لیست کاملی از اصطلاحات عامیانه و کوچه بازاری قسمت 44

جواب دوپهلو-جواب نامشخص و مبهم

تو جوال رفتن با کسی-با کسی به مبارزه برخاستن

چای خوری-وسایل چای خوری-سرویس چای خوری

 

پیش کسوتی-قدمت و برتری

دوا درمان-مداوا-معالجه

به کیشی آمدن و به خیشی رفتن-بی اعتبار و بی ثبات بودن

دو دلی-تردید-بی تصمیمی

 

حسرت به دل ماندن-به آرزوی خود نرسیدن

بی عرضه-بی لیاقت-بی مصرف

حق البوق-رشوه

خوش سلیقه-خوش ذوق-نیکو طبع

آسمان را سِیر کردن-سخت خوشنود بودن-لذت بسیار بردن

چله بُری کردن-رفت و آمد بسیار کردن

به درد بخور-مفید-چیز یا کسی که سودمند باشد
بازرسی-بررسی و کنترل

باری به هر جهت کردن-در انجام کاری تعلل و تردید کردن

آب سیر(جانور خوش‌رفتار)

اهل محل(همه‌ی کسانی که در یک محل کار یا زندگی می‌کنند)

دُوال پا-آدم سمج

 

 

رنگ انداختن-رنگ دلخواه را پیدا کردن

خرده خرجی-خرج های اندک

پای چیزی را خوردن-تاوان کاری را پس دادن

توالت کردن-آرایش کردن
دست به دهن رسیدن-چیزی اندک ولی کافی برای معاش داشتن

رتوش-دستکاری و آرایش عکس

چوب خط زدن-نشانه نهادن بر چوب خط

از دل و دماغ افتادن(شور و نشاط خود را از دست دادن، بی‌حوصله شدن)

از سر کسی افتادن-عادتی را ترک کردن

تن خواه گردان-پول نقدی که در موقع لزوم خرج هرینه های فوری می شود

 

چرسی-آدم معتاد-افیونی

 
دست به کار شدن-آغاز به کار کردن

آب لمبو-چلانده‌شده-فشرده

بامبول-حقه-کلک

زبان ریختن-سر و زبان داشتن-با چرب زبانی و شیرین سخنی کار خود را کردن

حلال واری-نگا. خلال وار

به پر و پای کسی پیچیدن-پیله کردن به کسی-با کسی در افتادن

تکان خوردن-ناگهان ترسیدن-جاخوردن-از جا حرکت کردن

انگشت بر چشم نهادن-پذیرفتن-مسلم دانستن

اَجق وَجق-چیزی با رنگ‌های تند و زننده-دارای ترکیب ناهماهنگ

چاچول بازی-حقه بازی-هوچی گری-لاف زنی

چه غلط ها !-چه فضولی ها !

تلمبار- تل انبار
جدا جدا-یکی یکی-جداگانه

پاشنه ی کسی را کشیدن-با فریب کسی را به کاری برانگیختن
پِندِر-لوازم فرسوده و ناچیز و کم بها

اشک تلخ-شراب-اشک عاشق

 

آدم کردن کسی-کسی را تربیت کردن-سواد آموختن

رقص شتری-رقصی که از روی قاعده نباشد-حرکات نابهنجار

چشم و ابرو آمدن-دلبری کردن-عشوه آمدن

دست را بند کردن-به کاری مشغول کردن

 
اجاق کسی کور بودن-نازا بودن-بی فرزند بودن
آب و گِل-بر و رو-سرشت آدمی
از هفت خوان رستم گذشتن-موانع و مشکلات متعددی را پشت سر گذاشتن

بی اشتها-بی میل به غذا

چرخ دستی-چرخ خیاطی که با دست به حرکت می افتد

زجرکش کردن-به زجر و شکنجه کشتن
تخم پس انداختن-بچه ساختن-بچه به دنیا آوردن

دور اندیشی-پایان نگری-عاقبت اندیشی

پلک روی هم نگذاشتن-حتا لحظه ای نخوابیدن

التفاتی(داده شده، مرحمتی، اعطا شده)

