTbGHT9Psb2cgtHaQw28atFCF9RVCM3BpFdVgv50f84oeVvzctdC0i08wXnkPy5/ysS0/Mf8xdI0iOr+ZtRs44UjS4uGkDQA+hHVkB+yCAGAYKvmrQ/+fW35QT/85DfmV+eP5m6zL+Z2kedNa1HXdG/Li+tTb2VldanO1xK13Mk7NdiMuyxoVRaH4lagxV9+X/5VeSLj8rtW/JzS9DtfLPkDVdBvPLY0LR4IbaG2sL6F4Jlt4whjQ8ZGIJU/F8RqcVfM35sf84d6d5um/wCcQLDyTqVt5a8r/wDOLfmnTtSt7C5V5bm40nToYRHBDMFNZWktIeZegYFmJ5KAVX2/irsVdirsVdirsVdir//W+/mKuxV2KuxV2KuxV2KuxV2KuxV2KuxV2KuxV2KuxV2KuxV2KuxV2Kv/1/v5irsVdirsVdirsVdirsVdirsVdirsVdirsVdirsVdirsVdirsVdir/9k=” />
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد دامغان
دانشکده حقوق
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد گرایش (M.A)
گرایش : حقوق جزا و جرم شناسی
عنوان پروژه :
تحلیل و بررسی عناصر متشکله جرم آدم ربایی
توقیف غیرقانونی و جرایم مشابه در حقوق ایران
استاد راهنما:
آقای دکتر محمدحسن حسنی
استاد مشاور :
آقای دکتر بهنام یوسفیان
نگارش:
هادی دنیادیده
زمستان1392
سپاسگزاری
بر خود واجب میدانم از دو استاد بزرگوار اول استاد راهنما جناب آقای دکتر حسنی که قبول زحمت فرموده و راهنمایی اینجانب را در جمع آوری مطالب و پژوهش و نحوه نگارش یاری داده اند و چنانچه راهنمایی استاد گرامی و دلگرمی های ایشان نبود بارها از نگارش دست کشیده بودم و انصافا سایه پر مهرایشان در تمام مراحل تحقیق پشتیبان اینجانب بوده تشکر نمایم و از مشاوره های مشفقانه و حکیمانه استاد یوسفیان که تمام وجود خود را وقف علم و دانش و تدریس نموده و مراجعات و تماسهای اینجانب هیچگاه کدورت خاطر ایشان را فراهم نیاورده قدردانی نمایم.چون معتقدم لم یشکر مخلوق لم یشکر الخالق .و از قبول زحمت استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مجیدی نیز که پایان نامه اینجانب را به عنوان داور پذیرفته و با دقت ایراد های اینجانب را گوش زد و در پربار نمودن این پایان نامه مرا یاری نمودند قدردانی می نمایم .در نهایت سه بزرگوار دیگر مرا در امر ترجمه متون عربی و لاتین یاری نموده که با آوردن نام انها حداقل جبران الطاف آنان را بنمایم در ترجمه متون عربی حجه الاسلام حاج اقای احمدی و حجه الاسلام حاج آقای صبوری ودر ترجمه متون انگلیسی آقای فرامرز امینیان که خداوند حافظ نگهدار آنان باشد.
فهرست مطالب

 

عنوان

صفحه

مقدمه الف) بیان موضوع ب) سوالات تحقیق پ) فرضیه های تحقیق ت) اهداف و کاربردهای تحقیق ث) روش تحقیق ج) معرفی پلان و ساختار تحقیق  بخش نخست:ماهیت و سابقه جرم انگاری و ارکان آدم ربائی و جرائم مشابه فصل نخست: ماهیت و سابقه جرم انگاری و جرائم مشابه مبحث اول: ماهیت آدم ربائی و جرائم مشابه گفتار اول:ماهیت ادم ربایی بنداول: تعریف لغوی بند دوم ) تعریف اصطلاحی بند سوم ) حدی یا تعزیری بودن آدم ربایی گفتار دوم ) ماهیت جرائم مشابه بند اول ) توقیف غیر قانونی بند دوم ) قاچاق انسان بند سوم )اخفا مجرم و اموات بند چهارم)ربودن اعضای انسان بند پنجم )گروگان گیری مبحث دوم ) سابقه جرم انگاری آدم ربائی و جرائم مشابه گفتار اول ) جرم انگاری آدم ربائی و جرائم مشابه قبل از انقلاب بند اول ) قانون مجازات عمومی مصوب 1304 بند دوم ) قانون مربوط به تشدید مجازات رانندگان متخلف مصوب 5/10/1335 بند سوم ) قانون تشدید مجازات ربایندگان اشخاص، مصوب 18/12/1353 گفتار دوم ) جرم انگاری و آدم ر جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید. بایی و جرائم مشابه بعد از انقلاب بند اول ) قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)مصوب 1362 بند دوم ) قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده1375 ) فصل دوم ) ارکان آدم ربائی وجرائم مشابه مبحث اول ) رکن مادی گفتار اول) رفتار مجرمانه بند اول ) رفتار مثبت مادی بند دوم )تعریف حقوقی عنصر رفتار الف: تعریف عنصر ربایش ب: تعریف عنصر توقیف غیر قانونی پ:تعریف عنصر قاچاق ت:تعریف عنصر اخفا ث:تعریف عنصر گروگانگیری گفتاردوم:شرایط و او ضاع احوال فیزیکی بند اول:وجود انسان

۳-۲-۲- تحقیق توصیفی
تحقیقات علمی را بر اساس چگونگی به دست آوردن داده‌های مورد نیاز می‌توان به دسته‌ های زیر تقسیم کرد :

 

 

• • تحقیق توصیفی (غیرآزمایشی)

 

• تحقیق آزمایشی

 

تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. تحقیق توصیفی به پدیده‌هایی می‌پردازد که به صورت طبیعی رخ می‌دهند و در آن هیچ دستکاری آزمایشی صورت نمی‌گیرد (میرزایی، ۱۳۸۸: ۷۴). این نوع از تحقیق، آنچه را که هست توصیف و تفسیر می‌کند و به شرایط با روابط موجود، عقاید متداول، فرایندهای جاری، آثار مشهود یا روندهای در حال گسترش توجه دارد. تمرکز آن در درجه اول به زمان حال است، هرچند غالباً رویدادها و آثار گذشته را نیز که به شرایط موجود مربوط می‌شوند، مورد بررسی قرار می‌دهد. اطلاعات توصیفی معمولاً از طریق پرسشنامه، مصاحبه یا مشاهده جمع آوری می‌شوند. اجرای تحقیق توصیفی می‌تواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری باشد (خاکی، ۱۳۸۹: ۱۰۴).
تحقیق توصیفی را می‌توان به دسته‌ های زیر تقسیم کرد

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

 

 

• • تحقیق پیمایشی^[۱۳۰]

 

• • تحقیق همبستگی^[۱۳۱]

 

• • اقدام پژوهی^[۱۳۲]

 

• • بررسی موردی^[۱۳۳]

 

• تحقیق پس رویدادی^[۱۳۴] (سرمد و همکاران، ۱۳۸۰: ۱۲۴).

 

تحقیق پیمایشی: عبارتست از جمع آوری منظم اطلاعات درباره افراد، گروه ها و اجتماعات، از طریق مصاحبه و یا پرسشنامه (ظهوری، ۱۳۷۸: ۱۷۷) . در واقع منظور از پیمایش، روشی در تحقیق است که فراتر از یک تکنیک خاص در گردآوری اطلاعات است، هر چند عمدتاً در آن از پرسشنامه استفاده می‌شود اما فنون دیگری از قبیل مصاحبه ساخت مند، مشاهده، تحلیل محتوا و …هم به کار می‌روند. مشخصه روش پیمایشی مجموعه ساخت مند یا منظمی از داده‌هاست که آن را ماتریس صف ویژگی می گویند. از آنجا که پرسشنامه ساده‌ترین راه برای تهیه ماتریس داده‌های ساخت مند است، رایج‌ترین تکنیک مورد استفاده در تحقیق پیمایشی است اما ضرورتاً پیوندی بین تحقیق پیمایشی و پرسشنامه وجود ندارد (خاکی، ۱۳۸۹: ۱۰۸-۱۰۹) .
پژوهش همبستگی: بسیاری از افراد همبستگی را یک روش تحلیل آماری به حساب می‌آورند تا یک روش پژوهش. اگر همبستگی را یک روش پژوهش به حساب آوریم، آن را نیز می‌توان در قالب پژوهش‌های توصیفی طبقه بندی کنیم. همبستگی یکی از ساده‌ترین و پرکاربردترین روش‌هاست که از نظر ادبی به معنای داشتن ارتباط متقابل است و به سنجش رابطه بین دو یا چند متغیر می‌پردازد (میرزایی،۱۳۸۸: ۹۱) .
هدف تحقیق همبستگی این است که مشخص شود آیا رابطه‌ای بین دو یا چند متغیر کمی (قابل سنجش) وجود دارد و اگر این رابطه وجود دارد اندازه و حد آن چقدر است؟ هدف از مطالعه همبستگی، ممکن است شناسایی یک رابطه یا بود و نبود آن و به کارگیری روابط در انجام پیش بینی‌ها باشد. مطالعات همبستگی، تعدادی از متغیرهایی را که تصور می‌رود با یک متغیر پیچیده عمده مرتبط هستند ارزیابی می‌کند (خاکی، ۱۳۸۹: ۱۲۱). تحقیقات همبستگی بر حسب هدف به سه دسته تقسیم می‌شود :

 

 

1. 1. مطالعه همبستگی دو متغیری

 

