روش یادسپاری یکی از قدیمیترین و متداولترین روشهای آموزش در فرایند یاددهی- یادگیری به ویژه در رشتههایی چون آموزش زبان، ادبیات و تاریخ است. هدف اصلی این روش ایجاد مهارت دریافت درست اطلاعات و ذخیرهسازی آنها در حافظه، به منظور بازیافت و به کارگیری آنها در فعالیتهای مختلف علمی است. یادسپاری فعالیتی است که در تمام طول زندگی همیشه همراه ماست. ما در تمام مراحل زندگی ناگزیریم بسیاری از کلمات، رویدادها، مفاهیم و قوانینی را که پیش از ما ساخته و ارائه شدهاند به حافظه بسپاریم تا بتوانیم با جهان پیرامون خود ارتباط برقرار کنیم. اما بسیاری از افراد دیدی منفی نسبت به روش یادسپاری در محیطهای آموزشی دارند. آنان بر این باورند که در دنیای انفجار اطلاعات یادسپاری و یادآوری تمام یافتههای علمی ممکن نیست و بنابراین نمیتواند جایگاه موثر و ارزشمندی در فرایند آموزش داشته باشد، از این رو معلمان و مجریان برنامههای درسی باید شرایطی را فراهم کنند که دانشآموزان به جای انباشت فراوردههای علمی در ذهن، روش کسب اطلاعات و کاربرد آنها را بیاموزند (ماتیوز ، 1994).
2- روش سخنرانی
روش سخنرانی در نظامهای آموزشی سابقهای طولانی دارد. به طوری که از زمان یونان باستان تاکنون مورد استفاده اکثر معلمان در سراسر جهان به ویژه در دروس دانشگاهی است. به گفته وول فولک (1995) یک پنجم تا یک ششم وقت فعالیتهای آموزشی در کلاس درس صرف سخنرانی می شود. ارائه مفاهیم به طور شفاهی از طرف معلم، و یادگیری آنها از طریق گوش دادن و یادداشت برداشتن از طرف دانشآموزان اساس کار این روش را تشکیل می دهد؛ به همین دلیل بعضی این روش را روش توضیحی یا نمایی نیز گفتهاند (به نقل از شعبانی، 1390) .
این شیوه آموزشی، از حالت یک طرفه برخوردار است و جزو روش خطی شمرده میشود. در این روش آموزشی، توضیح و توصیف پدیدهها از سوی معلم نقش عمدهای دارد و معلم محور است. هدف عمده این روش، انتقال دانش است. روش سخنرانی برای گروههای بزرگ مناسب است و بنابراین تعداد زیادی از فراگیران میتوانند از آن بهرهمند شوند ( فتحی آذر، 1382).
3- روش نمایش علمی
یکی از روشهای قابل اجرا در یادگیری مهارتهای عملی، به ویژه در موقعیتهایی که امکانات و تجهیزات برای آموزش محدود باشد، روش نمایش علمی است که سابقه نسبتا طولانی دارد، و در این روش دانشآموزان مهارتهای خاص را بر اساس دیدن، شنیدن و تمرین کردن چه به صورت فردی و چه به صورت جمعی میآموزند. بعضی از متخصصان، اصطلاح روش نمایش علمی را مرکب از توضیح و نمایش یک مهارت تازه به گروه بزرگی از دانشآموزان، و سپس انجام تمرینهای منظم از طرف دانشآموزان میدانند (جویس و ویل ، 1992؛ به نقل از شعبانی، 1390).
2-4-3-2- روشهای تدریس مبتنی بر تعامل
روشهای تدریس مبتنی بر تعامل شامل روش مشارکتی، روش پرسش و پاسخ و روش مشارکتی میباشد که در زیر به اختصار به آنها اشاره میگردد:
1- روش مشارکتی
در یادگیری مشارکتی یادگیرندگان با تواناییهای یادگیری متفاوت به صورت تیمی و گروهی با هم به یادگیری میپردازند. در این شیوه هر فرد نه تنها مسولیت یادگیری خود را بر عهده دارد بلکه باید تلاش کند تا دیگران نیز موضوع مورد نظر را یاد گیرند. در این شیوه از یادگیری همه اعضای گروه درصدد ایجاد موقعیتی هستند که یادگیری صورت گیرد و موفقیت گروهی حاصل شود. در واقع یادگیری مشارکتی یک راهبرد یادگیری فعال است، متشکل از مجموعه ای از فنون آموزشی که مستلزم تشکیل گروه، سازماندهی اعضا در داخل گروه و تعامل مثبت بین یادگیرندگان به منظور از همآموزی و به همآموزی میباشد (عبدالهی، 1387).