چلو چو انداز-شایعه پخش کن

آرتیست‌بازی-انجام کارهای غیرعادی

چاق سلامتی کردن-احوال پرسی کردن

حرف دو پهلو-نگا. حرف پهلودار

زاله-کناره ی برآمده ی جوی-مرز کشتزار

دهنه ی کسی را کشیدن-جلو حرف زدن کسی را گرفتن

خاله وارفته-آدم شل و ول و شلخته

زمین ماندن-معطل و معوق ماندن-باقی ماندن و انجام نگرفتن کاری

پیداش کردن-کسی را یافتن-گیر آوردن

زیر کاسه نیم کاسه بودن-در کاری رازی پنهان بودن-مکر و حیله ای در کار بودن

دیگ بخار-دستگاه تولید بخار

 

خانه گرفتن-نگا. خانه بستن-اجاره کردن خانه
چرند-حرف پوچ و بی معنی

به دندان کشیدن-خون دل خوردن-کاری پر زحمت انجام دادن

دست آخر-سرانجام-آخر سر-آخر کاری

جیک-صدا-آواز

ادرار کوچک-شاش

 

چشم واسوخته-چشم برتافته

جیره ی کسی را روی یخ نوشتن و جلو آفتاب گذاشتن-با کسی دشمنی کردن

خدا بیامرز-مرحوم-مغفور

ابرو تابیدن(گره بر ابرو افکندن)

ابرو تابیدن(گره بر ابرو افکندن)

 

چشم دو دو زدن-تکان تکان خوردن چشم

باری از دوش کسی برداشتن-رنج و زحمت کسی را کم کردن

خارشک-مردم آزار-سادیست

 

 
چشم واسوخته-چشم برتافته

بمیرم-قربان بروم

خانه آبادان-عبارتی به عنوان سپاس

رشوه گیر-رشوه خوار

دو لا پهنا حساب کردن-دو برابر بهای خقیقی حساب کردن

دستی پز-نانوایی که در خانه نان می پزد

دست خر کوتاه-فوضولی موقوف !-دخالت نکن ! دست نزن !
خورد رفتن-از بین رفتن قسمت اضافی در خیاطی-جذب شدن و حل شدن در چیزی

خر گردن-گردن کلفت-بی عار

پیش قسط-پرداختِ پیش از آغاز قسط بندی

دارایی-ثروت-وزارت خانه ای که امور مالی کشور در آن رسیدگی و برنامه ریزی می شود

 

پشت چشم آمدن-ناز و افاده کردن- ابرو نازک کردن

چله ی تابستان-گرمای سخت

آفتاب چریدن-بی‌کار بودن-چیزی برای خوردن نداشتن

پا گیر-سگی که حمله می کند و گاز می گیرد

ترکه مرکه-زن لاغر و خوش اندام

پشت چشم آمدن-ناز و افاده کردن- ابرو نازک کردن

با یک دست چند هندوانه برداشتن-در آن واحد چند کار انجام دادن

آب در هاون کوفتن(کار بی‌هوده کردن)

خَنج-ناخن کشیدن بر چیزی

خیک محمد-آدم چاق و فربه

رشته ی کلام به دست گرفتن-آغاز به سخن کردن-سخن را دنبال کردن

از گل نازک‌تر به کسی نگفتن(با کسی سخت مهربان و پرمحبت رفتار کردن)

جنگ زرگری-دعوای دروغین-جنگ مصلحتی

چیز فهم-عاقل و فهمیده

آهوی شیرافکن(چشم محبوب)

دو شکمه-آن که در بازی به جای دو نفر بازی می کند

حاضری-غذایی که پختن نمی خواهد و به سرعت آماده می شود
با آب و تاب-با شرح و تفصیل

دورادور-اطراف-پیرامون-گرداگرد

 
چوب دو سر نجس-نگا. چوب دو سر طلا

آش همان آش و کاسه همان کاسه(چیزی تغییر نکرده)

بابا بزرگ-پدر بزرگ

 

ریش سفید-مرد سالخورده و محترم

زبان گز-چیز تند و تیز
دیمی-کشت که از آب باران آبیاری شود-بدون برنامه و حساب-بی هدف

