مسئولیت پذیری اجتماعی ، مسئولیت پذیری اجتماعی

جو ابزاری: در آن تمرکز بر ارضای منافع فردی است. (قدیری و دیگران، 1392)
رفتار اخلاقی: رفتار اخلاقی ، یک مسئله عمومی است. سازمان ها به دنبال کارکنان درستکار هستند و در اخلاق و مسئولیت پذیری اجتماعی مورد قضاوت قرار می گیرند. او رفتار اخلاقی را اصولی میداند که در سراسر دنیا ایجاد شده و مسئله ای است که، از زمانی به زمان دیگر تغییر شکل پیدا میکند (Lussier, 2000).
ب) تعاریف عملیاتی:
جو نوع دوست: در این سازمان، آنچه برای همه افراد مفید است، در رأس امور قرار دارد.، در این سازمان، مهمترین مسئله خیر و صلاح همه افراد سازمان است.، در این سازمان، دغدغه اصلی رسیدن سایر افراد به بهترین چیزهاست، در این سازمان، افراد به منافع یکدیگر احترام میگذارند. ، در این سازمان، از کارکنان انتظار میرود که همیشه آنچه برای مشتریان و عموم شایسته است را انجام دهند.، در این سازمان، همیشه کارآمدترین راه، راه درست یا( مناسب) است، در این سازمان، از هر شخص انتظار میرود قبل از هر چیز، وظیفه خود را به نحو احسن انجام دهد. سوالات 1 تا 7 پرسشنامه به اندازه گیری جو نوع دوست می پردازد.
جو حقوقی و اصولی: در این سازمان، از افراد انتظار میرود که ورای سایر ملاحظات، از معیارهای حقوقی و حرفهای پیروی کنند، در این سازمان، مهمترین مسئله، رعایت اصول حقوقی یا اخلاقی مربوط به حرفه است، در این سازمان، از افراد انتظار میرود که بلااستثنا از معیارهای حقوقی یا حرفهای پیروی کنند، در این سازمان، مقدمترین مسئله عدم تخطی یک تصمیم از معیارهای حقوقی است. سوالات 8 تا 11 پرسشنامه به اندازه گیری جو حقوقی می پردازد.
جو قانونی: در این سازمان، بسیار مهم است که دقیقاً از قوانین و رویه های سازمان پیروی شود.، در این سازمان، از همه انتظار میرود به قوانین و رویه های سازمان وفادار باشند.، در این سازمان، آنهایی موفق هستند که کاملاً مطابق با قانون عمل کنند.، افراد این سازمان، دقیقاً از سیاستهای سازمان پیروی میکنند. سوالات 12 تا 15 پرسشنامه به اندازه گیری جو قانونی می پردازد.
جو ابزاری: در این سازمان، افراد پیش از هر چیز، به دنبال حفظ منافع خود هستند، در این سازمان، افراد معمولاً به فکر خودشان هستند.، در این سازمان، جایی برای اخلاقیات شخصی فرد وجود ندارد، در این سازمان، از افراد انتظار میرود برای افزایش منافع سازمان بدون در نظر گرفتن عواقب آن، از هیچ تلاشی مضایقه نکنند، در این سازمان، افراد به فکر منافع سازمان به بهای نادیده گرفتن چیزهای دیگر هستند، در این سازمان، کار هنگامی زیر استاندارد یا( نامرغوب) در نظر گرفته میشود که به منافع سازمان آسیب برساند، مسئولیت اصلی افراد در این سازمان، کنترل هزینه هاست. سوالات 16 تا 22 پرسشنامه به اندازه گیری جو ابزاری می پردازد.
جو مستقل: در این سازمان، از افراد انتظار میرود که از باورهای اخلاقی و شخصی خود پیروی کنند، همه افراد در این سازمان در مورد درست بودن و نادرست بودن امور، خودشان تصمیمگیری میکنند، در این سازمان به ادراک افراد از درستی و نادرستی امور بیش از هر چیز دیگر، احترام گذاشته میشود، در این سازمان، افراد براساس اصول اخلاقی شخصی خودشان هدایت میشوند. سوالات 23 تا 26 پرسشنامه به اندازه گیری جو مستقل می پردازد.
رفتار اخلاقی: بردن وسایل اداره و محل کار به خانه برایم قابل قبول می باشد. من معتقدم به اینکه برای پیشرفت در کار، کارمند باید استانداردهای اخلاقی شخصی برای خود داشته باشد. من معتقدم که در برخی مواقع بعضی از موارد مربوط به کارم را می توانم با دوستانم و کسانی که در سازمان من کار نمی کنند را مورد بحث و گفتگو قرار دهم. من معتقدم که آن خوب است که از راه هایی غیر از راه های قانونی و مرسوم کاری (دور زدن راههای مرسوم کاری) برای ایجاد ارتباطات و پیش بردن امور کاری به منظور افزایش کارایی و اثربخشی در محیط کار بهره برد. سوالات 27 تا 30 پرسشنامه به اندازه گیری رفتار اخلاقی مدیران می پردازد.
