«]پرهیزکاران کسانی هستند[ که به غیب ایمان مىآورند..» (قرآن کریم، بقره:3).
«قُلِ اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ عَالِمَ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَهِ..»
«بگو بار الها اى پدیدآورنده آسمانها و زمین اى داناى نهان و آشکار..» (قرآن کریم، زمر:46).
ب- مبانی انسان شناختی
مبانی انسان شناختی الگوی این تحقیق بایستی مورد بررسی و تبیین قرار گیرد چرا که سبک زندگی زن مسلمان با موضوع زن سر و کار دارد و زن نیز قبل از اینکه زن باشد انسان است و شناخت دقیق از ابعاد وجودی انسان و ملاحظات مربوط به او اولین ضرورت ارائه نظر و بحث پیرامون وی است. لذا مبانی انسان شناختی الگوی تحقیق حاضر به شرح زیر می باشند:
1- انسان بنده و خلیفه خدا
در نظام اعتقادی اسلام، محور و مدار هستی خداوند است و سایر موجودات جهان، مخلوق او و در نسبت با او به شمار می آیند. «در این نظام اعتقادی خداوند دارای وجود ازلی و ابدی و متصف به صفاتی چون حکمت، عدل، تدبیر و علم است. هر موجودی در نظام هستی دارای شان و مرتبه ای بوده و برخوردار از استعدادها و امکانهائی برای هدایت و رشد است» (مطهری،45:1383). در این دیدگاه، انسان در بین سایر مخلوقات هستی به دلیل دارا بودن عقل و اختیار نسبت به سایر موجودات دارای شان و منزلت و جایگاه فراتر در نظام هستی است به طوریکه خداوند متعال به ملائک مقرب خود نیز دستور می دهد تا به انسان سجده کنند. در این نگاه هستی انسان اصیل و هستی همه موجودات طفیلی وجود انسان می باشند.
انسان در نگاه دینی خلیفه و جانشین خدا بر روی زمین تلقی می شود. با این حال انسان موجودی بیگانه و بریده از عالم هستی نیست و با دیگر آفریدگان و موجودات هستی در مخلوق بودن اشتراک دارد. لذا برترین و بالاترین درجه و مقامی را که می توان برای انسان متصور شد مقام «عبد» و بندگی است و این صفتی است که برای پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) به کار می بریم. البته باید توجه داشت که انسان یک هستی نامحدود و حقیقت مطلق نیست و بر وجود و رفتارش قوانین و سنت هائی حاکم است و هویت او در نسبت با مبدا و غایت هستی که همان پروردگار جهان است معنا یافته و تعریف می گردند. آیات بسیاری در قرآن مشاهده می شوند که حقیقت وجود و خلقت انسان را برای ما تبیین می کنند. از جمله این آیات عبارتند از:
«وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلاَئِکَهِ إِنِّی جَاعِلٌ فِی الأَرْضِ خَلِیفَهً..»
«چون پروردگار تو به فرشتگان گفت من در زمین جانشینى خواهم گماشت..» (قرآن کریم، بقره:30).
«وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِکَهِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إِلاَّ إِبْلِیسَ أَبَى وَاسْتَکْبَرَ وَکَانَ مِنَ الْکَافِرِینَ»
«و چون فرشتگان را فرمودیم براى آدم سجده کنید پس به سجده افتادند بجز ابلیس که سر باز زد و کبر ورزید و از کافران شد» (قرآن کریم، بقره:34).
«وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا»
«و به راستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتیم و آنان را در خشکى و دریا برنشاندیم و از چیزهاى پاکیزه به ایشان روزى دادیم و آنها را بر بسیارى از آفریدههاى خود برترى آشکار دادیم» (قرآن کریم، اسراء:70).
«هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُم مَّا فِی الأَرْضِ جَمِیعًا..»
«اوست آن کسى که آنچه در زمین است همه را براى شما آفرید..» (قرآن کریم، بقره:29).
«وَسَخَّرَ لَکُم مَّا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا مِّنْهُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لَّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»
«آنچه را در آسمان ها و آنچه را در زمین است به سود شما رام کرد همه از اوست قطعا در این امر براى مردمى که مىاندیشند نشانههایى است» (قرآن کریم، جاثیه:13).
«أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُم مَّا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَهً وَبَاطِنَهً..»
«آیا ندانستهاید که خدا آنچه را که در آسمانها و آنچه را که در زمین است مسخر شما ساخته و نعمتهاى ظاهر و باطن خود را بر شما تمام کرده است..» (قرآن کریم، لقمان:20).
«وَسَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَالْنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَالْنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ»