کارکنان برای این که شنونده ای خوب و فعال باشند می توانند، اقداماتی را انجام دهند .
1- کارکنان باید از قطع کردن سخنان فرستنده پیام جداً خودداری نمایند و صبورانه به حرفهای او گوش فرا دهند . قطع کردن سخنان افراد موجب تخریب شخصیت می شود .
2- کارکنان باید با فرستنده پیام ارتباط چشمی برقرار نمایند. طوری که فرستنده پیام احساس نماید شنونده به خوبی به حرفهای او توجه می کند. این امر خود موجب تمرکز کارمند برآنچه می شنود می گردد.
61
3- بعد از دریافت پیام کارکنان باید سوالاتی جهت وضوح مطالب و رفع ابهامات و سردرگمی از فرستنده پیام انجام دهند .
4- کارکنان باید به سخنی دیگر یا دوباره به صورتی دیگر نکات اصلی پیام فرستنده را تکرار نمایند . در واقع این امر بازخور دادن به فرستنده است که در موفقیت ارتباطات نقش مهمی ایفا می کند .
5- با تکان دادن سر و سایر علائم غیرکلامی ارتباطی صمیمی با گوینده برقرار کنید . کارکنان به عنوان شنونده موثر باید از طریق علائم غیر گفتاری به فرستنده پیام نشان دهد که به گفته های او به خوبی توجه می کند.
6- از حرکات اضافی که موجب آزار گوینده می شود پرهیز کنید . بطور مثال حرکاتی همچون بازی با قلم، نگاه کردن به ساعت و اطراف باعث می شود تا گوینده احساس نماید که شنونده خسته شده است و یا به گفته های او علاقه ای ندارد .
7- کارکنان باید توجه کنند که همدلی یک نیاز عالی انسانی – سازمانی است. بنابراین به سخنان، گلایه ها و شکایات افراد زیر مجموعه و ارباب رجوع با دلسوزی و همدلی گوش فرا دهید. (گیوریان،1380 :75-74 )
2-24. نحوه ارائه پیامهای غیرکلامی
شولمن معتقد است که سیستم ارتباط غیرکلامی ترکیبی از تمام سیستم های ارتباطی است او در این رابطه به کانالهای ارتباطی غیرکلامی اشاره می کند و می گوید که هر فرستنده حداقل چهار دستگاه اصلی به عنوان کانال دارد که عبارتند از چشم ها، چهره، بدن و صدا .
با توجه به آنکه دریافت کننده دارای پنج حس بینائی، شنوایی، چشایی، لامسه و بویایی است، خارج از بیست ترکیب نظری ممکن، ما می توانیم پنج کانال اصلی و حداقل سه کانال کوچک در یک ارتباط معمولی تشکیل دهیم . کانالهای اصلی عبارتند از :
– نمود چهره
– نمود چشم
– شنوایی صوت
– نمود بدن
– لمس بدن
62
سه کانال کوچک دیگرعبارتند از :
– شنوایی بدن
– بویایی بدن
– لمس صورت
آنچه در مورد ارتباطات غیرکلامی شایسته توجه می باشد، آن است که این کانالها به طور مجزا و تک تک به کار نمی روند بلکه تعداد پیام در کانالهای مختلف بطور همزمان انتقال می یابند. ( محسنیان راد، 1380: 250)
از آنجا که ثابت شده است که ما بر رفتارهای غیرکلامی خود، نظارت کمتری در مقایسه با سخن گفتن داریم، این فرضیه از سوی پژوهشگران مطرح شده است که رفتار غیرکلامی ما دلالت براحساس حقیقی ما دارد .( همان :256)
مردم از این که بیانات چهره ای آنان می تواند احساسات آنان را بروز دهد آگاه هستند به همین علت از آنجا که ما تاحدی بر بیانات چهره ای خود تسلط و کنترل داریم، ممکن است بیانات چهره همیشه نشانگر احساسات حقیقی فرد نباشد. به همین دلیل در مواردی که اشخاص سعی در فریب دیگران دارند بدن بیشتر از چهره احساسات واقعی فرد را بروز می دهد. اطلاعاتی که بدن در چنین حالتی فراهم می کند روزنه غیرکلامی نامیده می شود .