1. 1. تحلیل رگرسیون^[۱۳۵]

 

1. تحلیل ماتریس همبستگی یا کوواریانس

 

در مطالعات همبستگی دو متغیری، هدف بررسی رابطه دو به دو متغیرهای موجود در تحقیق است. در تحلیل رگرسیون هدف، پیش بینی تغییرات یک یا چند متغیر وابسته (ملاک) با توجه به تغییرات متغیرهای مستقل (پیش بینی) است. در بعضی از بررسی‌ها از مجموعه همبستگی‌های دو متغیری، متغیرهای مورد بررسی از جدولی به نام ماتریس همبستگی یا کوواریانس استفاده می‌شود. از جمله تحقیقاتی که در آنها ماتریس همبستگی یا کوواریانس تحلیل می‌شود، تحلیل عاملی و مدل معاملات ساختاری است (سرمد و همکاران، ۱۳۸۰: ۹۱).
بنابراین تحقیق حاضر، از آنجایی که هدفش بررسی میزان رمزگردانی گویشوران مازندرانی، ترکی و کردی است، از نظر هدف کاربردی، و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد.
۳-۲-۳- متغیرهای تحقیق
در یک تحقیق برای پاسخ دادن به سوال‌های تحقیق و یا آزمون فرضیه‌ها، تشخیص متغیرها امری ضروری است. در این تحقیق دو نوع متغیر در نظر گرفته شده است.
الف( متغیر مستقل: یک ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی است که بعد از انتخاب، دخالت یا دستکاری شدن توسط محقق مقادیری پذیرفته میشود تا رابطه‌اش با متغیر دیگر (متغیر وابسته) مشاهده شود.

ب ( متغیر وابسته: متغیری است که تغییرات آن تحت تأثیر متغیر مستقل قرار می‌گیرد (سرمد و همکاران، ۱۳۸۰: ۴۳-۴۴).
تحقیق حاضر دارای ۵ متغیر اصلی می‌باشد، که عبارتند از:
۱٫ سن
۲٫ جنسیت
۳٫ قومیت
۴٫ نگرش
۵٫ تعداد دفعات رمزگردانی
با توجه به فرضیات تحقیق، متغیرهای سن، جنسیت، قومیت و نگرش به عنوان متغیر مستقل و متغیر­ تعداد دفعات رمزگردانی به عنوان متغیر وابسته در مدل استفاده می­شوند.
۳-۳- روش‌های جمع آوری اطلاعات
پژوهشگر باید با بهره گرفتن از ابزارهایی داده‌های لازم را از جامعه (نمونه) آماری جمع آوری نماید و با تحلیل، پردازش و تبدیل آنها به اطلاعات به آزمون فرضیه‌ها بپردازد. برای جمع آوری داده‌ها به ابزاری‌های گوناگونی نیاز است. نوع این ابزارها تابع عوامل گوناگونی از جمله ماهیت و روش تحقیق است. هر یک از ابزارهای جمع آوری داده‌ها، مزایا و معایبی دارند که هنگام به کارگیری آن‌ ها باید به این مزایا و معایب و تأثیر آنها در هدف تحقیق توجه کرده و با رعایت نکات لازم، زمینه‌های معتبر بودن تحقیق را فراهم آورد (خاکی، ۱۳۸۸: ۲۳۹).
مهمترین روش‌های جمع­آوری اطلاعات در این تحقیق بدین شرح است:

 

 

1. مطالعات کتابخانه‌ای

 

در این قسمت جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق موضوع، از منابع کتابخانه‌ای، مقالات، کتاب‌های مورد نیاز و نیز از شبکه جهانی اطلاعات (اینترنت) استفاده شده است.

 

 

1. تحقیقات میدانی

 

در این قسمت به منظور جمع آوری داده‌ها و اطلاعات برای تجزیه و تحلیل از پرسشنامه استفاده گردیده است. پرسشنامه مذکور شامل ۲ بخش عمده می‌باشد:
الف ) سؤالات عمومی: که در این سؤالات سعی شده است که اطلاعات کلی و جمعیت شناختی یا دموگرافیک در رابطه با پاسخ دهندگان جمع آوری گردد این بخش دارای ۵ سؤال شامل سؤالاتی در مورد جنسیت، سن، تحصیلات، قومیت و وضعیت اشتغال می‌باشد و نوع سؤالات از نوع بسته بوده است.
ب ) سؤالات تخصصی: که شامل یک پرسشنامه است. در طراحی این قسمت سعی گردیده است که سؤالات پرسش­نامه تا حد ممکن قابل فهم باشد و با توجه به اینکه طیف پنج گزینه ای لیکرت (خیلی مخالفم، مخالفم، نظری ندارم، موافقم و خیلی موافقم) یکی از رایج ترین مقیاس­های اندازه ­گیری به شمار می رود و برای تحقیقات رفتاری بیشترین کارآیی و استفاده را دارد، از این طیف برای پاسخ­ها استفاده کرده­ایم (خاکی،۱۳۸۹: ۲۱۳-۲۱۲).
۳-۴- روایی و پایایی پرسشنامه
۳-۴-۱- اعتبار (روایی^[۱۳۶]) پرسشنامه
مقصود از روایی آن است که وسیله اندازه گیری نامناسب و ناکافی می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش سازد. اعتبار (روایی) در اصل به صحت و درستی اندازه گیری محقق بر می‌گردد. مفهوم اعتبار به «مناسب بودن، معنی دار بودن و سودمند بودن» استنباط های معین از نمره های حاصل از ابزار یا شیوه جمع آوری داده ها دلالت دارد (میرزایی، ۱۳۸۸، ص ۳۲۶) . به عبارت دیگر، مقصود از روایی آن است که آیا ابزار اندازه گیری می تواند خصیصه و ویژگی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه گیری کند یا خیر؟ موضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه ­گیری های نامناسب و ناکافی می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد (خاکی، ۱۳۸۹، ص ۲۴۴).
روایی و اعتبار پرسشنامه توسط چند کارشناس زبان­شناسی، اساتید راهنما و مشاور مورد ارزیابی و تایید قرار گرفت.
۳-۴-۲- پایایی^[۱۳۷] پرسشنامه
قابلیت اعتماد یکی از ویژگی‌های فنی ابزار اندازه گیری است. مقصود از پایایی، این است که اگر ابزار اندازه گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار و به گروه واحدی از افراد دهیم, نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. ملاک پایایی درباره این که شیوه یا ابزار جمع آوری داده ها تا چه حد داده ­های دقیق و موثقی را استخراج می‌کند و یا شیوه یا ابزار جمع آوری تا چه حد درست و با ثبات است و نتایج همسان به دست می‌دهد، اطلاعاتی را فراهم می‌کند (میرزایی، ۱۳۸۹: ۳۱). یک آزمون زمانی دارای پایایی بالایی است که نمره های مشاهده شده و نمره های واقعی آن دارای همبستگی بالایی باشند چنانچه نمره­های مشاهده شده و واقعی هریک از آزمودنی ها در آزمون موجود باشد. مجذور همبستگی بین این نمره ها ضریب پایایی آزمون نامیده می‌شود (خاکی، ۱۳۸۸، ص ۲۹).
در این پژوهش برای سنجش پایایی ازآلفای کرونباخ استفاده شده است.
این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری که خصیصه های مختلف را اندازه ­گیری می‌کند به کار می‌رود. ضریب آلفای کرونباخ، بین ۰ و ۱ است که در واقع همان ضریب همبستگی داده هادر زمان های مختلف می باشد؛ عدد ۱، حداکثر همبستگی و عدد ۰، حداقل همبستگی را نشان می‌دهد.
دراین گونه ابزار، پاسخ هر سؤال می ­تواند مقادیرعددی مختلف را اختیار کند. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سؤال های پرسشنامه (یا زیر آزمون) و واریانس کل را محاسبه و سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه کرد.

که در آن:
= تعداد زیر مجموعه سوال های پرسشنامه یا آزمون.

= واریانس زیر آزمون ام.

= واریانس کل آزمون.

هرقدر درصد به دست آمده به ۱۰۰ نزدیک باشد، بیانگر قابلیت اعتماد بیشتر پرسشنامه است. قابل ذکراست که ضریب آلفای کمتر از ۶۰ درصد معمولاً ضعیف تلقی می‌شود، دامنه ۷۰% قابل قبول و بیش از ۸۰% خوب تلقی می‌شود، البته هر چقدر ضریب اعتماد به عدد یک نزدیک تر باشد، بهتر است. بدین منظور ابتدا یک نمونه اولیه شامل ۳۰ پرسشنامه پیش آزمون گردید و سپس با بهره گرفتن از داده های به دست آمده از این پرسشنامه ها و به کمک نرم افزار SPSS میزان ضریب اعتماد با روش آلفای کرونباخ برای این ابزار محاسبه شد که در ادامه مقادیر آلفای کرونباخ بدست آمده که نتایج آن در زیر نشان داده شده است:
جدول ۳-۱- جدول مربوط به ضرایب آلفای کرونباخ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

أخذ معروف است و به معنای گرفتن میباشد: «أخذ: الأَخْذ: خلاف العطاء، و هو أَیضاً التناول.» ^[۵۳۹]
به نظر میرسد از لوازم گرفتن و تحصیل چیزی پذیرفتن آن است؛ چه اینکه اگر کسی چیزی را نپذیرفت و قبول نکند آن را نمیگیرد.