زنده باد مرده باد-جار و جنجال سیاسی-تظاهرات سیاسی-شعارهای موافق و مخالف دادن

راست و ریس-موانع و معایب

چرب کردن سبیل-رشوه دادن-حق السکوت دادن
آن روی کسی بالا آمدن(خشمگین شدن)

 

اختلاط کردن(بی‌هدف از این در و آن در گفت‌وگو کردن)

خیس گذاشتن-در آب ریختن آرد برای تهیه ی خمیر

زیگزاک-خط شکسته-کنگره دار

چای قندپهلو-نگا. چای دیشلمه

چاقوکش-کسی که با چاقو به مردم حمله می کند-آدم شزیر و عربده کش

زبان پس قفا-نوعی گل است

دل کسی خون بودن-سخت رنجیده بودن-بسیار اندوهناک بودن

چاقاله ،-چغاله میوه ی هسته دار نارس

 

اما-اشکال‌تراشی-ایجاد شبهه

خوش قد و بالا-خوش اندام-بلند بالا

در دهان را چفت کردن-خاموش شدن-رازداری کردن

زلف گذاشتن-موی خود را بلند کردن

زبان گرفتن-کسی را با زبان خوش آرام کردن
توی دل کسی را خالی کردن-کسی را ترساندن-ناامید کردن

بنجل-جنس بدرد نخور-آدم بیکاره و بی مصرف

 
 

ژل-مایعی برای شکل دادن موی سر

راه اندازی-راه انداختن

خیره-بی شرم-پر رو

دوام کردن-دوام آوردن

از کف دست مو برآمدن(روی دادن پیشامدی غیرممکن)

پایانه-ترمینال-نقطه ای که یک داده وارد دستگاه می شود و یا از آن خارج می شود

دل توی دل نبودن-بی تاب و بی قرار بودن

از کیسه خوردن-از جیب خوردن

چرب و نرم-غذای پر روغن و خوشمزه-سخن دلنشین-آدم متملق

برادر دینی-هم کیش-هم مذهب

زهکونی-اردنگی-تیپا

دور اندیشی-پایان نگری-عاقبت اندیشی

آشنایی دادن-خود را معرفی کردن
چرب کردن سبیل-رشوه دادن-حق السکوت دادن

باد به پشت کسی خوردن-بر اثر بیکاری تنبل و تن پرور شدن

از پیش بردن-با موفقیت انجام دادن
خِر کسی را چسبیدن-گریبان کسی را گرفتن و چیزی از او طلب کردن
رفتگر-سپور-آشغالی

تکان خوردن-ناگهان ترسیدن-جاخوردن-از جا حرکت کردن
جریحه دار کردن-زخمی کردن-رنجاندن-دل شکستن

بادمجان دور قاب چین-آدم چاپلوس-متملق-سبزی پاک کن

از دیوار مردم بالا رفتن(دزدی کردن)
روزه ی گنجشک-روزه ی کله گنجشکی

زده-صدمه دیده-سوراخ شده-خراب

تنگ آفتاب-درست در لحظه ی طلوع خورشی

حشر و نشر داشتن-نشست و برخاست داشتن دوستی و رفت و آمد داشتن

دو به هم اندازی-فتنه انگیزی-سخن چینی

 

آواز کوچه‌باغی(آوازی که جاهل‌ها می‌ خوانند و یکی از گوشه‌های دستگاه شور است)

 

چَکه-شوخ و بذله گو

بار انداختن-توقف و اقامت کردن

از کسی خوردن(توانایی مقابله با کسی را نداشتن)

زیر پای کسی را درآوردن-زیر پا کشی کردن

آقایی فرمودن-لطف کردن-محبت کردن
خفه کردن-آتشی را خاموش کردن-خاموش شدن موتور-با اصرار در کاری کسی را کسل کردن

تزریقات چی-کسی که کارش تزریق آمپول است

بِبُری-بمیری ! چقدر حرف می زنی !

