1-3- اهمیت و کاربرد نتایج تحقیق
آنچه که فقه را مورد اهمیت قرار می‌دهد متمسک بودن به خاندان پاک و مطهر پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) است که در طول تاریخ با تمسک به اندیشه های ناب پیامبر و خاندان پاکش سیر تکاملی یافته و به عرصه ظهور رسیده است تا پاسخی برای مسائل و مشکلات فردی و اجتماعی جوامع بشری باشد.
اما آن چه که مایۀ تأسف است؛ این است که تاکنون آن گونه که شایسته است دربارۀ فقه و فقهای شیعه پژوهشی جامع به عمل نیامده است و یا پژوهشهای موجود در این زمینه خصوصاً به زبان فارسی کمتر می‌باشد.
بنابراین ضرورت در این پژوهش سعی بر آن است که ضمن شناسایی فقه غنی شیعه و معرفی فقهای برجسته این سدۀ تاریخی (قرن اول تا دوازدهم) همچنین شناسایی شیوه ها و روش های فقهی فقها، عوامل و موانع پیشرفت فقه در این دوره را مورد بررسی قرار دهیم و امید داریم تا در سایۀ لطف الهی، آن طور که شایستۀ فقه غنی شیعه و فقهای بر جستۀ آن است، در این راه گام برداریم و در این زمینه، بررسی های تاریخی فقه شیعه می‌تواند به عنوان یک رهیافت تحقیقی بسیار حائز اهمیت باشد؛ چرا که مقایسۀ رأی و دیدگاههای فقهای شیعه همواره در مباحث فقهی و اسلامی‌مورد توجه بوده است و به این دلیل، مقایسۀ تطبیقی دیدگاههای فقهای نامی‌مذهب تشیع در طول تاریخ و بررسی سطح قرابت دیدگاهها و اجماع عقاید آنان در رابطه با مسائل مختلف می‌طلبد که اطلاع دقیقی از موقعیت زمانی و مکانی زندگی این فقها و شرایط آن دوران به لحاظ وضعیت سیاسی، اقتصادی ، اجتماعی و… در دسترس باشد.
1-4- پشینۀ علمی‌موضوع
بر اساس جستجویی که نگارنده به عمل آورده، تا کنون محورهای زیر مورد پژوهش قرار گرفته است:
1.3.کتاب ها
1-تاریخ فقه و فقهاء
تألیف ابوالقاسم گرجی، ناشر آن انتشارات سمت و سال انتشار آن 1387 ش می‌باشد.
کتاب دارای یک مقدمه و چهار بخش و فهرست اعلام و مآخذ است. بخش اول پیرامون دورۀ تشریع احکام فقهی در زمان پیامبر گرامی‌اسلام(ص) است. بخش دو م مختصری دربارۀ ادوار فقه اهل سنت و معرفی فقهای آنان است. بخش سوم دربارۀ ادوار فقه شیعه و معرفی فقهای آنان است. بخش چهارم پیرامون علم اصول فقه و دانشمندان ایت علم است.
2-تاریخ فقه و فقهای امامیه
کتاب حاضر، ترجمه کتاب «ادوار الفقه الإمامی» تألیف آیت الله جعفر سبحانی می‌باشد که ترجمۀ آن را حسن جلالی انجام داده است، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) و سال انتشار آن 1387ش می‌باشد.
در این کتاب پس از بیان مباحثی هم‌چون تعریف فقه، علل و عوامل رشد و پویایی فقه اسلامی، تشریع و تفریع، و اجتهاد و تفقه در عصر تشریع ادوار فقه اهل سنت پس از رحلت پیامبر(ص)، همراه با ویژگی‌ها و اشاره به گروهی از فقهای هر دوره بررسی شده است.
3-تاریخ فقه مذاهب اسلامی
مؤلف کتاب کاظم مدیر شانه چی، ناشر آن، انتشارات بوستان کتاب قم و سال انتشار آن 1391ش می‌باشد.
در این کتاب پس از بررسی اهمیت، ضرورت و فایدۀ تاریخ فقه، از چگونگی شکل گیری یا تدوین فقه اسلامی‌یاد می‌شود، سپس سیر تحول تاریخی این علم از آغاز پیدایش آن، عصر تشریع در زمان پیامبر اسلام(ص) بررسی شده است.آن گاه ادوار مختلف فقه تا عصر حاضر، ویژگی های هر دوره شرایط سیاسی و اجتماعی اش مورد بررسی قرار می‌گیرد.
4-مقدمه ای بر فقه شیعه
این کتاب اثری از سیدحسین مدرسی‌طباطبایی، ناشر آن بنیاد پژوهشهای اسلامی(ایران-مشهد) و سال انتشار آن 1368ش می‌باشد.
مؤلف کتاب پس از ذکر مقدماتی دربارۀ کلیات فقه و اصول شیعی و ادوار فقه شیعه، مهمترین آثار فقهی- استدلالی شیعه در طول ده قرن از شیخ صدوق تا امام خمینی را نسخه شناسی کرده و اگر اثری به فارسی یا زبان دیگری ترجمه شده و یا شرح، حاشیه، گزیده و یا ردیه ای داشته باشد، در دنبالۀکتاب مورد بحث، آورده است.