 

تسلیم:

 

فی روضه الکافی محمد بن یحیى عن احمد بن محمد عن الحسین بن سعید عن حماد بن عیسى عن الحسین بن المختار عن زید الشحام عن أبی عبد الله علیه السلام قال: قلت له: ان عندنا رجلا یقال له کلیب فلا یجی‏ء عنکم شی‏ء الا قال: انا أسلم، فسمیناه کلیب تسلیم، قال: فترحم علیه ثم قال: أ تدرون ما التسلیم؟ فسکتنا فقال: هو و الله الإخبات قول الله عز و جل الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَخْبَتُوا إِلى‏ رَبِّهِمْ. ^[۵۴۰]
روضه کافی: زید شحّام نقل کرده است که به امام صادق (ع) گفتم: نزد ما مردی به نام «کُلَیب» است که هیچ دستوری از شما نمیرسد جز آن که میگوید: من آن را پذیرایم. و ما او را «کلیبِ تسلیم» نام نهادهایم. گوید: آن حضرت به او رحمت فرستاد و سپس فرمود: میدانید، تسلیم چیست؟ همگی خاموش ماندیم و خود حضرت فرمود: به خدا دل دادن است. سخن خدای عزّوجلّ است: « الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَخْبَتُوا إِلى‏ رَبِّهِمْ ». ^[۵۴۱]
تسلیم که معنایش معروف است؛ سر سپرده بودن اما به نظر میرسد در این روایت که تسلیم به دلداگی معنا شده است در حقیقت یکی از لوازم تسلیم بودن که دلداگی است مطرح شده است.

 

ترکنوا:

 

فی تفسیر على بن إبراهیم قوله: وَ إِنَّ کُلًّا لَمَّا لَیُوَفِّیَنَّهُمْ رَبُّکَ أَعْمالَهُمْ قال: فی القیمه وَ لا تَرْکَنُوا إِلَى الَّذِینَ ظَلَمُوا قال: رکون موده و نصیحه و طاعه. ^[۵۴۲]
در تفسیر علی بن ابراهیم دربارهی سخن خدای تعالی«وَ إِنَّ کُلًّا لَمَّا لَیُوَفِّیَنَّهُمْ رَبُّکَ أَعْمالَهُم» یعنی در قیامت«وَ لا تَرْکَنُوا إِلَى الَّذِینَ ظَلَمُوا»^[۵۴۳] گفته است: «رکون» به معنی «مودت»، نصیحت و پیروی کردن است.
رکون در لغت به معنای مایل شدن و پشت گرم کردن به چیزی است: «من رَکِنَ یَرْکَنُ رُکوناً إذا مال إلى الشی‏ء و اطمأَنَّ إلیه»^[۵۴۴] اما به نظر میرسد در این روایت که رکون به «مودت»، نصیحت و پیروی کردن معنا شده در حقیقت لوازم معنای مایل شدن و پشت گرم کردن مطرح شده است.

 

صبرٌ جمیل:

 

الف) فی أمالی شیخ الطائفه: قدس سره بالإسناد فی قوله عز و جل فی قول یعقوب «فصبر جمیل» قال: بلا شکوى. ^[۵۴۵]
امالی شیخ طوسی: روایت شده است که مراد از سخن خداوند یعقوب «فَصَبرٍ جَمیلٍ» صبری است که در آن شکایت نباشد.
ب) فی تفسیر العیاشی عن جابر قال: قلت لأبی جعفر علیه السلام: یرحمک الله ما الصبر الجمیل؟ قال: فذلک صبر لیس فیه شکوى الى الناس.^[۵۴۶]
در تفسیر عیاشی جابر نقل کرده ست که به امام باقر(ع) گفتم: خدا تو را مورد رحمت خود قرار دهد، «صبر جمیل» چیست؟ فرمود: صبری است که شکایت به سوی مردم درآن نباشد.
به نظر میرسد در این دو روایت از لوازم معنای صبر جمیل که در اینجا شکوه نکردن و راضی بودن به قضای الاهی است آورده شده است.

 

احسان:

 

فی أصول الکافی محمد بن یحیى عن أحمد بن محمد بن عیسى و على بن إبراهیم عن أبیه جمیعا عن الحسن بن محبوب عن أبی ولاد الحناط قال: سألت أبا عبد الله علیه السلام عن قول الله عز و جل: «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً» ما هذا الإحسان؟ فقال: الإحسان أن تحسن صحبتهما، و أن لا تکلفهما أن یسألاک [مما یحتاجان الیه‏] و ان کانا مستغنیین … . ^[۵۴۷] در اصول کافی از ابیولّاد حنّاط روایت کرده است که از امام صادق (ع) دربارهی سخن خدای عزّوجلّ: «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»^[۵۴۸] پرسیدم: این احسان چیست؟ فرمود: احسان این است که به خوبی با آنان معاشرت کنی وآنها را وانداری که آنچه را نیاز دارند از تو بخواهند؛ اگر چه توانگر باشند.
معنای احسان معروف است؛ نیکی و خوبی. در این روایت از لوازم معنای احسان و نیکی به والدین، معاشرت کردن به نیکی، و تأمین نیاز ایشان پیش از ابراز آنان، مطرح شده است.

 

سکاری:

 

فی تفسیر على بن إبراهیم قوله: و ترى الناس سکارى قال: یعنى ذاهبه عقولهم من الحزن و الفزع متحیرین^[۵۴۹]
تفسیر علی بن ابراهیم در ذیل آیهی «وَتَرَی النَّاسَ سُکارَی»^[۵۵۰] گفته است: بدین معنی است که عقلهای مردم از اندوه و فغان از دست میرود و سرگردانند [نمیدانند چه تصمیمی بگیرند].
معنای سکر که مستی، و زوال عقل باشد، معروف است، و در اینجا نیز از لوازم معنای مستی یعنی سرگردانی مطرح شده است

 

حنیف:

 

فی تفسیر على بن إبراهیم حدثنی أبی عن ابن أبی عمیر عن هشام عن أبی عبد الله علیه السلام … قوله: حنفاء لله اى طاهرین. ^[۵۵۱]
تفسیر علی بن ابراهیم: هشام از امام صادق(ع) [روایت کرده است که] فرمود: … و «حُنَفاءَللهِ» یعنی در حالیکه پاک هستید.
حنیف در لغت به معنای کسی که تسلیم و مایل به دین مستقیم است: «الحنیف: المسلم المائل إلى الدین المستقیم، و الجمع حنفاء.» ^[۵۵۲] به نظر میرسد در اینجا معنای پاکی که از لوازم معنای حنیف است به عنوان معنای حنیف مطرح شده است.

 

قلبٌ سلیم:

 

فی أصول الکافی علی بن إبراهیم عن أبیه عن القاسم بن محمد عن المنقری عن سفیان بن عیینه قال: سألته عن قول الله عز و جل: إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ قال: السلیم الذی یلقى ربه و لیس فیه أحد سواه، قال: و کل قلب فیه شرک أو شک فهو ساقط، و انما أراد بالزهد فی الدنیا لتفزع قلوبهم الى الاخره.^[۵۵۳] اصول کافی : سفیان بن عیینه، روایت کرده است که از امام صادق (ع) دربارهی آیه «إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ»^[۵۵۴]پرسیدم، فرمود: [قلب] «سلیم» آن است که درحالی با پروردگارش دیدار کند که کسی جز او در آن نباشد. نیز فرمود: هر دلی شک یا شرک در آن باشد، ساقط است. همانا مقصودشان از زهد در دنیا، این است که دلهایشان برای آخرت آماده و آسوده باشد.
کتب لغت سلیم به سالم معنا شده است: «و رجل سَلِیم: بمعنى سالِم»^[۵۵۵] به نظر میرسد در این روایت که قلب سلیم به معنای خالی از هرچیز جز خدا آمده است از لوازم معنای سلیم است.

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

 

غاوون:

 

فی محاسن البرقی و فی روایه عثمان بن عیسى و غیره عن أبی عبد الله علیه السلام فی قول الله عز و جل: «فَکُبْکِبُوا فِیها هُمْ وَ الْغاوُونَ» قال: من وصف عدلا ثم خالفه الى غیره.^[۵۵۶]
محاسن البرقی: در روایت عثمان بن عیسی و دیگران از امام صادق (ع) آمده است که ذیل آیهی «فَکُبْکِبُوا فِیها هُمْ وَ الْغاوُونَ»^[۵۵۷] گفته: منظور کسی است که عدل را توصیف کند؛ سپس با آن مخالفت کند.
غاوی که اسم فاعل است در لغت به معنای گمراه آمده است: «رجلٌ غَاوٍ و غَوٍ و غَوِیٌّ و غَیَّان: ضالٌّ»^[۵۵۸] به نظر میرسد مخالفت با عدالت از لوازم معنای «غاو» باشد.

 

حکمت:

 

فی أصول الکافی بعض أصحابنا رفعه عن هشام بن الحکم قال: قال لی أبو الحسن موسى بن جعفر علیه السلام: یا هشام ان الله قال: وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَهَ قال: الفهم و العقل. ^[۵۵۹] اصول کافی:… هشام به حکم روایت کرده است که حضرت موسی کاظم(ع) به من فرمود: ای هشام، به راستی خدای تبارک و تعالی فرمود: «محقّقاً به لقمان حکمت دادیم». امام فرمود: مقصود عقل و فهم است.
حکیم در لغت به کسی گفته شده که صاحب علم و حکمت است: «و یقال لمَنْ یُحْسِنُ دقائق الصِّناعات و یُتقنها: حَکِیمٌ، … و الحَکِیمُ العالِم و صاحب الحِکْمَه»^[۵۶۰] و حکمت لوازمی دارد از جمله علم، دانایی ذکاوت، سخن گفتن و سکوت بهجا و عالمانه و … داشتن فهم و عقل نیز از لوازم معنای حکمت و لازمه حکیم بودن است.

