در تمامی تحقیقات انجام گرفته پیرامون موضوع این پژوهش نواقص و کمبودهایی مشاهده می گردد که ضرورت انجام این تحقیق را روشن تر میسازد. اگرچه تحقق حکومت دینی در ایران برای مدت مدید ، متغیر دینداری در پژوهش های صورت گرفته را فعال تر می کند اما آنچه تا به این زمان در تحقیقات داخلی مشاهده می گردد با موضوع مدنظر فاصله زیادی دارند. بررسی رابطه دینداری و دموکراسی در موارد بسیاری انجام گرفته و حتی دینداری در ارتباط با متغیرهای دیگری همچون اعتماد سیاسی ، رفتار انتخاباتی و … نیز بررسی شده است . اما اهمیت دینداری از یک سو و اهمیت شکل گیری جامعه مدنی در ایران از سوی دیگر ، بررسی رابطه این دو متغیر را بیش از گذشته الزام آور می گرداند و تا به امروز در سطح داخل پژوهشی در این حیطه به عمل نیامده است. همچنین بررسی رابطه دینداری با نگرش به جامعه مدنی در سطح خرد به عنوان زیرساخت لازم برای تحقق جامعه مدنی در ایران ، این پژوهش را خاص تر از موارد مشابه آن می گرداند.
در پژوهش های خارج از ایران نیز بخش اعظم این پژوهش ها با استفاده از پیمایش ارزش های جهانی انجام شده اند.در مورد اعتبار و قابلیت تعمیم داده های این پیمایش ها تردیدهایی وجود دارد. حتی برخی از خود این محققان اذعان دارند که « اگرچه پیمایش ارزش های جهانی چندین سال است که در بین محققین علوم اجتماعی و سیاسی شهرت زیادی یافته اند اما هنوز هم در مورد کیفیت سنجش های آن تردیدهایی وجود دارد که این از رویکرد آن نسبت به موضوعاتی همچون مفهوم سازی ، طرح پرسشنامه ، شیوه نمونه گیری ، آموزش مصاحبه کنندگان و شیوه اجرا ناشی می شود.» (Huang,2005 )
همچنین نتایج انجام شده در سایر کشورها با توجه به فرهنگ های متفاوت این کشورها نسبت به ایران و همچنین با توجه به اینکه این کشورها عمدتاَ اهل تسنن می باشند شاید نتوان به مردم عمدتاَ شیعی ایران تعمیم داد.
2-3-فرضیات تحقیق
2-3-1-فرضیه اصلی :
میان انواع دینداری و نگرش به جامعه مدنی رابطه وجود دارد به نحوی که هرچه دینداری متجددتر شود نگرش به جامعه مدنی مثبت تر می شود.
2-3-2-فرضیه فرعی:
میان انواع دینداری و ابعاد نگرش به جامعه مدنی (ارزیابی،رفتاری،شناختی) رابطه وجود دارد.
میان متغیرهای زمینه ای ( سن،جنس ، دانشگاه محل تحصیل و رشته تحصیلی ) و نگرش به جامعه مدنی رابطه وجود دارد.
2-4-مدل مفهومی
نگرش به جامعه مدنی
انواع دینداری
سکولاریسم
تجددگرایی
رادیکالیسم اسلامی
سنت گرایی
سنت گرایی جدید
بعدشناختی نگرش به جامعه مدنی
بعد ارزیابی نگرش به جامعه مدنی
بعد رفتاری نگرش به جامعه مدنی
نمودار 2-3 : مدل مفهومی