چراغ اول-نخستین پولی که معرکه گیران از مردم می گیرند
تقلا کردن-کوشش زیاد کرد-دست و پا زدن

تنبان فاطی- برای فاطی تنبان نشدن

افتادگی(پریشانی، احتیاج)

از پا در آوردن-سخت فرسوده و از کار افتاده کردن

تکه-پاره ای از چیزی-زن زیبا و خوشگل-لقمه
افت کردن-کاهش یافتن-کم شدن

چراغ موشی-هر چراغی که به کمک حلبی یا چیزی مانند شیشه ی مربا به عنوان مخزن نفت و یک فتیله درست شود

خِفت-نوعی گره

بریدن از هم-قطع رابطه کردن

دلچرک-ناخوشایند-دارای اکراه

خاک پاک-زادگاه

باد به غبغب انداختن-تکبر کردن-خودخواهی نشان دادن

خوش پنجه-آن که آلات موسیقی را نیکو می نوازد

آینه‌ی دق(آینه‌ای که شخص خود را در آن عجیب و غریب می‌بیند – شخص عبوس و بدقدم)

راه افتادن-آغاز راه رفتن کودک-آغاز به کار کردن-روشن شدن دستگاه-رونق یافتن کسب و کار

اَل اَمان-زینهار-پناه بر خدا

رسانه-وسیله ی ارتباطی

دزد زدن-مورد دزدی قرار گرفتن

آن سرش ناپیدا بودن-برای نشان دادن حد کمال و مبالغه به‌کار می‌رود

دست و پا نمدی-دست و پا پنبه ای

 

جِر خوردگی-بریدگی-پارگی

چاخان-دروغ-دروغگو-چرب زبان

از این حَسن تا آن حَسن صد گز رسن-در باره‌ی دو چیز گویند که ظاهری یکسان و بهایی بسیار متفاوت دارند

پشت دست را داغ کردن-توبه کردن-برای نکردن کاری با خود شرط کردن

آتشِ بسته(طلا)

 

پا به رکاب-آماده ی رفتن

دس دسی-خطابی همراه با دست زدن به کودکان نوپا
پَر جبرئیل-چیز کمیاب و نادر-پول

دشت-فروش اول کاسب-نخستین پول دریافتی کاسب

 
به حساب آوردن کسی-برای کسی اهمیت قائل شدن-دخالت دادن کسی

 

ذات نداشتن-ذات کسی خراب بودن

اوضاع کسی را بی‌ریخت کردن-زندگی کسی را آشفته کردن-کاسه کوزه‌ی کسی را به‌هم ریختن

تره بار-میوه ها و سبزی ها

 
جگر را سرمه کردن-دل کسی را سوزاندن-بسیار غم دادن

زن-عاری از مردانگی-ناجوانمرد-ترسو

حرف شنوی-سر به راهی-تبعیت-نصیحت پذیری
دنده ی کسی خاریدن-میل به کتک خوردن داشتن-کرم داشتن-تن کسی خاریدن
خرید و فروش کردن-بازرگانی کردن-سوداگری کردن

آلا گارسون(اصلاح موی سر زن به سبک موی پسران)

آیینه‌ی اسکندری(آفتاب)

آفتابه خرج لحیم-بیشتر بودن هزینه‌ی تعمیر چیزی از بهای نو آن

 

استخوان را پیش گاو و کاه را پیش سگ انداختن-کار را به نااهل سپردن

 

بار انداختن-توقف و اقامت کردن

اینجانب(تعبیر گوینده یا نویسنده از خود)

بی جا-نامناسب-بی مورد

بی وقت-نابهنگام-بی موقع

تریاک خوردن-خود را با تریاک مسموم کردن

چهار دستی-فراوانی

دل واپسی-نگرانی-اضطراب

اختر شمردن(شب‌بیداری)

از صرافت چیزی افتادن-از انجام کاری منصرف شدن

خواربار-ارزاق-خوراک

جَغُل مغل-شکمبه-سیرابی

 

چینی بند-چینی بند زن

دربند-کوچه ی بن بست-مانع در محل ورود

دست پیش را گرفتن-خود را محق وانمود کردن

چل مرد-مرد کوتاه قد

به پای کسی زحمت کشیدن-برای کسی زحمت کشیدن

بدون معطلی-بی درنگ-فورا

آزگار(زمان دراز)