 

یستعتبون، کبریاء:

 

فی تفسیر على بن إبراهیم ذلِکُمْ بِأَنَّکُمُ اتَّخَذْتُمْ آیاتِ اللَّهِ هُزُواً و هم الائمه اى کذبتموهم و استهزأتم بهم فَالْیَوْمَ لا یُخْرَجُونَ مِنْها یعنى من النار و لا هم یستعتبون اى لا یجاوبون و لا یقبلهم الله و له الکبریاء فی السماوات و الأرض یعنى القدره فی السماوات و الأرض. ^[۵۶۱]
تفسیر علی بن ابراهیم: دربارهی آیهی « ذلِکُمْ بِأَنَّکُمُ اتَّخَذْتُمْ آیاتِ اللَّهِ هُزُواً »^[۵۶۲] نوشته است مراد از«آیات» ائمهی هدی(ع) هستند؛ بدین معنی که آنان را تکذیب کردید و به استهزاء گرفتید.«پس امروز از آن» یعنی آتش «بیرون نمیآیند و مستعتّب نیستند» یعنی بدانان پاسخ داده نمیشود و خداوند نیز[عذرشان را] نمیپذیرد و «و کبریاء» یعنی قدرت «در آسمانها و زمین از آنِ اوست».
«استعتاب» در لغت به معنای پذیرفتن عذر است: «و اسْتَعْتَبه: طَلب إِلیه العُتْبَى تقول: اسْتَعْتَبْتُه فأَعْتَبَنِی أَی اسْتَرْضَیْته فأَرْضانی … و الاستِعتابُ: الاستِقاله»^[۵۶۳]
معنای «استعتاب»، به نظر میرسد از لوازم پذیرفتن عذر محاوره و سخن گفتن با طرف مقابل باشد که در این روایت به آن اشاره شده است. کبریاء نیز در لغت به معنای عظمت است: «و الکبریاء العظمه و التجبر»^[۵۶۴] در مورد این واژه هم ظاهرا یکی از لوازم معنای «کبریاء» که قدرت است مطرح شده است.

 

مرصاد:

 

فی مجمع البیان «إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصادِ»^[۵۶۵] و روى عن على علیه السلام انه قال ان معناه ان ربک قادر ان یجزى أهل المعاصی جزاءهم.^[۵۶۶]
در تفسیر مجمع در مورد آیۀ «إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصادِ» از حضرت علی (ع) روایت شده که فرمودند: معنایش این است که پروردگار تو بر مجازات گنهکاران تواناست.
چنانچه معروف است مرصاد یعنی کمینگاه: «و المَرْصَدُ و المِرْصادُ … معناه أَی کونوا لهم رَصَداً لتأْخذوهم فی أَیّ وجه توجهوا»^[۵۶۷] اما شاید بتوان گفت معنایی که در این روایت آمده از لوازم معنای اصلی است به عبارت دیگر لازمه کمین کردن و زیر نظر داشتن، توانایی بر مجازات و جزای کسی است که منتظر و مترصد وی شدهاند و او را زیر نظر دارند و الا این عمل به دور از عقل است که علی رغم عدم توانایی بر مجازات کسی اعمال او را به صورت نامحسوس زیر نظر بگیری و اگر خطایی کرد، توانی بر مجازات او نداشته باشی.

 

زکّاها، دساها:

 

فی مجمع البیان و روى زراره و حمران و محمد بن مسلم عن ابى جعفر و ابى عبد الله علیهما السلام فی … قوله: قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاها قال: قد أفلح من أطاع وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها قال: قد خاب من عصى.^[۵۶۸]
در مجمع البیان از امام صادق (ع) روایت شده که در مورد آیۀ «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاها وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها»^[۵۶۹] فرمودند: آنکس که اطاعت خداوند را کرد، رستگار شد، و آنکه سرپیچی فرمان خدا را نمود، پشیمان شد.
تزکیه در لغت به معنای پاک کردن و تهذیب نفس است: «” التزکیه” التطهیر من الأخلاق الذمیمه الناشئه من شر البطن و الکلام و الغضب و الحسد و البخل و حب الجاه و حب الدنیا و الکبر و العجب‏.»^[۵۷۰] میتوان گفت از لوازم معنای تزکیه نفس اطاعت و فرمانبرداری از خداوند متعال است در این روایت به عنوان معنای تزکیه آمده است.

 

هُدی:

 

فی تفسیر علی بن إبراهیم «إِنَّ عَلَیْنا لَلْهُدى‏» قال: علینا ان نبین لهم قوله: فَأَنْذَرْتُکُمْ ناراً تَلَظَّى اى تتلهب علیهم … . ^[۵۷۱]
در تفسیر علیابن ابراهیم در مورد آیۀ «إِنَّ عَلَیْنا لَلْهُدى‏» آمده: بر ماست که برای آنان تبیین کنیم. و در مورد « فَأَنْذَرْتُکُمْ ناراً تَلَظَّى »^[۵۷۲]گفته شده که یعنی بر آنها شعله میکشد.
معنای هدایت که روشن است اما در این آیه تبیین احکام که از لوازم معنای هدایت است به جای معنای اصلی مطرح شده است.

 

کنود:

 

«إِنَّ الْإِنْسانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ» ^[۵۷۳]روى ابو أمامه عن النبی صلى الله علیه و آله انه قال: أ تدرون من الکنود؟ قالوا: الله و رسوله اعلم، قال: الکنود الذی یأکل وحده و یمنع رفده و یضرب عبده.^[۵۷۴] از پیامبر (ص) در مورد آیۀ «إِنَّ الْإِنْسانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ» روایت شده که فرمودند: آیا میدانید که «مکنون» یعنی چه؟ گفتند خدا و رسولش بهتر میدانند، حضرت فرمودند: «الکنود» یعنی کسی که تنها غذا میخورد، و از عطیه و بخشش خودداری میکند، و بنده ونوکر خویش را میزند.
کنود در لغت به معنای کفران کننده نعمات آمده است: «کَنَدَ یَکْنُدُ کُنوداً: کَفَرَ النِّعْمَه»^[۵۷۵] در این روایت غذا خوردن تنها، خود داری کردن از بخشش و … که از لوازم معنای کفران کننده نعمت است مطرخ شده.

 

ساهون:

 

فی تفسیر علی بن إبراهیم … عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ قال: عنى به تارکون، لان کل إنسان یسهو فی الصلوه، قال ابو عبد الله علیه السلام: تأخیر الصلوه عن أول وقتها لغیر عذر. ^[۵۷۶]
در تفسیر علیبن ابراهیم آمده … «فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ»^[۵۷۷] منظور ترک کنندگان نماز است زیرا هر انسانی در نمازش سهو میکند. و امام صادق (ع) فرمودند: منظور به تأخیر انداختن نماز از اول وقت آن بدون عذر است.
«ساهی» در لغت به معنای غفلت و فراموشی چیزی و خارج شدن آن از قلب است: «سها: السَّهْوُ و السَّهْوهُ: نِسْیانُ الشی‏ء و الغفله عنه و ذَهابُ القلب عنه إلى غیره»^[۵۷۸] در این روایت از لوازم معنای غفلت از نماز، تأخیر از اول وقت آن آمده است زیرا کسی که نماز را از اول وقتش به تأخیر اندازد در واقع غفلت کرده.

 

صمد:

 

فی کتاب التوحید قال الباقر علیه السلام: حدثنی أبى زین العابدین عن أبیه الحسین بن على علیهم السلام انه قال الصمد الذی لا جوف له، و الصمد الذی لا ینام، و الصمد الذی لم یزل و لا یزال. قال الباقر علیه السلام: کان محمد بن الحنفیه (رضى الله عنه) قال: الصمد القائم بنفسه الغنى عن غیره‏، … قال الباقر علیه السلام: الصمد السید المطاع الذی لیس فوقه آمر و ناه. قال: و سئل على بن الحسین زین العابدین علیهما السلام عن الصمد؟ فقال: الصمد الذی لا شریک له، و لا یؤده حفظ شی‏ء و لا یعزب عنه شی‏ء. ^[۵۷۹]
در کتاب توحید روایت شده که امام باقر (ع) فرمودند: پدرم امام زین العابدین از پدرش امام حسین (ع) روایت فرمودند: صمد کسی است که فضایی ندارد، و نمیخوابد، ازلی و سرمدی است. امام باقر (ع) فرمودند: محمدبن حنفیه گفت: صمد کسی است که قائم به ذات و از دیگران بینیاز است. امام باقر (ع) فرموند: صمد مولایی است که فرمانش اطاعت شده و بالاتر از او امر و نهی کنندهای وجود ندارد. همچنین فرمودند: از امام زین العابدین در مورد صمد سؤال کردند، ایشان فرمودند: صمد کسی است که شریکی ندارد و حفظ اشیاء او را خسته نمیکند، و هیچ چیزی از او مخفی نیست.
صمد در لغت به معنای آقای فرمانده و کسی که نیازها به سویش میرود میباشد: «و الصَّمَد، بالتحریک: السَّیِّدُ المُطاع الذی لا یُقْضى دونه أَمر، و قیل: الذی یُصْمَدُ إِلیه فی الحوائج أَی یُقْصَد»^[۵۸۰] با توجه به معنای لغوی این واژه به نظر میرسد آنچه در این روایت مطرح شده ناظر به لوازم معنای صمد باشد.

