معیارهای ارزیابی عملکرد، شاخصهای عملکرد مالی

2-5-2- شاخصهای عملکرد مالی
بحث ارزیابی عملکرد شرکت از دیرباز به عنوان یک ساله سهم مطرح بوده است و مباحث متعددی در حسـابداری و مدیریت به بحث عملکرد شرکت ها اختصاص یافـته و بیشترین نوشته‌ای تئوریک در این زمینه است که کدام یک از معیارهای ارزیابی عملکرد شرکتها از اعتبار بیشتری برخوردار است (خـوش‌طینت و فلاحتی، 1386، ص 13). برخی معتقدند یک شاخص ایده آل برای سنجش عملکرد شرکتها وجود ندارد. برای اندازه گیری و سنجش عملکرد و تعیین ارزش شرکت روشهای مختلفی وجود دارد که هر کدام دارای معایب اساسی بوده چنانچه این روشها بعنوان معیاری برای اندازه گیری عملکرد و تعیین ارزش شرکت در نظر گرفته شود قطعا منجر به تعیین ارزش واقعی شرکت نخواهد شد. حال آنکه ارزیابی عملکرد شرکت یک ضرورت است و برای انجام آن باید از معیــارهای پذیرفته شده ای استفاده شود که تا حد امکان، جنبه های متفاوت از لحاظ محدودیت در فعالیت ها و امکان بهره مندی از امکانات را مورد توجه قرار دهد. در یک تقسیم بندی کلی معیارهای سنجش و عملکرد را می توان به دو گروه معیارهای مالی و غیر مالی تقسیم کرد (همان منبع،ص13).
معیار غیرمالی شامل معیارهای تولیدی، بازاریابی، اداری و معیارهای اجتماعی است و نسبت های مالی از جمله تکنیک هایی است که بعنوان معیار مالی پیشنهاد شده است. برخی از پژوهشگران امور مالی پیشنهاد نموده اند که باید از شاخص ترکیبی (مالی و غیرمالی) استفاده شود. با این حال این معیارها هم منمودار است زیرا تعیین نوع معیارها، نوع همبستگی بین آنها و نیز تعیین ارزش و وزن هر یک از آنها در مجموع معیارها، کار ساده ای نیست توجه به این موضوع که ارزیابی عملکرد از چه دیدگاهی و چه منظوری می باشد، ضروری است.
اشخاص و گروهای مختلفی به ارزیابی عملکرد شرکتها پرداخته و از نتایج آن در تصمیم گیری های خود استفاده می کنند بنظر ایجری یوجی ،معیارهای مورد نظر هر کدام از افراد ذینفع ممکن است منطبق و همسو با سایر ذینفعان نباشد. در این تحقیق تمرکز اصلی بر دیدگاه سرمایه گذاران و ارزیابی آنها از علمکرد شرکت است. برای محاسبه عملکرد مالی شرکتها در این تحقیق از هشت شاخص مالی در پنج گروه بعنوان نماینده اندازه گیری ها برای عملکرد مالی شرکت ها انتخاب شده است (خوش طینت، 1386، ص 15).
جدول 2-6- شاخصها و گروهای سنجش عملکرد مالی شرکتها
ردیف
گروه عملکرد
شاخص عملکرد
نحوه اندازه گیری
1
ارزش بازار شرکت
MB
نسبت ارزش بازار سرمایه به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام
MB=MV/BV
Tobin q
ارزش دفتری کل داراییها / (ارزش دفتری بدهی ها+ ارزش بازار سهام عادی)
Q=(M.V.S+B.V.D)/B.V.A
P/E
سود هر سهم / قیمت سهام