حشک شویی-شستن لباس با مواد شیمیایی با کمی یا بدون آب

حمال باشی-به تخقیر به آدم ناشی و بی عرضه می گویند

تور انداختن کسی-گیر آوردن کسی علیرغم میل او

خوب-کافی-بسیار

رو شدن دست کسی-مچ کسی باز شدن-حیله ی کسی آشکار شدن

ترکه مرکه-زن لاغر و خوش اندام

 

پیر هافهافو-سخت پیر-پبری که دندان هایش ریخته است

ازخداخواسته-آرزومند-مشتاق

بی تخم و ترکه-بی فرزند-بی نسل

 

حاج بادام-گونه ای شیرینی از آرد و بادام و شکر

دست به آب رسانیدن-به دستشویی رفتن-به توالت رفتن

چهل منار-تخت جمشید

ای داد بیداد-کلامی است که به‌هنگام حسرت و افسوس می‌گویند

چک و چانه-کنایه از دهان

پا انداختن-واسطه گری کردن-کارچاق کردن به ویژه در امور غیر اخلاقی

چراغانی-روشن کردن چراغ در جشن

زنبورک-نوعی تفنگ کوتاه یا توپی کوچک که بر جهاز شتر می گذاشتند

پشت پا-فنی از کشتی برای انداختن حریف

چله دادن-برای مراسم چهلم مرگ کسی غذا دادن

 

بد حرف-کسی که پیوسته حرف های زشت می زند

چپ بودن خواب زن-خلاف شدن آن چه زن در خواب بیند

چه چه زدن-خواندن بلبل-سخت خوش آواز خواندن

 

به یک تیر دو نشان زدن-با یک اقدام دو کار انجام دادن-با یک کار دو نتیجه گرفتن

از تعجب شاخ در آوردن(بسیار شگفت زده شدن)

زاییدن زیر کاری-کاری را به دلیل دشواری به پایان نرساندن

دل کسی را خون کردن-کسی را سخت رنجاندن

پوست کندن-سخت تنبیه کردن

رو دادن-گستاخ کردن-جسارت دادن

اجل معلق-مرگ ناگهانی
جفتک زدن-نگا. جفتک انداختن

چشمک زن-نگا. چراغ چشمک زن

خوش عیار-خوش ذات-خوش جنس

چغندر پخته-لبو

پا بر جا کردن-اثبات-مستحکم کردن

پیشنماز-کسی که پیشاپیش دیگران نماز می خواند و دیگران به او اقتدا می کنند

چشم به روشنایی افتادن-سودی را در جایی گمان کردن و به آن طمع کردن

 
چوب حراج چیزی را زدن-در برابر تاراج و غارت قرار دادن
آروغ بی‌جا زدن(نابه‌جا سخن‌گفتن، نسنجیده کاری کردن)

پای چیزی را جور کردن-وسیله ی انجام کاری را فراهم کردن

اشرفِ خر(حریصی که زیان کند، نه خود خورد و نه به دیگران خوراند)

به غوره مویز شدن-آموزش ندیده و بی تجربه ادعا داشتن

به کسی رفتن-به کسی شباهت داشتن
به دهان کسی نگاه کردن-مطیع به گفته ی کسی بودن-حرف کسی را بکار بستن

چاتمه-چند تفنگ که یه صورت ضربدر به هم تکیه داده اند

زیر سبیل گذاشتن-تحمل کردن-به روی خود نیاوردن

خال به خال-خال خال
چفت و بست-قفل و زنجیر در یا صندوق

پس بودن هوا-خراب بودن اوضاع-نامناسب بودن وضعیت

راحتی-دمپایی

 

انداختنی-جنس نامرغوب

جوال رفتن با کسی-با کسی درافتادن

حضوری-رو در رو

آتشی شدن(از کوره در رفتن)

زن-عاری از مردانگی-ناجوانمرد-ترسو

خُل-نیمه دیوانه-سفیه

آدم مقوایی(بی‌اراده، کسی که هیچ‌کاری نمی‌کند)