 

جُرَز:

 

 

هشت: مقدار مال و جنس آن باید معین باشد؛ بنابراین در مال مجهول، مال حدسی و دین و مالی که موجود نیست، شراکت صحیح نمی‌باشد (علامه حلی، قواعد الاحکام، ج۲، ص۳۲۵).
هم‌چنین شرکت در منافع مال، مثل منافع مال موقوفه، از قسم شرکت در اعیان تلقی می‌گردد (ابن فهد حلی، المهذب، ج۲، ص۵۴۴).
روشن است که در شرکت‌های پول گردان و نیز شرکت‌هایی که به فروش کالا روی آورده‌اند، اعم از فروش واقعی و صوری، به دلیل آن‌که خریدار، سرمایه‌گذار در شرکت به شمار نمی‌آید، این قسم از شرکت تحقق نمی‌یابد. در واقع شرکت اموال نوعی از شرکت سرمایه‌گذاری است، در نتیجه، فقط تا حدودی بر نوع چهارم از شرکت‌های هرمی قابلیت انطباق دارد و آن موردی است که شخص پس از جذب سه نفر دیگر به‌تواند به اندازه پولی که پرداخته است، سرمایه‌گذار شرکت تلقی گردد. در این صورت، این سؤال مطرح می‌شود که اگر بهره‌مندی از سرمایه‌ی آورده شده به شرکت منوط به جذب سه سرمایه‌گذار دیگر باشد و شخص با قبول شرط عضو شرکت گردد، آیا این اقدام منع شرعی ندارد؟

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

 

 

۲-۱-۲- شرکت اعمال

 

شرکت اعمال یا شرکت ابدان عبارت است از «اشتراک صنعت‌گران در کسب خود» (فاضل آبی، کشف الرموز).
طبق تعریفی دیگر، شرکت ابدان، «شراکت دو یا چند نفر است در چیزی که آن رابه سبب کسب و کار به دست می‌آورند، اعم از آن‌که همه به یک حرفه مشغول باشند یا با حرفه‌های متفاوت به شراکت روی آورند» (علامه حلی، قواعد الاحکام، ج ۲، ص ۳۲۵).
در واقع در این نوع از شرکت‌ها، سرمایه شرکت را کار و درآمد حاصل از کار تشکیل می‌دهد (فخر المحققین، ایضاع الفوائد، ج۲، ص۲۹۸؛ ابن فهد حلی، المهذب البارع، ج۲، ص۵۴۴).
در تعریفی دیگر، از این نوع شرکت به شرکت صنایع و شرکت تقبیل یاد کرده و گفته‌اند: شرکتی است که در آن دو صاحب حرفه مثل دو نجاّر یا خیّاط با هم شریک گردند و انجام کار را برای دیگران می‌پذیرند و آن‌چه را از سود به دست می‌آورند، به حسب شرطی که دارند، بین خود تقسیم می‌کنند (محمد قلعجی، معجم لغه الفقهاء، ص۲۶۱).
فقهای امّامیه این نوع شرکت را باطل دانسته و علّت آن را غرری بودن یا نبود دلیل بر جواز آن عنوان کرده‌اند. (فاضل آبی، کشف الرموز، ج ۸، ص ۲۰).
صاحب جواهر ضمن باطل دانستن شرکت اعمال، می‌گوید مخالف قابل توجّهی در این مساٌله نیست و اجماع محصل و منقول نیز برآن دلالت دارد.
وی این نکته را نیز می‌افزاید که چون مشروعیت آن ثابت نشده است، نمی‌تواند از مصادیق«أوفوا باعقود» هم قرار گیرد (نجفی، جواهر الکلام، ج ۲۶، ص ۲۹۷).
صاحب مختلف علّت بطلان چنین شراکتی را در این امور دانسته است:
اجماع، اصل (یعنی حق طرفین بر اموال به دست آمده هم‌چنان باقی است)‌، غرر قابل توجّه (مجهول بودن مال متعلق به افراد) و این‌که شرکت عقدی شرعی است و باید اذن درآن اثبات گردد (علامه حلی، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، ج۶، ص۱۹۵، مساٌله ۱۴۵).
از اهل سنت نیز برخی از بطلان آن سخن گفته و علّت بطلان آن را یکی نبود مال و دیگری وجود غرر دانسته و چنین توضیح داده‌اند که هیچ یک از شرکا نمی‌داند که دیگری از آن سود می‌برد یا نه. به بیان دیگر، سود هر یک وابسته به سود دیگری و تحقق آن هم نامعلوم است. هم‌چنین بدن و جسم هر کسی مختص به خود اوست و فواید آن هم نصیب وی می‌گردد.
به طور خلاصه، می‌توان در این نوع شرکت دو فرض را تصوّر کرد:
۱٫ میزان دست‌مزد هر یک معلوم است.
۲٫ به دلیل اختلاط نمی‌توان به دست مزد هر یک پی برد.
در جایی که میزان درآمد روشن است، بدیهی است هر یک صاحب همان مالی است که با تلاش خود به دست آورده است و تصرف شریک دیگر در آن بدون اذن یا مصالحه روا نیست، امّا در جایی که هر یک درآمدی را نصیب شرکت کرده‌اند و سهم هر یک مشخص نیست، با فرض بطلان شرکت اعمال، فقها دو راه برای حل مساٌله پس از وقوع، پیش‌بینی کرده‌اند. یکی تقسیم به تساوی است، بنابر این‌که اصل بر عدم زیادی سهم یکی بر دیگری است. البته جریان اصل در این‌جا با نقدهایی مواجه و حتی گفته شده است از کجا می‌توان اصل تساوی در مال و عمل را تأسیس کرد؛ از این‌رو مصالحه به عنوان راه حل دیگر ارائه شده است و به این جهت، آن را بی‌اشکال دانسته‌اند که به لحاظ فقهی راه حلی در تصاحب هر مال مشتبه، مصالحه است (شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۴، ص۳۳۴و جواهر الکلام، ج۲۶، ص۳۲۸).
خود صاحب جواهر نیز در این‌جا با نقد اصل بر تساوی بودن، صلح را معتبر و راه حل می‌داند (نجفی، جواهر الکلام، ج۲۶، ص۳۲۹).
هم‌چنین در جایی که دو نفر کاری را برای دیگری به شراکت انجام داده و در مقابل آن دست‌مزد دریافت کنند، مثل آن‌که دو نفر برای رنگ‌آمیزی ساختمانی با هم شراکت کنند، مال به دست آمده، میان آن دو تقسیم می‌شود. به تعبیر فقها این مورد در واقع شرکت اموال است و نه اعمال و به بیان دیگر، شراکت در مال به دست آمده حاصل می‌شود و از این نظر اشکالی ندارد (نجفی، جواهر الکلام، ج۲۶، ص۲۹۷).
حال سؤال این است که آیا شرکت هرمی نیز مصداق شرکت اعمال از نوع باطل است و نامشروع تلقی می‌شود؟ ممکن است گفته شود در شرکت‌های هرمی نیز افراد به جای شرکت در اعمال و ارائه خدمات به دیگران، نیروی خود را در خدمت شرکت قرار می‌دهند و با تبلیغ خود موجبات سودآوری را برای شرکت فراهم می‌آورند؛ از این‌رو اشکال شرکت اعمال که فرد ممکن است بیش‌تر یا کم‌تر از آن‌چه کار کرده، بهره‌مند گردد، مطرح نمی‌شود. در واقع، هرکس در قبال کاری که انجام می‌دهد، به سودی دست می‌یابد، منتها اشکال این‌جاست که گاهی در شرکت هرمی در صورت تلاش نکردن دیگران، فرد تلاش‌گر هم بهره‌ای نمی‌برد و از این نظر اشکال غرری بودن (مجهول بودن میزان درآمد در قبال تلاش)‌، مطرح می‌گردد که در جای خود بررسی خواهد شد.
در تطبیقی دقیق‌تر می‌توان گفت شرکت‌های هرمی پول‌گردان از این نوع شراکت تخصصاً خارج‌اند؛ زیرا فعّالیت افراد نیست که سودآور است، بلکه سود به دست آمده، از پول‌هایی است که افراد جدید به نفع افراد قبلی وارد شرکت می‌کنند، ولی در شرکت‌های کالاگردان، اعم از صوری و واقعی، این نوع شراکت مصداق پیدا می‌کند و در صورتی که اشکال‌های وارد بر این نوع شراکت مثل غرر مصداق پیدا نکند، چه بسا به‌توان با مصالحه‌ی شرعی، شرط ضمن عقد و جعاله از صحت عمل‌کرد آن‌ ها سخن گفت. تفصیل اشکال‌ها را در جای خود به عنوان موانع شرکت‌های هرمی بررسی می‌کنیم.