فصل دوم
مطالعات نظری
بخش اول
ادبیات تحقیق
مقدمه
تقاضاهای روزافزون نسبت به آموزش عالی از مهمترین آثار و نتایج ظهور اقتصاد دانش است. این تقاضاها در حالی گسترش و رشد روزافزون پیدا می کند که منابع عمومی با محدودیت قابل ملاحظه ای رو به روست. محدودیت منابع همراه با افزایش شرایط رقابتی ویژه در عصر یکپارچگی بازرها و جهانی شدن موجب می شود که به هر اندازه آموزش عالی اهمیت کانونی در زندگی، اقتصاد و توسعه جوامع می یابد به همان اندازه نیز حساسیت شدیدی نسبت به مسئله کیفیت و همچنین اخلاقیات ایجاد می شود (برانن، 2000).
آموزش عالی ایران به ویژه در پی گسترش کمی پرشتاب آن در پاسخ به تقاهای فزاینده اجتماعی، با پرسش کیفیت رو به رو شده است. بدون توسعه فرهنگ ارزشیابی مانند شفافیت، مسئولیت پذیری، انتقادپذیری و احساس پاسخگویی در میان یاران و ذی نفعان آموزش عالی چگونه می توان انتظار داشت که نظام ارزشیابی و کیفیت استقرار یابد؟ این در حالی است که آموزش عالی یکی از نظام های مهمی است که ارزشیابی آن در درجه اول باید با خودارزیابی گروه های دانشگاهی و ارزیابی درونی آغاز شود. در اینجاست که فرهنگ ارزشیابی و در راس آن اخلاقیات دانشگاهی به عنوان یکی از پیش شرط های اساسی، معنی پیدا می کند.
2-1-1 تعریف اخلاق
اخلاق جمع خُلُق و خُلق می باشد، به گفته راغب در کتاب مفردات، این دو واژه در اصل به یک ریشه باز می گردد. خُلُق به معنای هیات و شکل و صورتی است که انسان
با چشم می بیند و خُلق به معنای قوا و سجایا و صفات درونی است که با چشم دل دیده می شود. بنابراین، می توان گفت که اخلاق مجموعه ای از صفات روحی و باطنی انسان است که به گفته بعضی از دانشمندان گاه به اعمال و رفتاری که از خلقیات درونی ناشی می شوذ نیز اخلاق گفته می شود (مکارم شیرازی، 1377).
در فرهنگ معین اخلاق به معنی خلق ها و خوی ها، طبیعت باطنی، سزشت درونی، و نیز به عنوان یکی از شاخه های حکمت عملی خوانده می شود و افزوده است که اخلاق دانش بد و نیک خوی ها و تدبیر انسان برای نفس خود یا یک تن خاص است (معین، 1371).
واژه اخلاق همانند دو واژه moral و ethics دو کاربرد متمایز دارد و گاهی اخلاق به معنای خلق و خوی ، رفتار عادت شده و مزاج به کار می‌رود (دهخدا، 1372). معنای دیگر این واژه‌ها دانشی است که به نحو روشمند از حُسن و قبح، خوبی و بدی رفتار بحث می‌کند. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های میان انسان و سایر موجودات، مسئولیت پذیری و رفتار اخلاقی می‌باشد. آقای فرامرزقراملکی اخلاق را «الگوی رفتار ارتباط درون شخصی و برون شخصی مبتنی بر رعایت حقوق طرف ارتباط» تعریف نموده‌اند (فرامرزقراملکی، 1388). برخی، اخلاق را به «مجموعه‌ای از فرایندهای عینی معنوی که دخالت تام در رشد واقعی دارد» و «فرایندی که طی آن، درکارکرد واحدهای صفاتی یا ارگانیزم معنوی تعادل ایجاد می‌شود» تعریف کرده‌اند به عنوان مثال، الهی بین دو کاربرد واژه اخلاق تفاوت قائل شده است به نظر وی اولی همان «اخلاق عملی» است که معنای علم عمل به اخلاقیات و تهذیب نفس دارد و دومی نیز همان‌ «اخلاق نظری» است که به علم تشخیص خوب و بد مشهور است. فلاسفه، الهیون و منتقدان اجتماعی در تعریف اخلاق به طور عام گفته‌اند: «اخلاق یعنی شناخت صحیح از ناصحیح» واقعیت این است که تشخیص درست از غلط همیشه ساده نیست بسیاری از دانشمندان علم اخلاق ادعا می‌کنند که با توجه به اصول اخلاقی در مقام عمل، همیشه یک راهکار درست مطلق وجود دارد و برخی دیگر معتقدند که راهکار درست به موقعیت و شرایط بستگی دارد و تشخیص این که کدام راهکار درست است، در نهایت به عهده خود فرد است.