2- روش پرسش و پاسخ
در این روش، معلم دانشآموزان را به تفکر و تلاش درباره مفهومی جدید یا بیان مطلبی تشویق میکند. وی اندیشهها و تفکرات خود را به دانشآموزان دیکته نمیکند، بلکه چون آینهای تفکرات و احساسات آنها را منعکس میسازد و با اظهارنظرهای منطقی، ادراکها و فعالیت دانشآموزان را جهت می دهد. اگر دانشآموزی در دست یابی به اهداف آموزشی یا توانایی در پاسخ دچار مشکل شود معلم مشکل را تنها با توضیح برطرف نمیسازد بلکه به دانشآموز کمک میکند با انتخاب راهبردهای مناسب، خود شخصا در جهت حل مشکل اقدام نماید. در این روش دانشآموزان میکوشند با فعالیتهای ذهنی از معلوم به مجهول در جهت حل مساله گام بردارند و نقش معلم، در تمام مراحل تدریس، نقش ارشادی است نه جهتدهنده و کنترلکننده مستقیم فعالیتها (شعبانی، 1390).
3- روش بحث گروهی
بر خلاف روش سخنرانی که در آن فعالیت کلامی عمدتا بر عهده معلم است، در روش بحث گروهی دانشآموزان به طور فعال در کارهای کلاسی شرکت میکنند. این روش به یادگیرندگان کمک میکند تا استفاده از زبان را یاد بگیرند، دیدگاههای خود را بیان کنند، عقاید و اندیشههایشان را توجیه نمایند، و با نظرها و اعتقادهای دیگران آشنا شوند. این روش برای تحقق یافتن هدفهای آموزشی «ارزشیابی اندیشههای مختلف» و «ایجاد تحمل و بردباری در برخورد با عقاید دیگران» مناسب است. همچنین این روش در درک و فهم مفاهیم پیچیده یادگیرندگان را یاری میدهد. «یادگیرندگان از طریق همکاری در تفکر، مقابله اندیشهها، ارائه پیشنهادهای مختلف، و ارزیابی توضیحات و تبیینات مختلف به فهم بیشتر امور توفیق مییابند» (سیف،1380).
2-4-3-3- روشهای تدریس مساله محور
روشهای تدریس مساله محور شامل روش تدریس آزمایشگاهی، روش گردش علمی و روش اکتشافی میباشد که در زیر به اختصار به آنها اشاره میگردد:< br/>1- روش تدریس آزمایشگاهی
این روش برای دروس علوم پایه همچون فیزیک، زیست شناسی، شیمی بسیار مناسب است. مکان اجرای این روش آزمایشگاه است. در روش آزمایشگاهی فراگیر شخصا و با راهنمایی معلم به مشاهده و آزمایش میپردازد و سپس گزارش کار خود را به صورت مکتوب یا شفاهی به معلم و کلاس ارائه میدهد. هدف از انجام آزمایش باید از پیش تعیین شده و ابزار و مواد لازم در آزمایشگاه به مقدار کافی فراهم شده باشد.
یادگیری از طریق آزمایش میتواند به طور فردی یا در گروههای دو یا سه نفره انجام شود. در روش آزمایشگاهی باید اطمینان حاصل کرد که ابزار و مواد لازم برای انجام آزمایش قبلا آماده شدهاند. استفاده نادرست از ابزار و مواد موجود در آزمایشگاه ممکن است خطرساز باشد. بنابراین ضروری است نکات ایمنی در آزمایشگاه دقیقا رعایت شود (عبدالهی، 1387).
2- روش گردش علمی
این روش به دانشآموزان فرصت میدهد که از طریق مشاهده اشیاء، پدیدهها و امور مختلف، تجربه علمی کسب کنند و قادر گردند مطالب و مفاهیمی را که در کلاس درس مورد بحث قرار میگیرند، بهتر درک نمایند. به علاوه، گردش علمی زمینه هر چه بیشتر ارتباط مدرسه را با جامعه و طبیعت میسر ساخته و موجبات کاهش جداییها و فاصلههای بین آنها میگردد. همچنین، معلم را قادر میسازد که با استفاده از این روش کنجکاوی دانشآموزان را هر چه بیشتر برانگیزاند (وکیلیان، 1386).
خرید متن کامل پایان نامه ها در سایت feko.ir