 

۲-۱-۳- شرکت مفاوضه

 

در شرکت مفاوضه، دو نفر در سود و زیان ودرآمد و مخارج هم‌دیگر با عقد لفظی شریک می‌شوند و حتی میراث و جایزه و مال به دست آمده از طریق تجارت شخصی، میان آن دو تقسیم می‌گردد و از این شراکت استثنا نیست، مگر غذای روزانه، پوشاک، کنیز، جنایت بر انسان آزاد، بذل خلع و مهر در صورتی که یکی از شرکا به آن ملزم گردد (شهید ثانی، شرح اللمعه، ج۴، ص۱۹۷؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۲۶، ص۲۹۸).
شرکت مفاوضه را در هر چیزی حتی هدیه‌ای که به دیگری داده می‌شود، جایز می‌دانند (ابن قتیبه، غریب الحدّیث، ج۱، ص۳۲).
از آن‌جا که عمده دلیل بطلان این نوع شراکت، همان دلایل بطلان در شرکت اعمال است و در واقع، همان شرکت اعمال در حد وسیع‌تر موضوع شرکت قرار گرفته است، تطبیق و عدم تطبیق آن با موضوع شرکت‌های هرمی نیز همانند بحث از شرکت اعمال است که از آن سخن گفتیم، با این تفاوت که در برخی مصادیق شرکت‌های هرمی، افراد بالاتر از سودی که نصیب افراد زیر دست می‌شود، بهره‌مند می‌شوند، ولی در ضرر آن‌ ها سهمی ندارند؛ حال آن‌که در شرکت مفاوضه، در ضرر هم طرفین شریک تلقی می‌شوند.
به هر حال، از آن‌جا که شرکت مفاوضه با وجود شراکت در ضرر و زیان دیگری به دلایلی هم‌چون غرر در معامله، باطل به شمار آمده است، در برخی مصادیقِ شرکت‌هایِ هرمی که صرفاً شراکت در سود مطرح است، به طریق اولی می‌توان حکم به بطلان داد. به بیان دیگر، گرچه شرکت مفاوضه به طور دقیق‌ بر هیچ یک از اقسام شرکت‌های هرمی انطباق نمی‌یابد و شرکا حاضر نیستند در ضرر و زیان یک‌دیگر شریک باشند، علل باطل شمردن شرکت مفاوضه می‌تواند در حکم به بطلان شرکت‌های هرمی نیز به کار آید و می‌توان گفت چنان که غرر از علل اصلی بطلان شرکت مفاوضه است، در صورت صدق غرر در شراکت‌های هرمی، همه اقسام آن‌ ها را نیز می‌توان باطل شمرد. این مطلب را هم در جای خود بررسی خواهیم کرد.

 

۲-۱-۴- شرکت اعتبار (وجوه)

 

در یک تعریف کلی، شرکت وجوه یا اعتبار شرکتی است که دو نفر بدون سرمایه اولیه به دلیل اعتماد مردم به آنان، به خرید و فروش مال روی آورند (محمد قلعجی، معجم لغه الفقهاء، ص۲۶۱).
به بیان دیگر، اعتبار و جایگاه اجتماعی خریدار موجب رونق بازار شده و مردم حاضر می‌شوند مالی را به آنان بفروشند و قیمت آن را در آینده دریافت کنند.

فقها شرکت وجوه یا شرکت اعتبار رابه سه صورت تفسیر و بیان کرده‌اند:
الف) دو نفر که مورد اعتماد مردم‌اند، به شراکتی روی می‌آورند که هرگاه یکی از آن دو چیزی را به ذمه خرید، به عهده‌ی هر دو باشد و آن‌چه از تفاوت خرید و فروش به دست می‌آید، بین آن دو تقسیم گردد (ابن فهد، حلی، المهذب البارع، ج۲، ص۵۴۴).
به بیان دیگر، این نوع شراکت در واقع شراکت از نوع اعتباری و اعتمادی است که مردم به افراد دارند.
در این‌جا دونفر که فقط مورد اعتماد مردم‌اند، ولی مالی ندارند، سعی می‌کنند چیزی را نقد بخرند و قیمت آن را برای مدّت مشخصی به ذمه بگیرند تا پس از فروش و پرداخت پول، سود به دست آمده بین آن دو تقسیم گردد (محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۸، ص۱۲).
ب) فرد مورد اعتماد مردم که مالی ندارد، با فردی که توانایی مالی دارد و شهرت چندانی در بین مردم ندارد، شریک می‌شود، به این ترتیب که عمل و کار از طرف فرد قابل اعتماد، و پول و سرمایه از طرف فرد دارا، برای اعمال تجاری به شراکت گذاشته شود و سود حاصل بین آن دو تقسیم گردد (ابن فهد حلی، المهذب البارع، ج۲، ص۵۴۴).
به تعبیر یکی از فقها در این شراکت، شخصی که مورد اعتماد مردم است، مالی را که به صورت نسیه می‌خرد تا پول آن را در آینده پرداخت کند و فروش آن را به فرد ناشناخته واگذار می‌کند و شرط می‌کنند که سود بین آن دو تقسیم گردد (محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۸، ص۱۲).
ج) فرد مورد اعتماد مردم، مال فرد دیگری را که شهرت چندانی در بین مردم ندارد، با قیمت بالاتر بفروشد تا قسمتی از سود به دست آمده، نصیب وی گردد (ابن فهد حلی، المهذب، ج۲، ص۵۴۴ و فخرالمحققین، ایضاع الفوائد، ج۲، ص۲۹۸).
از آن‌جا که اساس کار این شراکت بر اعتماد و اعتبار افراد بنا نهاده شده است، اعم از آن‌که یکی از دو شریک از چنین حسن شهرتی در بین مردم برخوردار باشد یا هر دو، با شرکت اموال تفاوت اساسی پیدا می‌کند و در واقع سود بردن شخص از اعتماد مردم است، نه اموالی که به شراکت گذاشته شده است.
این نوع شراکت را هم فقهای شیعه به دلیل غرری بودن و یا نبودن دلیل خاص بر جواز آن، باطل شمرده‌اند (نجفی، جواهر الکلام، ج۲۶، ص۲۹۸).
شربینی از اهل سنت، در مقام بیان علّت بطلان آن می‌نویسد:
زیرا در آن مال مشترکی وجود ندارد تا در موقع انفساخ عقد تقسیم گردد. هم‌چنین اگر دو فرد صاحب شهرت و اعتبار با هم شراکت می‌کنند و نیز در صورتی که فرد مشهور اقدام به خرید در ذمه می‌کند و فرد غیر معروف در بین مردم آن را می‌فروشد، کسی که آن را خریده، مالک است و سود و زیان باید به مالک تعلق گیرد، نه دیگری.
نیز در صورتی که فرد غیر مشهور، مالی را در اختیار فرد معتبری قرار می‌دهد تا به تجارت روی آورد، این کار نوعی قرض فاسد و باطل است؛ چون حتی بعد از واگذاری مال، استبداد و قدرت بر تصرف مالک هم چنان باقی می‌ماند، اگر یکی به دیگری در خرید مال وکالت دهد و خریدار به قصدخرید برای هر دو اقدام به خرید کند، در مال مورد اذن شریک تلقی می‌شوند.
هم‌چنین در دو صورت اول (دو نفر بدون سرمایه مالی که هر دو مشهورند یا یکی شهرت دارد)‌، اگر مالی به دست آمد، بین آن دو به حسب اجرت المثل تقسیم می‌گردد، نه به حسب شرط (شربینی، مغنی المحتاج، ج۲، ص۲۱۲).
برخی دیگرضمن تعریف شرکت وجوه به این‌که فرد معروف مال را می‌خرد و فروش آن را به فرد غیر مشهور واگذار می‌کند یا این‌که به سبب مالی که فرد غیر معروف در اختیار وی قرار داده، به تجارت می‌پردازد، این شرکت را به این دلیل باطل دانسته‌اند که مال مشترکی بین آن دو وجود ندارد و در نتیجه، منافع و زیان هر چیزی که خریده می‌شود، متوجّه خریدار باید باشد، نه دیگری (بکری دمیاطی، اعانه الطالبین، ج۳، ص۱۲۵).
در واقع، این تعاریف، شرکت صحیح را مساوی با اختلاط اموال دانسته‌اند؛ در حالی که شرکت درمعنای اولی به اختلاط اموالی که به افراد متفاوت تعلق دارد، اطلاق می‌شود و کم‌کم به خود عقد شرکت (حتی بدون اختلاط اموال) هم اطلاق شده است (محمد قلعجی، معجم لغه الفقهاء، ص۲۶۱).
از آن‌جا که در شرکت‌های هرمی نیز به نوعی اعتمادسازی و استفاده از اعتماد دیگران از ابزار کارآمد سودآوری به شمار می‌آید، ممکن است به‌توان به شباهت آن با شرکت وجوه اشاره کرد، ولی تفاوت عمده آن با شرکت وجوه در این است که در شرکت وجوه، واقع مالی خرید و فروش می‌شود و خریدار به اعتماد فروشنده وارد معامله می‌شود؛ در حالی که در شرکت‌های هرمی شخص واسطه، فقط اعتماد خود به دیگری را به مشتری انتقال می‌دهد و در واقع بر کسی اعتماد شده است که نه واسطه و نه خریدار، اطلاع دقیقی از هویت واقعی وی ندارند (صفایی، ۱۳۸۶، ص۵۹).
نتیجه این‌که شرکت‌های هرمی هم تشابهاتی با شرکت‌های مطرح در فقه دارند و هم تفاوت‌هایی، با این توضیح که شرکت‌های هرمی پول‌گردان، به شرحی که گذشت، کاملاً خارج از مصادیق شرکت‌های چهارگانه مذکور در فقه هستند و از اقسام باقی مانده، شرکت‌های کالا گردان اعم از صوری و واقعی می‌توانند از نوع شرکت اعمال تلقی شوند و ممکن است کسانی که با مصالحه شرکت اعمال را صحیح می‌دانند، در شرکت‌های هرمی نیز همین راه‌حل را در پیش گیرند. هم‌چنین شرکت‌های تولیدکننده و سرمایه‌گذار که به صورت زنجیره‌ای و یا هرمی جذب سرمایه می‌کنند، می‌توانند از قبیل شرکت اموال در فقه باشند که البته تفاوت در جذب سرمایه نیز ممکن است از موجبات بطلان آن به شمار آید (آقابابایی، ۱۳۸۹، ص۲۷).
شرکت مفاوضه و اعتبار نیز به رغم تشابه ظاهری، بر هیچ یک از اقسام شرکت‌های هرمی صدق نمی‌کند و علّت بطلان این نوع شراکت در فقه چه بسا به‌تواند با مصداق یافتن در شرکت‌های هرمی نیز از موجبات بطلان به شمار آید که تفصیل آن را در بررسی دیدگاه‌ها خواهیم آورد (صفایی، ۱۳۸۶، ص۶۱).
این نکته شایان ذکر است که تطبیق‌های یاد شده درست به نظر می‌رسد و در صورت دقت بیش‌تر، چه بسا به‌توان شراکت‌های هرمی را حداقل در برخی مصادیق از نوع شراکت جدیدی دانست که سابقه در فقه ندارد. در این صورت نیز بررسی تک‌تک عمل‌کردها می‌تواند حکم فقهی آن را مشخص سازد، چنان که در صورت انطباق جزئی با اقسام شرکت‌های فقهی هم از این بررسی بی‌نیاز نیستیم.

