1-1- مقدمه
امروزه یکی از مهمترین مسائل مالی شرکتها، اندازهگیری عملکرد آنها است. اندازهگیری عملکرد شرکتها از آن‌جا که پایهی بسیاری از تصمیمگیریها در داخل و خارج شرکت است، دارای اهمیت است. تصمیمگیری درباره‌ی سرمایهگذاریها، افزایش سرمایهی شرکتها، رابطهی نمایندگی و بسیاری از تصمیمات دیگر، همگی مبتنی بر اندازهگیری عملکرد است (وکیلی فرد و همکاران، 1389).
تمرکز مالکیت و تأثیر آن بر ابعاد مختلف شرکتها از جمله عملکرد شرکت همواره و به خصوص در سالهای اخیر به عنوان یکی از مهمترین مباحث حاکمیت شرکتی مطرح بوده است. اقتصاد هر کشور وابسته به تحرک و کارایی شرکتهای آن است. سیستم حاکمیت شرکتی موجود در یک کشور با تعدادی عوامل داخلی از جمله ساختار مالکیت شرکتها، وضعیت اقتصادی، سیستم قانونی، سیاستهای دولتی و فرهنگ معین میشود. ساختار مالکیت و چارچوبهای قانونی از اصلی ترین و تعیین کننده ترین عوامل سیستم حاکمیت شرکتی به شمار میروند. صرف نظر از چارچوب قانونی، ساختار مالکیت شرکتها می تواند ایجاد و توسعه مدل حاکمیت شرکتی را تحت تأثیر قرار دهد( عاشقی اسکوئی، 1390).
با توجه به مطالب ذکر شده پژوهش حاضر برآن است تا به بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکتهای بیمه تهران بپردازد.
1-2- بیان مساله
به دلیل هم راستا نبودن منافع سرمایهگذاران و مدیران، گاهی مدیران اقداماتی را انجام می دهند که برای سهامداران پر هزینه است و اگر سهامداران مستقیما ناظر بر مدیریت آنها نباشند، نمی توانند از فعالیتهای پر هزینهی آنها ممانعت نمایند. اما مکانیزمهایی وجود دارد که به وسیله ی آنها میتوان مدیران را کنترل کرد و عملکرد آنها را بهبود بخشید که از آنها به عنوان مکانیرم های راهبری یا حاکمیت شرکتی یاد میشود(جلالی، 1387). سوال مورد بررسی در این تحقیق این است که آیا متفاوت بودن ساختار مالکیت شرکتها، برعملکرد آنها موثر است؟ یعنی اگر مالکان شرکت را گروه های مختلف مانند موسسات مالی، بانکها و شرکتهای دیگر تشکیل دهند، عملکرد آنها متفاوت خواهد بود؟ و کدامیک از این ترکیبهای متفاوت مالکیت، در بهبود عملکرد شرکت موثرترند؟ و همچنین راجع به متفاوت بودن ترکیب هیاتمدیره و اثر آن برعملکرد شرکت تفحص میشود. با دستیابی به جواب سوالات بالا میتوان جهت بهبود عملکرد شرکت، اقدامات مناسبتری را به عمل آورد و تصمیم گیرندگان و سرمایه گذاران نیز به منظور دستیابی به عملکرد بهینهی واحدهای اقتصادی، به ترکیب مالکان و ساختار هیات مدیره و به طور کلی ساختار حاکمیت شرکتها توجه خواهند کرد.
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش
ساختار و اثر بخشی هیاتمدیره، و نیز ساختار مالکیت در شرکتهای سهامی عام بسیار متنوع است. از این رو به نظر میرسد که کیفیت نظارت بر فعالیتهای مدیران در بین شرکتهای مختلف، متفاوت باشد(عاشقی اسکوئی، 1390). شناخت اثربخشی نظام راهبری شرکت در ایران و تعین نقش و همچنین تاثیر وجود این مکانیزمها بر عملکرد شرکتها از اهداف این تحقیق میباشد.
تدوین پیشنویس آییننامه راهبری شرکتی در ایران و همچنین نیاز به انجام تحقیقاتی جهت شناسایی متغیرهای موثر در کشورمان، ما را بر آن داشت تا به بررسی تاثیر حاکمیت شرکتی بر عملکرد شرکتهای بیمه بپردازیم تا نقاط ضعف و قوت آن شناسایی شده و در جهت بهبود آن گامهایی برداشته شود.
1-4- اهداف پژوهش
بررسی رابطه بین درصد مالکیت اعضای هیات مدیره و عملکرد شرکت
بررسی رابطه بین درصد مالکیت سرمایه گذاران نهادی و عملکرد شرکت
بررسی رابطه بین مدیران غیر موظف در هیات مدیره و عملکرد شرکت
بررسی رابطه بین تمرکز قدرت و عملکرد شرکت
1-5- فرضیه های پژوهش
بین درصد مالکیت اعضای هیات مدیره و عملکرد شرکت های بیمه رابطهی معنی داری وجود دارد.
بین درصد مالکیت سرمایه گذاران نهادی و عملکرد شرکت های بیمه رابطهی معنی داری وجود دارد.
بین نسبت مدیران غیر موظف در هیات مدیره و عملکرد شرکت های بیمه رابطهی معنی داری وجود دارد.
بین تمرکزقدرت (یکی بودن ریاست هیات مدیره و مدیرعامل) و عملکرد شرکت های بیمه رابطه ی معنی داری وجوددارد.
1- 6- سوالات پژوهش:
1. چه رابطهای بین درصد مالکیت اعضای هیات مدیره و عملکرد شرکت های بیمه وجود دارد؟
2. چه رابطهای بین درصد مالکیت سرمایه گذاران نهادی و عملکرد شرکت های بیمه وجود دارد؟