 

۲-۲- دیدگاه‌های فقهی راجع به شرکت‌های هرمی

 

به طور کلی دیدگاه‌های فقهی را در زمینه شرکت‌های هرمی می‌توان در دو دسته جواز و حرمت بررسی کرد و جواز عمل‌کرد این شرکت‌ها نیز ممکن است به صورت مطلق یا مشروط باشد. از آن‌جا که برخی از اهل سنت قایل به جوازند، ولی اکثر آنان مانند فقهای امّامیه عمل‌کرد فعلی شرکت‌های هرمی را ناروا می‌دانند، در این‌جا در دو قسمت این بحث را دنبال می‌کنیم.

 

۲-۲-۱- دلایل قایلان به منع

 

شرکت‌های هرمی در دو دسته عمده جای می‌گیرند: شرکت‌های هرمی با ارائه کالا و خدمات، و شرکت‌هایی که کالا و خدمات ارائه نمی‌دهند؛ از این‌رو در خصوص شرکت‌های قسم اول، برخی به دلیل نبودن شرایط بیع عمل‌کرد شرکت‌ها را ممنوع اعلام کرده‌اند وعدّه‌ای نیز با توجّه به منجر شدن عمل‌کرد شرکت به عنوان محرّم دیگر، قایل به منع شده‌اند؛ چنان که در شرکت‌هایی که کالا و خدمات ارائه نمی‌دهند، منجر شدن به عناوین محرّم دیگر، از دلایل ناروایی و منع به شمار آمده است.
پس دیدگاه‌های قایلان به منع از دو جهت قابل بررسی است: یکی از جهت تحقق یا عدم تحقق شرایط صحت در داد و ستد شرکت‌ها، و دیگری از جهت منجر شدن به عنوان ممنوع، مانند اکل مال به باطل، قمار و مانند آن.
در معاملات شرکت‌های هرمی در صورت ارائه کالا و خدمات، بحث بیع و صدق یا عدم صدق شرایط مبیع مطرح می‌شود که با توجّه به نبود برخی شرایط به شرح زیر، برخی از فقها معاملات این شرکت‌ها را از نظر فقهی باطل دانسته‌اند (آقابابایی، ۱۳۸۹، ص۱۳۹).

 

۲-۲-۱-۱- غرری بودن

 

برخی معتقدند معاملات این شرکت‌ها مصداق غرر است و مشتری وارد معامله‌ای می‌شود که از سود و زیان خود خبر ندارد و به بیان دیگر، به معامله‌ای دست می‌زند که در آن غالب افراد ضرر می‌کنند و فقط در صورتی احتمال دست‌یابی به سود هست که به دلیل عضویت افراد بعدی، فرد به‌تواند در قسمت‌های بالای شرکت هرمی قرار گیرد.
عقود و معاملات از جمله اسبابی هستند که با انشای آن از سوی متعاملین آثار قانونی مورد نظر ایشان را بر جای می‌گذارند. باید توجّه داشت که آثار معاملات به موجب حکم قانون است که ایجاد آن با انشای سبب، توسط متعاملین صورت می‌پذیرد. برای مثال، اگر دو طرف، قصد انتقال مالکیت عینی در ازای بهای آن‌را داشته باشند، عقد بیع را انشا می‌کنند و قانون‌گذار اثر انتقال مالکیت را بر بیع انجام شده، بار می کند. به عبارت دیگر طرفین خود را در قالبی قرار می‌دهند که چهارچوب و آثار آن‌را قانون‌گذار تعیین کرده است.
مقررات حاکم بر عقود و معاملات به دو بخش امری و تکمیلی تقسیم می‌شوند. مقررات امری مقرراتی است که طرفین نمی‌توانند برخلاف آن تراضی کنند و به عبارت دیگر مقرراتی غیرقابل اجتناب هستند، در حالی‌که مقررات تکمیلی در صورتی بر روابط طرفین حاکم است که برخلاف آن توافق نکرده باشند و یا عرف و عادتی برخلاف آن استقرار نیافته باشد.
اجتناب از غرر در معاملات جزیی از مقررات امری بوده و غرر در معاملات موجب خلل در صحت آن است. هرچند نفی غرر در عقود و معاملات جزء قواعد عمومی و مورد پذیرش همگان قرار گرفته است، ولی در تعریف غرر و تشخیص مصادیق آن اختلاف نظر به چشم می‌خورد. در قانون مدنی نیز مقررات منسجمی در این مورد وجود ندارد و مطالب به‌طور پراکنده آورده شده است و چون قسمت اعظم مقررات ما در رشته حقوق مدنی برگرفته از فقه امّامیه است و اشراف بر مباحث آن نیازمند مطالعات فقهی است به همین جهت در این مقاله به موضوع غرر و تأثیر آن در عقود و معاملات پرداخته و به‌طور کلی از منابع فقهی استفاده شده است.
اهل لغت غرر را به معنی خطر، نیرنگ و غفلت آورده‌اند. در معنی اول غرر یعنی شخص، جان یا مالش را در معرض نابودی قرار دهد و در معنی دوّم غرر آن چیزی است که دارای ظاهری پسندیده و باطنی ناپسند باشد. بر همین معنی اخیر است که دنیا متاع غرر نامیده شده است (ابن منظور، ۱۴۰۸). برخی نیز غرر را هر چیز مستور العاقبه می‌دانند (الضریر، ۱۴۱۰ ق، ص۲۸).
از حضرت امیر (ع) نقل شده که می‌فرمایند: غرر عملی است که شخص با انجام آن از زیان در امّان نباشد (انصاری، ج: ۱۱/۶۵: ۱۴۱۰ ق).
براساس معانی لغوی از غرر، در کتب مختلف، معامله غرری در قالب تعریف بیع غرری که معمول ترین اقسام معاملات می‌باشد معّرفی شده است که در ذیل به چند نمونه اشاره می‌شود:
الف) بیع غرری که مورد نهی قرار گرفته عبارت‌ست از بیعی که ظاهرش مشتری را می‌فریبد و دارای باطنی مجهول است (ابن منظور، ۱۴۰۸).
ب) بیع غرری عبارت‌ست از بیعی که مردد میان دو امر باشد. یکی از آن دو، مورد نظر متعاملین و دیگری مخالف نظر ایشان باشد (الجزیری، ج: ۲/۲۴۳: ۱۴۰۶ ق).
ج) بیع غرری بیع کبوتر در آسمان و ماهی در آب است.
د) بیع غرری عبارت‌ست از بیعی که همراه با خطری محتمل الحصول می‌باشد و لذا بیع با وجود چنین خطری تمام نبوده و ناقص است (ابو الحسین احمد بن فارس بن زکریا، ۱۴۰۴ ق).
ه) منظور از بیع غرری بیعی است که به دلیل وجود جهل در آن، طرفین عقد بر کنه آن احاطه ندارند (ابن اثیر، ۱۳۶۴).
با توجّه به تعریف لغوی و تعاریف اصطلاحی که ذکر شد در تعریف نهایی از معامله غرری باید گفت: معامله‌ای است که همراه با خطر بوده و متعاملین در زمان انجام آن توان تشخیص سودمند یا زیان‌بار بودن معامله را ندارند.
در تعیین مصادیق معاملات غرری میان علما اتفاق نظر وجود ندارد. با بررسی آراء می‌توان به نظریات ذیل اشاره نمود.
الف) از جمله شرایط مورد معامله که بر آن اجماع شده است مقدور التسلیم بودن می‌باشد. شهید اول (ره) مصداق معامله غرری را موردی می‌دانند که به‌دست آمدن موضوع معامله مجهول باشد و در مثال برای معامله غرری به فروش کبوتر در آسمان یا ماهی در آب اشاره می‌کنند. به نظر ایشان اگر مورد معامله مجهول باشد و کمیت یا کیفیت آن معلوم نباشد، مصداق معامله غرری نیست و از همین ‌رو نتیجه می‌گیرند که میان معامله مجهول و معامله غرری، عموم و خصوص من‌وجه برقرار است (به نقل از انصاری، ج: ۱۱/۷۵: ۱۴۱۰). به عبارت دیگر ممکن است مورد معامله مجهول باشد ولی به دلیل مقدور التسلیم بودن، معامله راجع به آن غرری محسوب نمی‌شود هم‌چنان‌که ممکن است مورد معامله معلوم ولی غیر قابل دسترسی باشد که معامله آن غرری است و نیز ممکن است مورد معامله مجهول و غیر مقدور التسلیم باشد.
ب) فقها بر معلوم بودن مورد معامله اجماع نموده‌اند و عقدی را که موضوع آن مجهول است باطل می‌دانند. منظور از معلوم بودن مورد معامله آگاهی طرفین و معامله به جنس، مقدار و اوصاف موضوع معامله می‌باشد. به عقیده برخی مجهول بودن مورد معامله موجب غرری شدن معامله می‌گردد (حسینی العاملی، ج: ۸/۳۹۱: ۱۴۱۸). البته عدّه‌ای نیز حتی در صورتی که جهل غرر نباشد معامله را صحیح نمی‌دانند. در همین راستا به سئوال و جواب زیر از مرحوم سید محمد کاظم یزدی توجّه می‌کنیم:
سئوال: جهل در معامله اگر موجب غرر نباشد مبطل است؟ مثل این‌که اگر قیمت گندم و خرما مساوی باشد، در کفه‌ای از میزان، گندم ریخته معادل آن در کفه دیگر خرما، بدون تعیین وزن یا نه؟
جواب: امّا در بیع، پس باطل است چون باید وزن هر یک معلوم باشد. و امّا در صلح، اگرچه بعید نیست صحت لکن احتیاط ترک نشود (یزدی، ۱۴۵: ۱۳۷۶).
صاحب جواهر (ره) مورد معامله غرری را صرفاً حالتی می‌دانند که مورد معامله مجهول است. به نظر ایشان غرر شامل مطلق خطر نمی‌باشد زیرا اگر منظور از غرر مطلق خطر باشد هم حالتی را که مورد معامله مقدور التسلیم نیست شامل می‌شود و هم حالتی که مورد معامله موجود نیست، در حالی‌که بیع ثمار و زرع بصورت سلم صحیح بوده و کسی به دلیل غرر چنین معاملاتی را باطل ندانسته است. هم‌چنین ایشان روایتی از امّام جعفر صادق (ع) نقل کرده‌اند که در آن بیع غرری بیعی تعریف شده است که موضوع آن برای طرفین عقد یا یکی از ایشان مجهول باشد (نجفی، ج: ۲۲/۳۸۸: ۱۴۰۰ ق).
ج) شیخ انصاری (ره) در غرری بودن حالتی که موضوع معامله از حیث مقدور التسلیم بودن مجهول است، تشکیک نموده و می‌فرمایند در این حالت چون خریدار می‌تواند با خیار تعذر تسلیم معامله را فسخ کند، پس شاید چنین معامله‌ای را نتوان غرری نامید ولی خود پاسخ می‌دهند که جهل در دست‌یابی به مورد معامله از مجهول بودن صفات آن برتر بوده و اگر فرض اخیر غرری باشد به طریق اولی زمانی که قدرت بر تسلیم مورد معامله مجهول است معامله غرری می‌باشد. البته ممکن بازگشت حالتی را که قدرت بر تسلیم مورد معامله مجهول است به حالتی بدانیم که مورد معامله مجهول است و مصداق معامله غرری را صرفا ویژه حالت اخیر فرض کنیم، ولی چنان‌که فرموده‌اند این توجیه کارساز نیست. زیرا با توجّه به سخنان فقها که دو مثال بیع ماهی در آب و کبوتر در هوا را به‌عنوان مصادیق معامله غرری مطرح نموده‌اند پس منظور ایشان از معامله غرری موردی است که به قدرت بر تسلیم موضوع معامله آگاهی وجود ندارد و بعید است که برای مجهول بودن مورد معامله به مثال فوق اشاره شود. علاوه بر این‌که فقهای امّامیه و نیز اهل سنت در لزوم مقدور التسلیم بودن مورد معامله به روایت پیامبر اکرم (ص) در نهی از بیع غری استناد کرده‌اند.
در نهایت شیخ (ره) با جمع تعاریف، غرر را جهل به وجود موضوع عقد یا رسیدن آن به‌دست منتقل الیه و یا موردی که صفات موضوع عقد از جهت کمی و کیفی مجهول است، دانسته‌اند (انصاری، ج: ۱۱/۶۹: ۱۴۱۰ ق).

دانشگاه علامه طباطبایی
دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی
پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته اندیشه سیاسی در اسلام
موضوع:
ارزیابی انتقادی اندیشه سیاسی مکتب تفکیک
استاد راهنما :
دکتر محمد جواد غلامرضا کاشی
استاد مشاور:
دکتر ابراهیم برزگر
دانشجو:
داود مرادپور نوده
زمستان ۱۳۹۰
تقدیم به مهربان فرشتگانی که:
لحظات ناب باور بودن؛
لذت و غرور دانستن؛
جسارت خواستن؛
عظمت رسیدن و تمام تجربه­های یکتا و زیبای زندگیم؛
مدیون حضور سبز آنهاست تقدیم به پدر، مادر، همسر و دخترم
لازم می­دانم از زحمات بی­دریغ اساتید ارجمندم
جناب آقای دکتر محمد جواد غلامرضا کاشی که تمام بی­نظمی­های من را با بزرگواری تحمل کرد
و آقای دکتر ابراهیم برزگر
کمال تشکر و امتنان را داشته باشم
چکیده:
حدود یک‌صد سال قبل در حوزه علمیه مشهد جریانی شکل گرفت که طی سال‌های اخیر به آن مکتب تفکیک نام نهاده شد.ارزیابی انتقادی اندیشه سیاسی مکتب تفکیک هدف اصلی تحقیق حاضر است.در این راستا فرضیه اصلی این بوده که مبانی معرفت شناسی،انسان‌شناسی و هستی شناسی تفکیک در تقابل با جریانات مسلط اندیشه اسلامی قرار دارد.
ملایم‌تر شدن تقریر نسبت سنجی بین علم الهی و علم بشری در گذر زمان،نفی جایگاه علما و اندیشمندان در هدایت علمی و سیاسی جامعه از دیگر فرضیه های پایان نامه بوده است. برای پاسخ سوالات بنیادین سیاست و در قالب ساختار اندیشه سیاسی، مبانی الهیاتی و کلامی آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
برای نیل به این هدف ابتدا جایگاه مکتب تفکیک در نسبت سنجی سنت و مدرنیته در قالب بحثی نظری ارائه شده است و با عنایت به تعریف سید حسین نصر، منظور از سنت هر چیزی است که در ارتباط با امر متعالی و عالم وحی قرار دارد و در مقابل مدرن به معنای اموری است که از این امر متعالی منسلخ و جدا شده است.
نتایج حاصله در این پایان نامه به اختصار شامل موارد زیر بوده است:
مکتب تفکیک با وجود اینکه ریشه در تاریخ اندیشه اسلامی دارد،متاثر از شرایط معاصر نیز بوده است که نمود آن در تعریف از مفهوم عدالت و تنظیم مناسبات اقتصادی جامعه مشاهده می شود

مبانی معرفت شناسی، هستی شناسی و انسان شناسی تفکیک در تقابل با مبانی فلسفی و عرفانی شکل گرفته است.
مکتب تفکیک علیرغم اینکه به دلیل آنچه عاریتی بودن‌ می خواند،برفلسفه می تازد،خود نیز به صورت دیگری از فلسفه ورزی روی آورده است. این امر به ویژه در معرفت شناسی و اندیشه سیاسی خود را نشان می دهد.
از مهمترین تطورات مکتب تفکیک حرکت آن به سمت بحث از امر عمومی و رابطه بین خلق با خلق است. با این حال اندیشه سیاسی مکتب تفکیک هم در قالب الگوی غایت انگار افلاطونی شکل گرفته است. هرچند حکیمی در پاسخ به اینکه چه کسی باید حکومت کند، حاضر به تقلیل از معصوم به غیر معصوم نیست.
بر این اساس اندیشه سیاسی مکتب تفکیک را می‌توان نقطه عطفی در تاریخ اندیشه سیاسی اسلامی تلقی کرد، چرا که به جای تمرکز بر اینکه چه کسی باید حکومت کند،به دنبال این است که چگونه باید حکومت کرد.
کلید واژه ها: مکتب تفکیک،تاویل،معرفت شناسی فطری،هستی شناسی،اندیشه سیاسی،عدالت،غایت انگاری
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات ۱
۲
۲
۳٫ تعریف مفاهیم ۳
۴
۵
۵
الف. آثار تفکیکیان ۵
ب. آثار منتقدان تفکیک ۷
۹
۹
فصل دوم: چهارچوب مفهومی ۱۱
مقدمه ۱۲
۱٫ سنت و مدرنیته ۱۳
۲٫ ساختار اندیشه تفکیک ۱۹
۲-۱٫ مبانی غیر‌سیاسی اندیشه ۲۰
۲-۱-۱٫ معرفت شناسی : ۲۰
۲٫ ۱٫ ۲٫ هستی‌شناسی ۲۱
۲٫ ۱٫ ۳ . انسان‌شناسی ۲۲
۲-۲٫ مبانی سیاسی اندیشه ۲۳
۲-۲-۱٫ غایت نظم سیاسی ۲۳
۲-۲-۲٫ مرجع اعمال حاکمیت سیاسی ۲۸
۲٫ ۲٫ ۳٫ محدودیت حاکمیت سیاسی ۳۱
۲٫ ۲ . ۴٫ حق اعتراض ۳۳
۳٫ نتیجه ۳۴
فصل سوم: زمینه‌های شکل‌گیری مکتب تفکیک ۳۶
مقدمه ۳۷
۱٫ زمینه‌های شکل‌گیری ۳۸
۱-۱٫ ریشه‌های تاریخی ۳۹
۱-۱-۱٫ متعزله و اشاعره ۳۹
۱-۱-۲٫ فلسفه ستیزی ۴۰
۱-۱-۳٫ اخباری‌ها و اصولیون ۴۱
۱-۲٫ تاثیرات مدرنیته بر اندیشه مکتب تفکیک ۴۳
۲ . چهره‌های تفکیک ۴۸

 

برای